Leczenie przeciwpłytkowe u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi i towarzyszącą cukrzycą

The incidence of acute myocardial infarction (AMI) in the Polish population is approximately 80 000 per year. Data from PL-ACS Registry, indicate that the rate of diabetic patients among patients hospi­talized with AMI is 25%, with an increasing trend over last decade. Diabetes mellitus is recognized as a risk factor of cardiovascular disease. The incre­ased progression of atherothrombosis and greater than in the general population risk of acute coronary syndrome in diabetic patients are due to many fac­tors: endothelial dysfunction, higher cellular pro­liferation after arterial injury, tendency for arterial negative remodeling, decreased plasma fibrinolytic activity, increased platelet reactivity. Due to crucial role of increased platelet reactivity and hyperag­gregation in pathogenesis of AMI, treatment based on effective antiplatelet therapy should be recom­mended in diabetic patients with AMI. This review compares and contrasts three P2Y12 antagonists. Diabetic patients with acute coronary syndromes derive particular benefits from platelet P2Y12 recep­tor inhibition. So far, there is no evidence clearly showing clinical benefit from the administration one of the three P2Y12 inhibitors (clopidogrel, prasugrel and ticagrelor) in this group of patients. The efficacy and safety profile of both prasugrel and ticagrelor are at least the same as clopidogrel. The prevalen­ce of clopidogrel resistance in diabetic patients is estimated at 38–44%. Because of coronary artery risk thrombosis, inhibition of platelet function by P2Y12 antiplatelet therapy improves the clinical out­come for diabetic patients with AMI. Due to proven efficacy and safety profile and probably reduction in the number of “non-responders”, prasugrel and ticagrelor therapy should be strongly considered in diabetic patients with AMI.             W Polsce rocznie na zawał serca choruje oko­ło 80 000 pacjentów. Dane z rejestru PL-ACS wskazują, że co 3.–4. pacjent z zawałem serca ma cukrzycę. Przez ostatnie 10 lat liczba osób z tą chorobą stale się zwiększa. Cukrzyca jest uznanym czynnikiem ryzyka choroby wieńco­wej. Przyspieszony rozwój miażdżycy i więk­sze niż w populacji ogólnej ryzyko wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego w cukrzycy są skutkiem działania wielu czynników: dysfunkcji śródbłonka, zwiększonej proliferacji komórek po uszkodzeniu tętnicy, skłonności do odwrot­nej przebudowy tętnic, upośledzonej aktyw-ności fibrynolitycznej osocza, nadreaktywności płytek krwi. Z powodu szczególnej roli nadre­aktywności płytek krwi i nadmiernej agregacji w patogenezie zawału serca leczenie oparte na skutecznej terapii przeciwpłytkowej powinno być zalecane u chorych na cukrzycę i po zawale serca. W niniejszej pracy porównano i zróżni­cowano trzy preparaty antagonistów receptora P2Y12. Pacjenci chorzy na cukrzycę i z ostrymi zespołami wieńcowymi uzyskują szczególne ko­rzyści wynikające z zablokowania płytkowego receptora P2Y12. Nie istnieją dowody wskazują­ce na korzyść kliniczną z zastosowania jednego z trzech dostępnych inhibitorów P2Y12 (klopido­grel, prasugrel, tikagrelor) w tej grupie chorych. Skuteczność i profil bezpieczeństwa zarówno prasugrelu, jak i tikagreloru są co najmniej takie same jak klopidogrelu. Częstość występowania oporności na klopidogrel w grupie chorych na cukrzycę szacowany jest na 38–44%. Z powodu ryzyka zakrzepicy tętnic wieńcowych zabloko­wanie funkcji płytek przez leki przeciwpłytkowe P2Y12 decyduje o poprawie rokowania chorych na cukrzycę z zawałem serca. Wobec udowod­nionej skuteczności i bezpieczeństwa oraz praw­dopodobnej redukcji liczby non-responders te­rapia prasugrelem i tikagrelorem powinna być szczególnie brana pod uwagę u chorych z cu­krzycą i zawałem serca.  

