Afazja pierwotna postępująca — zastosowanie nowych kryteriów diagnostycznych w praktyce klinicznej

Celem pracy jest prezentacja aktualnych kryteriów diagnostycznych afazji pierwotnej postępującej (PPA, primary progressive aphasia) oraz wskazanie na możliwość ich zastosowania w praktyce klinicznej. Zgodnie z nowymi kryteriami w PPA wyróżnia się trzy warianty: z zaburzoną płynnością mowy/agramatyzmem, semantyczny oraz logopeniczny. Dwa pierwsze warianty wpisują się w spektrum otępienia czołowo-skroniowego (FTD, fronto-temporal dementia) czy też zespołu Picka, natomiast wariant logopeniczny wiąże się zazwyczaj z chorobą Alzheimera (AD, Alzheimer’s disease). U pacjentów z PPA przez pierwsze 2 lata choroby obserwuje się względnie wybiórcze problemy językowe, natomiast po tym okresie do zaburzeń językowych mogą dołączyć się inne deficyty. Zgodnie z nowymi kryteriami rozpoznanie PPA można ustalić na poziomie klinicznym (I), z potwierdzeniem w badaniu neuroobrazowym (II) oraz z potwierdzeniem w badaniu genetycznym lub histopatologicznym (III). Jako ilustrację kliniczną przedstawiono opis przypadku pacjentki z PPA z zaburzoną płynnością mow

Attention deficit in primary-school-age children with attention deficit hyperactivity disorder measured with the attention network test: a systematic review and meta-analysis

Objective: To review and meta-analyze patterns of attention deficit in primary-school-age children with ADHD measured with the neuropsychological attention network test (ANT). Methods: Six electronic databases were searched to 5.05.2022. Selection criteria included prospective cohort and intervention studies; ANT used; primary-school-age; diagnosis of ADHD/at high risk. Results: Seven studies met inclusion criteria (N = 3,826). Compared with controls, children with ADHD had higher scores for Reaction Time (Hedges’ g = 0.433; 95% CI: 0.135–0.731), Reaction Time Variability (Hedges’ g = 0.334; 95% CI: 0.012–0.657), and Alerting Network (Hedges’ g = 0.235; 95% CI: 0.021–0.449) while children at high risk had higher Alerting Network scores (Hedges’ g = 0.176; 95% CI: 0.003–0.349) and Correctness scores (Hedges’ g = 1.956; 95% CI: 0.020–3.892). Conclusions: Children with ADHD and at risk of ADHD had different ANT results from children without ADHD only for the alerting network. There were no significant differences for executive and orienting outcomes. Children at risk of ADHD also made more errors (commission and omission) measured with the ANT compared with children without ADHD. Reaction time was longer and reaction time variability higher in children with ADHD than in children without ADHD, and in children at risk of ADHD compared with children without ADHD.publishedVersio

Otępienie czołowo-skroniowe : ujęcie interdyscyplinarne

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationZe wstępu: Oddajemy do rąk Czytelników monografię Otępienie czołowo-skroniowe: ujęcie interdyscyplinarne, która stanowi oryginalny zbiór odpowiednio dobranych rozdziałów, opracowanych przez autorów z różnych specjalności medycznych i paramedycznych zajmujących się diagnozą i rehabilitacją osób z otępieniem. Otępienie czołowo-skroniowe stanowi nadzwyczaj ważki i trudny temat dla współczesnej neuronauki. Temat jest ważki przede wszystkim dlatego, że problemy związane z otępieniem w starszych latach dotyczą wciąż wzrastającej liczby osób, co stanowi nieunikniony, choć dość paradoksalny skutek przedłużenia się życia przeciętnego człowieka, bez proporcjonalnej poprawy jego kondycji fizycznej i psychicznej. Oznacza to m.in., że najprawdopodobniej mało kto z nas (tj. sami autorzy wraz z Czytelnikami) uniknie tego problemu w przyszłości, a ten dość przykry fakt czasami utrudnia proces utrzymywania należytego dystansu naukowego do tematu. Wiele rozdziałów publikowanych w tej książce jest owocem 13. Międzynarodowego Kongresu Polskiego Towarzystwa Neuropsychologicznego, zorganizowanego przez Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w dniach 22 do 24 lutego 2010 roku. Uczestnicy kongresu podjęli panelową dyskusję, mającą na celu syntezę przyczyn i objawów otępienia czołowo-skroniowego. Główne tezy z tej dyskusji wykorzystano również w przygotowywaniu rozdziałów tej monografii

