Impacts of the economic crisis on access to healthcare services in Greece with a focus on the vulnerable groups of the population1

Το 2010, η ελληνική οικονομία εισήλθε σε μια βαθιά, δομική και πολύπλευρη κρίση, τα κύρια χαρακτηριστικά της οποίας είναι το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα και το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος. Αρνητικές επιπτώσεις παρατηρούνται και σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς όλοι οι κοινωνικοί δείκτες έχουν επιδεινωθεί. Το άρθρο αυτό εξετάζει την επίπτωση της οικονομικής κρίσης στην πρόσβαση των υπηρεσιών φροντίδας υγείας ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Οι ανασφάλιστοι, οι άνεργοι, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες, τα παιδιά και οι πάσχοντες από μακροχρόνιες ασθένειες και ψυχικές διαταραχές είναι οι ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Το υψηλό κόστος, η χαμηλή εγγύτητα και οι μεγάλες λίστες αναμονής είναι μερικά από τα εμπόδια στην πρόσβαση των υπηρεσιών υγείας που αντιμετωπίζουν οι παραπάνω ομάδες.In 2010, the Greek economy entered a deep, structural and multi-faceted crisis, the main futures of which are a large fiscal deficit and huge public debt. The negative effects can also be observed at the societal level, as all social indicators have deteriorated. The present paper discusses the impact of economic crisis on access to healthcare services especially for the vulnerable groups. Uninsured, unemployed, older people, migrants, children and those suffering from chronic disease and mental disorders are among the groups most affected by the crisis in Greece. High costs, low proximity and long waiting lists are among the main barriers in accessing health care services

Using patient experience measures to evaluate the quality of medical and nursing care in the newly established PHC units (TOMYs), in Greece

Η Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί αναπόσπαστο µέρος του συστήµατος υγείας κάθε χώρας και της συνολικής κοινωνικής και οικονοµικής ανάπτυξης της κοινότητας. Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Υγείας, σε µια προσπάθεια βελτίωσης της παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ σε εθνικό επίπεδο, ίδρυσε το ∆εκέµβριο του 2017 τις πρώτες Τοπικές Μονάδες Υγείας (TOMY). Αυτές οι νέες µονάδες ΠΦΥ αποσκοπούσαν στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ΠΦΥ προς τους πολίτες, βελτιώνοντας την υγεία του πληθυσµού και συµβάλλοντας στη µείωση των δαπανών για την υγεία. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σηµαντικό οι ασθενείς/λήπτες των υπηρεσιών ΠΦΥ να µπορούν να αξιολογούν τις εµπειρίες τους, όπως συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια των επισκέψεών τους στις νέες αυτές δοµές ΠΦΥ. Σκοπός της αυτής της µελέτης ήταν η αξιολόγηση της ποιότητας της ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας στις νεοσύστατες µονάδες ΠΦΥ (TOMY) στην Ελλάδα, µέσω της αποτύπωσης των εµπειριών των ασθενών.Primary Health Care (PHC) is an integral part of both a country’s health system and of the overall social and economic development of the community. In Greece, in an effort to improve the provision of the PHC services on a national level, the Ministry of Health established the first Local Health Units (TOMYs) in December 2017. These new PHC units aimed to contribute to the provision of quality primary care services to citizens, while at the same time favoring the health system by improving the health of the population and helping to reduce health costs. Within this context, it is important for patients/PHC services’ recipients to be able to evaluate their experiences, as accumulated during their visits at these new health PHC structures. The aim of this paper was to evaluate the quality of medical and nursing care in the newly established PHC units (TOMYs) in Greece, using patient experience measures

Health policy making under information constraints: An evaluation of the policy responses to the economic crisis in Greece

AbstractIntroductionCost consolidation in the highly fragmented and inefficient Greek health care system was necessary. However, policies introduced were partly formed in a context of insufficient information. Expenditure data from a consumption point of view were lacking and the depth of the political and structural problems was of unknown magnitude to the supervisory authorities.MethodsDrawing upon relevant literature and evidence from the newly implemented OECD System of Health Accounts, the paper evaluates the health policy responses to the economic crisis in Greece. The discussion and recommendations are also of interest to other countries where data sources are not reliable or decisions are based on preliminary data and projections.ResultsBetween 2009 and 2012, across-the-board cuts have resulted in a decline in public health expenditure for inpatient care by 8.6%, for pharmaceuticals by 42.3% and for outpatient care by 34.6%. Further cuts are expected from the ongoing reforms but more structural changes are needed.ConclusionCost-containment was not well targeted and expenditure cuts were not always addressed to the real reasons of the pre-crisis cost explosion. Policy responses were restricted to quick and easy fiscal adjustment, ignoring the need for substantial structural reforms or individuals’ right to access health care irrespective of their financial capacity. Developing appropriate information infrastructure, restructuring and consolidating the hospital sector and moving toward a tax-based national health insurance could offer valuable benefits to the system