Spontaniczne pęknięcie ściany lewej komory serca — prezentacja przypadku

Myocardial infarction is the most common reason left ventricle free wall rupture (LVFWR). Mechanical reperfusion in myocardial infarction has reduced almost twice the incidence of LVFWR as compared with the previous treatment. It should be remembered that LVFWR may be a complication of other cardiac conditions unrelated to myocardial infarction, such as endocarditis, myocarditis, primary or metastatic cardiac tumors, cardiotoxic effects of chemotherapy, infiltrative diseases, aortic dissection, Takotsubo cardiomyopathy, heart injuries and iatrogenic complications. A 64-year-old patient was admitted to the hospital after an episode of cardiac arrest in a mechanism of electrical activity without pulse, effectively resuscitated. In the ECG, there were features of ST-segment elevation myocardial infarction but coronary angiography did not show any significant lesions. Echocardiography revealed tamponade and rupture of the posterior wall with a simple transmyocardial channel covered by clot formed on the visceral pericardium. During transportation to the cardiac surgery ward catecholamines and intraaortic balloon counter-pulsation was applied. Dacron patch was used during cardiac surgery to close LVFWR. Secondary reasons of LVFWR have been excluded. The discussion has been focused on the symptoms, diagnosis and possible and preferred treatment of LVFWR in the cathlab.Zawał mięśnia sercowego stanowi najczęstszą przyczynę pęknięcia wolnej ściany lewej komory serca (LVFWR - left ventricle free wall rupture). Leczenie interwencyjne zawału serca pozwoliło na niemal dwukrotną redukcję częstości występowania LVFWR w porównaniu do poprzedniej ery terapii. Należy pamiętać, że LVFWR może stanowić powikłanie innych stanów kardiologicznych, niezwiązanych z pozawałową przebudową miokardium, takich jak: zapalenie wsierdzia/mięśnia sercowego, nowotwory pierwotne i przerzutowe serca, kardiotoksyczny wpływ chemioterapii, choroby naciekowe, rozwarstwienie aorty, kardiomiopatię Takotsubo, urazy serca oraz powikłania jatrogenne. Pacjentka lat 64 była przyjęta do szpitala po epizodzie zatrzymania krążenia w mechanizmie aktywności elektrycznej bez tętna ze skuteczną resuscytacją. W zapisie EKG stwierdzono cechy zawału ściany dolnej serca z uniesieniem odcinka ST. W koronarografii nie zobrazowano istotnych zmian zwężających. Badanie echokardiograficzne ujawniło tamponadę oraz cechy pęknięcia ściany tylnej serca z prostym kanałem oraz skrzepem na osierdziu trzewnym. Poza aminami katecholowymi w trakcie transportu do oddziału kardiochirurgii stosowano kontrapulsację wewnątrzaortalną. W trakcie operacji użyto łaty dakronowej dla zapewnienia ciągłości ściany. Wtórne przyczyny pęknięcia ściany zostały wykluczone. Dyskusja koncentruje się na objawach, diagnostyce oraz możliwym i preferowanym leczeniu LVFWR w pracowni hemodynamiki

Biodegradable polymer-coated thin strut sirolimus- -eluting stent versus durable polymer-coated everolimus-eluting stent in the diabetic population

