Ethnic differences in diabetes, cardiovascular risk factors and health care: the Amsterdam Health Survey of 2004

The prevalence of diabetes in inhabitants of Amsterdam (18 years and older) is 4%. The prevalence of diabetes is three times higher among Turkish people and four times higher among Moroccans in comparison to Dutch people. Turkish diabetes patients have a higher mean body mass index compared to Dutch diabetes patients, but Turkish and Moroccan diabetes patients are admitted to hospital less often than Dutch diabetes patients. It is important for policy makers to know the differences in disease prevalence and health care use between ethnic groups, considering the expected rise in the proportion of immigrants. These results formed contributions to this report that was brought out by the National Institute for Public Health and the Environment and in cooperation with the Amsterdam Health Monitor of the Amsterdam Health Service. Forty-three percent of the 4042 invited Amsterdam inhabitants participated in the study in 2004. Ethnic differences in health and health care use were analyzed for the age group of 18-70 years, standardized for age and gender. Turkish and Moroccan people without diabetes differed from Dutch people without diabetes on many counts. For example, Turkish and Moroccan people were more often overweight and had higher mean blood glucose levels. They visited their general practitioners more often and experienced their own health as being moderate or poor on a more frequent basis. Turkish people without diabetes experienced more serious cardiac problems than Dutch people. The prevalence of cardiovascular risk factors in diabetes patients was high among all ethnic groups. In general, cardiovascular risk factors were more frequent in Turkish diabetes patients, and to a lesser extent in Moroccan diabetes patients, compared to Dutch diabetes patients. Treatment of cardiovascular risk factors in diabetes patients is important for the prevention of or delay in cardiovascular complications.De prevalentie van diabetes bij inwoners van Amsterdam (18 jaar en ouder) wordt geschat op vier procent. Turken en Marokkanen hebben respectievelijk driemaal en viermaal vaker diabetes vergeleken met Nederlanders. Turkse diabeten zijn gemiddeld zwaarder dan Nederlandse diabeten. Turkse en Marokkaanse diabeten worden echter minder vaak opgenomen in een ziekenhuis dan Nederlandse diabeten. Een beschrijving van etniciteitverschillen in het voorkomen van ziekten en zorggebruik is van belang voor het beleid omdat immigranten een steeds groter deel van de bevolking zullen gaan uitmaken. De Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2004 is uitgevoerd door de GGD Amsterdam in samenwerking met het RIVM. Drieenveertig procent van 4042 uitgenodigde Amsterdammers (18 jaar en ouder) heeft aan het onderzoek meegedaan. Etnische verschillen in gezondheid en zorg werden geanalyseerd voor de leeftijd 18-70 jaar, gestandaardiseerd naar leeftijd en geslacht. Turken en Marokkanen zonder diabetes verschilden op bijna alle uitkomsten van Nederlanders zonder diabetes. Turken en Marokkanen waren bijvoorbeeld gemiddeld zwaarder dan Nederlanders en zij hadden hogere gemiddelde bloedglucosewaarden. Zij gingen vaker naar de huisarts en waren minder tevreden over de eigen gezondheid. Acht procent van de Turken zonder diabetes heeft ooit een ernstige hartaandoening gehad, dit is bijna viermaal zo vaak als bij Nederlanders zonder diabetes. Risicofactoren voor hart- en vaatziekten kwamen veel voor bij diabeten uit alle etnische groepen. Turkse diabeten, en in mindere mate Marokkaanse diabeten, hadden over het algemeen een ongunstiger risicoprofiel dan Nederlandse diabeten. Behandeling van het risicoprofiel van diabetespatienten is belangrijk om het optreden van complicaties te voorkomen of uit te stellen

Modelleren van chronische ziekten: de diabetes module. Verantwoording van (nieuwe) invoer

