Anne ve babaların ortak ebeveynlik davranış ve algılarının romantik bağlanma ile ilişkisi (The relationship between romantic attachment and coparenting behaviors and perceptions)

Ortak ebeveynlik, anne ve babaların çocuk yetiştirmeyle ilgili sorumlulukları paylaşmaları, birbirlerini desteklemeleri ve aile içindeki dinamikleri birlikte yönetmeleri olarak tanımlanır (McHale, “Coparenting and Triadic…” 985). Mevcut çalışmada, gözlemlenen ve algılanan ortak ebeveynliğin, bağlanma kaygısı ve bağlanma kaçınması olarak iki boyutta ölçülen romantik bağlanma ile ilişkisi incelenmiştir. Çalışmaya üç aylık bebek (Ort. = 103.78 günlük) sahibi 45 anne-baba bebekleriyle birlikte katılmıştır. Ev ziyaretleri yapılarak ve Lozan Üçlü Oyun Paradigması (Fivaz-Depeursing ve Corboz- Warnery 1) kullanılarak, anne-babalardan bebekleriyle 10'ar dakikalık yarıyapılandırılmış etkileşimlerde bulunmaları istenmiş ve etkileşimler videoya kaydedilmiştir. Kaydedilen ortak ebeveynlik davranışları, “Ortak Ebeveynlik ve Aile Değerlendirme Sistemi” (McHale ve diğerleri, “The Transition to Coparenthood…” 711) kullanılarak araştırmacılar tarafından kodlanmıştır. Algılanan ortak ebeveynlik ve romantik bağlanma değişkenleri, sırasıyla “Ebeveynlik İşbirliği Ölçeği” (Abidin ve Brunner 31) ve “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II” (Fraley, Waller ve Brennan 350) ölçekleri ile öz bildirim yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulgular, hem gözlemlenen hem de algılanan olumlu ortak ebeveynliğin, romantik bağlanma boyutları ile olumsuz yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Bağlanma kaygısı ve kaçınması yükseldikçe anne ve babaların bebekleriyle birlikte etkileşimde bulunurken daha az işbirliği gösterdikleri gözlemlenmiştir. Algılanan ortak ebeveynlik ise, hem anneler hem de babalar için sadece bağlanma kaçınması ile (kaygısı ile değil) ilişkili bulunmuş, bu bulgu da ilişkisel Türkiye kültüründe bağlanma kaygısının görece daha işlevsel olduğunu gösteren diğer çalışmaları desteklemiştir

Yakın ilişkilerde algılanan duyarlılığın yaş farklılıkları ve psikolojik esenlik ile ilişkisi [Age differences in perceived responsiveness in close relationships and its links to psychological well-being]

Yakın ilişkiler, esenliğin önemli bir yordayıcısı olarak kabul edilmektedir (Reis, 2012). Bu ilişkiler önemini yaşam boyunca devam ettiriyor olsa da zaman içerisinde ilişki dinamiklerinin değiştiği gözlenmektedir (Arnett, 2000). Mevcut çalışmada, algılanan aile, partner ve arkadaş duyarlılıklarının yetişkinlik boyunca yaş ile ilişkisinin sınanması; algılanan aile, partner ve arkadaş duyarlılıkları ile psikolojik esenlik arasındaki ilişkinin test edilmesi ve bu ilişkide yaşın düzenleyici rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; Türkiye’den iki farklı yaşam boyu örneklem kullanılmıştır. İlk örneklemde 20-82 yaş arası 1172 katılımcı, ikinci örneklemde ise 20-87 yaş arası 842 katılımcı bulunmaktadır. Analizler sonucunda, algılanan aile ve partner duyarlılığının yaş ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Sonuçlar, yaşın algılanan aile duyarlılığı ile doğrusal, algılanan partner duyarlılığı ile ise eğrisel bir ilişkiye sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca tüm algılanan duyarlılık değişkenleri ile psikolojik esenliğin olumlu bir ilişkiye sahip olduğu ve bu ilişkinin genç yetişkinler için daha güçlü olduğu tespit edilmiştir. Bulgularımız, algılanan duyarlılığın yaşa bağlı değişimlerini ilk kez, algılanan duyarlılığın psikolojik esenlikle ilişkisini de Türkiye’de ilk kez göstererek alanyazına katkı sağlamaktadır