Inequalities between migrants and non-migrants in accessing and using health services in Greece during an era of economic hardship

A cross-sectional study was conducted from April 2013 until March 2014 to explore the existence of inequalities in access to and utilization of health services by migrants compared to non-migrants in Greece and to test the influence of various factors on these disparities. Also, we investigated the influence of several socioeconomic and demographic characteristics. Study population included 1,152 migrants and 702 non-migrants. Migrants, participants suffering from a chronic disease, those without health insurance, and patients who assessed their health status as not at all good/a little good/moderate were statistically more likely to report unmet needs in getting their medication. Uninsured participants, females, those unemployed or without a permanent occupational status, and those who assessed their health status as not at all good/a little good/moderate were statistically more likely to report unmet needs in access to health services during the last year. Regarding the use of health services, those with health coverage, non-migrants, and females were statistically more likely to go for a blood test as a hospital outpatient. Greece, despite administrative delays and barriers, provided full coverage to the uninsured, asylum seekers, and migrants, even many groups of undocumented migrants

Human Resources for Health in Greece: Current status and the way forward

Το παρόν άρθρο παρουσιάζει συνοπτικά μια πρόταση για την εθνική στρατηγική για το ανθρώπινο δυναμικό στην υγεία, η οποία βασίζεται στην αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης και αναπτύχθηκε με βάση 5 πεδία/στρατηγικούς τομείςκλειδιά: τον προγραμματισμό του ανθρώπινου δυναμικού, τις δεξιότητες και την κατανομή των επαγγελματιών υγείας, τη συγκράτηση προσωπικού, τη διακυβέρνηση και τις εθνικές προτεραιότητες στον τομέα της υγείας. Παρέχει μια επισκόπηση των δημογραφικών και επιδημιολογικών προκλήσεων, των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ελληνικό σύστημα υγείας και των πολιτικών που επηρεάζουν τη στρατηγική για το ανθρώπινο υγειονομικό δυναμικό. Περιγράφονται οι κύριοι στόχοι και οι κατευθυντήριες αρχές της προτεινόμενης εθνικής στρατηγικής για τους ανθρώπινους πόρους στον τομέα της υγείας και εξετάζονται οι αναγκαίες δράσεις και τα επόμενα βήματα που θα εξασφαλίσουν την επιτυχή υλοποίηση αυτής.This paper presents briefly the suggested national human resources for health strategy for Greece, which is based on a rapid assessment of the current situation and drafted around 5 domains/strategic key areas: planning, skills and distribution, retention, governance and government health priorities. It provides an overview of the national context including demographic challenges, health status of the population and emerging health issues as well as health system organizational characteristics and policies with an impact on human resources for health strategy. The main objectives and the guiding principles of the suggested national strategy are explained and proposals for the way forward to successfully implement it are discussed

Restructuring the hospital sector in Greece in order to improve effectiveness and efficiency

