Fiziološki mehanizmi regulacije produktivnosti paradajza (Lycopersicon esculentum L.) u uslovima stresa suše

Istraživanja ove doktorske disertacije su obavljena u tri eksperimentalna sistema: u fitotronu na hibridima Sunpak F1 i Astona F1, u stakleniku na hibridu Sunpak F1 i u plasteniku na hibridima Abellus F1, Cedrico F1 i Amati F1. Cilj ovih istraživanja je bio da se detaljnije prouče fiziološki mehanizmi produktivnosti paradajza i kako različiti uslovi snabdevenosti biljaka vodom (regulisani deficit navodnjavanja-RDI, delimično sušenje korenova-PRD i optimalno navodnjavanje-FI) utiču na ove procese. Ispitivanja su obuhvatila proces rastenja, produktivnosti, razmenu gasova, vodni režima, količinu abscisinske kiseline u ksilemu, sadržaj jona u različitim organima biljaka paradajza i biohemijske pokazatelje kvaliteta i rastenja plodova (šećera, organskih kiselina, likopena i ukupne antioksidativne aktivnosti, kao i aktivnosti enzima peroksidaze ćelijskog zida u u egzokarpu). Dobijeni rezultati su pokazali genotipska variranja u reakciji rastenja ispitivanih hibrida na deficit irigacije i to da je efekat zavisio od uslova gajenja biljaka. Najveći stepen redukcije rastenja je utvrđen kod Sunpak F1 i Astona F1 gajenih u fitotronu, zatim kod Sunpak F1 gajenog u stakleniku, a najmanji kod hibrida Abellus F1, Cedrico F1 i Amati F1 gajenih u plasteniku. Rezultati praćenja parametara produktivnosti su pokazali da je samo kod hibrida Sunpak F1 izloženih deficitu navodnjavanja došlo do značajne redukcije relativne i specifične lisne površine u odnosu na kontrolne biljke. Merenja vodnog potencijala listova, provodljivosti stoma i akumulacije abscisinske kiseline u ksilemu kod hibrida Sunpak F1 su ukazala da su efekti regulisanog deficita navodnjavanja na rastenje bili rezultat promena u vodnom režimu biljaka (hidraulično dejstvo), dok su efekti delimičnog sušenja korenova na rastenje bili rezultat dejstva hemijskih signala suše u ranim fazama. U kasnijim fazama eksperimenta.došlo je do interakciju hemijskih i hidrauličnih efekata. Kod hibrida Sunpak F1 deficita navodnjavanja je doveo do povećanja efikasnosti u korišćenja vode na nivou listova (WUEl) i to kao rezultat redukcije provodljivosti stoma i nepromenjenog intenziteta fotosinteze. Kod svih ispitivanih hibrida i tretmana deficita irigacije došlo je takođe do povećanja efikasnosti korišćenja vode na nivou prinosa (WUEc). Ispitivanja brzine rastenja plodova su pokazala da je na redukciju dijametra plodova i prinosa kod biljaka regulisanog deficita navodnjavanja i delimičnog sušenja korenova prvenstveno uticalo skraćivanje faze izduživanja ćelija egzokarpa plodova, a ne maksimalna brzina njihovog izduživanja. Korelacija aktivnosti enzima i brzine rastenja plodova je ukazala da ovaj enzim može da igra različitu ulogu i to tako što kod plodova regulisanog deficita navodnjavanja utiče na redukciju procesa rastenja, a kod delimičnog sušenja korenova i, verovatno, optimalnog navodnjavanja ubrzava sazrevanje plodova. Rezultati merenja parametara kvaliteta plodova su pokazali da su ispitivani sistemi deficita navodnjavanja poboljšali kvalitet plodova (posebno antioksidanata), ali i da je taj efekat zavisio od ispitivanog hibrida. Primenjeni sistemi deficita navodnjavanja nisu značajno uticali na sadržaj i distribuciju ispitivanih jona

We’ll meet online, An online exhibition at the University of Belgrade – Faculty of Chemistry

