Doktor hab. Marian Gierula, prof. UŚ 11 VIII 1955 – 21 IV 2020

Urodził się w Bielsku-Białej. tym samym mieście ukończył też Technikum Mechaniczno-Elektryczne. W latach 1975-1979 studiował nauki polityczne o specjalności dziennikarskiej na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W tym okresie swojego życia zaangażował się w badania medioznawcze. Na trzecim roku studiów przeprowadził całościową analizę tygodnika lokalnego „Kronika Bielska” za lata 1956—1976. Badania te otworzyły Mu drogę do asystentury w Zakładzie Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego oraz do dalszego rozwoju naukowego. Media i komunikacja periodyczna stały się przedmiotem Jego aktywności zawodowej i pasją życiową [...]

Professor Marian Gierula (1955-2020)

"Professor Marian Gierula was born in Bielsko Biała. He graduated from the Technical and Mechanical Secondary School in Bielsko Biała. From 1975 to 1979, he studied political science with a major in journalism at the Faculty of Social Sciences, the University of Silesia in Katowice. As a student, he became involved in media research." [...] (fragm.

Aktywność tkanki tłuszczowej w powiązaniu z nadwagą i otyłością

Introduction: Obesity is associated with a number of diseases resulting from the excessive amount of adipose tissue. The aim of this study was to investigate the correlation between the quantity of adipose tissue and the prevalence of metabolic disturbances, and the concentration of adipokines and proinflammatory cytokines in obese or overweight patients. Material and methods: Fifty-five middle-aged subjects with body mass index (BMI) > 25 kg/m2 took part in this study. Twenty-three healthy people with normal BMI formed the control group. Twenty-one people from the study group were on a low-calorie diet. All subjects underwent anthropometric assessment, laboratory investigations, and blood-pressure examination. Results: Patients with obesity or overweight, in comparison to those with normal BMI, showed insulin resistance and a higher concentration of high sensitivity C-reactive protein (hs-CRP), plasminogen activator inhibitor 1 (PAI-1), and interleukin 6 (Il-6). The concentration of adiponectin was significantly lower in this group. The patients on the low-calorie diet had significantly lower concentrations of leptin when compared to other obese people; moreover, a trend towards decreased hs-CRP concentration was seen. A significant positive correlation between leptin and hs-CRP was observed. The serum concentration of adiponectin was inversely correlated with that of TNF-α, IL-6, hs-CRP, and PAI-1. Conclusions: The results of this study may suggest the beneficial impact of a low-calorie diet on the slowing down of inflammatory processes. The observed negative correlation between the concentrations of adiponectin and inflammatory cytokines may confirm the anti-inflammatory activity of this adipokine. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (2): 160-168)Wstęp: Otyłość wiąże się z nadmiernym gromadzeniem tkanki tłuszczowej i w konsekwencji prowadzi do wielu poważnych stanów chorobowych. Celem pracy było zbadanie związku pomiędzy ilością tkanki tłuszczowej a występowaniem powikłań metabolicznych, stężeniem adipokin oraz cytokin prozapalnych u osób z nadwagą lub otyłością. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 55 osób w średnim wieku ze wskaźnikiem masy ciała (BMI, body mass index) poniżej 25 kg/m2. Grupę kontrolną stanowiły 23 zdrowe osoby z BMI w granicach normy. Dietę niskokaloryczną stosowało 21 osób spośród grupy badanej. U wszystkich osób wykonano pomiary antropometryczne, badania biochemiczne oraz pomiar ciśnienia tętniczego. Wyniki: U pacjentów z nadwagą lub otyłością stwierdzono cechy insulinooporności, podwyższone stężenia wysoko czułego białka C-reaktywnego (hs-CRP, high sensitivity C-reactive protein), inhibitora aktywatora plasminogenu 1 (PAI-1, plasminogen activator inhibitor 1) oraz interleukiny 6 (IL-6, interleukin 6) w porównaniu z osobami z prawidłową masą ciała. Stężenie adiponektyny było znacząco niższe w grupie z nadwagą i otyłością. Otyli pacjenci stosujący dietę niskokaloryczną mieli znacząco niższe stężenia leptyny oraz wykazywali tendencję do niższych wartości hs-CRP, w porównaniu z pozostałymi osobami z nadwagą lub otyłością. W badanu stwierdzono dodatnią korelację pomiędzy stężeniem leptyny i hs-CRP, natomiast stężenie adiponektyny ujemnie korelowało z TNF-α, IL-6, hs-CRP oraz PAI-1. Wnioski: Uzyskane wyniki sugerują pozytywny wpływ zastosowania diety niskokalorycznej na zmniejszenie przewlekłego stanu zapalnego u osób z nadwagą czy otyłością. Obserwowana ujemna korelacja pomiędzy adiponektyną a cytokinami prozaplanymi potwierdza jej przeciwzapalane właściwości. (Endokrynol Pol 2010; 61 (2): 160-168