Background: The number of patients with diabetes mellitus (DM) presenting with coronary artery disease is increasing and accounts for more than 30% of patients undergoing percutaneous coronary interventions (PCI). The biodegradable polymer drug-eluting stents were developed to improve vascular healing. It was sought herein, to determine 1-year clinical follow-up in patients with DM treated with the thin strut biodegradable polymer-coated sirolimus-eluting stent (BP-SES) versus durable coating everolimus-eluting stent (DP-EES).Methods: Patients were retrospectively analyzed with DM were treated with either a BP-SES (ALEX™, Balton, Poland, n = 670) or a DP-EES (XIENCE™, Abbott, USA, n = 884) with available 1 year clinical follow-up using propensity score matching. Outcomes included target vessel revascularization (TVR) as efficacy outcome and all-cause death, myocardial infarction, and definite/probable stent thrombosis as safety outcomes.Results: After propensity score matching 527 patients treated with BP-SES and 527 patients treated with DP-EES were selected. Procedural and clinical characteristics were similar between both groups. In-hospital mortality was 3.23% in BP-SES vs. 2.09% in DP-EES group (p = 0.25). One-year followup demonstrated comparable efficacy outcome TVR (BP-SES 6.64% vs. DP-EES 5.88%; p = 0.611), as well as similar safety outcomes of all-cause death (BP-SES 10.06% vs. DP-EES 7.59%; p = 0.158), myocardial infarction (BP-SES 7.959% vs. DP-EES 6.83%; p = 0.813), and definite/probable stent thrombosis (BP-SES 1.14% vs. DP-EES 0.76%; p = 0.525).Conclusions: The thin-strut biodegradable polymer coated, sirolimus-eluting stent demonstrated comparable clinical outcomes at 1-year after implantation to DP-EES. These data support the relative safety and efficacy of BP-SES in diabetic patients undergoing PCI

Decrease of T-cells exhaustion markers programmed cell death-1 and T-cell immunoglobulin and mucin domain-containing protein 3 and plasma IL-10 levels after successful treatment of chronic hepatitis C

During chronic hepatitis C virus (HCV) infection, both CD4$^{+}$ and CD8$^{+}$ T-cells become functionally exhausted, which is reflected by increased expression of programmed cell death-1 (PD-1) and T-cell immunoglobulin and mucin domain-containing protein 3 (Tim-3), and elevated anti-inflammatory interleukin 10 (IL-10) plasma levels. We studied 76 DAA-treated HCV-positive patients and 18 non-infected controls. Flow cytometry measured pretreatment frequencies of CD4$^{+}$PD-1$^{+}$, CD4$^{+}$PD-1$^{+}$Tim-3$^{+}$ and CD8$^{+}$PD-1$^{+}$Tim-3$^{+}$ T-cells and IL-10 levels measured by ELISA were significantly higher and CD4$^{+}$PD-1$^{-}$Tim-3$^{-}$ and CD8$^{+}$PD-1$^{-}$Tim-3$^{-}$ T-cells were significantly lower in patients than in controls. Treatment resulted in significant decrease of CD4$^{+}$Tim-3$^{+}$, CD8$^{+}$Tim-3$^{+}$, CD4$^{+}$PD-1$^{+}$Tim-3$^{+}$ and CD8$^{+}$PD-1$^{+}$Tim-3$^{+}$ T-cell frequencies as well as IL-10 levels and increase in CD4$^{+}$PD-1$^{-}$Tim-3$^{-}$ and CD8$^{+}$PD-1$^{-}$Tim-3$^{-}$ T-cells. There were no significant changes in the frequencies of CD4$^{+}$PD-1$^{+}$ T-cells, while CD8$^{+}$PD-1$^{+}$ T-cells increased. Patients with advanced liver fibrosis had higher PD-1 and lower Tim-3 expression on CD4$^{+}$T-cells and treatment had little or no effect on the exhaustion markers. HCV-specific CD8$^{+}$T-cells frequency has declined significantly after treatment, but their PD-1 and Tim-3 expression did not change. Successful treatment of chronic hepatitis C with DAA is associated with reversal of immune exhaustion phenotype, but this effect is absent in patients with advanced liver fibrosis

Uniesienie odcinka ST w odprowadzeniu aVR w przebiegu zawału ściany przedniej, wskazujące na zamknięcie gałęzi przedniej zstępującej lewej tętnicy wieńcowej przed oddaniem gałęzi przegrodowej

