Application of cartographic sources, satellite imagery Landsat 7ETM+ and GIS technology to spatial analysis of windthrows in Bory Tucholskie Forest

The spatial distribution of wind-induced damages was analysed in the forest complex of Komorza, situated in the Woziwoda Forest Inspectorate, the region of Bory Tucholskie Forest, northern Poland. The discussed damages were caused by a windstorm on the 22 nd of June 2000 in the forest fragment neighbouring agricultural grounds. The present study aimed at answering two questions: 1 does closer location of forest in relation to field-forest borderline increase damages in the standing timber? 2 – do windinduced damages occur more often and are more severe in the secondary forests restored on the formerly arable lands than in the forests, the development of which was not interrupted by temporary agricultural land use after cutting of trees? In order to define changes in forest and farming grounds in the study area, and as well as to identify secondary forests, old and temporary topographic maps were used, forest economic maps and satellite image Landsat 7ETM+ dated year 2000. Information derived from the above sources and also from the forest stock-taking and direct field measurements carried out with application of GPS receiver were organised in the geographic information system. Statistical analysis conducted according to GIS technology with application of computer programs: MicroStation/Bentley, ESRI ArcView3.2 and Idrisi32, proved that factors like the neighbourhood of large non-forested areas and the temporary use of forest soils for farming purposes do indeed increase range and frequency of damages caused by strong wind in the canopy of forest ecosystems

Rozmieszczenie przestrzenne i wielkość szkód spowodowanych przez wiatr w lasach wybranych obszarów Pomorza

The study presents the Geographic Information System created to analyse spatial distribution of wind-induced damages in forest stands of the Tuchola Forest, northern Poland. It was used in several forest complexes mainly on the territory of the following Forest Districts in the Tuchola Forest: Woziwoda, Przymuszewo and Czersk, as well as in the Bory Tucholskie National Park.. The damages in Tuchola Forest were caused mainly by hurricanes in 26th of December 1999 and 22nd of June 2000. This work aimed at answering three questions: 1 – Does nearer location of a forest toward field-forest borderline increases the extent of damages? 2 – Does wind-induced damages occur more often and are greater in secondary forests regenerated on formerly arable lands than in forests of which development was not interrupted by temporary soil exploitation for farming purposes after cutting down the trees? 3 – What influence has the geomorphology on the intensity and extent of wind-induced damages? In order to define changes in forest and agricultural acreage in the study area, as well as to identify secondary forests, old and contemporary topographic maps were applied together with forest economic maps, satellite imageries Landsat 7ETM+ from the year 2000 and IKONOS dated 2003. Information coming from those sources as well as from the forest inventory and from the direct field measurements carried out with the GPS receiver was compiled in the Geographic Information System. The statistical analysis performed in the GIS technology using the programs MicroStation/Bentley, ESRI ArcView3.2 and Idrisi 32 proved that factors like vicinity of large deforested areas as big agricultural areas or big lakes inside forest complex and temporary exploitation of forest soils for farming purposes indeed increase the extent and frequency of damages caused by strong wind in the canopy of forest ecosystems. The analyses conducted in GIS and remote sensing technology also indicated that losses in forest area, as well as the canopy of overstory, significantly modify the spatial pattern of the forest landscape

The use of satellite data and the System of National Forests in the study of spatial distribution and assessment of damages caused by wind storms in forests of chosen areas of Northern Poland

