Antropologia polska: genealogie, trajektorie i etyczne powinności

Tekst jest autorską interpretację stanu współczesnej polskiej antropologii. Wychodzi od przedstawienia jej specyficznych korzeni intelektualnych. Choć w głównej mierze była dyscypliną budującą narody, a nie kolonialne imperia (w myśl podziału Halpern i Hammela), to zawsze były w niej obecne tematy pozalokalne i pozaeuropejskie, zaś myślenie prominentnych badaczy było kosmopolityczne. Pomimo izolacji po II wojnie światowej jeszcze w okresie późnego socjalizmu odbudowywała się jako nauka kosmopolityczna, dziś wysoce zróżnicowana i włączona w system „antropologii światowych”. Na tle innych dyscyplin cechują ją nie tylko metody badawcze, lecz kompleksowe, holograficzne podejście do przedmiotu badań. W glosie krytycznej autor postuluje odejście od paradygmatu „kulturalistycznego”, czyli ograniczania interpretacji do sfery inherentnych i autonomicznych związków między symbolami i ideami, i nakłania do tłumaczenie zjawisk przez ujawnianie powiązań tych ostatnich z procesami i relacjami społecznymi. Wskazuje też, jak istotne w czasach rosnących nastrojów ksenofobicznych i rasistowskich są aspekty etyczne uprawiania antropologii i powinności antropologów

Distant vs. Familiar Significant Others: Attitudes towards Absent Muslim Refugees and Extant Labor Migrants in Poland

Poles exhibit contrasting attitudes towards absent Muslim refugees and physically present Ukrainian labor immigrants. Both groups have been historically seen as Significant Others, potentially perilous to the nation. Today, however, Muslims are rejected, while Ukrainians are accepted. This situation can be attributed to historical, ethnic, political, social, and economic factors, all of which are discussed here. The ethnic, linguistic, and religious superhomogeneity of Polish society affects the approach to the culturally distant Muslim migrants who were cynically rejected by the right-wing populist authorities during the 2015 refugee crisis. Economic necessity justifies the acceptance of the Ukrainians, who are perceived as culturally close. It is argued here that within the category of Significant Others, it is necessary to distinguish between Distant/Absent/Hostile and Familiar/Present/Tolerated Significant Others

Trajektorie relacji polskiej etnologii i antropologii z nauką światową

Relacja z nauką światową, powiązań i usytuowania na międzynarodowej mapie dyscypliny jest powracającym tematem w polskiej etnologii i antropologii. W artykule sugeruje się, że problem współpracy polskiej odmiany dyscypliny zwanej antropologią z nauką światową wynika z luki w kontaktach spowodowanej II wojną światową i jej geopolityczna konsekwencjami. Nauka w regionie Europy Środkowo-Wschodniej została zdominowana przez model sowiecki i izolowana od nauki światowej. Przed tym okresem etnolodzy byli kosmopolitycznymi badaczami, zaś po wojnie zostali w dużej mierze odizolowani od świata. Sytuacja poprawiła się w okresie późnego socjalizmu, choć wciąż w sposób niewystarczający. Ostatnie dekady są w nowym kontekście powrotem do sytuacji sprzed 1938 roku. Włączanie nauki w krwioobieg „antropologii światowych” jest wszakże skomplikowanym i znaczonym także stygmatyzującym hierarchiami globalnej wiedzy procesem

Jerzy Kmita dla antropologów

W etnologii polskiej do początku lat 70. ubiegłego stulecia dominował pozytywistyczny w duchu paradygmat, który określić można mianem „etnografizmu”. Już w połowie tej dekady pojawiły się jednak nowe idee. W kręgach warszawsko-krakowskich powstał manifest, który odmienne metodologicznie poczynania, takie jak strukturalizm à la Lévi-Strauss, semiotykę, symbolizm à la Mary Douglas, Edmund Leach i Victor W. Turner oraz fenomenologię, podciągał pod wspólny mianownik „nowej etnologii polskiej”. Prawie równolegle rozwijała się w ośrodku poznańskim „nowa antropologia”, inspirowana ściśle związanymi z sobą epistemologią historyczną i społeczno-regulacyjną teorią kultury zaproponowanymi przez Jerzego Kmitę. Refleksja metodologiczna i teoretycznokulturowa były z sobą ściśle splecione. Z pewnością inaczej niż w przypadku „nowej etnologii” szkoła poznańska akceptowała zwarty system reguł metodologicznych

Do Silesians Exist and can Silesia be Autonomous? Limits of ethno-political tolerance in Poland

Work Package 4: National Case Studies of Challenges to Tolerance in Political LifeThe ACCEPT PLURALISM project (2010-2013) is funded by the European Commission under the Seventh Framework Programme, Socio-economic Sciences and Humanities. (Call FP7-SSH-2009-A, Grant Agreement no: 243837). Coordinator: Prof. Anna Triandafyllidou, Robert Schuman Centre for Advanced Studies, European University Institute

Tolerance of Diversity in Polish Schools: The Case of Roma children and ethics classes

Work Package 3: National Case Studies of Challenges to Tolerance in School LifeThe ACCEPT PLURALISM project (2010-2013) is funded by the European Commission under the Seventh Framework Programme, Socio-economic Sciences and Humanities. (Call FP7-SSH-2009-A, Grant Agreement no: 243837). Coordinator: Prof. Anna Triandafyllidou, Robert Schuman Centre for Advanced Studies, European University Institute

New knowledge about Poland

Work Package 5: New Knowledge on Tolerance and Cultural Diversity in EuropeThe ACCEPT PLURALISM project (2010-2013) is funded by the European Commission under the Seventh Framework Programme, Socio-economic Sciences and Humanities. (Call FP7-SSH-2009-A, Grant Agreement no: 243837). Coordinator: Prof. Anna Triandafyllidou, Robert Schuman Centre for Advanced Studies, European University Institute

Tolerance of Cultural Diversity in Poland and its Limitations

Work Package 5: New Knowledge on Tolerance and Cultural Diversity in EuropeThe ACCEPT PLURALISM project (2010-2013) is funded by the European Commission under the Seventh Framework Programme, Socio-economic Sciences and Humanities. (Call FP7-SSH-2009-A, Grant Agreement no: 243837). Coordinator: Prof. Anna Triandafyllidou, Robert Schuman Centre for Advanced Studies, European University Institute

IUAES Inter-Congress 2019: Openining ceremony address

Opening ceremony adress

Několik ponaučení z významu historie v historii středoevropské etnologie

16016