Using objects from the Great Serbian Chemists’ Collection, also known as Museum of Chemistry at the University of Belgrade — Faculty of Chemistry, we created an online exhibition, held at Facebook and Instagram pages of the Faculty of Chemistry. Exhibition team consisted of the Faculty’ s employees and students. After a short webinar that the Museum Week team held and our online meeting, we decided to take over the Faculty’s Facebook and Instagram pages in order to promote the valuable chemical heritage kept in our Museum. This online exhibition lasted from the 11th to 18th of May and covered the Museum Week and the International Museum Day. Each day of these two manifestations had its themes represented through hashtags. We discussed our associations regarding the proposed hashtags and Museum’s objects and made a plan for each day's posts. Having in mind the nature of social media, we created challenges for our virtual visitors. For example, on #HeroesMW day, we shared a story about the achievements of Sima Lozanić (1847-1935), famous professor, chemist and education reformer, among other roles. We also wanted to share a story about heroes and heroines from the Faculty of Chemistry that are involved in projects dealing with corona and Ebola viruses. For the #MuseumMomentsMW we photographed Pokémon figures among ceramic dishes in the Museum. That was a challenge for visitors – they had to distinguish regular museum objects from our ―guests‖. International Museum Day had equality, diversity and inclusion as the theme. Having in mind that STEM field is often associated with males, we wanted to share a different story. Not many people know that there were female chemistry students in Serbia at the beginning of the 20th century. The percentage of female students was in accordance with the European level. We shared a photograph and a book to illustrate this statement.Universeum Working Group Digital Initiatives Invitation Online Workshop Digital after the crisis Short term effects and long term impacts of COVID-19 on online collections and usage of digital tools for academic heritagePresentation: [https://cherry.chem.bg.ac.rs/handle/123456789/5932

Optimizacija degradacije tekstilne boje Reactive Black 5 netermalnim plazma-tretmanom u prisustvu TiO2

Tekstilna boja Reactive Black 5 (CAS 17095-24-8) se ubraja u reaktivne boje koje se hemijski vezuju za tkaninu. Kada se ova boja nađe u otpadnoj vodi predstavlja ne samo estetski problem, već i potencijalnu opasnost po životnu sredinu i ljudsko zdravlje. Jedna od tehnika unapređenih oksidacionih procesa za uklanjanje teško razgradivih organskih jedinjenja je i netermalna plazma, u kojoj nastaje veliki broj reaktivnih kiseoničnih i azotnih vrsta. U ovom radu je korišćen reaktor sa dielektričnim barijernim pražnjenjem (DBD-reaktor), koji radi u protočnom režimu u prisustvu vazduha kao radnog gasa. Kroz ovaj reaktor je više puta recirkulisana destilovana voda, suspenzija titan-dioksida, kao i rastvor tekstilne boje (sa i bez katalizatora), pri čemu su poređeni sledeći parametri: promena pH i provodljivosti i koncentracija H2O2. Kao heterogeni katalizator korišćen je TiO2 (Aeroxide TiO2 P25, Evonik industries). Netermalna plazma pouzdano uklanja teško razgradive organske supstance, usled stvaranja reaktivnih kiseoničnih vrsta, od kojih je najstabilnija H2O. Tretman otpadne vode pomodu DBD-reaktora u prisustvu TiO2 kao heterogenog katalizatora povećava efikasnost opisanog sistema, jer dovodi do povećanja koncentracije kiseoničnih vrsta (hidroksilnih radikala)

Optimizacija degradacije tekstilne boje Reactive Black 5 netermalnim plazma-tretmanom u prisustvu TiO2

Tekstilna boja Reactive Black 5 (CAS 17095-24-8) se ubraja u reaktivne boje koje se hemijski vezuju za tkaninu. Kada se ova boja nađe u otpadnoj vodi predstavlja ne samo estetski problem, već i potencijalnu opasnost po životnu sredinu i ljudsko zdravlje. Jedna od tehnika unapređenih oksidacionih procesa za uklanjanje teško razgradivih organskih jedinjenja je i netermalna plazma, u kojoj nastaje veliki broj reaktivnih kiseoničnih i azotnih vrsta. U ovom radu je korišćen reaktor sa dielektričnim barijernim pražnjenjem (DBD-reaktor), koji radi u protočnom režimu u prisustvu vazduha kao radnog gasa. Kroz ovaj reaktor je više puta recirkulisana destilovana voda, suspenzija titan-dioksida, kao i rastvor tekstilne boje (sa i bez katalizatora), pri čemu su poređeni sledeći parametri: promena pH i provodljivosti i koncentracija H2O2. Kao heterogeni katalizator korišćen je TiO2 (Aeroxide TiO2 P25, Evonik industries). Netermalna plazma pouzdano uklanja teško razgradive organske supstance, usled stvaranja reaktivnih kiseoničnih vrsta, od kojih je najstabilnija H2O. Tretman otpadne vode pomodu DBD-reaktora u prisustvu TiO2 kao heterogenog katalizatora povećava efikasnost opisanog sistema, jer dovodi do povećanja koncentracije kiseoničnih vrsta (hidroksilnih radikala)