The study presents the Geographic Information System created to analyse spatial distribution of wind-induced damages in forest stands of the Tuchola Forest, northern Poland, and in the vicinity of Toruń. It was used in several forest complexes mainly on the territory of the following Forest Districts in the Tuchola Forest: Woziwoda, Przymuszewo and Czersk, as well as in the Bory Tucholskie National Park. The following Forest Districts were analyzed in the vicinity of Toruń: Gniewkowo, Golub-Dobrzyń, Dobrzejewice and Toruń. The damages in Tuchola Forest were caused mainly by hurricanes in 26th of December 1999 and 22nd of June 2000. The dates of hurricanes caused the largest damages in the vicinity of Toruń were 17th of July 2001 and 28th of October 2002. This work aimed at answering three questions: 1 – Does nearer location of a forest toward field-forest borderline increases the extent of damages? 2 – Does wind-induced damages occur more often and are greater in secondary forests regenerated on formerly arable lands than in forests of which development was not interrupted by temporary soil exploitation for farming purposes after cutting down the trees? 3 – What influence has the geomorphology on the intensity and extent of wind-induced damages? Can anthropogenic changes in orography of terrain connected with road buildings be a factor, which increases probability of wind damages in the forest complex? In order to define changes in forest and agricultural acreage in the study area, as well as to identify secondary forests, old and contemporary topographic maps were applied together with forest economic maps, satellite imageries Landsat 7ETM+ from the year 2000 and IKONOS dated 2003. Information coming from those sources as well as from the forest inventory and from the direct field measurements carried out with the GPS receiver was compiled in the Geographic Information System. The statistical analysis performed in the GIS technology using the programs MicroStation/Bentley, ESRI ArcView3.2 and Idrisi 32 proved that factors like vicinity of large deforested areas as big agricultural areas or big lakes inside forest complex and temporary exploitation of forest soils for farming purposes indeed increase the extent and frequency of damages caused by strong wind in the canopy of forest ecosystems. Changes in orography of area around building site of junction on motorway A1, were a factor which caused appearance of 2-5 ha total treefalls in the adjoining forests. The analyses conducted in GIS and remote sensing technology also indicated that losses in forest area, as well as the canopy of overstory, significantly modify the spatial pattern of the forest landscape.The study presents the Geographic Information System created to analyse spatial distribution of wind-induced damages in forest stands of the Tuchola Forest, northern Poland, and in the vicinity of Toruń. It was used in several forest complexes mainly on the territory of the following Forest Districts in the Tuchola Forest: Woziwoda, Przymuszewo and Czersk, as well as in the Bory Tucholskie National Park. The following Forest Districts were analyzed in the vicinity of Toruń: Gniewkowo, Golub-Dobrzyń, Dobrzejewice and Toruń. The damages in Tuchola Forest were caused mainly by hurricanes in 26th of December 1999 and 22nd of June 2000. The dates of hurricanes caused the largest damages in the vicinity of Toruń were 17th of July 2001 and 28th of October 2002

Wind energy in Poland – History, current state, surveys, Renewable Energy Sources Act, SWOT analysis

The history, current state and prospects for the development of the wind power sector in Poland have been presented. Poland has a long tradition of using wooden windmills, mainly post mills for economic purposes. Basing on the data of the Institute of Meteorology and Water Management, the speed of wind was calculated in Poland at a height of 100 m. The highest wind speed in Poland is noted in the northern part, the central part and, most of all, in the south-western part. In the December 2015 there were 1016 wind installations in Poland of total power of 5100 MW in Poland. There are also 37 wind farms. At the largest farm – Margonin – there are 60 wind turbines in operation, each of power of 2 MW. The new formal and legal framework for the wind power sector in Poland was described in relation to the new Renewable Energy Sources Act (RES Act). The new regulations on funding the wind power sector; that is, an auction system, were presented. The outcomes of the sociometric surveys conducted among investors were described. The SWOT analysis of the wind power sector in Poland was presented. The three scenarios of the development of the wind power sector in Poland were described

Rola geoportali w rozwoju i polityce regionów.

