Foraminifera from the Eocene variegated shales near Barwinek (Magura unit, Outer Carpathians), the type locality of Noth (1912) revisited

This is the final version of the article. Available from the Polish Geological Society via the URL in this record.A rich deep-water agglutinated foraminifera (DWAF) fauna (approximately 50 taxa) is documented from the lower to middle Eocene Variegated Shales of the Magura Unit, Outer Carpathians. Four localities have been sampled from the Barwinek region, which are thought to correspond to those studied by Rudolf Noth in 1912. A stream section of variegated red and green shales outcrop near Zyndranowa (Poland), was logged and extensively sampled. A further two outcrops of red shales were sampled in stream sections near Vyšny Komarnik (Slovakia), and a stream section close to Olchowiec (Poland). The DWAF recovered closely resemble assemblages of the same age in localities throughout the Carpathians. The material under study in this report has been correlated using the first appearance of Reticulophragmium amplectens, dating the samples early Middle Eocene. Two DWAF assemblages have been differentiated. The 'Rhabdammina Assemblage' is found mainly in green shales and is thought to be indicative of a high-energy slope or deep sea fan environment slightly reduced in oxygen; and the 'Paratrochamminoides Assemblage' is found mainly in red shales and is thought to be indicative of a well-oxygenated condensed sequence. The two faunas are otherwise very similar in composition. Of the seven new species described by Noth in 1912, one has been identified in this report and re-described as Paratrochamminoides deflexiformis (Noth).This study was originally carried out as an MSc project in Micropalaeontology at U.C.L. We would like to thank AAPG student Grants-in-Aid programme and the EEC-Socrates programme for the essential funding provided in support of this projec

Castles from the Rożnów and Czchów lakes area as geotouristic lapidarium and role of the Istebna Sandstones in their construction

Przez Pogórze Rożnowskie doliną Dunajca w wiekach średnich przebiegał szlak handlowy. Wzdłuż niego sukcesywnie powstawały zamki, które obecnie znajdują się na brzegach sztucznych jezior Czchowskiego i Rożnowskiego. Budowle te zostały wzniesione z naturalnego, lokalnego surowca, jakim są występujące w plaszczowine śląskiej górnokredowe piaskowice istebniańskie. Oryginalne mury warownych zamków posadowione na wychodniach wspomnianych karpackich piaskowców są wraz z ich geologicznym otoczeniem geoturystyczną atrakcją Ziemi Rożnowskiej. Mogą one stanowić swego rodzaju geologiczne lapidaria, eksponujące podstawowe litotypy piaskowców warstw istebniańskich.On the Rożnów Foothils area, at the Rożnów and Czchów artificial lakes, a few usually ruined castles are located. This historical and recently monumental defensive objects emerged mainly in the Middle Ages. These Castles, are located on exposures of the Upper Cretaceous Istebna Beds. The Istebna Sandsones constitutes also natural local construction raw materials. The Istebna Beds are involved in the structure of the Silesian Nappe, one of the main Outer Carpathian tectonic units. The original walls of castles with their geological enclosing are geoturistic attractions of the Rożnów Land. They could be also a kind of lapidarium. In their walls are exposed specimens of the sandstone lithotypes typical for the Istebna Beds

Otwornice z eoceńskich pstrych Łupków w rejonie barwinka (Płaszczowina Magurska, Karpaty Zewnętrzne) w klasycznych stanowiskach Notha (1912)

