Dynamika zanikania acetamiprydu w tkankach roślin rzepaku ozimego oraz jego toksyczność dla słodyszka rze-pakowego (Meligethes aeneus F.). Aspekt ekologiczny omawianych zjawisk

Acetamiprid is a neurotoxine belonging to the neonicotinoid group. This active substance bas contact and stomach action and acts on the insect central nervous system as agonist of the acetylocholine in nicotinic acetylocholine receptors. Acetamiprid bas translaminar and systemic proprieties in plants and nowadays is one of the most widely used insecticides against pollen beetle (Meligethes aeneus F.) in Poland as a component of a commercial product Mospilan 20 SP. Constant and strong selective pressure of insecticides resulted in resistance of pollen beetle (PB) to many active substances used in Poland. It also influences beneficial fauna especially pollinators. The aim of the study was to determine the effectiveness of acetamiprid against pollen beetle in the period of 15 days that is characterized by rapid elongation of oilseed rape plants. The dynamics of mortal action of acetamiprid against pollen beetle and disappearance of acetamiprid in plant tissues were determined. Short analysis of acetamiprid potential toxic action against pollinators, especially against honeybee (Apis mellifera L), predators and parasitoids was made.Acetamipryd jest silną neurotoksyną należącą do chemicznej grupy neonikotynoidów wykorzystywaną szeroko w chemicznej ochronie roślin. Ta substancja aktywna działa na centralny system nerwowy owadów na drodze kontaktowej oraz żołądkowej. Jej molekularne działanie polega na agonistycznym, w stosunku do acetylocholiny, działaniu na postsynaptyczne receptory tego neurotransmitera. Acetamipryd ma właściwości przenikania do tkanek roślin i oddziaływania systemowego. Obecnie w Polsce należy on do najpopularniejszych insektycydów w zwalczaniu słodyszka rzepakowego (Meligethes aeneus F.) oraz wielu innych szkodników jako komponent środka ochrony roślin - Mospilan 20 SP. Trwający już ponad 50 lat stały nacisk selekcyjny chemicznymi środkami spo-wodował u słodyszka rzepakowego w Polsce narastanie zjawiska odporności na wiele substancji aktywnych. Acetamipryd wpływa również na faunę pożyteczną, głównie na owady zapylające. Celem pracy było określenie dynamiki zanikania acetamiprydu w tkankach roślin rzepaku ozimego w okresie 15 dni od zabiegu chemicznego w fazach szybkiego wzrostu roślin oraz równoległe zbadanie jego toksyczności w stosunku do słodyszka rzepakowego, który jest w tym okresie głównym szkodnikiem atakującym rzepak. Na podstawie uzyskanych wyników oraz danych dotyczących acetamiprydu zamieszczonych w badaniach toksykologicmych tej substancji chemicznej przeprowadzono analizę zagrożenia działania tego insektycydu dla owadów zapylających, a szczególnie dla pszczoły miodnej (Apis melliera L.), drapieżców i parazytoidów