Om effecten van verschillende preventieve maatregelen voor diabetes te kunnen berekenen, is het RIVM Chronische Ziekten Model geactualiseerd en aangepast. Het Chronische Ziekten Model is een instrument om effecten van veranderingen in het voorkomen van risicofactoren, bijvoorbeeld overgewicht en roken, voor chronische ziekten (o.a. hart- en vaatziekten) te schatten op ziektelast en sterfte. Dit rapport geeft de verantwoording van de nieuwe diabetesmodule in dit model. Met deze diabetesmodule kunnen zowel primaire preventiestrategieen als maatregelen in de zorg (=betere behandeling van diabetes en cardiovasculaire risicofactoren) worden doorgerekend en het effect op de volksgezondheid worden geschat. Dit geeft beleidsmakers en zorgverleners inzicht in hoeveel gezondheidswinst er te behalen zou zijn door preventie en het kan ondersteunen bij het prioriteren van verschillende preventiestrategieen. Alle diabetes-gerelateerde informatie in het Chronische Ziekten Model is geactualiseerd. Roken is toegevoegd als risicofactor voor diabetes. HbA1c (een maat voor het bloedglucose niveau) is toegevoegd als risicofactor voor cardiovasculaire complicaties. Nieuwe modelgegevens bij patienten met diabetes zijn het voorkomen van cardiovasculaire complicaties, het voorkomen van cardiovasculaire risicofactoren (HbA1c, hoge bloeddruk, roken, cholesterol en overgewicht) en de relaties tussen deze risicofactoren en het ontstaan van cardiovasculaire complicaties.The RIVM chronic disease model (CDM) is an instrument designed to estimate the effects of changes in the prevalence of risk factors for chronic diseases on disease burden and mortality. To enable the computation of the effects of various diabetes prevention scenarios, the CDM has been updated and adapted. The present report presents a justification of the new diabetes module and the data used. The diabetes module allows the computation of both primary prevention scenarios and care scenarios (i.e. treatment of diabetes and cardiovascular risk factors) and the assessment of the effect on public health. The outcome provides policy makers and health professionals with insight into the potential prevention-associated health gain and may aid them in prioritising prevention scenarios. All diabetes-related information in the CDM has been updated. Smoking has been added as a risk factor for diabetes. HbA1c (a measure of blood glucose level) has been added as a risk factor for cardiovascular complications. New model data regarding patients with diabetes include the prevalence of cardiovascular complications, the prevalence of cardiovascular risk factors (HbA1c, high blood pressure, smoking, cholesterol and overweight) and the relationships between these risk factors and the development of cardiovascular complications. The literature shows that in trials focusing on the prevention of diabetes, the diabetes incidence drops by 60%. Trials focusing on improved treatment of diabetes patients show that the incidence of cardiovascular diseases falls by 25-50%, depending on the type of treatment and research setting.VW

Modelleren van chronische ziekten: de diabetes module. Verantwoording van (nieuwe) invoer

The RIVM chronic disease model (CDM) is an instrument designed to estimate the effects of changes in the prevalence of risk factors for chronic diseases on disease burden and mortality. To enable the computation of the effects of various diabetes prevention scenarios, the CDM has been updated and adapted. The present report presents a justification of the new diabetes module and the data used. The diabetes module allows the computation of both primary prevention scenarios and care scenarios (i.e. treatment of diabetes and cardiovascular risk factors) and the assessment of the effect on public health. The outcome provides policy makers and health professionals with insight into the potential prevention-associated health gain and may aid them in prioritising prevention scenarios. All diabetes-related information in the CDM has been updated. Smoking has been added as a risk factor for diabetes. HbA1c (a measure of blood glucose level) has been added as a risk factor for cardiovascular complications. New model data regarding patients with diabetes include the prevalence of cardiovascular complications, the prevalence of cardiovascular risk factors (HbA1c, high blood pressure, smoking, cholesterol and overweight) and the relationships between these risk factors and the development of cardiovascular complications. The literature shows that in trials focusing on the prevention of diabetes, the diabetes incidence drops by 60%. Trials focusing on improved treatment of diabetes patients show that the incidence of cardiovascular diseases falls by 25-50%, depending on the type of treatment and research setting.Om effecten van verschillende preventieve maatregelen voor diabetes te kunnen berekenen, is het RIVM Chronische Ziekten Model geactualiseerd en aangepast. Het Chronische Ziekten Model is een instrument om effecten van veranderingen in het voorkomen van risicofactoren, bijvoorbeeld overgewicht en roken, voor chronische ziekten (o.a. hart- en vaatziekten) te schatten op ziektelast en sterfte. Dit rapport geeft de verantwoording van de nieuwe diabetesmodule in dit model. Met deze diabetesmodule kunnen zowel primaire preventiestrategieen als maatregelen in de zorg (=betere behandeling van diabetes en cardiovasculaire risicofactoren) worden doorgerekend en het effect op de volksgezondheid worden geschat. Dit geeft beleidsmakers en zorgverleners inzicht in hoeveel gezondheidswinst er te behalen zou zijn door preventie en het kan ondersteunen bij het prioriteren van verschillende preventiestrategieen. Alle diabetes-gerelateerde informatie in het Chronische Ziekten Model is geactualiseerd. Roken is toegevoegd als risicofactor voor diabetes. HbA1c (een maat voor het bloedglucose niveau) is toegevoegd als risicofactor voor cardiovasculaire complicaties. Nieuwe modelgegevens bij patiknten met diabetes zijn het voorkomen van cardiovasculaire complicaties, het voorkomen van cardiovasculaire risicofactoren (HbA1c, hoge bloeddruk, roken, cholesterol en overgewicht) en de relaties tussen deze risicofactoren en het ontstaan van cardiovasculaire complicaties