Olumlu Ebeveyn Davranışlarını Artırmaya Yönelik Video-Geri Bildirimli Müdahale Programının Anne Duyarlığı Üzerindeki Etkisinin Türkiye’de İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı bağlanma-temelli bir müdahale programı olan Olumlu Ebeveynliği Geliştirmeye Yönelik Video-Geri bildirimli Müdahale Programı-Duyarlı Disiplin versiyonunun (Video-feedback Intervention to Promote Positive Parenting and Sensitive Discipline, VIPP-SD) Türkiye kültürüne uyarlanması ve anne duyarlığı üzerindeki etkinliğini incelemektir. Çalışmaya Ankara ve İstanbul’dan görece düşük eğitim ve gelir düzeyine sahip ve 9–33 ay arasında çocukları (Nkız = 48) olan 97 anne katılmıştır. Örneklem seçkisiz olarak kontrol ve müdahale gruplarına ayrılmış, müdahale grubunda yer alan 59 anne ile duyarlık ve duyarlı disiplin temalı dört görüşme yapılmıştır. Görüşmelerde annelere daha önceden çocuklarıyla etkileşimlerinin kaydedildiği kısa videolar üzerinden anne duyarlığı konusunda bireysel geri bildirimler verilmiştir. Anne duyarlığı, anne-çocuk etkileşimlerinin kaydedildiği video üzerinden “Ainsworth Duyarlık Ölçeği” ile değerlendirilmiştir. Annelerin duyarlı davranış ve disipline yönelik tutumları ise “Duyarlık ve Duyarlı Disipline Yönelik Tutumlar Ölçeği” ile ölçülmüştür. Bulgular, kontrol grubunda anlamlı bir etki olmadığını, müdahale grubunda ise annelerin hem gözlem ile ölçülen ebeveyn duyarlığında hem de özbildirimle ölçülen duyarlığa yönelik tutumlarında son-test ve izleme aşamalarında anlamlı artış olduğunu göstermiştir. Özbildirimle ölçülen duyarlı disipline yönelik tutumlarda ise anlamlı bir etki bulunmamıştır. Bu bulgular, VIPP-SD’nin görece toplulukçu Türkiye kültüründe yaşayan düşük ve orta sosyoekonomik düzeye sahip annelerin duyarlığını artırmada etkili olduğunu göstermektedir. Anahtar kelimeler: Müdahale programı, olumlu ebeveynlik, anne duyarlığı, duyarlı disiplin, video-geri bildirimi, bağlanm

Olumlu ebeveyn davranışlarını artırmaya yönelik video-geribildirimli müdahale programının anne duyarlığı üzerindeki etkisinin Türkiye'de incelenmesi

Bu çalışmanın amacı bağlanma-temelli bir müdahale programı olan Olumlu Ebeveynliği Geliştirmeye Yönelik Video-Geribildirimli Müdahale Programı-Duyarlı Disiplin versiyonunun (Video-feedback Intervention to promote Positive Parenting and Sensitive Discipline, VIPP-SD) Türkiye kültürüne uyarlanması ve anne duyarlığı üzerindeki etkinliğini incelemektir. Çalışmada Ankara ve İstanbul’un görece düşük eğitim ve gelir düzeyine sahip, 9–33 ay arasında çocukları (Nkız = 48, Nerkek = 49) olan 97 anne yer almıştır. Örneklem seçkisiz olarak kontrol ve müdahale gruplarına ayrılmış, müdahale grubunda yer alan 59 anne ile duyarlık ve duyarlı disiplin temalı dört görüşme yapılmıştır. Görüşmelerde annelere daha önceden çocuklarıyla etkileşimlerinin kaydedildiği kısa videolar üzerinden anne duyarlığı konusunda bireysel geribildirimler verilmiştir. Kontrol grubunda yer alan 38 anneyle ise çocuklarının gelişimiyle ilgili dört telefon görüşmesi yapılmıştır. Anne duyarlığı, anne-çocuk etkileşimlerinin kaydedildiği video üzerinden ‘Ainsworth Duyarlık Ölçeği’ ile değerlendirilmiştir. Annelerin duyarlı davranış ve disipline yönelik tutumları ise ‘Duyarlık ve Duyarlı Disipline Yönelik Tutumlar Ölçeği’ ile ölçülmüştür. Bulgular, kontrol grubunda anlamlı bir etki olmadığını, müdahale grubunda ise annelerin hem gözlem ile ölçülen ebeveyn duyarlığında hem de özbildirimle ölçülen duyarlığa yönelik tutumlarında sontest ve izleme aşamalarında anlamlı artış olduğunu göstermiştir. Özbildirimle ölçülen duyarlı disipline yönelik tutumlarda ise anlamlı bir etki bulunmamıştır. Bu bulgular VIPP-SD’nin görece toplulukçu Türkiye kültüründe yaşayan düşük ve orta sosyoekonomik düzeye sahip annelerin duyarlığını artırmada etkili olduğunu göstermektedir