Zaburzenia uwagi u osób z przewlekłą niewydolnością nerek: implikacje dla poznawczego starzenia

Zaburzenia uwagi oraz spowolnienie psychoruchowe należą do najczęściej obserwowanych następstw przewlekłej niewydolności nerek i związanej z nią dializoterapii. Choć mechanizm powstawania tychże problemów nie został jednoznacznie określony, wiele danych wskazuje na związek deficytów uwagi i spowolnienia psychoruchowego w tej grupie pacjentów zarówno z postępującą neurointoksykacją wywołaną chorobą nerek, jak i nasilającymi się zaburzeniami naczyniowymi, zwłaszcza u pacjentów poddawanych wieloletniej hemodializoterapii. Wraz z wiekiem obserwuje się też obniżenie filtracji kłębuszkowej oraz wzrost zachorowań na choroby układu krążenia, czemu towarzyszy również pogarszanie się procesów uwagi i sprawności psychomotorycznej. W artykule zaprezentowane zostały dane neuropsychologiczne, biochemiczne i psychofizjologiczne świadczące o tym, że badania pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek mogą przyczynić się do stworzenia metamodelu poznawczego starzenia, który pozwoli lepiej zrozumieć funkcjonowanie poznawcze i związany z nim poziom aktywności dnia codziennego zarówno osób w podeszłym wieku, jak i szerokiej grupy pacjentów z różnego typu przewlekłymi chorobami somatycznymi

Polscy psychologowie nie gęsi i swój język mają

Punktem wyjścia do dyskusji na temat ewentualnej osobliwości badań naukowych prowadzonych przez psychologów w Polsce oraz kwestii publikowania przez nich prac w rodzimym języku jest otwierający niniejszy numer Roczników Psychologicznych artykuł Jerzego M. Brzezińskiego „O tym, co ważne, gdy myślimy o psychologii w Polsce”. Zgadzając się z Autorem uważam, że badania psychologiczne, w odróżnieniu od praktyki psychologicznej, mają charakter globalny, przez co mówienie tu o osobliwości polskich badań nie ma specjalnego sensu, zwłaszcza w przypadku szeroko rozumianej neuronauki. Popieram także wyrażoną przez Brzezińskiego opinię, że oprócz publikowania wyników naszych prac w czasopismach anglojęzycznych winniśmy także opracowywać książki i artykuły w języku polskim. Prezentuję jednak stanowisko, że prace te powinny mieć przede wszystkim status podręczników akademickich i artykułów poglądowych, pisanych przez psychologów z bogatym dorobkiem naukowym, nie zaś studentów czy doktorantów

Polish psychologists are not geese and have a tongue of their own

Jerzy Brzeziński’s article “On What Is Important When We Think of Psychology in Poland,” opening this issue of Annals of Psychology, has served as background for the discussion on the potential idiosyncrasy of research conducted by psychologists in Poland as well as on the issue of publishing their scientific works in Polish. I agree with the Author that psychological research, in contrast to psychological practice, has a global character. Thus, speaking about any Polish specificity in this regard seems meaningless, especially when it comes to broadly considered neuroscience. I also agree with the opinion expressed by Jerzy Brzeziński that, in addition to publishing our research results in English, we should additionally write books and scientific articles in Polish. Nonetheless, I believe such works should rather have the status of academic textbooks or review articles, predominantly written by experienced researchers, not by graduate or Ph.D. students

The Effect of Musical Stimulation and Mother’s Voice on the Early Development of Musical Abilities: A Neuropsychological Perspective

An infant’s early contact with music affects its future development in a broad sense, including the development of musical aptitude. Contact with the mother’s voice, both prenatally and after birth, is also extremely important for creating an emotional bond between the infant and the mother. This article discusses the role that auditory experience—both typically musical and that associated with the mother’s voice—plays in fetal, neonatal, and infant development, particularly in terms of musical aptitude. Attempts have also been made to elucidate the neuropsychological mechanisms underlying the positive effects that appropriate musical stimulation can have on a child’s development