Το άρθρο αυτό παρουσιάζει τη μελέτη πουαφορούσε στην αναδιάρθρωση του ΕλληνικούΝοσοκομειακού Τομέα Σκοπός της μελέτηςήταν να προτείνει ένα νέο πρότυπο οργάνω-σης των νοσοκομείων σε ομάδες με βάση τηναναμόρφωση της επείγουσας φροντίδας και τηδιαχείριση των πέντε κύριων χρόνιων νοση-μάτων (Οξύ Έμφραγμα του Μυοκαρδίου, Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, Καρκίνος, Σακχαρώδης Διαβήτης και Χρόνια ΑποφρακτικήΠνευμονοπάθεια). Στο πλαίσιο της βελτίωσηςτης αποτελεσματικότητας και αποδοτικότηταςτου νοσοκομειακού τομέα παρουσιάστηκανπροτάσεις όπως η συνεργασία ιδιωτικού καιδημόσιου τομέα καθώς και μέτρα περιορισμούτων δαπανών. Η αναδιάρθρωση του δημόσιουνοσοκομειακού τομέα στηρίχθηκε σε έξι δια-κριτά κριτήρια τα οποία συμπεριελάμβαναν τοπληθυσμιακό κριτήριο, τη συγκέντρωση τουπληθυσμού, το μέγεθος του νοσοκομείου, τηνπαλαιότητα των υποδομών, την ένταση της αξιοποίησης της νοσοκομειακής υποδομής και τηνοικονομική αποδοτικότητα του νοσοκομείου.This paper discusses the study focused on thereform of Greek Hospital Sector, also known as“hospital mergers”. The aim of the study was topropose a new pattern of organizing hospitalsin groups based on the reform of emergencycare and the management of five main chronicdiseases (AMI, Stroke, Cancer, Diabetes Mellitusand COPD). The proposals in general concern thecreation of a national network of health servicesprovided mainly by primary healthcare units andthe largest hospitals of the groups in each healthregion. In the context of improving the hospitalsector efficiency, ways of collaborations betweenprivate and public sector and expenditurecontainment measures are presented. Therestructuring of the public hospital sector reliedon six specific criteria including the populationcriterion, catchment area, hospital size,infrastructure age, utilization of hospital facilitiesand cost. Due to its nature, the study was exposedto various factors such as the diversity of actorsbeing involved, collection and compilation of therelevant data in a short term of three months, lastminute adjustments and the variety of audience

Restructuring the hospital sector in Greece in order to improve effectiveness and efficiency

Το άρθρο αυτό παρουσιάζει τη μελέτη πουαφορούσε στην αναδιάρθρωση του ΕλληνικούΝοσοκομειακού Τομέα Σκοπός της μελέτηςήταν να προτείνει ένα νέο πρότυπο οργάνω-σης των νοσοκομείων σε ομάδες με βάση τηναναμόρφωση της επείγουσας φροντίδας και τηδιαχείριση των πέντε κύριων χρόνιων νοση-μάτων (Οξύ Έμφραγμα του Μυοκαρδίου, Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, Καρκίνος, Σακχαρώδης Διαβήτης και Χρόνια ΑποφρακτικήΠνευμονοπάθεια). Στο πλαίσιο της βελτίωσηςτης αποτελεσματικότητας και αποδοτικότηταςτου νοσοκομειακού τομέα παρουσιάστηκανπροτάσεις όπως η συνεργασία ιδιωτικού καιδημόσιου τομέα καθώς και μέτρα περιορισμούτων δαπανών. Η αναδιάρθρωση του δημόσιουνοσοκομειακού τομέα στηρίχθηκε σε έξι δια-κριτά κριτήρια τα οποία συμπεριελάμβαναν τοπληθυσμιακό κριτήριο, τη συγκέντρωση τουπληθυσμού, το μέγεθος του νοσοκομείου, τηνπαλαιότητα των υποδομών, την ένταση της αξιοποίησης της νοσοκομειακής υποδομής και τηνοικονομική αποδοτικότητα του νοσοκομείου.This paper discusses the study focused on thereform of Greek Hospital Sector, also known as“hospital mergers”. The aim of the study was topropose a new pattern of organizing hospitalsin groups based on the reform of emergencycare and the management of five main chronicdiseases (AMI, Stroke, Cancer, Diabetes Mellitusand COPD). The proposals in general concern thecreation of a national network of health servicesprovided mainly by primary healthcare units andthe largest hospitals of the groups in each healthregion. In the context of improving the hospitalsector efficiency, ways of collaborations betweenprivate and public sector and expenditurecontainment measures are presented. Therestructuring of the public hospital sector reliedon six specific criteria including the populationcriterion, catchment area, hospital size,infrastructure age, utilization of hospital facilitiesand cost. Due to its nature, the study was exposedto various factors such as the diversity of actorsbeing involved, collection and compilation of therelevant data in a short term of three months, lastminute adjustments and the variety of audience