Productivity costs of smoking for Dutch employers in 1999

In opdracht van de ministeries van VWS en EZ, worden de door roken veroorzaakte productiviteitskosten voor Nederlandse werkgevers in 1999 geschat. Berekend wordt de waarde van het productieverlies (=productiviteitskosten) als gevolg van -aan roken toe te schrijven- ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en overlijden van werk-nemers. Niet berekend worden kosten als gevolg van productieverlies door rookpauzes onder werktijd of vervroegde uittreding van rokers, omdat hierover geen betrouwbare gegevens beschikbaar zijn. Kosten van een speciale indeling van gebouwen (rookruimten) en kosten van afval en brand door roken, vallen buiten het bestek van dit onderzoek. Vanuit de internationale literatuur zijn de relatieve risico's op overlijden voor rokers ten opzichte van niet-rokers aan kanker, hart- en vaatziekten en ademhalingsziekten bekend. Het - aan roken toe te schrijven - productieverlies in Nederland werd berekend, gebruikmakend van deze internationale kennis in combinatie met nationale ziektespecifieke gegevens over ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en sterfte. Omdat werknemers kunnen worden vervangen, blijft het productieverlies beperkt tot de periode van afwezigheid tot vervanging, de frictieperiode. We zijn uitgegaan van een frictieperiode van zes maanden. In een vergelijkende analyse hebben we de - aan roken toe te schrijven - kosten geschat op basis van directe werkgeverskosten bij afwezigheid van werknemers zoals loonkosten, wervings- en vervangingskosten, overlijdensuitkeringen en verhogingen van verzekeringspremies. In 1999 konden naar schatting 1,9% van de ziekteverzuimdagen, 3,3% van de nieuwe arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en 22% van de sterfgevallen onder werknemers, aan roken worden toegeschreven. De hiermee gepaard gaande kosten voor werkgevers werden geschat op 305 miljoen Euro, ofwel 105 Euro per rokende werknemer. De analyse gebaseerd op directe werkgeverskosten resulteerde in een vergelijkbare schatting (met beide methoden werden dezelfde kosten geschat, de productiviteitskosten en directe kosten mogen dus niet worden opgeteld). Als een werknemer met roken stopt, levert dit voor de werkgever een besparing op van 27 Euro per jaar op de korte termijn. Dit komt doordat de negatieve gezondheidseffecten van het roken niet van de ene op de andere dag verdwijnen. De gemaakte schattingen zijn conservatief mede omdat niet alle roken-gerelateerde ziekten in de berekeningen zijn meegenomen. Ook werden er geen kosten toegeschreven aan passief roken. We concluderen dat er, naast het bevorderen van de gezondheid, voor werkgevers ook economische redenen kunnen zijn om het roken te ontmoedigen.The productivity costs to Dutch employers attributable to smoking are estimated here for 1999. Included are productivity costs (value of lost production) due to absenteeism, and disability and death of employees due to smoking. Costs associated with smoking breaks during working hours or early retirement were not included due to lacking data. Costs connected with a special organisation of the space in buildings, and garbage or fire due to smoking fall outside the scope of this report. Production loss due to smoking was estimated on the basis of published information on disease-specific relative risks of death applicable to smokers, as compared to non smokers, combined with national disease-specific data on absenteeism, disability and deaths. Considering that employees can be replaced, production loss is restricted to the period from absence to replacement, the friction period. In the primary analysis in this report we estimated productivity costs, assuming a friction period of 6 months. In a comparative analysis we estimated the same costs with a different method, where the estimate was based on direct costs to employers such as salary payment, costs for replacement, death benefits and increased insurance contributions, resulting from employee absence. In 1999, 1.9% absenteeism, 3.3% new disability and 22% deaths among employees could be attributed to smoking. The associated costs were estimated at 305 million Euro or 105 Euro per employed smoker. The estimate based on direct costs to the employer was comparable (both methods estimate the same costs, so the productivity costs and direct costs should not be added up). Considering that health hazards of smoking do not disappear immediately after stopping, the employer saves 27 Euro per year in the short term on an employee who stops smoking. The estimates are conservative because not all smoking-related diseases are included in the calculations. Furthermore, no costs were attributed to passive smoking. Apart from pointing out the advantages to health, employers can also promote a smoking stop for economic reasons.VWSE