Optimizacija plazme u reaktoru sa dielektričnim barijernim pražnjenjem

Ispitan je uticaj radnog gasa, frekvencije i napona električne struje na generisanje reaktivnih vrsta u koaksijalnom reaktoru sa dielektričnim barijernim pražnjenjem (DBD-reaktor). Plazma u ovom DBD-reaktoru je u kontaktu sa padajućim vodenim filmom i primenjivana je za degradaciju teško razgradivih organskih jedinjenja u vodi. Svojstva plazme su okarakterisana merenjem sadržaja vodonik-peroksida, kao i praćenjem promene temperature, provodljivosti i pH. U pogledu navedenih kriterijuma, najbolja kombinacija je plazma koja se generiše u argonu na 300 Hz i 14 kV u poređenju sa vazduhom (300 Hz; 14 kV i 17 kV) i smešom argona i kiseonika (8:2 VV; 300 Hz 12 kV). Za izabrani slučaj Ar; 300 Hz; 14 kV u poslednjem prolazu vode kroz DBD-reaktor koncentracija H2O2 iznosi 39,36 mgdm-3, pH 4,15, provodljivost je 12 µScm-1, a temperatura 32,0 °C. Na osnovu dobijenih rezultata može se zaključiti da je tretman vode DBD-reaktorom visoko efikasan i da se performanse plazme mogu podešavati menjanjem sastava radnog gasa i električnih parametara.The influence of working gas, frequency and voltage of electric current on the generation of reactive species in a dielectric barrier discharge coil reactor (DBD reactor) was examined. The plasma in this DBD reactor is in contact with the falling aqueous film and it is used to degrade heavily degradable organic compounds in water. Plasma properties are characterized by measuring the content of hydrogen peroxide, as well as monitoring the temperature, conductivity and pH. In terms of the above criteria, the best combination is plasma generated in argon at 300 Hz and 14 kV in comparison to air (300 Hz, 14 kV and 17 kV) and to argon and oxygen mixture (8: 2 VV; 300 Hz 12 kV). For the selected case Ar; 300 Hz; 14 kV in the last water pass through the DBD reactor, the H2O2 concentration is 39.36 mg / dm3, pH 4.15, the conductivity is 12 μScm-1 and the temperature is 32.0 ° C. Based on the results obtained, it can be concluded that water treatment with the DBD reactor is highly efficient and that plasma performance can be adjusted by changing the composition of working gas and electrical parameters.11. Naučno-stručna konferencija - Studenti u susret nauci – StES 2018 - Prirodne nauke - Nauka u službi čovjeka (11th Scientific conference - Students encountering science – StES 2018 - Natural Sciences - Science in the Service of Mankind). Studentski rad izrađen pod mentorstvom prof. dr Gorana Roglića. Zahvaljujem se Fondaciji dr Zoran Đinđić, koja je pokrila putne troškove odlaska na konferenciju, i Univerzitetu u Beogradu - Hemijskom fakultetu, koji je pokrio troškove kotizacije

We’ll meet online, An online exhibition at the University of Belgrade – Faculty of Chemistry

Using objects from the Great Serbian Chemists’ Collection, also known as Museum ofChemistry at the University of Belgrade — Faculty of Chemistry, we created an onlineexhibition, held at Facebook and Instagram pages of the Faculty of Chemistry.Exhibition team consisted of the Faculty’ s employees and students. After a short webinar thatthe Museum Week team held and our online meeting, we decided to take over the Faculty’sFacebook and Instagram pages in order to promote the valuable chemical heritage kept in ourMuseum.This online exhibition lasted from the 11th to 18th of May and covered the Museum Week and theInternational Museum Day. Each day of these two manifestations had its themes representedthrough hashtags. We discussed our associations regarding the proposed hashtags and Museum’sobjects and made a plan for each day's posts. Having in mind the nature of social media, wecreated challenges for our virtual visitors.For example, on #HeroesMW day, we shared a story about the achievements of Sima Lozanić(1847-1935), famous professor, chemist and education reformer, among other roles. We alsowanted to share a story about heroes and heroines from the Faculty of Chemistry that areinvolved in projects dealing with corona and Ebola viruses.For the #MuseumMomentsMW we photographed Pokémon figures among ceramic dishes in theMuseum. That was a challenge for visitors – they had to distinguish regular museum objectsfrom our ―guests‖.International Museum Day had equality, diversity and inclusion as the theme. Having in mindthat STEM field is often associated with males, we wanted to share a different story. Not manypeople know that there were female chemistry students in Serbia at the beginning of the 20thcentury. The percentage of female students was in accordance with the European level. Weshared a photograph and a book to illustrate this statement.Universeum Working Group Digital InitiativesInvitationOnline WorkshopDigital after the crisisShort term effects and long term impacts of COVID-19 on onlinecollections and usage of digital tools for academic heritageAbstract: [https://cherry.chem.bg.ac.rs/handle/123456789/5931

