Uluslararası insan hakları bağlamında namus cinayetleri : kavramsal ve hukuksal boyutu ve Türkiye özelinin değerlendirilmesi

ÖzetBu doktora tezi, uluslar arası hukukun insan hakları alanında yargısız infaz türü olarak kabul edilen namus cinayetleri ve namus kavramı konusunu disiplinler arası bir açıdan incelemektedir. Araştırmanın ilk bölümünde namus ve şeref kavramları tanımlanmakta ve namus kavramının disiplinler arası yapıçözümü yapılmaktadır. Bu kavramlar iktidar, dil, özerklik kavramlarıyla bir bütün olarak ele alınarak, ortaya çıkan söylemin değerlendirilmesi yapılmaktadır. İhtiras cinayetleri ile namus cinayetleri arasında kavramsal ve kuramsal paralellik kurulmakta, farklılıklar irdelenmekte, bu suçların köklerindeki nedenler itibarıyla birbirleriyle nasıl örtüştüklerinden bahsedilmektedir. Uluslar arası insan hakları hukuku ile ilgili incelemeler, Roma hukukunun zina ile ilgili kanunlarının incelenmesi ile başlamakta, namus cinayetlerinin yaygın olduğu dünyadaki diğer ülkelerdeki kanun yaptırımlarına değinmektedir. Bu açıdan Latin Amerika'dan Orta Doğuya kadar geniş bir coğrafyada bulunan ülkelerin konuyla ilgili hukuk mevzuatına detaylı olarak girilmiştir. Uluslar arası insan hakları mekanizmalarında, özellikle Birleşmiş Milletler bünyesinde, konu ile ilgili tavsiye kararlarının değerlendirilmesi yapılmaktadır ve bu konudaki güncel kilometre taşı olarak nitelendirilen gelişmelere değinilmektedir. Türkiye'nin dört şehrinden toplanan kararların analizi araştırmanın ana bölümünü oluşturmaktadır. Toplanan veriler toplumsal cinsiyet bakış açısıyla, feminist söylem içerisinde analiz edilmektedir. Kararlar, şu an yürürlükte olan ve yürürlüğe girecek olan Türk Ceza Kanununda ele alınarak değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmaktadır. Yine bu bölümde namus cinayetlerine tanım getirilmekte, bu cinayetlerin nasıl işlendiği, hangi faktörlerin bu cinayetlere neden olduğu detaylandırılmaktadır. Sonuçlar uluslar arası ve disiplinler arası bakış açısıyla değerlendirilip, bütün dünyadan bu suç türünün ortadan kaldırılması için nasıl çalışmalar ve hangi düzenlemeler yapılması gerektiğine ışık tutmaktadır.AbstractThis doctoral dissertation approaches to the issue of honor killings, a form of extra judicial execution as accepted in various international human rights documents, from a wide perspective. In the first part of the research, honor is defined and the concept of honor is deconstructed from an interdisciplinary perspective. The concepts of namus and şeref, gendered terms, are introduced; the concepts of autonomy, power, and discourse are used to explain the term of honor. The parallels between the crimes of passion and crimes of honor are drawn to juxtapose the root causes of these highly complex issues. Before discussing the legal provisions where this crime occurs throughout the world, the relevant sections of Roman law are presented. The resolutions of the international human rights mechanisms are evaluated, and the recent developements, seen as milestones in the women's human rights, are discussed. The data gathered throughout the four different cities in Turkey makes up the main body of work for original research of the dissertation. The data are analyzed from a gender-based perspective with a feminist discourse in mind. Most importantly, the term honor killing is defined and the sequence of the events and different factors leading to the execution is detailed. The results are evaluated from an international and interdisciplinary perspective aimed at presenting a unique analysis to eradicate the crime all throughout the world