Quelques objets surprenants en textile non tissé dans les réserves du musée Bénaki

Τα πλεγμένα αντικείμενα που εξετάζονται στην παρούσα μελέτη μαρτυρούν σημαντικά τεχνικά στάδια στην ιστορία του υφάσματος, τα οποία εμφανίστηκαν διαδοχικά αλλά και συνυπήρξαν. Στο πλαίσιο αυτό τα συγκεκριμένα έργα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από εθνολογική άποψη. Στα αντικείμενα με αρ. ευρ. 16113 και 16115 χρησιμοποιήθηκε κλωστή περιορισμένου μήκους που, περασμένη σε βελόνα τύπου ραπτικής, δημιούργησε διαπλοκή από θηλιές. Η παλαιότερη αυτή τεχνική πλεξίματος προέρχεται τόσο από τη ραπτική, όσο και από την ψαθοπλεκτική. Με πολλές διαφορές μεταξύ τους, τα δύο αυτά αντικείμενα αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα του είδους που ο R. d’Harcourt ονόμασε το 1934 «δίχτυ με βελόνα» (είναι πλεκτά με την αυστηρή έννοια του όρου. Εδώ χρησιμοποιήθηκε κλωστή “απεριόριστου” μήκους, δηλαδή που δεν είχε κοπεί από πριν, με την οποία ο τεχνίτης δημιούργησε με τα χέρια θηλιές σε δύο βελόνες τύπου πλεξίματος. Τα δείγματα του Μουσείου Μπενάκη είναι από τα παλαιότερα του είδους και βρέθηκαν στα ερείπια του μουσουλμανικού Καΐρου. Ωστόσο, δεν μας επιτρέπουν να θεωρήσουμε ότι το πλεκτό κατάγεται από την Αίγυπτο ή ότι σχετίζεται με κάποια πληθυσμιακή κοινότητα. Σχετικά με τη χρήση των τεσσάρων παραπάνω αντικειμένων, η λειτουργία του γαντιού με αρ. ευρ. 16113 είναι προφανής: το αντικείμενο χρησίμευε για την προστασία των χεριών στο κυνήγι, στην εργασία και από το κρύο. Αντίστοιχα δείγματα πλεκτικής έχουν βρεθεί ανάμεσα σε κάλτσες της κοπτικής Αιγύπτου (από τον 4ο αι.), αλλά και σε γάντια από περιοχές της Βόρειας Ευρώπης (9ος-10ος αι.). Η πυκνοϋφασμένη βαμβακερή ταινία με αρ. ευρ. 16115 θα μπορούσε να έχει διακοσμητική χρήση, ανήκοντας σε μαξιλάρι, κουρτίνα ή κεφαλόδεσμο. Παραπλήσια μοτίβα ψαροκόκκαλου (chevron) σε αντικείμενα που μοιάζει να έχουν την ίδια τεχνική έχουν εντοπιστεί σε απομακρυσμένες χρονικά και γεωγραφικά περιοχές (δαντέλες από την Ιρλανδία (19ος αι.), σκούφοι από το Κονγκό (20ός αι.). Η χρήση των σωληνοειδών πλεκτών με αρ. ευρ. 16114 και 16117 παραμένει άγνωστη. Οι ερμηνευτικές τους προσεγγίσεις ως πορτοφολιών ή παιδικών καλτσών δεν στηρίζονται σε επαρκή τεκμηρίωση. Παρόμοια δείγματα έχουν ανευρεθεί μόνο στην Αίγυπτο. Περίπου 40 αντικείμενα με τις χρωματικές επιλογές του πλεκτού αρ. ευρ. 16117 (μπλε και υπόλευκο) φυλάσσονται σε μουσεία της Αμερικής και της Ευρώπης, και τέσσερα στο Μουσείο Μπενάκη.No abstract

Les reliques de Saint Césaire d’Arles (472-542)

Saint Césaire (471-542) fut l’une des grandes figures théologiques, pastorales et politiques de la Gaule du VIe siècle. En 513, il a reçu du pape Symmaque le pallium, symbole du lien privilégié qui s’établit alors entre l’Eglise métropolitaine et le Saint-siège, cette longue écharpe de laine blanche faisant officiellement de son détenteur le « Vicaire des Gaules et d’Espagne ». A sa mort, l’archevêque métropolitain fut enterré avec son pallium selon la coutume et proclamé saint. L’invasion de..

Autour des reliques de saint Césaire d'Arles

International audienc

Destins d’étoffes

Organisées par l’Association Française pour l’Étude du Textiles (AFET) et l’axe Religion – Culture – Pouvoir du Laboratoire de recherche FRAMESPA (Université Toulouse 2), ces journées d’étude (Toulouse, 1999) ont été consacrées à l’ob­servation et l’analyse des pratiques du réemploi et du ravaudage, aussi fréquentes que reconnues dans l’histoire des textiles du Moyen Âge à nos jours. Le contexte dévotionnel et liturgique dans lequel renaissent certains textiles à une seconde vie pose des problèmes importants : le passage du profane au sacré et vice versa, la pérennité de leurs usages primitifs, dont les traces sont plus ou moins visibles ou identi­fiables, leur sacralisation et, inévitablement leur profanation. Les auteurs, anthropologues, archéologues, conservateurs de musées, his­toriens, historiens de l’art ou restaurateurs se sont interrogés sur les rai­sons de ces procédés, sur leurs enjeux, et le simple fait que l’Église catholique ait eu à statuer régulièrement sur ces réemplois en signale l’importance et prouve que la question dépasse très largement des pro­blèmes de nature couturière voire d’économie domestique