Przetwarzanie danych biometrycznych a ochrona jednostek – analiza wybranych zagadnień na tle ogólnego rozporządzenia o ochronie danych i projektu aktu w sprawie sztucznej inteligencji

W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój technologii opartych na przetwarzaniu danych osobowych z wykorzystaniem biometrii, czyli specjalnych technik przetwarzania danych pozwalających na jednoznaczną identyfikację osoby fizycznej. Rozwój ten w dużym stopniu jest wspierany przez coraz szersze zastosowanie sztucznej inteligencji (artificial intelligence) w procesach identyfikowania jednostek, pozwalające na osiąganie lepszych i bardziej dokładnych wyników przy przetwarzaniu danych biometrycznych. Stosowanie różnych technik biometrycznych w związku ze świadczeniem usług na rzecz konsumentów, w tym systemów rozpoznawania twarzy (facial recognition), oraz przetwarzanie w ten sposób danych na masową skalę budzi jednak wątpliwości natury prawno-etycznej, a także rodzi pytania o zasadność i konieczność sprawowania „biometrycznej kontroli” nad społeczeństwem. Niniejszy artykuł podejmuje tematykę przetwarzania danych biometrycznych, ze szczególnym uwzględnieniem jednej z metod biometrycznego przetwarzania, jaką jest rozpoznawanie twarzy. Jest to zagadnienie rodzące wiele pytań prawnych, zwłaszcza w kontekście zakresu możliwej ingerencji w prawa podstawowe jednostek, jak i w kontekście rosnącego wykorzystywania mechanizmów sztucznej inteligencji na potrzeby tego rodzaju przetwarzania. W publikacji zaprezentowano ogólną charakterystykę celów i sposobów wykorzystywania systemów rozpoznawania twarzy, w tym zagrożeń, jakie mogą one powodować dla jednostek, a następnie analizę najczęściej obserwowanych naruszeń przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych w związku z przetwarzaniem danych biometrycznych, w tym w systemach wyposażonych w funkcje rozpoznawania twarzy. Analiza uwzględnia również projektowane regulacje dotyczące wykorzystywania w UE systemów zdalnej identyfikacji biometrycznej

Altruizm danych w świetle aktu w sprawie zarządzania danymi – między teorią a praktyką

W artykule omówiono koncepcję altruizmu danych, czyli dobrowolnego dzielenia się danymi osobowymi lub nieosobowymi w związku z realizacją celów leżących w interesie ogólnym, jak przykładowo ochrona zdrowia, ochrona środowiska, prowadzenie badań naukowych, kształtowanie polityki publicznej. Prawodawca unijny upatruje w altruizmie danych metody na zwiększenie ich wymiany na unijnym rynku danych, a tym samym na lepsze wykorzystanie potencjału danych wytwarzanych przez osoby fizyczne, w tym konsumentów, oraz posiadaczy danych. Sposób uregulowania altruizmu danych budzi jednak wątpliwości natury prawnej i praktycznej. Zaprezentowane w publikacji rozważania zmierzają do zweryfikowania hipotezy, że normatywny wzorzec altruizmu danych może jedynie przyczynić się do popularyzacji idei dzielenia się danymi z pobudek altruistycznych za pomocą innych, alternatywnych rozwiązań, nie zaś do urzeczywistnienia rozwoju tej koncepcji zgodnie z modelem zaproponowanym przez prawodawcę

Altruizm danych w prawie Unii Europejskiej

Rozprawa doktorska jest poświęcona altruizmowi danych, czyli praktyce dobrowolnego udostępniania danych osobowych i nieosobowych do celów leżących w ogólnym interesie, takich jak poprawa opieki zdrowotnej, zapobieganie klęskom żywiołowym lub łagodzenie ich skutków, poprawa jakości usług publicznych, wspieranie i rozwój badań naukowych lub walka ze zmianami klimatu. Zjawisko altruizmu danych funkcjonuje nie tylko w Unii Europejskiej, ale i na całym świecie, od co najmniej dekady, a mimo to przez wiele lat nie podlegało przepisom, które wprost regulowałyby ten model dzielenia się danymi. Z tego względu altruizm danych rozwijał się w oparciu o istniejące rynkowe mechanizmy wymiany danych lub udostępniania danych, jednak rozwój ten nie był – i nadal nie jest – tak dynamiczny jak rozwój innych form dzielenia się danymi. To powoduje, że potencjał danych w zakresie realizacji celów związanych z interesem ogólnym nie jest w pełni wykorzystywany. Konieczność zwiększenia poziomu dzielenia się danymi z pobudek altruistycznych dostrzegł prawodawca unijny. Uchwalone w dniu 30 maja 2022 r. rozporządzenie 2022/868 w sprawie europejskiego zarządzania danymi i zmieniające rozporządzenie 2018/1724 (akt w sprawie zarządzania danymi) zawiera regulację dedykowaną altruizmowi danych. Jest to pierwsza regulacja przyjęta w UE dotycząca tego zagadnienia. Celem rozprawy doktorskiej jest więc dokonanie oceny przyjętej regulacji, a w szczególności uzyskanie odpowiedzi na pytanie następujące badawcze: czy przyjęty w akcie w sprawie zarządzania danymi normatywny wzorzec altruizmu danych pozwala na osiągnięcie celu regulacyjnego, jakim jest budowanie zaufania do altruistycznego dzielenia się danymi?.Rozprawa doktorska prezentuje wyniki badań prowadzonych w ramach projektu naukowego pt. „Udostępnianie danych w interesie publicznym – filantropia danych z perspektywy prawnej” (Umowa nr UMO-2021/41/N/HS5/01490)

Ethics of cadaveric organ procurement and allocation (II).

Transplant Proc. 2003 May;35(3):1219-20. Ethics of cadaveric organ procurement and allocation (II). Michałowicz B, Rev K Szczygieł, Safjan M, Rzepliński A, Land W, Norton de Matos A, Sister B Chyrowicz, Rev W Bołoz, Yussim A, Wichrowski M. PMID: 12947911 [PubMed - indexed for MEDLINE