A rich deep-water agglutinated foraminifera (DWAF) fauna (approximately 50 taxa) is documented from the lower to middle Eocene Variegated Shales of the Magura Unit, Outer Carpathians. Four localities have been sampled from the Barwinek region, which are thought to correspond to those studied by Rudolf Noth in 1912. A stream section of variegated red and green shales outcrop near Zyndranowa (Poland), was logged and extensively sampled. A further two outcrops of red shales were sampled in stream sections near Vyšny Komarnik (Slovakia), and a stream section close to Olchowiec (Poland). The DWAF recovered closely resemble assemblages of the same age in localities throughout the Carpathians. The material under study in this report has been correlated using the first appearance of Reticulophragmium amplectens, dating the samples early Middle Eocene. Two DWAF assemblages have been differentiated. The 'Rhabdammina Assemblage' is found mainly in green shales and is thought to be indicative of a high-energy slope or deep sea fan environment slightly reduced in oxygen; and the 'Paratrochamminoides Assemblage' is found mainly in red shales and is thought to be indicative of a well-oxygenated condensed sequence. The two faunas are otherwise very similar in composition. Of the seven new species described by Noth in 1912, one has been identified in this report and re-described as Paratrochamminoides deflexiformis (Noth).Niniejsza publikacja stanowi opracowanie mikrofauny otwornicowej z eoceńskich łupków pstrych serii magurskiej z okolic Barwinaka, miejscowooeci usytuowanej na S od Dukli. Mikrofaunę otwornicową z występujących tam stanowisk pstrych łupków opisał w roku 1912 Rudolf Noth. Niestety, zebrane i zdeponowane przez niego we Wiedniu materiały mikropaleontologiczne zostały zniszczone w czasie wojny. Ich bezpooerednia rewizja okazała się zatem niemożliwa, a ponowne zbadanie zespołów ze stanowisk Notha wymagało zdobycia nowego materiału. W tym celu pobrano próbki do nowych badań mikropaleontologicznych z wystąpień pstrych łupków reprezentujących serię magurską w czterech miejscowooeciach w rejonie Barwinka (Fig. 1, 2). Opróbowane stanowiska znajdują się na terenie Polski w miejscowościach Zyndranowa (punkt 1) i Olchowiec (punkt 4) oraz w miejscowości Vyšny Komarnik na Słowacji (punkty 2 i 3) (Fig. 3). Z punktów 2, 3 i 4 pobrano pojedyncze próbki, natomiast odsłonięcie w punkcie 1 w Zyndranowej opróbowano kompleksowo. Jest to odsłonięcie w skarpie brzegowej potoku Panna. Występujące tu utwory reprezentowane są przez łupki czerwone i zielonawe (Fig. 4, 5) Omawiane wystąpienia pstrych łupków zlokalizowane są w północnej, brzeżnej strefie płaszczowiny magurskiej, zwanej pod jednostką Siar. Pozycję stratygraficzną tych łupków ilustruje załączony schemat litostratygraficzny (Fig. 2). Badane utwory są usytuowane ponad warstwami inoceramowymi (vel. ropianieckimi) wieku senon - paleocen, natomiast w ich nadkładzie występują reprezentujące eocen górny, warstwy podmagurskie i glaukonitowe piaskowce magurskie (piaskowce z Wątkowej), a lokalnie także warstwy malcowskie wieku oligoceńskiego (por. Cieszkowski w: Ślączka et al. 1991) . W Zyndranowej pstre łupki występują u samego czoła płaszczowiny magurskiej, która nasuwa się tu na jednostkę dukielską. Przy prawie całkowitym braku nanoplanktonu wapiennego, do okreoelenia wieku badanych pstrych łupków, reprezentujących formację łupków z Łabowej (fm.) (Oszczypko, 1991), posłużyć mogły jedynie otwornice aglutynujące. Najstarsze zespoły wystąpiły w próbkach Z11 i Z10 z Zyndranowej. Są one datowane na wczesny eocen, czyli poniżej pierwszego pojawienia się Reticulophragmium amplectens, ale powyżej zespołu z Glomospira. Podobny wiek mają zespoły w próbach S12 (Vyšny Komarnik) i S15 (Olchowiec). Uważa się, że pierwsze pojawienie się Reticulophragmium amplectens mialo miejsce około 50 Ma (spąg eocenu środkowego). Gatunek ten został znaleziony w próbkach Z7 – Z0 z Zyndranowej oraz S8 i S13 z Vyšnego Komarnika. Najwyższy wiekowy zasięg zespołów otwornicowych z tych próbek jest określany na 42 Ma (koniec zony Reticulophragmium amplectens). W profilu w Zyndranowej próbki Z9 i Z8 są pozbawione otwornic. Ich datowanie na interwał między 38 Ma a 35,3 Ma (oerodkowy - wczesny eocen) ustalono w oparciu o występujący w nich nanoplankton wapienny. Reprezentowane są one przez brązowe, miękkie margle, które należą do innej jednostki litostratygraficznej i w obrębie pstrych łupków są jedynie tektonicznie zaklinowane. Udokumentowana i sfotografowana przy pomocy SEM bogata mikrofauna składa się z otwornic aglutynujących (całościowo w liczbie ponad 50 gatunków, a przeciętnie 29 gatunków na próbkę) (Tabela 1; Fig. 9-12). Zidentyfikowano dwa zespoły otwornicowe, z których pierwszy to zespół z Rhabdammina w zielonych łupkach, a drugi - zespół z Paratrochamminoides, pochodzący z łupków czerwonych. Oba zespoły są bardzo do siebie podobne, ale zespół z Rhabdammina wykazuje nieco większe zróżnicowanie taksonomiczne. Stwierdza się tu liczną obecność, trudnych do identyfikacji gatunkowej form z rodzaju Paratrochamminoides. Spośród siedmiu nowych gatunków opisanych przez Notha (1912) z okolic Barwinka, tylko gatunek Trochmmina deflexiformis jest tutaj uznany za ważny. W niniejszej publikacji jest on zredefiniowany jako Paratrochamminoides deflexiformis (Noth). Oryginalne rysunki Notha przedstawia Fig. 8. Omawiane pstre łupki deponowane były we wczesnym eocenie w środowisku morskim poniżej CCD, na głębokości zbliżonej do 2,5 km a później w oerodowisku jeszcze głębszym. Zespół z Rhabdammina prawdopodobnie reprezentuje oerodowisko o wyższej energii usytuowane blisko skłonu kontynentalnego i zdominowane przez turbidity. W tych warunkach szybka sedymentacja powodowała zmniejszenie zawartości tlenu w osadzie i jego zielone zabarwienie. Zespół z Paratrochamminoides reprezentuje głębokowodne środowisko o niższej energii i spowolnionej sedymentacji (sekwencja skondensowana). Lista oznaczonych taksonów oparta jest o klasyfikację otwornic aglutynujących wg Kaminskiego (2004). Identyfikacja gatunków bazuje głównie na pracach taksonomicznych Kamińskiego i Gerocha (1993) oraz Kaminskiego et al. (1988, 1989, 1996)