The causes of malnutrition, assessment of nutritional status and dietary recommendations in liver cirrhosis patients

U chorych z marskością występuje niedożywienie białkowo-kaloryczne (PEM), które skutkuje dłuższym pobytem w szpitalu, gorszym rokowaniem i częstszym występowaniem powikłań. Do oceny stanu odżywienia stosuje się wiele metod, na przykład kwestionariusze przesiewowe, metody antropometryczne, kliniczne oraz badania biochemiczne. W celu zapewnienia szybkiego i adekwatnego wsparcia żywieniowego zagrożonych niedożywieniem i niedożywionych pacjentów z marskością wątroby konieczna jest wczesna ocena stanu odżywienia. Zidentyfikowanie chorych wymagających inter wencji żywieniowej i wdrożenie odpowiedniego postępowania żywieniowego jest bardzo istotne ze względu na zapobieganie powikłaniom i rokowanie chorych.Protein-energy malnutrition (PEM) often occurs in patients with liver cirrhosis. PEM is associated with a longer hospital stay, poorer prognosis and a higher incidence of complications To assess the nutritional status several methods are used:. anthropometric clinical and biochemical. In order to ensure adequate nutritional support at risk of malnutrition or malnourished patients with liver cirrhosis is needed early assessment of nutritional status. Identifying patients requiring nutritional intervention and the implementation of appropriate nutrition is very important due to the prevention of complications and prognosis

Rola nietolerancji pokarmowych w powstawaniu objawów zespołu jelita nadwrażliwego u dorosłych

Wielu pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego (IBS) wiąże występowanie swoich dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego ze spożywaniem pokarmów. Nietolerancje pokarmowe słabo wchłanialnych wodorowęglanów powodują objawy zbliżone do tych, jakie zgłaszają pacjenci z IBS. W ostatnich latach zaczęło pojawiać się coraz więcej doniesień na temat udziału nietolerancji pokarmowych w powstawaniu objawów IBS. Ukazały się również raporty wykazujące korzystne efekty stosowania restrykcyjnej diety z ograniczeniem zdolnych do fermentacji, słabo wchłanialnych wodorowęglanów u niektórych pacjentów z IBS, konieczne jest jednakże potwierdzenie tych rezultatów w dalszych kontrolowanych badaniach. W pracy na podstawie systematycznego przeglądu piśmiennictwa dokonano omówienia związku występujących w IBS objawów z nietolerancją zdolnych do fermentacji, słabo wchłanialnych węglowodanów, takich jak: laktoza, fruktoza, fruktany, sorbitol i inne alkohole cukrowe (poliole), określanych mianem fermentujących oligo-, di-, monosacharydów i polioli (FODMAPs). Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 3, 239–24

Practical aspects of the use of gluten-free diet in patients with celiac disease

Choroba trzewna jest autoimmunologiczną, uwarunkowaną genetycznie, trwającą całe życie nietolerancją glutenu, prowadzącą w konsekwencji do patologicznych zmian w obrębie błony śluzowej jelita cienkiego. Spośród 4 postaci celiakii obecnie dominuje postać objawowa nieklasyczna, coraz częściej rozpoznawana dopiero po 60. roku życia. Według najnowszych wytycznych The European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition (ESPGHAN) celiakię stwierdza się na podstawie specjalistycznego testu genetycznego, oznaczenia typowych dla tej choroby przeciwciał i wykonaniu biopsji dwunastnicy. W niektórych, ściśle określonych przypadkach, można pominąć ostatni punkt diagnostyki. W przypadku celiakii lekarz rodzinny odgrywa bardzo ważną rolę we wstępnym jej rozpoznaniu i następnie we współpracy z gastroenterologiem w odpowiednim leczeniu. W ostatnim czasie pojawiło się wiele prac badawczych dotyczących nowych metod leczenia, ale są one ciągle w fazie eksperymentalnej. Nadal podstawową i sprawdzoną formą leczenia jest ścisła, odpowiednio prowadzona dieta bezglutenowa. Jak wskazują wyniki najnowszych badań, pacjenci często mają problem z rozpoznawaniem źródeł glutenu i nieświadomie przekraczają dzienną dopuszczalną ilość tego białka w diecie. Wiąże się to z ryzykiem wystąpienia wielu powikłań, takich jak osteoporoza, wady zgryzu, zapalenie kącików ust, zaburzenia funkcji wątroby, nowotwory — rak gruczołowy jelita cienkiego, rak jamy ustnej, przełyku, dwunastnicy i jelita grubego. Szczególną grupą wiekową są dzieci, u których przewlekłe niedożywienie spowodowane zapaleniem błony śluzowej jelita cienkiego zaburza wzrost i dojrzewanie całego organizmu. Bardzo ważna jest również odpowiednia edukacja pacjenta skorelowana ze wsparciem ze strony psychologa, niekiedy nawet psychiatry.Coeliac disease is an autoimmune, genetic condition, a lifelong intolerance to gluten, consequently leading to pathological changes in the mucosa of the small intestine. Of the four form of celiac disease is now dominant symptomatic non-classical form, which increasingly recognized only after 60 years of age. According to the latest guidelines The European Society of Gastroenterology, Hepatology and Nutrition, Children (ESPGHAN) celiac disease states based on specialized genetic test markings typical of this disease antibodies and biopsy of the small intestine. In some specific cases, allowed to skip the last point of diagnosis. In the case of celiac disease the family doctor plays a very important role in the initial diagnosis and then in cooperation with the gastroenterologist in the appropriate treatment. Recently appeared in a series of research on new treatments, but they are still in the experimental stage. Still basic and proven form of treatment is a strict, gluten-free diet led respectively. As the latest research results, patients often have trouble in recognize the sources of gluten and unknowingly exceed the acceptable daily amount of protein in the diet. This entails the risk of numerous complications, such as osteoporosis, malocclusion, corners of the mouth inflammation, hepatic dysfunction, cancer-adenocarcinoma of the small intestine, cancer of the mouth, esophagus, duodenum and colon. Particular age group are children with chronic malnutrition caused by inflammation of the mucosa of the small intestine interferes with the growth and maturation of the whole organism. Very important is also suitable patient education correlated with the support of a psychologist, sometimes even a psychiatrist

