Ancient DNA and osteological analyses of a unique paleo-archive reveal Early Holocene faunal expansion into the Scandinavian Arctic.

Paleo-archives are essential for our understanding of species responses to climate warming, yet such archives are extremely rare in the Arctic. Here, we combine morphological analyses and bulk-bone metabarcoding to investigate a unique chronology of bone deposits sealed in the high-latitude Storsteinhola cave system (68°50' N 16°22' E) in Norway. This deposit dates to a period of climate warming from the end of the Late Glacial [~13 thousand calibrated years before the present (ka cal B.P.)] to the Holocene thermal maximum (~5.6 ka cal B.P.). Paleogenetic analyses allow us to exploit the 1000s of morphologically unidentifiable bone fragments resulting in a high-resolution sequence with 40 different taxa, including species not previously found here. Our record reveals borealization in both the marine and terrestrial environments above the Arctic Circle as a naturally recurring phenomenon in past periods of warming, providing fundamental insights into the ecosystem-wide responses that are ongoing today

Hazenberg AMZ Publicaties 2007-12

Bureauonderzoek archeologische waaarden Gouda, binnensta

Gouda vuilcontainers : bureauonderzoek archeologische waarden

Lit.opg., bijl

Plangebied Fluitpolderplein, gemeente Leidschendam-Voorburg : bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek (karterende fase)

Lit.opg

Hazenberg AMZ Publicaties 2007-05

Bureauonderzoek archeologische waarden Gouda, vuilcontainer

Gouda vuilcontainers : bureauonderzoek archeologische waarden

Met lit. op

Hazenberg AMZ Publicaties 2008-17

Bureauonderzoek archeologische waarden Rozendaal, STP Roozendaa

Hazenberg AMZ Publicaties 2007-12

Bureauonderzoek archeologische waaarden Gouda, binnensta

Amsterdam-Noord: Twiske Zuid : bureauonderzoek archeologische waarden

Met lit. op

Hazenberg AMZ Publicaties 2009-14

De heer J.-H. Becking heeft als amateur-archeoloog / -paleontoloog gedurende zijn leven veel archeologische vindplaatsen in de omgeving van Wageningen verkend en daarbij materiaal verzameld en gedocumenteerd. Na zijn dood zijn zijn erfgenamen voornemens om deze verzameling in permanente bruikleen te geven aan musea. Het museum De Casteelse Poort zal de archeozoölogische verzameling in haar collectie opnemen en heeft om die reden de collectie laten inventariseren en determineren door Hazenberg Archeologie