Geoturystyczne walory Gorczańskiego Parku Narodowego i jego otoczenia (Karpaty Zewnętrzne, Polska)

The Gorce Mountains are a picturesque range in the Polish sector of the Outer Carpathians. They are built with turbiditic deposits, representing sedimentary successions of the Krynica and Bystrica Subunits of the Magura Nappe, Late Cretaceous- Paleogene in age. In the Gorce Mts. the majority of lithostratigraphic divisions representing discussed subunits are very well exposed in numerous outcrops. The deposits of the Magura Nappe are folded, locally thrust, and cut by the strike-slip and oblique fault system. This nappe in the Gorce Mts. covers tectonically units of the Foremagura Group of Nappes, which crop out in two tectonic windows. From Rabka-Zdrój and Szczawa mineral waters are well known. Morphology of the Gorces Mts. is varied. A lot of rock tors occur there, as well as landslides, often extensive. Good localizations, varied geology, great land relief and rich live nature, as well as the highlander culture and monuments make the Gorce Mts. an area of high geotouristic potential.Gorce są malowniczym pasmem w polskiej części Zachodnich Karpat Zewnętrznych. Są one zbudowane z turbidytowych, późnokredowo-paleogeńskich utworów reprezentujących osadowe sukcesje krynickiej i bystrzyckiej podjednostki płaszczowiny magurskiej. W Gorcach większość wydzieleń litostratygraficznych reprezentujących wspomniane podjednostki jest bardzo dobrze eksponowana w licznych odsłonięciach. Utwory płaszczowiny magurskiej są sfałdowane, lokalnie złuskowane i pocięte systemem poprzecznych i ukośnych uskoków. Płaszczowina magurska w Gorcach przykrywa tektonicznie jednostki przedmagurskiej grupy płaszczowin, które odsłaniają się w dwu tektonicznych oknach. W Rabce-Zdroju i w Szczawie wykorzystywane są wody mineralne. Rzeźba Gorców jest zróżnicowana. Występują tu liczne skałki oraz osuwiska, często rozległe. Dogodna lokalizacja, interesująca budowa geologiczna, wspaniała rzeźba tego pasma, bogata fauna i fora oraz dziedzictwo kulturalne miejscowej ludności wpływają na duży potencjał geoturystyczny Gorców

Locus typicus ogniwa piaskowców z mutnego formacji z Jaworzynki w polskich Karpatach zewnętrznych

The Mutne Sandstone Member occurs within the Jaworzynka Formation of the Magura Nappe depo- sits, typical for the western marginal Siary subunit. In the area north of Jeleśnia it is represented by the thick sand- stone complex. Typical and complete profile of this division is located in Mutne village next to Jeleśnia, on the slope of Janikowa Grapa Mt. This locality represents the type section for the Mutne Sandstone Member, while three others: Jaworzynka, Rychwałdek and Kuków-Rzyczki serve as reference sections. The age of the Mutne Sandstone Member was determined as Maastrichtian-Palaeocene; but only Maastrichtian is documented by foraminiferal assemblages. The Palaeocene age comes however from the superposition of this lithosom within the Magura Nappe profile. The Campanian/Maastrichtian-Palaeocene complex of Siary Subunit deposits provides the perfect example for application of supersequences to the Western Flysch Carpathian basin. It fits the Upper Zuni IV supersequence and global time slice. The Mutne type locality is also a prime geotourist attraction and object of inanimated nature proposed for protection