Samogłoska y w językach słowiańskich: geneza i ewolucja (przegląd)

The article concerns the origin and development of the Slavic vowel *y in Slavic languages. At the starting point I present the articulatory characteristics of contemporary Polish y, and then move on to the late Indo-European vocal system - the primordial source of the discussed sound. Then I move on to the analysis of the circumstances of the creation of the phoneme y including phonetics - delabialisation *ū1, and phonology - change *ū1 → y as a consequence of the creation of ū2 from the monophthongisation of diphthongs. I also present the views of researchers on the old pronunciation of y. In the main part of the article I focus on the analysis of the occurrence and functioning of y in various Slavic languages, including dialects, without losing sight of the accompanying historical perspectiv

Zmiany funkcji znaczeniowych północnosłowiańskiego datiwu

The article focuses on the analysis of the North Slavic dative in its semantic (“specific” in the concepcion of Kuryłowicz and Heinz) functions. The examples are chosen from a few texts such as Old Russian Повесть временных лет or Old Polish Rozmyślanie przemyskie, Kodeks Działyńskich and other. I am exploring the meanings of dative from a traditional point of view, referring to such types as dativus commodi/incommodi, dativus possessivus, dativus finalis, dativus ethicus. The main aim of the article is to look at the phenomenon of the North Slavic dative from a diachronic perspective.Artykuł skupia się na analizach północnosłowiańskiego celownika w jego semantycznych („konkretnych” według koncepcji Kuryłowicza i Heinza) funkcjach. Przykłady zostały zaczerpnięte z kilku tekstów, m.in. staroruskiej Powieści minionych lat czy staropolskich Rozmyślania przemyskiego, Kodeksu Działyńskich i in. Badam znaczenia dativu z tradycyjnego punktu widzenia, odnosząc się do takich typów jak celownik pożytku/szkody, celownik dzierżawczy, celownik celu, celownik etyczny. Głównym celem pracy jest spojrzenie na zjawisko północnosłowiańskiego dativu z perspektywy diachronicznej