Dissemination of extensively drug-resistant NDM-producing Providencia stuartii in Europe linked to patients transferred from Ukraine, March 2022 to March 2023

BackgroundThe war in Ukraine led to migration of Ukrainian people. Early 2022, several European national surveillance systems detected multidrug-resistant (MDR) bacteria related to Ukrainian patients.AimTo investigate the genomic epidemiology of New Delhi metallo-β-lactamase (NDM)-producing Providencia stuartii from Ukrainian patients among European countries.MethodsWhole-genome sequencing of 66 isolates sampled in 2022-2023 in 10 European countries enabled whole-genome multilocus sequence typing (wgMLST), identification of resistance genes, replicons, and plasmid reconstructions. Five blaNDM-1-carrying-P. stuartii isolates underwent antimicrobial susceptibility testing (AST). Transferability to Escherichia coli of a blaNDM-1-carrying plasmid from a patient strain was assessed. Epidemiological characteristics of patients with NDM-producing P. stuartii were gathered by questionnaire.ResultswgMLST of the 66 isolates revealed two genetic clusters unrelated to Ukraine and three linked to Ukrainian patients. Of these three, two comprised blaNDM-1-carrying-P. stuartii and the third blaNDM-5-carrying-P. stuartii. The blaNDM-1 clusters (PstCluster-001, n = 22 isolates; PstCluster-002, n = 8 isolates) comprised strains from seven and four countries, respectively. The blaNDM-5 cluster (PstCluster-003) included 13 isolates from six countries. PstCluster-001 and PstCluster-002 isolates carried an MDR plasmid harbouring blaNDM-1,blaOXA-10, blaCMY-16, rmtC and armA, which was transferrable in vitro and, for some Ukrainian patients, shared by other Enterobacterales. AST revealed PstCluster-001 isolates to be extensively drug-resistant (XDR), but susceptible to cefiderocol and aztreonam-avibactam. Patients with data on age (n = 41) were 19-74 years old; of 49 with information on sex, 38 were male.ConclusionXDR P. stuartii were introduced into European countries, requiring increased awareness and precautions when treating patients from conflict-affected areas.</p

Heart rate variability (HRV) and muscular system activity (EMG) in cases of crash threat during simulated driving of a passenger car

Objectives: The aim of the study was to verify whether simultaneous responses from the muscular and circulatory system occur in the driver's body under simulated conditions of a crash threat. Materials and Methods: The study was carried out in a passenger car driving simulator. The crash was included in the driving test scenario developed in an urban setting. In the group of 22 young male subjects, two physiological signals - ECG and EMG were continuously recorded. The length of the RR interval in the ECG signal was assessed. A HRV analysis was performed in the time and frequency domains for 1-minute record segments at rest (seated position), during undisturbed driving as well as during and several minutes after the crash. For the left and right side muscles: m. trapezius (TR) and m. flexor digitorum superficialis (FDS), the EMG signal amplitude was determined. The percentage of maximal voluntary contraction (MVC) was compared during driving and during the crash. Results: As for the ECG signal, it was found that in most of the drivers changes occurred in the parameter values reflecting HRV in the time domain. Significant changes were noted in the mean length of RR intervals (mRR). As for the EMG signal, the changes in the amplitude concerned the signal recorded from the FDS muscle. The changes in ECG and EMG were simultaneous in half of the cases. Conclusion: Such parameters as mRR (ECG signal) and FDS-L amplitude (EMG signal) were the responses to accident risk. Under simulated conditions, responses from the circulatory and musculoskeletal systems are not always simultaneous. The results indicate that a more complete driver's response to a crash in road traffic is obtained based on parallel recording of two physiological signals (ECG and EMG)