Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego T. XXI Badania nad rozwojem instytucji politycznych i prawnych

Tytuł finansowany przez: Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Warszawsk

Redevelopment of the Army – Nobility Efforts for Revitalization of the Armed Forces During the Reign of Stanisław August Poniatowski

Niniejszy artykuł jest próbą syntetycznego spojrzenia na sprawy wojskowości w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Omówiono w nim ewolucję instytucjonalną organów władzy państwowej sprawujących nadzór organizacyjno-aprowizacyjny nad armią, zaprezentowano koncepcje rozwoju sił zbrojnych wyrażane przez cenionych publicystów doby polskiego oświecenia, zilustrowano sam proces przeobrażeń zachodzących wówczas w wojskach monarchii polsko-litewskiej oraz przedstawiono bezpośrednie implikacje działań zainicjowanych przez czynniki rządzące. Przedmiotowej syntezy dokonano w oparciu o umowny podział na wydarzenia: sprzed zwołania Sejmu Wielkiego, z okresu samych obrad Sejmu Czteroletniego oraz tych po zakończeniu jego prac. W podsumowaniu autor przedstawia konkluzje o przyczynach braku powodzenia podjętych przedsięwzięć na rzecz aukcji i unowocześnienia wojska.This article is an attempt to summarize the overall view on military issues during the reign of Stanisław August Poniatowski. It discusses the institutional evolution of authorities responsible for supplying the army, the concepts of developing the army expressed by reputable publicists of the Age of Enlightenment, exemplifies the transformation process of the Polish – Lithuanian Commonwealth armed forces and represents direct implications of the actions initiated by the governing authorities. The synthesis is based on a convenient chronological division: before The Great Sejm, during The Great Sejm proceedings and after The Great Sejm. The summary of this article consist of the author’s conclusions concerning the failure of actions undertaken to enlarge and modernize the army

The legal status of Lublin Province Governor in 1944–1950

This article presents the normative basis for the functioning of the Lublin Province Governor in the years 1944–1950. It discusses the attributions of the Province Governor as a representative of the government, the second degree general administration and the chairman of the Provincial Department. Due to the nature of the era, it was indispensable to expose the positions of the individuals who acted in the office of the Lublin Province Governor within the structures of the Polish Worker’s Party and Polish United Workers’ Party. In the realities of the so-called “Lublin’s State of Poland” the functionality of the Lublin Province Governor was of a pioneer character, because the stagnation in the fights with the Third Reich, which on the Polish part of the front of war lasted for several months, and the geopolitical repercussions resulting thereof, made the Lublin area a platform for the people’s legislator to try out new concepts concerning the political system. Progression of the actions at the front of war have implied the loss of the Lublin Province’s unique status, and the definitive end of its special rank have been caused by the seat of the highest state authorities from Lublin to Warsaw in February 1945.Artykuł przedstawia normatywne podstawy działalności Wojewody Lubelskiego w latach 1944–1950. Omówione zostały atrybucje wojewody jako reprezentanta rządu, organu administracji ogólnej II stopnia oraz przewodniczącego Wydziału Wojewódzkiego. Z uwagi na charakter epoki, nieodzowne stało się naświetlenie pozycji osób piastujących urząd Wojewody Lubelskiego w strukturach lubelskiego aktywu PPR i PZPR. W realiach tzw. Polski Lubelskiej działalność Wojewody Lubelskiego miała charakter pionierski, ponieważ trwający przez kilka miesięcy na odcinku polskim zastój w wojnie z III Rzeszą i wynikłe z niego geopolityczne reperkusje uczyniły z Lubelszczyzny pole do testowania przez ustawodawcę nowych koncepcji ustrojowych. Postępy na froncie skutkowały utratą przez Wojewodę Lubelskiego jego wyjątkowego statusu, a definitywny kres jego specjalnej randze przyniosło przeniesienie siedziby najwyższych władz państwowych z Lublina do Warszawy w lutym 1945 r

Horizontal humanism in the "vertical city": uniqueness of Sergei D. Dovlatov's prose on the basis of "The Compromise"

Za przedmiot niniejszej pracy wybrałem zbiór opowiadań Kompromis (Компромисс), składający się z dwunastu niezależnych nowel powstałych w czasie pracy Dowłatowa w gazecie „Sowiecka Estonia”. Za cel postawiłem sobie wykazanie unikalności twórczości Dowłatowa, złożoności zarówno postaci samego autora, jak i jego dzieł, a także określeniu źródeł tejże niepowtarzalności i wyjątkowości.Jako metodą badania chciałbym się posłużyć triadyczną koncepcją człowieka, mającą swe źródła w filozofii greckiej, rozwiniętą później w Biblii przez Apostoła Pawła, a następnie obecną w nauczaniu Ojców Kościoła. Według tejże koncepcji człowiek składa się z fizycznego, widzialnego ciała (sarx), rozumu – racjonalnego intelektu zarządzającego działaniem (nous) i duszy – principium ożywiającego istnienie (psyche).Koncepcję tę chciałbym zastosować do Dowłatowa i jego twórczości, by dzięki temu móc wykazać unikalność jego prozy w trzech aspektach: fizyczność w jego dziełach to struktura, styl, język i kompozycja; rozum – to przede wszystkim specyficzny komizm przechodzący we wszechobecny absurd; i wreszcie dusza – najważniejszy i najbardziej złożony komponent, czyli wielopoziomowy humanizm.Basing on "The Compromise" I'm trying to demonstrate the uniqueness of Dovlatov's prose. As a method of the investigation I'm using triadic theory of human person (sarx-nous-psyche). I'm concentrating on the composition of the text and the style of the author, on the sense of humor and the absurdity, on the humanism and liberty to choose proposed by the writerОбъектом исследования работы является сборник рассказов "Компромисс", цикль самостоятельных новелл созданных на основе событий происшедших во время работы Довлатова в газете "Советская Эстония" в Таллинне.Предметом исследования стали формы организации текста, композиция и стилистические приёмы применяемые автором, его мировоззрение, а также моральные и экзистенциальные вопросы, которых касается автор.Цель работы состоит в том, чтобы на основе разработки выше указанных компонентов произведений Долатова попытаться определить в чём заключается своеобразие и уникальность его творчества, многогранность как самого автора, так и его сочинеий; в определении – всё-таки с субъективной точки зрения – источников неповторимости и исключительности довлатовской прозы.Как метод исследования мне хочется использовать триадычную концепцию человека, исходящую от греческих философов, и развитую Отцами католической Церкви.Соответственно этой концепции человек состоит из: физического тела, плоти, видимой наружности (sarx); ума – рационального интеллекта управляющего поведением (nous) и души – оживляющей существование (psyche) .Применяя вышеуказанную концепцию к Довлатову и его произведениям, надеюсь показать уникальность его прозы в трёх аспектах. Поскольку человек состоит из трёх компонентов: плоти, ума и души, можно пытаться перенести эту схему на Довлатова-рассказчика и его рассказ, где физическое – это структура, стиль, язык и композиция; ум – это прежде всего комизм, переходящий в ощущение абсурда, а самое главное, и одновременно самое сложное, это душа – его многослойный гуманизм