The chemical collection of the University of Belgrade

The University of Belgrade stands as a distinguished academic institution with a rich scientific legacy. The Faculty of Chemistry, an integral part of the university, proudly preserves the chemistry heritage within the Great Serbian Chemists' Collection. An extensive array of collections encompassing chemicals, instruments, books, ceramic labware, and glassware represents a valuable witness to the historical development of chemical sciences. Regular exhibitions and events showcase the diverse scientific heritage and advancements in the field of chemistry.Presented at the “Chemical collections and historical laboratories” Public event in the frame of the 8th European Chemistry Congress, Lisbon, Portugal, on the 28th of August, 2023, invited by Brigitte Van Tiggelen, the organizer of the event. Program: [https://www.euchems2022.eu/images/themeS4.pdf

Karakteristike plodova paprika poreklom iz slobodne oplodnje

In different regions of Serbia people consume pepper fruits with various shapes, sizes and colors. In southern Serbia consumers prefer longer fruits, while in the northern part shorter fruits are more preferred. The aim of this paper was to evaluate four pepper genotypes (355, 356, 357, and 358) with shorter fruits originating from open pollination. These genotypes were compared with the parental line 354 with longer fruits. The fruits were harvested in technological maturity. Fruit (length, width, weight, and index), locule number, pericarp thickness, total soluble solids and fruit yield per plant were evaluated. The line 354 had the longest fruits (14.46 cm). Genotype 358 had the highest pericarp thickness (5.8 mm), while the genotype 357 had the highest fruit weight (105 g). Based on the evaluated traits, genotype 357 will be used for further selection because of higher fruit weight, and genotype 358 because of a thicker pericarp.Paprika je jedna od značajnijih povrtarskih vrsta u Srbiji. U pojedinim regionima naše zemlje potrošači su navikli da konzumiraju plodove različitog oblika, veličine i boje. Cilj ovog rada je da se ispitaju 4 genotipa paprike (355, 356, 357 i 358) kraćih plodova poreklom iz slobodne oplodnje, poredeći ih sa ishodnom majčinskom linijom 354 dužih plodova. Na plodovima iz druge berbe izmerena su sledeća svojstva: dužina, širina i masa ploda, broj komora, debljina perikarpa, sadržaj suve materije i prinos plodova po biljci. Indeks ploda je izračunat na osnovu odnosa dužine i širine ploda. Podaci su obrađeni u programu Statistica 12, metodom analize varijanse, koristeći Dankanov višestruki test intervala na nivou značajnosti 0,05. Između ispitivanih genotipova nije bilo značajnih razliku u prinosu plodova po biljci. Na osnovu izmerenih svojstava, genotip 357 će biti korišten za dalji selekcioni rad zbog veće mase ploda, a genotip 358 zbog debljeg perikarpa

Позитрон - 17

Јесењи период су обележиле бројне конференције, а ми издвајамо Конференцију Клуба младих хемичара Србије и Биохемијског друштва Србије. Поново представљамо истраживања докторанткиња са Хемијског факултета. Читајте о клиничкој металомици – све актуелнијој грани аналитичке хемије. Ту смо сваког испитног рока, па сазнајте нешто више о нашој Библиотеци. Прочитајте или се подсетите како је било на последњој стручној екскурзији у Хрватској и Италији. На Свечаној скупштини Српског хемијског друштва смо се подсетили успеха у 2019. години, а најављена је и Година електрохемије. Посебно истичемо текст о менталном здрављу студената – можете му се враћати током целе године и препоручите колегама којима могу бити од користи. Представљамо и избор хемијских шала са друштвених мрежа.Numerous conferences marked the last fall, and the Conference of the Young Chemists Club of Serbia and the Serbian Biochemical Society stand out. We present to you the researches of Ph.D. students at the Faculty of Chemistry. Read about clinical metallomics – a branch of analytical chemistry that draws attention more and more. During exam seasons, we spend our time there, so find out more about our Library in this issue. Read or remind yourselves of the last student trip to Croatia and Italy. At the Solemn Assembly of the Serbian Chemical Society, we were reminded of the success in 2019, and the Year of Electrochemistry was announced. We especially emphasize the text about students' mental health - you can go back to it throughout the year and recommend it to colleagues who may benefit. We also present a selection of chemical jokes from social networks