Precedents as a Source of Land Law in Poland’s Past

The paper is an English translation of Prejudykaty jako źródło prawa ziemskiego w dawnej Polsce by Bogdan Lesiński published originally in “Czasopismo Prawno-Historyczne” from 1990. The text is published as a part of a jubilee edition of the “Adam Mickiewicz University Law Review. 100th Anniversary of the Faculty of Law and Administration” devoted to the achievements of the late Professors of the Faculty of Law and Administration of the Adam Mickiewicz University, Poznań

Problematyka praw obywatelskich w świetle poglądów Roberta von Mohla

The main object of the presented article is to prove that, according to Robert von Mohl’s views on the idea of civil rights, he should be classified as the exponent of moderate early German liberalism. The first section of the study drafts a background for its next two parts. It presents the socio-political circumstances of the German states from the beginning of the 19th century to the developments of the Springtime of the Peoples. The analysis of the German scholar views on the citizenship’s idea in the context of the Rechtsstaat and basic rights notion is undertaken in the second part of the article. In the third part, it is proved, that von Mohl was a thinker who chose the path of the “golden mean”. Regarding the citizen’s position in state, on the one hand, he proposed a substantial catalogue of civil rights. On the other hand, he didn’t support the idea of universal political rights.Główny cel niniejszego artykułu polega na dowiedzeniu tezy stanowiącej, że rozumienie idei praw obywatelskich w poglądach Roberta von Mohla klasyfikuje go jako przedstawiciela umiarkowanego niemieckiego wczesnego liberalizmu. Pierwsza część opracowania obejmuje omówienie uwarunkowań społeczno-politycznych ziem niemieckich od początków XIX w. do wydarzeń Wiosny Ludów. Stanowi ona tło dla następnych dwóch części. Skupiono się w nich na analizie poglądów niemieckiego uczonego na pojęcie obywatela w kontekście idei Rechtsstaat oraz na prawa zasadnicze (w których zawierały się prawa obywatelskie i polityczne). W artykule dowiedziono, że von Mohl był myślicielem wybierającym drogę „złotego środka” w odniesieniu do pozycji obywateli w państwie. Z jednej strony, zgodnie z dominującym w ówczesnym niemieckim liberalizmie poglądem, przewidywał on szeroki katalog praw obywatelskich w państwie, z drugiej zaś obca mu była idea powszechnych praw politycznych, ich wykonywanie ograniczone było bowiem u von Mohla cenzusem

Myśl realistyczna a bezpieczeństwo Polski w kontekście współczesnych relacji z Federacją Rosyjską i Stanami Zjednoczonymi

The main purpose of the submitted article is to refer the realism doctrine to the contemporary Polish-Us and Polish-Russian foreign relations and to prove that the doctrine of realism is the most appropriate to provide the security for Poland. In order to bring closer the background of realism thought, in the first part, the author presents and describes its the most important precursors and their achievements beginning from antiquity. In the second part the author attempts to describe the thought of the 20th century realists like Edward H. Carr, Hans Morgenthau and Kenneth Waltz. In the third and the last part, the rules of the realism doctrine presented above are being referred to the current security problems in Polish-Us and Polish-Russian foreign relations.Głównym celem niniejszego artykułu jest próba odniesienia założeń myśli realizmu w stosunkach międzynarodowych do współczesnych relacji polsko-amerykańskich i polsko-rosyjskich oraz wykazanie, iż to właśnie podejście realistyczne jest najwłaściwsze dla zapewnienia Polsce bezpieczeństwa. W celu przybliżenia genezy i tła myśli realistycznej autor w pierwszej części prezentuje i opisuje najważniejszych prekursorów myśli realistycznej oraz ich dokonania, zaczynając od czasów antycznych. W części drugiej podejmuje próbę opisania myśli realistów dwudziestowiecznych, takich jak Edward H. Carr, Hans Morgenthau i Kenneth Waltz. W trzeciej i zarazem ostatniej części autor odnosi wcześniej przedstawione zasady realizmu w stosunkach międzynarodowych do współczesnych problemów bezpieczeństwa w relacjach polsko-amerykańskich i polsko-rosyjskich

Subsydiarność a klauzula państwa socjalnego Konstytucji Republiki Federalnej Niemiec

The social state clause (Sozialstaatsklauzel) formulated in the Constitution of Germany is one of the most significant and important constitutional rules for a political and legal system of modern Germany. It obligates the institutions of state not only to care for the welfare of the citizens but also (what is equally important) it determines the sphere of state’s interference in citizens’ life. The main object of the submitted article is to prove that German social state clause follows the subsidiarity principle. In order to do that at the beginning, the article analyzes the history of subsidiarity that comes from the Catholic social teaching. The second part of the article describes the process of social state principle’s implementation to the political system of Germany and the third part describes its doctrinal interpretation. The fourth part of the paper indicates the constitutional and legal regulations related to the subsidiarity principle. The argumentation presented in the submitted article will prove that social state should follow the subsidiarity principle in order to save its own efficiency.Wyrażona w Konstytucji RFN klauzula państwa socjalnego (Sozialstaatsklausel) jest jedną z najważniejszych zasad ustrojowych współczesnych Niemiec. Nakłada ona na instytucje państwa nie tylko troskę o dobrobyt swych obywateli, ale – co równie ważne – wyznacza też zakres ingerencji państwowej w ich życie. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, iż niemiecka klauzula państwa socjalnego kieruje się zasadą subsydiarności. Aby tego dokonać, zostanie przedstawiony rys historyczny zasady subsydiarności wywodzącej się z Katolickiej Nauki Społecznej. Następnie będzie opisany proces wprowadzenia klauzuli państwa socjalnego do ustroju Niemiec oraz jej wykładnia doktrynalna. Wreszcie zostaną wskazne, łączące się z ideą państwa socjalnego, subsydiarne uregulowania w Konstytucji RFN i aktach niższego rzędu. Tak przeprowadzony wywód udowodni, iż państwo socjalne, działając wobec obywateli, powinno dla swej efektywności kierować się zasadą subsydiarności