Narracje okrucieństwa: dzieła filmowe Cristiana Mungiu, a polityczne imaginarium Europy Środkowo-Wschodniej

This article employs Lauren Berlant’s concepts of cruel optimism and impasse to explain the way the cinematic work of Cristian Mungiu comments on the condition of small East-Central European cultures. The article analyzes 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2007), Beyond the Hills (2012) and Graduation (2016), and draws evidence from the narrative structure of these films, gender and social and economic condition of their characters, as well as the audiovisual poetics of their endings. The main point of the article is that Mungiu’s films criticize a mental mapping East-Central Europe with origins in the Cold War that imagines it as a region of small nations in the permanent state of danger and in need of urgent protection. Mungiu’s films show that this mapping exposes these cultures to inescapable cycles of political abuse. The slow and contemplative endings of Mungiu’s films also propose a solution. They gesture toward the development of a condition of political hovering that, as interruption, may enable East-Central European political imaginaries to envision more creative solutions to escape cycles of abuse. This interruption is linked to the memory of 1989 and to the historical openness 1989 created. As a political approach for East-Central European cultures, interruption is a strategy of letting one’s political imaginary be inspired to the opening of 1989.Celem poniższego artykułu jest przedstawienie sposobu opisu stanu pomniejszych kultur Europy Środkowo-Wschodniej w filmach Cristiana Mungiu. Rozważania te zostały oparte o pojęcia okrutnego optymizmu oraz impasu autorstwa Lauren Berlant. Analizie poddano filmy 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2007), Beyond the Hills (2012) oraz Graduation (2016). Pod uwagę wzięto w szczególności strukturę narracyjną wspomnianych dzieł, płeć bohaterów, uwarunkowania społeczno-ekonomiczne wpływające na ich byt, a także poetykę mediów audio-wizualnych prezentowaną w zakończeniach filmów. Autor argumentuje, że filmy Mungiu stanowią krytykę mapowania wyobrażeniowego na terenach Europy Środkowo-Wschodniej zapoczątkowanego w czasach zimnej wojny, która prezentuje narody zamieszkujące te tereny jako skazane na nieustanne przebywanie w stanie zagrożenia, a co za tym idzie, niewygasającą potrzebę obrony, co naraża je na przeżywanie nieuniknionych cykli politycznych nadużyć. Propozycja rozwiązania przedstawiona jest w powolnych, skłaniających do przemyśleń zakończeniach filmów. Wskazują one na rozwój sytuacji politycznego zawieszenia, która jako zakłócenie statusu quo może pozwolić wyobraźniom politycznym na stworzenie rozwiązań bardziej kreatywnych, pozwalających uniknąć wspomnianych cykli. Przerwa ta wiąże się z pamięcią wydarzeń roku 1989, a także historyczną otwartością, która emergowała w owym czasie. Jako polityczny paradygmat kultur środkowo-wschodnioeuropejskich, zawieszenie jest strategią, która pozwala na zmianę postawy wyobrażeniowej wobec początku roku 1989

The Critical Innovation Discourse of Small VODs: The Case of The Death of Mr. Lăzărescu on Cinepub

My article compares the catalogues and interfaces of a small and a big VOD provider and emphasizes the critical innovative potential of the intervention of the former and, more generally, of small streaming services. I employ a cultural studies approach and closely read the acts of curation of these two types of providers. As a case study, I focus on the curation of the feature film The Death of Mr. Lăzărescu on both platforms. By critical innovation, I understand an economic or industrial intervention that questions and disrupts hegemonic discourses in its field. In the case of VODs, it refers to an engagement with discourses on digital film consumption, the branding of premium content, establishment of taste, and diversity of content. I also approach critical innovation as political and economic. I provide proof that small non-profit providers set up more advantageous viewing experiences that benefit a film and its makers. I also show that they play an important role in maintaining the sustainability of a digital distribution ecosystem

Mr. Kleks in space: science fiction for the end of state socialism

Pan Kleks w kosmosie/Mr. Kleks in Space aka Mr. Blot in the Universe (Krzysztof Gradowski, 1988), is a genre hybrid, as testified by the fact that on the filmpolski.pl website, the largest Polish website listing films, it is classified as a ‘musical film’, ‘film for children’ and ‘fantastical film’. I argue that its hybridity reflects the transitional period between state socialism and capitalism when the film was made and premiered. In my discussion I draw on the research on children’s films and the concept of heterotopia. I also engage with the economic history of Poland during the last stage of state socialist rule