Otaczająca nas przestrzeń podlega ciągłym zmianom. W racjonalnym gospodarowaniu przestrzenią poszukuje się sposobów optymalnego jej wykorzystania, zarówno z punktu widzenia potrzeb człowieka, jak i wymogów ochrony środowiska.W procesie tym ważną rolę odgrywa informacja, w tym informacja przestrzenna, w ramach której systemy GIS są narzędziami gromadzenia, przetwarzania i udostępniania danych. Systemy te umożliwiają optymalne wykorzystanie przestrzeni oraz jej modelowanie. Należy zauważyć, że obecnie dynamicznie rozwijają się nowe środki i formy przekazu, w tym Internet. Rozwój Internetu przejawia się nie tylko w dostępie do nowoczesnej infrastruktury sieciowej, lecz także w odniesieniu do technik programistycznych umożliwiających tworzenie coraz to bardziej interaktywnych aplikacji sieciowych. Jednymi z częściej gromadzonych danych tematycznych w ramach GIS są dane o środowisku przyrodniczym oraz dane krajobrazowe. Myślą przewodnią prezentowanej monografii jest ukazanie znaczenia geoportali w rozwoju regionów, zwłaszcza w aspekcie ochrony środowiska przyrodniczego, krajobrazu i turystyki. Zebrano rozważania dotyczące charakterystyki działania i budowy infrastruktury informacji przestrzennej, w tym znaczenia i roli dyrektywy INSPIRE, przykłady serwisów internetowych wykorzystujących informację przestrzenną, wybrane rejestry danych przestrzennych o znaczeniu regionalnym i krajowym oraz problematykę interoperacyjności systemów informacji przestrzennej. Monografia zawiera przemyślenia odnoszące się do możliwości wykorzystania geoportali na przykładzie wybranych obiektów, w tym komponentów środowiskowych, a także zagadnienia dotyczące koncepcji wprowadzania i aktualizacji danych Centralnego Rejestru Form Ochrony Przyrody (CRFOP) z uwzględnieniem georeferencji z innych baz danych. Czytelnicy zapoznają się także z możliwiościami i przykładami wykorzystania serwisów WMS na potrzeby inwentaryzacji walorów i atrakcji turystycznej z punktu widzenia tworzenia klastra agroturystycznego. Niniejsza monografia zawiera również rozważania na temat społecznej roli geoinformacji, w tym geomarketingu oraz budowy marki w Internecie w ujęciu strategicznym i technologicznym. Usuń wybraneMany specialists are becoming increasingly interested in protecting and consciously shaping the landscape. The reason for that is a decline of the condition of surroundings, its aesthetics, and at the same time the decline of the quality of life. Negative landscape changes are caused mainly by the development of civilization and inappropriate spatial management. It causes an increased interest in new technologies which support landscape evaluation and protection, especially in the most valuable landscapes that ontribute to preserving the individual character of geographic environment. This book presents chosen methods of landscape classification and evaluation in the context of its usefulness for the implementation of European Landscape Convention. Presented methods can become a part of landscape audit. The solutions available in spatial information systems allow for implementation of the aims of European Land Convention and for the automation of the process. Animportant result of the research is the case study for each lakeland in north-east of Poland. Moreover, the book covers an analysis of the data on ecological land in Poland, which was particularly of detailed in koszaliński district and in the city of Koszalin. Qualitative and quantitative analyses were used for the research. The results show current discrepancies between various data bases. The book presents also the uses of Web Map Service for the inventory of elements comprising touristic space at the level of a community such as: cultural heritage and natural values. The conclusion shows that spatial information and web services may actively impact its users.We observe the development of Internet services, particularly in coding techniques that facilitate the creation of more interactive web applications. The research shows chosen computer tools measuring the range of the impact of web applications, the results of the monitoring on the basis of internet application related to local spatial plan in Tomice municipality, and spatial informa-tion system of kujawsko-pomorskie Province built on the basis of the junctions of web infrastructure analysed on the levels of the existing administrative division

Ład przestrzenny w województwie kujawsko-pomorskim. Diagnoza z założeniami programu jego kształtowania