Estimation of private health expenditure in Greece

Introduction: The high level of private health expenditures - mainly out of pocket payments - are reported in Greece (about 45% of total health expenditure) and have been at the centre of the scientific discussion throughout the health sector. This is a paradox, because of the, theoretically universal coverage of the population by the public system and the low level of cost- sharing arrangements. Study objective: The objective of this study, is to analyze the private financing flows in the health care sector. Additionally, we attempt to bring to light the kind of health needs that the public system cannot meet qualitatively and / or quantitatively. Furthermore, we examine the population attitudes about using the social insurance provisions and the tax relief arrangements, concerning out of pocket (health) payments. Methodology: The study sample covers the whole country and includes 1.616 households. A special questionnaire was developed in order to gather (by telephone interviews) the data. The SPSS statistical program and linear and logistic regressions have been used for data processing. Main results: 1) The major percentage of households health expenditure was allocated to Outpatient Services, that means € 4.180 mill., or 68% of total out of pocket payments, for the year 2005. Dental care and Medical care absorb € 1.912 mill. and € 1.430 mill., respectively (Physicians: € 829,4 mill., Gynecologists: € 300,3 mill., Surgeons: € 271,7 mill., Neurologists- psychiatrists: € 28,6 mill). None of the social and the economic characteristics of the households are correlated with the amount of money paid to dentists. 2) Less than 8% (€ 484 mill.) of net household health expenditure was allocated to private hospitals. Hospital charges absorb 50% of this amount, and the rest concerns direct doctor payments (mainly cardiac surgeons). 3) Self - employed nurses (paid by patients) are found only in public hospitals. None of the social and the economic characteristics of the households are correlated with the probability of using and the amount of money paid to this category of nurses. 4) Social security reimbursement was estimated at just 6,5% (€ 450 mill.) of the total household health expenditures, for the year 2005. 5) The hidden economy of the health sector was estimated to € 1.778 mill., for the year 2005, which means 12% - 13% of total health expenditure. Only 10% of this amount (€177 mill.) concerns under the table payments, while the rest € 1.601mill., represents usual payments to private doctors without a receipt (not taxed). 6) Only 17,6% of the potentially eligible for tax exception health expenditure, is reported by households, in their tax returns. 7) State loss for reimbursing households health expenditure was estimated to € 1.172 mill., for the year 2005 (social security reimbursement: € 450 mill., tax revenues loss due to tax evasion: € 622 mill., tax relief : € 100 mill.)Εισαγωγή: Η υψηλή ιδιωτική δαπάνη υγείας στη χώρα μας (? 45% της συνολικής υγειονομικής δαπάνης) εγείρει τον έντονο προβληματισμό των επιστημόνων αναφορικά με τη δυνατότητα ισότιμης και ευχερούς πρόσβασης του συνόλου των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας. Η υψηλή δαπάνη αυτής της κατηγορίας, θεωρείται παράδοξη λόγω της καθολικής δημόσιας ασφαλιστικής κάλυψης υγείας του πληθυσμού, και των θεσμοθετημένων σε χαμηλά επίπεδα ποσοστών συμμετοχής των χρηστών στο κόστος. Αντικείμενο: Στο πλαίσιο αυτό, στόχο της διατριβής αποτέλεσε καταρχήν η αναλυτική καταγραφή της προέλευσης και της κατανομής της ιδιωτικής υγειονομικής δαπάνης, πληροφορία που δεν είναι μέχρι σήμερα πλήρως διαθέσιμη, δεδομένης της μη υιοθέτησης του