Wpływ rehabilitacji kardiologicznej na wydolność fizyczną i perfuzję mięśnia sercowego u kobiet z chorobą drobnych naczyń wieńcowych

Background: Cardiac syndrome X (CSX) is linked with changes in microcirculation, without significant changes in main coronary vessels. According to European Society of Cardiology 2013 stable coronary artery disease (CAD) criteria, CSX was replaced by microvascular angina (MA). The main feature of MA should be regional myocardial ischaemia; however, there are several works on this subject which failed to demonstrate the presence of perfusion defects. Aim: To determine the effect of non-pharmacological procedures (cardiac rehabilitation) in patients diagnosed with MA on changes in left ventricular perfusion as assessed by myocardial single photon emission computed tomography, along with potential related improvements in exercise capacity. Methods: Toward this goal we screened for the presence of CAD in a group of 528 women, of whom 55 were not only diagnosed with MA but also agreed to participate in our study, which involved myocardial perfusion imaging (MPI) studies, during which exercise tests and cardiac rehabilitation were performed. Results: Comparison of results obtained at the beginning of the study with data obtained after completion of a three month period of cardiac rehabilitation showed improvements in both exercise test parameters (length of test, metabolic equivalents, blood pressure control during extortion) and MPI parameters for the left ventricle (both at rest and stress, global and regional). Conclusions: Cardiac rehabilitation is a very useful tool of choice in the treatment of patients with MA.Wstęp: Kardiologiczny zespół X (CSX) wiąże się ze zmianami w mikrokrążeniu serca przy braku istotnych hemodynamicznie zmian w obrębie głównych naczyń wieńcowych. W obecnie obowiązujących, opublikowanych w 2013 r. roku kryteriach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczących postępowania w stabilnej chorobie wieńcowej (CAD), jedynie wspomina się o CSX, uznając za bezpośrednią przyczynę tego zespołu chorobę drobnych naczyń (MA). Główną cechą MA, na której oparto diagnostykę tego schorzenia, powinno być lokalne niedokrwienie mięśnia sercowego, przy czym należy jednak zwrócić uwagę, że w kilku doniesieniach naukowych nie potwierdzono obecności patologicznych zmian w perfuzji mięśnia sercowego. Cel: Celem niniejszej pracy było zobrazowanie zaburzeń perfuzji lewej komory w grupie kobiet ze zdiagnozowaną MA za pomocą scyntygrafii perfuzyjnej mięśnia sercowego metodą tomografii emisyjnej pojedynczych fotonów (SPECT) oraz obserwacja zmian w perfuzji i wydolności fizycznej po 3-miesięcznej rehabilitacji kardiologicznej. Metody: Spośród 528 kobiet poddanych badaniom przesiewowym w kierunku CAD, po rozpoznaniu MA, zgodę na dalszy udział w badaniu i 3-miesięczną rehabilitację kardiologiczną wyraziło 55 pacjentek. Przeprowadzono ocenę perfuzji mięśnia sercowego w badaniu spoczynkowym i wysiłkowym, wyjściowo oraz po zakończeniu rehabilitacji kardiologicznej, jak również ocenę wydolności w trakcie testów wysiłkowych na bieżni ruchomej. Wyniki: Porównanie danych wyjściowych oraz po 3 miesiącach rehabilitacji kardiologicznej wykazało poprawę zarówno w zakresie parametrów testu wysiłkowego (czas trwaniu próby wysiłkowej, osiągnięta liczba równoważnika metabolicznego, parametry ciśnienia tętniczego krwi w czasie trwania próby), jak i parametrów perfuzji lewej komory w badaniu SPECT (podczas spoczynku i wysiłku, perfuzja całkowita i regionalna lewej komory). Wnioski: Rehabilitacja kariologiczna stanowi wartościowe narzędzie w leczeniu pacjentów z MA