KATLAMA VE MEKANİK ÖNİŞLEMLERİN ANDIZ (Arceuthos drupacea Ant. et Kotschy) TOHUMLARININ ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Andız dünya üzerinde sınırlı bir alanda yayılış yapan önemli bir doğal türümüzdür. Ancak, bu türün çimlendirilmesine ve yetiştirilmesine yönelik önemli bazı bilgi eksiklikleri vardır. Bu çalışmada, andız tohumlarının çimlendirilmesi üzerine farklı katlama ve mekanik önişlemlerin etkileri araştırılmıştır. Katlama işlemleri arasında 30 aya kadar varan sürelerde yapılan sıcak-ıslak ve soğuk-ıslak katlama yer almıştır. Mekanik işlem olarak ise kırma (tohum tamamen ortaya çıkmış) ve çatlatma (tohum kozalak içinde saklı bırakılmış) denenmiştir. Araştırma sonucunda, soğuk-ıslak katlamaya alınan tohumlarda hiçbir çimlenme görülmezken, sıcak-ıslak katlamaya alınanların çimlenme yüzdesinde katlama süresine bağlı olarak önce bir artış sonra ise tekrar düşüş görülmüştür. Mekanik işlemlerden hem kırma hem de çatlatma neticesinde başarılı sonuçlar alınmıştır. Özellikle çatlatma işlemi % 66’lık çimlenme yüzdesiyle en başarılı işlem olmuştur. Neticede, başarılı bir çimlenme için, andız tohumları ya 24 aya kadar uzun bir süre sıcak-ıslak katlamaya alınmalı ya da kozalaklar kısmen çatlatılarak ekilmelidir. Anahtar Kelimeler: Andız, Arceuthos drupacea, tohum, çimlenme, katlama, mekanik işlem

ISPARTA – GÖLCÜK YÖRESİ YALANCI AKASYA (Robinia pseudoacacia L.) MEŞCERELERİ İÇİN TEK VE ÇİFT GİRİŞLİ AĞAÇ HACİM TABLOSU

Bu çalışma ile Isparta-Gölcük Yöresinde yapay olarak yetiştirilen Yalancı akasya (Robinia pseudoacacia L.) için yöresel tek ve çift girişli ağaç hacım tablosu oluşturulmuştur. Ağaç hacım tablosu oluşturmada regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Altı tek girişli ve yedi çift girişli olmak üzere toplam 13 adet ağaç hacım modeli denenmiştir. Seçilen Dissescu-Meyer ve Schumacher-Hall modelleri için, korelasyon katsayısı 0,994 ve 0,997; belirtme katsayısı 0,988 ve 0,994 bulunmuştur. Regresyon modellerinin standart hataları 0,036 ve 0,087 m3, toplam hata yüzdeleri –0,255 ve 0,820; ortalama mutlak hata yüzdeleri de 2,426 ve 5,370 bulunmuştur. Bu iki hacım fonksiyonunun bağımsız veri grubu ile uygunluk denetimi yapılmış ve Isparta-Gölcük yöresi Yalancı akasya ağaçlandırma sahaları için %95 güven düzeyi ile uygun oldukları belirlenmiştir. Sonuç olarak, Yalancı akasya tek ve çift girişli hacım tablosu düzenlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yalancı akasya, Robinia pseudoacacia L., Regresyon yöntemi, Tek ve çift girişli ağaç hacım tablosu

Burdur Yöresi kızılçam meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin geliştirilmesi

Kızılçam, ülkemizde orman ürünleri sanayisi için en önemli ticari ağaç türlerinden biridir. Bu çalışmada, Burdur yöresi kızılçam meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim modelleri geliştirilmiştir. Bu amaçla, Max ve Burkhart (1976) ve Parresol vd. (1987) tarafından geliştirilen parçalı gövde çapı ve gövde hacim modelleri kullanılmıştır. Önerilen modeller, gövde çapı ve gövde hacim tahminlerinde, genel olarak tüm ağaç gövdesi ve gövdenin farklı bölümleri için güvenilir sonuçlar vermiştir. Ancak, en başarılı sonuçlar Max ve Burkhart (1976) tarafından geliştirilen parçalı gövde çapı ve hacim modeli ile elde edilmiştir. Bu model ile gövde üzerinde değişik noktalarda yapılan çap tahminlerinde ortalama hata 2.3 cm’den ve hacim tahminlerinde 0.008 m3’den daha az bulunmuştur. Önerilen model, bağımsız veri seti kullanılarak, yöresel tek girişli ağaç hacim tablosu ile de karşılaştırılmış, ağaç hacim tablosu kullanılarak elde edilen hacim değerlerinin daha yüksek hata miktarına sahip oldukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Kızılçam, Gövde çapı, Gövde hacmi, Parçalı gövde çapı model

Batı Akdeniz’de farklı yetişme ortamı bölgelerindeki kızılçam (Pinus brutia Ten.) ormanlarının vejetasyon yapısının ekolojik değerlendirilmesi