Kansen voor de preventie van diabetes en de cardiovasculaire complicaties. Een modelstudie

Als interventies gericht op verminderen van overgewicht en bevorderen van lichamelijke activiteit op landelijk schaal worden ingevoerd, zouden de komende 20 jaar 1 a 2% van de nieuwe gevallen van diabetes kunnen worden voorkomen. Daarnaast zouden de komende 20 jaar 5 a 10% van de nieuwe macrovasculaire complicaties bij mensen met diabetes kunnen worden voorkomen door intensievere behandeling. Preventie is essentieel om de toekomstige ziektelast van diabetes zoveel mogelijk te beperken. Van verschillende maatregelen is berekend in welke mate zij bijdragen aan het voorkomen van diabetes of diabetescomplicaties op de lange termijn. Daarnaast zijn voor deze maatregelen de kosten en kosteneffectiviteit geschat. Hierbij is gebruikgemaakt van een computermodel dat in staat is de ontwikkelingen van de Nederlandse bevolking, voor wat betreft risicofactoren, chronische ziekten en sterfte, te volgen over de tijd. Terugdringen van overgewicht is het belangrijkste wapen in het voorkomen van diabetes. Omdat met de bestaande interventies slechts een fractie van de mogelijke gezondheidswinst wordt gerealiseerd, moeten we blijven investeren in het identificeren en ontwikkelen van effectieve maatregelen om (blijvend) af te vallen. Stoppen met roken draagt niet bij aan preventie van diabetes maar wel aan preventie van andere chronische aandoeningen. Bij mensen met diabetes levert behandeling gericht op cholesterol- en bloeddrukverlaging een grotere bijdrage aan de preventie van macrovasculaire complicaties dan verder intensiveren van bloedsuikerbehandeling. Preventie van diabetes en diabetescomplicaties leidt tot hogere totale zorgkosten doordat mensen langer leven en zorgkosten maken in gewonnen levensjaren. Echter, voor alle bestudeerde maatregelen geldt dat de gezondheidswinst de extra kosten rechtvaardigt.If interventions aimed to reduce overweight and promote physical activity would be implemented on a national scale in the Netherlands, between 1% and 2% of new cases of diabetes would be prevented over a 20-year period. More intensive treatment of persons with diabetes would prevent 5% to 10% of new cases of macrovascular complications. In order to prevent the burden of disease due to diabetes, prevention is crucial. In this study the long-term efficacy of various interventions in preventing diabetes and its complications was investigated. In addition the costs and cost-effectiveness of these interventions were evaluated. This was done with the help of a computer model that was designed to track the evolution of the Dutch population over time, with regard to risk factors, chronic diseases and mortality. Reducing the prevalence of overweight is the most powerful tool in preventing diabetes. As the interventions currently available allow the realisation of not more than a small part of the potential health gains, it is mandatory to continue to invest in identifying and developing effective measures to loose weight in a sustainable manner. Smoking cessation does not contribute to preventing diabetes. But, of course, it does prevent other diseases. In treating indivuals with diabetes, interventions aimed at lowering cholesterol and blood pressure result in greater health gains than intensifying blood sugar control. Succesful prevention of diabetes and its complications leads to higher overall costs of care due to the fact that people live longer and as a consequence incur healthcare costs in life years gained. However, in all interventions evaluated, health gains justify the extra costs.VW

