Management of refractory angina pectoris

Despite significant advances in revascularization techniques and medical therapy, there remains a significant population of patients who continue to have intractable angina symptoms. This review aims to define the patients with refractory angina pectoris (RAP) and to present the therapeutic options currently available for this condition. RAP itself is defined and the pharmacological treatment options other than traditional medical therapies are discussed. The latest therapeutic options for this patient population are extensively reviewed. Among the multitude of pharmacological and non-invasive therapeutic options for patients with RAP, ranolazine is a new drug indicated for the treatment of chronic angina, in combination with amlodipine, beta-blockers or nitrates. Enhanced external counterpulsation has not only been shown to improve symptoms, but also to improve long-term ventricular function in these patients. In randomized trials, neurostimulation has been shown to be effective in reducing angina symptoms. Transmyocardial laser revascularization has emerged as an invasive treatment for RAP over the last two decades. Extracorporeal shockwave myocardial revascularization gene therapy and percutaneous in situ coronary venous arterialization are still under investigation. (Cardiol J 2011; 18, 4: 343–351

Postępowanie w opornej na leczenie dławicy piersiowej

Pomimo istotnego postępu w metodach rewaskularyzacji oraz farmakoterapii znacząca grupa pacjentów z dławicą piersiową cierpi z powodu utrzymujących się objawów choroby. Celem niniejszej pracy było zdefiniowanie chorych z lekooporną dławicą piersiową (RAP) i przedstawienie obecnie dostępnych metod terapeutycznych, które stosuje się w leczeniu tej choroby. Lekooporna dławica piersiowa jako jednostka chorobowa została zdefiniowana, a przedmiotem dyskusji są obecnie alternatywne metody leczenia farmakologicznego. W pracy szczegółowo przedstawiono najnowsze możliwości terapeutyczne przydatne w leczeniu pacjentów z RAP. Spośród wielu narzędzi farmakologicznego i nieinwazyjnego leczenia chorych z RAP na uwagę zasługuje ranolazyna. Jest ona nowym lekiem, który w połączeniu z amlodypiną, lekami beta- -adrenolitycznymi czy azotanami znajduje zastosowanie w terapii przewlekłej dławicy. Kontrapulsacja zewnętrzna jako inna metoda leczenia nie tylko łagodzi objawy, lecz również w dłuższym okresie poprawia działanie lewej komory serca. Ponadto w randomizowanych badaniach wykazano przydatność neurostymulacji w zmniejszaniu nasilenia dolegliwości dławicowych. Przezmięśniowa laserowa rewaskularyzacja serca jest dostępną od dwóch dekad inwazyjną metodą leczenia RAP. Rewaskularyzacja za pomocą fali uderzeniowej, terapia genowa i przezskórna arterializacja żył wieńcowych są wciąż w fazie badań. (Folia Cardiologica Excerpta 2011; 6, 4: 217–226