Wstęp: Zawał ściany przedniej w następstwie zamknięcia gałęzi przedniej zstępującej (LAD) przed oddaniem gałęzi diagonalnej oznacza, że ostre niedokrwienie obejmuje duży obszar lewej komory, co wiąże się z wysokim ryzykiem występowania powikłań w okresie wewnątrzszpitalnym. Obszar ten może być jeszcze bardziej rozległy, jeżeli dodatkowo zamknięcie LAD następuje przed odejściem pierwszej gałęzi przegrodowej (S1) zaopatrującej przegrodę międzykomorową. Celem pracy była analiza położenia odcinka ST w odprowadzeniach aVR i V1 w zawale ściany przedniej w zależności od miejsca zamknięcia LAD - powyżej lub poniżej odejścia pierwszej gałęzi przegrodowej. Materiał i metody: Analizie poddano 37 chorych, których podzielono na 2 grupy. Grupę A stanowili pacjenci, u których zawał spowodowało zamknięcie LAD przed oddaniem gałęzi S1 (n = 22), natomiast grupę B (n = 15) - chorzy, u których LAD była zamknięta poniżej odejścia gałęzi S1. Ponadto u osób z grupy A oceniano wpływ unaczynienia przegrody przez gałąź stożka tętniczego odchodzącą od prawej tętnicy wieńcowej na położenie odcinka ST w odprowadzeniach aVR i V1. Wyniki: Uniesienie odcinka ST większe lub równe 0,5 mm w odprowadzeniu aVR oraz uniesienie odcinka ST większe lub równe 2 mm w odprowadzeniu V1 występowało znacznie częściej w grupie A niż w grupie B (odpowiednio: 45,45% vs. 6,7%; p = 0,012 i 45,45% vs. 13,3%; p = 0,043). Uniesienia odcinka ST w odprowadzeniu aVR i V1 okazały się swoistymi (odpowiednio: 93,3% i 86,67%) wskaźnikami zawału spowodowanego zamknięciem LAD przed oddaniem pierwszej gałęzi septalnej. U chorych z grupy A, u których duża gałąź do stożka zaopatrywała przegrodę międzykomorową (n = 13) uniesienie odcinka ST większe lub równe 0,5 mm w odprowadzeniu aVR występowało znacznie rzadziej (odpowiednio: 23,08% vs. 76,92%; p = 0,014). Wnioski: Zawał ściany przedniej w przebiegu zamknięcia LAD przed odejściem S1 gałęzi charakteryzuje się uniesieniem odcinka ST większym lub równym 0,5 mm w odprowadzeniu aVR oraz większym lub równym 2 mm w odprowadzeniu V1. Brak uniesienia odcinka ST w odprowadzeniu aVR w zawale ściany przedniej wskazuje na zamknięcie LAD poniżej odejścia gałęzi S1 lub na to, że przegroda międzykomorowa ma podwójne unaczynienie pochodzące ponadto od dobrze rozwiniętej gałęzi do stożka

Comparison of early and late efficacy of percutaneous transluminal renal angioplasty with or without subsequent brachytherapy: The effect on blood pressure in patients with renovascular hypertension

Background: Scarce data exist concerning the long-term effect of percutaneous transluminal renal angioplasty (PTRA) enhanced with intravascular gamma brachytherapy (IVBT) in patients with renovascular hypertension. Methods: Seventy one patients aged 52 ± 8 years with refractory renovascular hypertension were randomized to Group I (PTRA + IVBT) or Group II (PTRA). For the IVBT procedure, the PARIS catheter and Microselectron HDR (Nucletron) system was employed. Both baseline and 9-month follow-up quantitative computerized angiography (QCA) and ambulatory blood pressure monitoring analysis was performed to assess luminal parameters of restenosis and the effect of treatment on blood pressure. Results: Thirty three patients from Group I and 29 patients from Group II underwent successful procedure. During nine months of follow-up, three patients died; including two patients in Group I (cardiac causes) and one patient in Group II (stroke). The follow-up lumen diameter stenosis was 30.6 ± 13.7% and 40.4 ± 11% in Groups I and II, respectively (p = 0.004). Late lumen loss in quantitative computerized angiography was 1.2 ± 0.7 mm and 1.7 ± 0.7 mm in Groups I and II, respectively (p = 0.004)

Porównanie wczesnej i odległej skuteczności przezskórnej śródnaczyniowej angioplastyki tętnic nerkowych z następową brachyterapią lub bez niej u chorych z nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym

Wstęp: Istnieje niewiele danych dotyczących odległych efektów przezskórnej śródnaczyniowej angioplastyki tętnic nerkowych (PTRA) z następową brachyterapią śródnaczyniową promieniami gamma (IVBT) u chorych z nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym. bMetody: Do grupy I (PTRA + IVBT) lub grupy II (PTRA) losowo przydzielono 71 chorych w wieku 52 ± 8 lat z nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym opornym na farmakoterapię. Procedurę IVBT przeprowadzono z użyciem cewnika PARIS i systemu Microselectron HDR (Nucletron). Wyjściowo i po 9 miesiącach obserwacji dokonano analizy angiografii ilościowej (QCA) i zapisu ambulatoryjnego pomiaru ciśnienia tętniczego, aby ocenić parametry restenozy i wartości ciśnienia tętniczego krwi. Wyniki: U 33 chorych z grupy I i 29 z grupy II wykonano skuteczny zabieg PTRA. W ciągu 9-miesięcznej obserwacji zmarło 3 chorych; 2 osoby z grupy I (śmierć sercowa) i 1 osoba z grupy II (udar mózgu). Redukcja średnicy naczynia w obserwacji odległej wynosiła 30,6 ± 13,7% i 40,4 ± 11%, odpowiednio w grupie I i II (p = 0,004). Utrata światła naczynia w obserwacji odległej w QCA wynosiła 1,2 ± 0,7 mm i 1,7 ± 0,7 mm, odpowiednio w grupie I i II (p = 0,004). Wnioski: Śródnaczyniowa brachyterapia promieniami gamma, stosowna jako uzupełnienie angioplastyki balonowej z użyciem cewnika samocentrującego, jest bezpieczną i skuteczną metodą zapobiegania restenozie po zabiegu angioplastyki balonowej u chorych z nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym. Folia Cardiologica Exerpta 2010; 5, 1: 31-3

Recommendations for diagnostics and therapy of gastrointestinal stromal tumors (GIST) in 2008

Nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (gastrointestinal stromal tumors – GIST) są najczęstszymi nowotworami pochodzenia mezenchymalnego w obrębie przewodu pokarmowego. Nowotwory te, dzięki postępom w diagnostyce patologiczno-molekularnej, powszechnie rozpoznawane są dopiero od kilku lat. W pracy przedstawiono zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii tych nowotworów, opracowane na podstawie danych naukowych oraz doświadczenia ekspertów, które są powszechnie akceptowane i warte rekomendacji. Nadekspresja błonowego receptora KIT, będąca następstwem mutacji protoonkogenu KIT, jest wysoce specyficzna dla GIST, i możliwa do wykrycia metodami immunohistochemicznymi (CD117) w preparatach histopatologicznych z guza, stanowiąc najważniejsze kryterium w jego diagnostyce mikroskopowej i wskazaniach do leczenia drobnocząsteczkowymi inhibitorami kinaz tyrozynowych. W każdym przypadku zalecane jest przesłanie materiału do badań molekularnych (w celu analizy mutacji KIT i PDGFRA). Radykalne leczenie operacyjne jest nadal najskuteczniejszą metodą leczenia pierwotnych GIST, jednakże nowotwór ten cechuje duży potencjał nawrotowości. W przypadkach zmian nieoperacyjnych/rozsianych leczeniem z wyboru jest zastosowanie inhibitora kinaz tyrozynowych – imatinibu, leku, który stanowi pierwsze efektywne leczenie systemowe w zaawansowanym GIST CD117(+). Zalecana dawka początkowa powinna wynosić 400 mg raz dziennie (800 mg dziennie w przypadku mutacji w eksonie 9 KIT). Monitorowanie leczenia musi opierać się na powtarzanym badaniu tomografii komputerowej jamy brzusznej, z uwzględnieniem zmian wielkości i gęstości. W przypadku progresji zaleca się zwiększenie dawki imatinibu do 800 mg na dobę, a w przypadku braku skuteczności zastosowanie sunitynibu w dawce początkowej 50 mg dziennie. Obecnie trwają badania kliniczne nad ustaleniem roli leczenia chirurgicznego w skojarzeniu z imatinibem oraz skuteczności innych leków celowanych molekularnie w przypadku występowania oporności w czasie leczenia imatinibem. Dostępne dane odnośnie leczenia uzupełniającego wskazują na poprawę przeżyć wolnych od nawrotu, ale wpływ tej strategii na przeżycia całkowite i optymalna długość czasu leczenia są nadal przedmiotem badań. Przedstawione zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego powinny być praktycznie wprowadzane przez lekarzy zajmujących się chorymi na GIST w Polsce. Zaleca się rejestrowanie przypadków chorych na GIST w ramach narodowego Rejestru Klinicznego ([email protected]) oraz standardowe leczenie chorych w wielodyscyplinarnych zespołach, mających doświadczenie w terapii GIST i włączanie nowych przypadków GIST do prospektywnych badań klinicznych.Gastrointestinal stromal tumors (GIST) are the most common mesenchymal tumors of gastrointestinal tract. Advances in the understanding of the molecular mechanisms of GIST pathogenesis have resulted for last years in the emerging of GIST as a distinct sarcoma entity. The paper describes guidelines for diagnostics and therapy of these tumors based on scientific basis and experts’ experience, which are commonly accepted and worth to recommend. Overexpression of KIT receptor, as a consequence of mutation of protooncogene KIT, is highly specific for GIST and enable for detection by immunohistochemistry staining (CD117) in tumor specimens. It is the most important criterion in microscopic diagnostics and indications for treatment with small-molecule tyrosine kinas inhibitors. Sending material for molecular analysis is strongly recommended (for KIT and PDGFRA genotyping). Radical surgery is still the mainstay treatment for primary, localized, resectable GISTs, although high percentages of the patients after potentially curative operations develop recurrent or metastatic disease. In inoperable/metastatic lesions the treatment of choice is tyrosine kinase inhibitor – imatinib mesylate – the first effective systemic therapy in advanced CD117(+) GIST. Recommended initial dose should be 400 mg daily (800 mg for exon 9 KIT mutants). Monitoring of the therapy should be based on serial computed tomography imaging of abdominal cavity with the assessment of changes of tumor size and density. In case of disease progression the increase of imatinib dose to 800 mg daily is recommended and if further progression exists – sunitinib in the initial dose 50 mg daily should be introduced. Clinical trials evaluating the role of surgery in combination of imatinib and the efficacy of other molecular targeted drugs in resistant cases are ongoing. Existing data indicate beneficial role of adjuvant imatinib therapy in terms of relapse-free survival, but the impact of this policy on overall survival, optimal duration of adjuvant therapy and criteria for its implementation are currently investigated. Presented recommendations for diagnostics and therapy of GIST should be practically implemented by physicians involved in management of GIST patients in Poland. The including GIST cases in national Clinical Registry ([email protected]) and standard treatment of patients in multidisciplinary team with expertise in GIST therapy, as well as enrollment of new cases to prospective clinical trials, are recommended

Zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (GIST) w 2010 roku

Gastrointestinal stromal tumors (GIST) are the most common mesenchymal tumors of gastrointestinal tract. Advances in the understanding of the molecular mechanisms of GIST pathogenesis have resulted for last years in the emerging of GIST as a distinct sarcoma entity. The paper describes guidelines for diagnostics and therapy of these tumors based on scientific basis and experts’ experience, which are commonly accepted and worth to recommend. Overexpression of KIT receptor, as a consequence of mutation of protooncogene KIT, is highly specific for GIST and enable for detection by immunohistochemistry staining (CD117) in tumor specimens. It is the most important criterion in microscopic diagnostics and indications for treatment with small-molecule tyrosine kinas inhibitors. Sending material for molecular analysis is strongly recommended (for KIT and PDGFRA genotyping). Radical surgery is still the mainstay treatment for primary, localized, resectable GISTs, although high percentages of the patients after potentially curative operations develop recurrent or metastatic disease. In inoperable/ /metastatic lesions the treatment of choice is tyrosine kinase inhibitor — imatynib mesylate — the first effective systemic therapy in advanced CD117(+) GIST. Recommended initial dose should be 400 mg daily (800 mg for exon 9 KIT mutants). Monitoring of the therapy should be based on serial computed tomography imaging of abdominal cavity with the assessment of changes of tumor size and density. In case of disease progression the increase of imatynib dose to 800 mg daily is recommended and if further progression exists — sunitinib in the initial dose 50 mg daily should be introduced. Clinical trials evaluating the role of surgery in combination of imatynib and the efficacy of other molecular targeted drugs in resistant cases are ongoing. Existing data indicate beneficial role of adjuvant imatynib therapy in terms of relapse-free survival, especially in group of patients with significant risk of relapse. Presented recommendations for diagnostics and therapy of GIST should be practically implemented by physicians involved in management of GIST patients in Poland. The including GIST cases in national Clinical Registry (http://gist.coi.waw.pl) and standard treatment of patients in multidisciplinary team with expertise in GIST therapy, as well as enrollment of new cases to prospective clinical trials, are recommended. Onkol. Prak. Klin. 2010; 6, 4: 181–194Nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (GIST) są najczęstszymi nowotworami pochodzenia mezenchymalnego w obrębie przewodu pokarmowego. Dzięki postępom w diagnostyce patologiczno-molekularnej powszechnie rozpoznaje się je dopiero od kilku lat. W pracy przedstawiono zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii tych nowotworów opracowane na podstawie danych naukowych oraz doświadczenia ekspertów, które są powszechnie akceptowane i warte rekomendacji. Nadekspresja błonowego receptora KIT, będąca następstwem mutacji protoonkogenu KIT, jest wysoce specyficzna dla GIST i możliwa do wykrycia metodami immunohistochemicznymi (CD117) w preparatach histopatologicznych z guza, stanowiąc najważniejsze kryterium w jego diagnostyce mikroskopowej i wskazaniach do leczenia drobnocząsteczkowymi inhibitorami kinaz tyrozynowych. W każdym przypadku zaleca się przesłanie materiału do badań molekularnych (w celu analizy mutacji genów KIT i PDGFRA). Radykalne leczenie operacyjne jest nadal najskuteczniejszą metodą leczenia pierwotnych GIST, jednak nowotwór ten cechuje się dużym odsetkiem nawrotów. W przypadkach zmian nieoperacyjnych/rozsianych leczeniem z wyboru jest zastosowanie inhibitora kinaz tyrozynowych — imatynibu, leku, który stanowi pierwsze efektywne leczenie systemowe w zaawansowanym GIST CD117(+). Zalecana dawka początkowa powinna wynosić 400 mg raz dziennie (800 mg dziennie w przypadku mutacji w eksonie 9 KIT). Monitorowanie leczenia musi opierać się na powtarzanym badaniu tomografii komputerowej jamy brzusznej z uwzględnieniem zmian wielkości i gęstości. W przypadku progresji zaleca się zwiększenie dawki imatynibu do 800 mg na dobę, a przy braku skuteczności — zastosowanie sunitynibu w dawce początkowej 50 mg dziennie. Trwają badania kliniczne nad ustaleniem roli leczenia chirurgicznego w skojarzeniu z imatynibem oraz skuteczności innych leków celowanych molekularnie w przypadku występowania oporności w czasie leczenia imatynibem. Dostępne dane dotyczące leczenia uzupełniającego wskazują na poprawę przeżyć wolnych od nawrotu, zwłaszcza u chorych z grupy istotnego ryzyka nawrotu choroby. Przedstawione zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego powinny być wprowadzane w praktyce przez lekarzy zajmujących się chorymi na GIST w Polsce. Zaleca się rejestrowanie przypadków chorych na GIST w ramach narodowego Rejestru Klinicznego (http://gist.coi.waw.pl) oraz standardowe leczenie chorych w wielodyscyplinarnych zespołach mających doświadczenie w terapii GIST i włączanie nowych przypadków do prospektywnych badań klinicznych. Onkol. Prak. Klin. 2010; 6, 4: 181–19