Diabetes tot 2025. Preventie en zorg in samenhang

Dit rapport bevat een erratum op pagina 2Diabetes vormt een belangrijk maatschappelijk probleem, dat steeds groter wordt. Vooral het aantal mensen met diabetes type 2 neemt sterk toe, en niet alleen in Nederland. Deze toename is zorgelijk en reden voor aandacht vanuit het beleid. In de preventienota 'Kiezen voor gezond leven' uit 2006 formuleerde het ministerie van VWS een langetermijnvisie op de preventie van diabetes, voor de periode 2005 tot 2025. Daarbij werden forse ambities geformuleerd ten aanzien van de beperking van de groei van het aantal mensen met diabetes tussen 2005 en 2025, en het percentage diabetespatienten zonder complicaties in 2025. Om de omstandigheden en randvoorwaarden te creeren die vereist zijn voor het realiseren van de ambities en het vormgeven van de programmatische aanpak van diabetes is begin 2007 in het kabinet besloten om een Actieprogramma Diabetes te laten ontwikkelen. De Nederlandse Diabetes Federatie is gevraagd om dit Nationaal Actieprogramma Diabetes (NAD) vorm te geven en te coordineren. Het ontwerp van dit programma is in februari 2009 aan de minister aangeboden. Aan het RIVM is gevraagd om een rol te spelen in de voorbereiding, voortgang en toetsing van het NAD. Daartoe heeft het RIVM de bestaande kennis op het terrein van preventie en zorg in brede zin geanalyseerd en geintegreerd, en werden toekomstige ontwikkelingen verkend. Een deel van de resultaten zijn eerder in enkele deelrapporten van het RIVM gepubliceerd. In dit rapport is de informatie uit deze eerdere deelrapporten geactualiseerd, geintegreerd en voorzien van (beleids)aanbevelingen. Daarnaast biedt het rapport ook aanknopingspunten voor de programmatische aanpak van andere chronische ziekten.Diabetes is a major social problem, and it is worsening all the time. Especially the number of people with type 2 diabetes is now rapidly increasing, and not just in the Netherlands. This trend is alarming and it demands policy measures on the part of the government. In its paper 'Being Healthy and Staying Healthy: A Vision of Health and Prevention, The Netherlands' (2006) the ministry of Health, Welfare and Sport outlined a long-term vision on diabetes prevention for the period 2005 to 2025. This paper articulated ambitious goals to curb the increase in diabetes and set a maximum target for the percentage of people with uncomplicated diabetes in 2025. To ensure the structural conditions needed to achieve these objectives, the Dutch Diabetes Federation (NDF) was asked in early 2007 to draw up a National Action Programme on Diabetes (NAD) and to coordinate its implementation and delivery. A plan for this programme was sent to the minister of Health, Welfare and Sport in February 2009. The National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) was asked to contribute to the preparation, progress and evaluation of the NAD. As part of the preparation, RIVM analyses and integrates in this report the wide range of existing knowledge on diabetes prevention, treatment and care, as well as exploring possible future developments. Part of the results were published earlier in a number of RIVM reports. In the present report this information is updated and integrated, culminating in detailed recommendations for future policy. In addition, the report indicates how the diabetes disease management approach could work for other chronic diseases.VW