Συστήματος Λογαριασμών Υγείας που προτείνει ο ΟΟΣΑ. Πρόσθετα, επιχειρήθηκε να εντοπιστούν οι πραγματικές ανάγκες υγείας που το δημόσιο σύστημα αδυνατεί να καλύψει και η διερεύνηση της ασφαλιστικής προστασίας που προσφέρει η κοινωνική ασφάλιση στην πράξη. Επίσης, μελετήθηκε η στάση των χρηστών ως προς την άσκηση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων καθώς επίσης και η αντιμετώπιση της ιδιωτικής δαπάνης από φορολογικής άποψης. Μεθοδολογία: Για την άντληση των δεδομένων κατασκευάστηκε ειδικό ερωτηματολόγιο με τη συνδρομή εμπειρογνωμόνων του υγειονομικού τομέα. Το δείγμα της έρευνας ήταν πανελλαδικό και αποτελούνταν από 1.616 νοικοκυριά τα οποία τα οποία συμμετείχαν στις τηλεφωνικές συνεντεύξεις. Η επεξεργασία των αποτελεσμάτων έγινε με τη χρήση του στατιστικού προγράμματος SPSS και χρησιμοποιήθηκαν οι αναλύσεις της γραμμικής και της λογιστικής παλινδρόμησης. Αποτελέσματα: Μεταξύ των κυριοτέρων ευρημάτων της διατριβής είναι και τα ακόλουθα: 1) Το μεγαλύτερο μέρος της καθαρής υγειονομικής δαπάνης των νοικοκυριών κατανέμεται σε υπηρεσίες εκτός του νοσοκομείου (€ 4.180 εκατ., ή 68% της συνολικής ιδιωτικής, το 2005). Η Οδοντιατρική περίθαλψη απορροφά € 1.912 εκατ., ακολουθούμενη από την Ιατρική με € 1.430 εκατ. (Παθολογικές ειδικότητες: € 829,4 εκατ., Μαιευτήρες- γυναικολόγοι: € 300,3 εκατ., Χειρουργικές ειδικότητες: € 271,7 εκατ., Νευρολόγοι- Ψυχίατροι : € 28,6 εκατ.). Το πλήθος των επισκέψεων και το ύψος των πληρωμών σε οδοντιάτρους δεν σχετίζεται με κανένα από τα κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας. 2) Τα ιδιωτικά θεραπευτήρια απορροφούν λιγότερο από το 8% της καθαρής δαπάνης των νοικοκυριών (€ 484 εκατ.), εκ των οποίων το περίπου 50% αφορά σε νοσήλια και τα υπόλοιπα σε αμοιβές γιατρών (κύρια καρδιοχειρουργών). 3) Το φαινόμενο των αποκλειστικών νοσοκόμων απαντάται μόνο στα δημόσια νοσοκομεία. Η πιθανότητα χρήσης αποκλειστικής νοσοκόμου και το ύψος της πληρωμής δεν σχετίζεται με κανένα από τα κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας. 4) Από το σύνολο των πληρωμών των νοικοκυριών για ιδιωτική υγεία (€ 6.915 εκατ.) η κοινωνική ασφάλιση επέστρεψε μόλις το 6,5% δηλ. € 450 εκατ., το 2005. Τα υψηλότερα ποσοστά αποζημίωσης καταγράφηκαν για υπηρεσίες αποκλειστικών νοσοκόμων και για την αγορά - ενοικίαση θεραπευτικού εξοπλισμού, 41,3% και 28% αντίστοιχα. 5) Μεταξύ των οικογενειών που νοσηλεύτηκαν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο, τα νοικοκυριά που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές και αυτά που ο κύριος εισοδηματίας τους είναι κατώτερου εκπαιδευτικού επιπέδου παρουσιάζουν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερη πιθανότητα υποβολής αιτήματος αποζημίωσης στο δημόσιο ταμείο σε σχέση με τις οικογένειες που διαμένουν σε ημιαστικές περιοχές και όσες ο κύριος εισοδηματίας τους έχει μέση ή ανώτερη εκπαίδευση. 6) Η παραοικονομία στον υγειονομικό τομέα, το 2005, υπολογίστηκε σε € 1.778 εκατ., ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 30% των πληρωμών των χρηστών ή στο 12- 13% της συνολικής δαπάνης υγείας. Από το σύνολο της παραοικονομικής δραστηριότητας, μόλις το 10% (€ 177 εκατ.), αφορά σε άτυπες συναλλαγές («φακελάκια» και φιλοδωρήματα), ενώ τα υπόλοιπα € 1.601 εκατ. αφορούν σε συνήθεις πληρωμές στον ιδιωτικό τομέα χωρίς όμως τη λήψη απόδειξης. 7) Τα νοικοκυριά καταγράφουν στις φορολογικές τους δηλώσεις μόνο το 17,6% της δυνητικά επιλέξιμης (για φορολογική έκπτωση) υγειονομικής δαπάνης. 8) Συνολικά, η απώλεια του κράτους για αποζημίωση της δαπάνης υγείας που καταβάλλουν τα νοικοκυριά, ανέρχεται σε € 1.172 εκατ., το 2005 (αποζημίωση κοινωνικής ασφάλισης: € 450 εκατ., κόστος απώλειας φορολογικών εσόδων : € 622 εκατ., κόστος φοροαπαλλαγής: € 100 εκατ.,