Ład przestrzenny jest głównym celem polityki przestrzennej wszystkich szczebli planowania i zarządzania rozwojem. Jest to stan uporządkowania przestrzeni, który uwzględnia uwarunkowania przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne zrównoważonego rozwoju. Ponieważ ład jest warunkowany kulturowo, jego kryteria zależą od systemu aksjologicznego i kondycji moralnej społeczeństwa. Ład jest subiektywny i zmienny w czasie, także z powodu dynamiki zmian w środowisku życia człowieka. Jest on przestrzenny jest obrazem sposobu organizacji życia społecznego (ładu społecznego). Celem opracowania jest wskazanie obszarów ładu i nieładu przestrzennego w województwie kujawsko-pomorskim (także przykładów), zaproponowanie zasad jego kształtowania i rekomendacji dla samorządów w zakresie polityki przestrzennej, ukierunkowanych na ład w przestrzeni. Praca ma także wskazać sposoby działań, umożliwiających kształtowanie postaw i świadomości społecznej w kwestii ładu. System kształtowania przestrzeni w Polsce opiera się na przepisach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [1] oraz na regulacjach rozproszonych w kilkudziesięciu innych ustawach. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej odbywa się na szczeblu samorządu gminnego, poziomie powiatu, województwa i kraju. Istniejące w Polsce prawo kształtowania przestrzeni jest wadliwe i wymaga pilnej zmiany. Przygotowywany Kodeks urbanistyczno-budowlany ma unormować kwestie formowania przestrzeni i ładu. Metoda badania stopnia uporządkowania przestrzeni zależy od rodzaju układu odniesienia przestrzennego. W skali miejsca bada się ład w aspekcie fizjonomicznym (estetycznym, wizualnym, architektonicznym, np. budynku, gospodarstwa, miejsca, ulicy, osiedla), natomiast w wymiarze lokalnym (okolicy, wsi, obrębu, miasteczka, miasta, zespołu miejskiego, gminy, powiatu) analizuje się aspekt morfologiczny ładu (strukturalny, lokalny, urbanistyczny, krajobrazowy). Na poziomie regionu (województwa, kraju) badaniu podlega ład w ujęciu funkcjonalnym (planistycznym, regionalnym, społeczno-ekonomicznym). Kryteria identyfikacji oraz oceny ładu przestrzennego to zestaw miar, które są pochodnymi subiektywnych metod i narzędzi analizy: dokumentacyjnych (analiza planów, porównanie stanu faktycznego z planami oraz innymi dokumentami), statystycznych (zestawianie danych statystycznych, np. metoda wskaźnikowa), percepcyjnych (obserwacji, porównanie stanu faktycznego ze wzorcami mentalnymi i wyobrażeniami o przestrzeni), lub mieszanych (porównanie stanu faktycznego z dokumentami, statystyką i wyobrażeniami). Generalną zasadą wyznaczania kryteriów ładu/nieładu przestrzennego w skali lokalnej powinno być badanie zgodności położenia, formy i funkcji analizowanego obiektu, zbioru, struktury, obszaru lub innego elementu przestrzeni z warunkami (predyspozycjami) przestrzeni, sąsiedztwem (zagospodarowaniem w otoczeniu) i planem (przypisaną rolą). Omawiając przyczyny dewastacji przestrzeni i nieładu należy poczynić rozróżnienie pomiędzy źródłami ładu/nieładu, a przyczynami, symptomami i skutkami nieładu. Źródłami ładu przestrzennego są: prawo stanowione, polityka przestrzenna oraz inwestycyjna samorządów, świadomość społeczna i postawy mieszkańców, a także praktyki inwestorów. Zaburzenia tych źródeł wywołują nieład. Symptomy nieładu przestrzennego są dostrzegalne i odczuwalne przez użytkowników przestrzeni, natomiast skutki społeczne i ekonomiczne są bardzo poważne i trudniejsze do identyfikacji oraz oszacowania. Przyczyny nieładu przestrzeni mają charakter ogólnopolski – najważniejsze z nich to: ułomne i niespójne prawo, brak rządowej polityki przestrzennej, brak hierarchiczności planowania, odrębność planowania przestrzennego i społeczno-gospodarczego oraz utrwalone przekonanie o równoznaczności prawa własności z prawem do zabudowy. Problemy przestrzenne w województwie kujawsko-pomorskim mają zróżnicowany charakter. Są to problemy estetyczne, strukturalne i funkcjonalne. Występują one łącznie lub samodzielnie na obszarze całego województwa, ze szczególnym natężeniem wokół większych miast i na styku różnych funkcji (sposobów użytkowania przestrzeni). Najpoważniejsze z nich to: rozpraszanie zabudowy, nieład architektoniczno-urbanistyczny, deformowanie przestrzeni przez inwestycje górnicze i energetyczne (kopalnie surowców mineralnych i farmy wiatrowe), lokalizowanie inwestycji uciążliwych (np. przemysłu rolniczego) w pobliżu osad ludzkich, niespójność relacji obszarów posiadających potencjał rozwoju, słabe powiązania między miejscami zamieszkania i pracy, produkcji i konsumpcji, itp. Inwestycje w odnawialne źródła energii przy zachowaniu zasad ładu przestrzennego nie muszą wywoływać negatywnych skutków dla krajobrazu. Przykłady zarówno dobrych i niekorzystnych dla ładu przestrzennego praktyk na ternie województwa można mnożyć. Identyfikacja problemów i konfliktów przestrzennych w województwie kujawsko-pomorskim pozwoliła wskazać na przyczyny prawne jako główne źródło nieładu