Quantitative information to underpin public health policy in the Netherlands

Ongezond gedrag leidt tot een verlaging van de (gezonde) levensverwachting. Wanneer we de risicofactoren roken, overgewicht en lichamelijke inactiviteit met elkaar vergelijken blijkt dat roken tot het grootste verlies van (gezonde) levensverwachting leidt. De hypothetische uitbanning van roken en andere risicofactoren leidt dus tot gezondheidswinst voor de bevolking. Deze uitbanning van ongezonde gedragingen leidt echter ook tot een stijging van de toekomstige zorgkosten. De hogere zorgkosten op lange termijn is de prijs die betaald moet worden voor het succes van preventie, namelijk een gezondere en langer levende bevolking. In dit rapport is met behulp van het RIVM Chronische Ziekten Model (CZM) de ziektelast van de risicofactoren roken, overgewicht en lichamelijke inactiviteit geschat. Deze drie risicofactoren vormen drie belangrijke pijlers van het preventiebeleid dat door het Ministerie van VWS gevoerd wordt. De ziektelast wordt onder andere uitgedrukt in verlies aan levensjaren als gevolg van ongezonde leefgewoonten en in verlies aan kwaliteit van het leven. Daarnaast wordt de doelmatigheid van een elftal interventies gericht op het bevorderen van een gezonde leefstijl op een rijtje gezet. Theoretische eliminatie van de risicofactoren roken, overgewicht en lichamelijke inactiviteit in de huidige bevolking leidt tot een stijging van de gezonde levensverwachting van respectievelijk 1,6, 0,8 en 0,4 jaar. Dit heeft echter tot gevolg dat de totale zorgkosten voor de huidige Nederlandse populatie over een periode van 100 jaar stijgen met respectievelijk 6,2%, 2,0% en 2,1%. Tevens zou eliminatie van de risicofactoren roken, overgewicht en lichamelijke inactiviteit in de huidige bevolking leiden tot een minder sterke stijging in het percentage mensen met diabetes. Veel interventies gericht op het stoppen met roken, afvallen en meer bewegen kunnen als doelmatig worden bestempeld. De kosten-effectiviteit van de maatregelen die we hebben doorgerekend met het CZM blijft bijna in alle gevallen onder de in Nederland vaak gehanteerde drempelwaarde van Euro 20.000,- per gewonnen gezond levensjaar. Dit geldt ook wanneer we rekening houden met de extra kosten van medische zorg in gewonnen levensjaren.An unhealthy lifestyle results in a decline in (healthy) life expectancy. Comparison of the three risk factors smoking, obesity and physical inactivity reveals that smoking results in the biggest loss in (healthy) life expectancy. The hypothetical elimination of smoking, overweight and physical inactivity would result in health gains for the Dutch population. However, as a consequence of increases in life expectancy, health care costs will increase. This holds even if we account for the savings in health care costs of diseases related to the three risk factors. The hypothetical elimination of smoking has the largest effect on future health care costs. The increase in health care costs in the long run can be considered as the price society has to pay for the result of successful prevention, namely a healthier and longer living population. Using the RIVM Chronic Disease Model (CDM), this report presents estimates of the burden of disease that can be attributed to smoking, overweight and physical inactivity. These three risk factors are key elements in public health policy of the Dutch Ministry of Health, Welfare and Sport. In this report, the burden of disease is expressed in loss of (healthy) life years and also in loss of quality of life. Using the CDM we tried to answer the question what health gains could be achieved if the three risk factors could be eliminated. Furthermore, the influence of elimination of risk factors on future health care costs is estimated. Finally, an inventarisation is made of the cost effectiveness of interventions targeted at these risk factors. Theoretical elimination of the risk factors smoking, overweight and physical inactivity in the current population leads to an increase in healthy life expectancy of 1.6, 0.8 and 0.4 years, respectively. As a consequence, total health care costs for the current Dutch population over a period of 100 years will increase with 6.2%, 2.0% en 2.1%, respectively. Furthermore, elimination of smoking, overweight and physical inactivity would moderate the expected increase in the percentage of the population with diabetes. Many interventions targeted at smoking cessation, weight loss and more physical activity are cost-effective. Using the CDM, we have modelled the cost-effectiveness of 11 interventions targeted at improvements in life-style. Most of these interventions remain below the much quoted threshold of Euro 20,000.- per healthy life year gained, also if we accounted for the additional costs of medical care in life years gained following successful prevention. Most data on cost-effectiveness of interventions are available for interventions focusing on smoking cessation. This is related to the fact that those interventions have been evaluated relatively better with regard to their effectiveness. We conclude that even if health care costs in life years gained are taken into account a lot of interventions targeted at lifestyle changes can be termed cost-effective.VWS-P