Kızılçam (Pinus brutia Ten.) 5,8 milyon ha ile Türkiye’de en geniş yayılış alanına sahip asli ağaç türüdür ve bu alan Türkiye ormanlarının % 27’sine tekabül etmektedir. Vejetasyonların tür çeşitliliği ve türlerin bulunuş oranları, yayılış gösterdiği sahaların ekolojik özellikleri bakımından önemli göstergelerdir. Bu çalışma ile Batı Akdeniz’de farklı yetişme ortamı bölgelerindeki kızılçam ormanlarının vejetasyon yapısındaki farklılıklar ekolojik olarak değerlendirilmiştir. Çalışma üç farklı yetişme ortamı bölgeler grubundaki toplam 27 örnek alanda gerçekleştirilmiştir. Örnek alanların vejetasyon yapıları Braun-Blanquet yöntemi ile değerlendirilmiştir. Kızılçam ormanlarında, farklı yetişme ortamı bölgeleri gruplarında, vejetasyonu oluşturan türler arasında önemli farklar tespit edilmiştir. Deniz etkisine açık örnek alanlarda, sıcaklık ve nem isteği fazla olan Daphne gnidioides Jaub. et Spach, Olea europaea L. var. sylvestris (Miller). Lehr., Arbutus andrachne L., Nerium oleander L. ve Myrtus communis L. subsp. communis L. gibi türler karşımıza çıkmaktadır. Akdeniz içi yetişme ortamı sahaları nispeten deniz iklimi etkisini almakla birlikte, yağışın ve bağıl nemin gerek deniz gerekse göl etkisi altındaki sahalara nazaran daha az olduğu alanları oluşturmaktadır. Bu duruma en önemli işaret olarak, Styrax officinalis L.’nin bu sahalarda tespit edilememiş olması gösterilebilir. Göller yetişme ortamı sahalarında yağış değerleri, Akdeniz içi yetişme ortamı sahalarına göre daha yüksek olmakla birlikte, sıcaklık değerleri olarak nisbeten karasal iklim karakteristiklerini taşımaktadır. Bu iklim karakteristikleri, Cistus laurifolius L. Berberis crataegina DC. ve Juniperus foetidissima Willd. gibi türlerin, sadece bu yetişme ortamı sahalarında yayılışlarının sebebi olarak gösterilebilir. Ayrıca aynı yetişme ortamı bölgeleri grupları içerisinde de bonitet, yükselti, topoğrafik yapı ve denize uzaklık gibi faktörlere bağlı olarak vejetasyon bileşenlerinde değişimler söz konusudur. Bu çalışma sonucunda ortaya konulan bulgular, Batı Akdeniz’de özellikle yeni orman tesisi ve rehabilitasyon çalışmalarında, kızılçamın kullanılabileceği sahaların belirlenmesi anlamında yol gösterici olabilecektir. Anahtar kelimeler: Pinus brutia, Batı Akdeniz, Yetişme ortamı, Vejetasyo

Çıplak Köklü Toros Sediri Fidanlarının Beslenmesi ve Gelişimi Üzerine Azot ve Mikroelement Gübrelerinin Etkileri

Orman fidanlıklarında zayıf gelişim ve klorotik belirtiler fidanların bazı beslenme sorunları yaşadığının bir göstergesi olabilir. Bu çalışmada azot ve mikroelement gübrelerinin 1+0 yaşlı Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarının beslenmesi ve gelişimi üzerine etkileri araştırılmıştır. Eğirdir Orman Fidanlığında 2 azot dozu (0 ve 15 g m-2 N) x 3 mikroelement dozundan (0, 360 ve 500 mg m-2 Mikrosol) oluşan toplam 6 işlem denenmiştir. Birinci vejetasyon dönemi sonunda; fidanların genel ortalama boyları 11,17 cm ve ortalama kök boğazı çapları 2,70 mm olarak bulunmuştur. TSE (TS 2265) standartlarına göre bu fidanların % 88’si I sınıf, % 9’ui II sınıf iken, yalnızca % 3’ü ıskarta fidan olarak ayrılmıştır. Çalışmada uygulanan gübreleme işlemleri arasında fidanların kök boğazı çapı dışındaki morfolojik özellikler bakımından istatistiksel farklılıklar bulunmuştur. Azotlu gübre uygulaması fidanların kök ve tüm fidan ağırlığını artırırken, topraktan uygulanan mikroelement gübresi fidanların boy ve ağırlığını düşürmüştür. Uygulamaların ibre besin konsantrasyonuna önemli bir etkisi olmamıştır, ancak sadece mikroelement gübrelerinin yapraklarda Zn içeriğini artırdığı tespit edilmiştir. Neticede, fidan gelişimin halihazırda yeterli olduğu durumlarda, azotlu gübrelemenin büyümede çok fazla bir katkısı olmayacağı, mikroelement gübresinin ise mevcut şartlarda fayda sağlamaktan çok özellikle topraktan uygulamada zararlı olabileceği söylenebilir

KATLAMA SÜRELERİNİN ÜVEZ (Sorbus L.) TOHUMLARININ ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİSİ

Bu çalışmada, Eğirdir Orman Fidanlığı ve benzer yetişme ortamları için üvez (Sorbus domestica L.), akçaağaç yapraklı üvez (Sorbus torminalis (L.) ve ak üvez (Sorbus umbellata (Desf.) Fritsch.) fidan yetiştirme çalışmalarında tohumlara ekimden önce uygulanabilecek uygun katlama süresi araştırılmıştır. Bu amaçla, üç gün oda sıcaklığında suda bekletilen tohumlar 6±1°C sabit sıcaklıkta sırasıyla 15’er gün arayla 15-150 gün süreyle katlamaya alınmıştır. Katlama işlemi 10x20cm ölçülerindeki kaplarda gerçekleştirilmiş, katlama ortamı olarak perlit kullanılmıştır. Katlamaya alınan tohumlar, açık hava koşulları altında Mart ayı başında, tesadüf parselleri deneme desenine uygun ve dört yinelemeli olarak ekilmiştir. İstatistik analiz sonuçlarına göre, her üç türde de en yüksek çıkma yüzdesi için tohumların 45-75 gün süreyle katlamaya alınabileceği ortaya çıkmıştır. 120 gün ve daha fazla süreyle katlamaya alınan tohumlar ise, katlama ortamında çimlendiklerinden ekim yastığında yeterli çıkma enerjisi gösterememiştir. Anahtar kelimeler: Sorbus, Üvez, Katlama süresi, Çıkma yüzdes