przestrzennego. Skutkiem złego prawa jest dewastacja przestrzeni w aspekcie urbanistycznym i funkcjonalnym. Obszary ładu przestrzennego nie mają charakteru ciągłego. Tworzą je przede wszystkim tereny objęte ochroną prawną: parki narodowe i krajobrazowe, następnie kompleksy leśne, historyczne centra średniowiecznych miast lokacyjnych oraz tereny zaprojektowane i zrealizowane według przyjętego planu. Współcześnie istnieją już metody i narzędzia kształtowania ładu w przestrzeni. Nowoczesne metody projektowania i realizacji budynków oraz zespołów urbanistycznych pozwalają unikać tworzenia obiektów i obszarów zabudowy niespójnych z otoczeniem. W ramach projektu zrealizowano badanie socjologiczne opinii oraz postaw mieszkańców województwa względem ładu przestrzennego, obejmujące cztery studia przypadków: 1) duże miasto – Toruń (ład przestrzenny z perspektywy obywatelskiej); 2) małe miasto – Golub-Dobrzyń (ład z perspektywy kulturowej); 3) gmina podmiejska – Lubicz (ład przestrzenny z perspektywy instytucjonalnej) i 4) gmina rolnicza – Kęsowo (ład z perspektywy funkcjonalnej). Ponadto przeanalizowano związki ładu przestrzennego z ładem społecznym. Główne wnioski z badania: skuteczna i racjonalna polityka przestrzenna powinna być tworzona przy udziale mieszkańców i z uwzględnieniem interesów inwestorów; podstawowym problemem społecznym w zakresie ładu jest słabo ukształtowana tożsamość lokalna mieszkańców i wynikający z niej brak zainteresowania jakością przestrzeni życia; konieczne są nowe metody uczestnictwa społeczności lokalnej w rozwoju przestrzennym oraz edukacja estetyczna; na obszarze województwa dominują: niska aktywność społeczna, niski poziom zainteresowania sprawami lokalnymi, powszechne niezrozumienie sensu dbania o ład przestrzenny, zwłaszcza w formie rygorów prawnych. Dalszy przebieg procesów kształtowania przestrzeni w województwie kujawsko-pomorskim jest uzależniony od zmian prawa, przede wszystkim od wprowadzenia Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. W wyniku reformy prawa negatywne procesy przestrzenne mogą zostać wyhamowane, a niekorzystne zjawiska ograniczone. Brak reakcji ustawodawcy spowoduje pogłębianie się procesów chaotycznej suburbanizacji i niekontrolowanego rozpraszania zabudowy, niszczenia krajobrazu i dewastacji środowiska przyrodniczego. Założenia polityki kształtowania ładu przestrzennego muszą uwzględniać zarówno istniejące uwarunkowania przyrodnicze, społeczne i gospodarcze, jak i możliwości działania samorządu województwa. Wymogi ochrony przestrzeni to zestaw warunków, które muszą być spełniane przez politykę przestrzenną. Obejmują wskazania planistyczne, społeczne i ekonomiczne. Wśród wymogów ochrony przestrzeni do uwzględnienia w planie zagospodarowania przestrzennego województwa znajdują się: postulat wprowadzenia kryteriów ekonomicznych do planowania przestrzennego i monitorowanie procesów przestrzennych. Kujawsko-pomorski program kształtowania ładu przestrzennego powinien stanowić dla samorządu wojewódzkiego i władz lokalnych punkt odniesienia dla polityki przestrzennej i działań kształtujących przestrzeń. Jego konkretyzacją powinien być plan działań w zakresie kształtowania ładu przestrzennego w województwie. Obydwa dokumenty powinny być skoordynowane ze strategią rozwoju i planem zagospodarowania województwa. Regionalne zasady i standardy kształtowania ładu przestrzennego obejmują wskazania, które powinny być uwzględniane w działaniach planistycznych, projektowych oraz inwestycyjnych w województwie, realizowanych na zlecenie lub współfinansowane przez Województwo. Zasady te nie odbiegają znacząco od ogólnie przyjętych reguł planowania i zagospodarowania przestrzennego. Między innymi powinny one uwzględniać podstawy rozwoju zrównoważonego. Rekomendacje w zakresie kształtowania ładu przestrzennego zostały sformułowane dla jednostek samorządu terytorialnego, administracji budowlanej, ustawodawcy, instytucji i organizacji zajmujących się problematyką mającą wpływ na kształtowanie ładu przestrzennego, oraz dla uczestników konkursów architektoniczno-urbanistycznych. Wśród propozycji przedsięwzięć oddziałujących na postawy i zachowania społeczeństwa znalazła się koncepcja miejsca „Przestrzenie kultury” jako przykład możliwych rozwiązań edukacyjno-kulturowych ukierunkowanych na kształtowanie świadomości społecznej. Inną propozycją jest warstwa „Ład przestrzenny” w geoportalu województwa, zarządzanym przez Infostradę Kujaw i Pomorza, jako narzędzie partycypacji społecznej, wspomagające kształtowanie ładu przestrzennego. Ponadto województwo powinno podjąć działania edukacyjne i kulturotwórcze w celu kształtowania świadomości mieszkańców i urzędników, działając regionalnie i włączając się w projekty ogólnopolskie. W dalszej części opracowania przedstawiono propozycje zmian regulacji prawnych kształtujących ład przestrzenny, z których duża część jest zbieżna z dezyderatami zawartymi w projekcie Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. W pracy odnotowano najważniejsze założenia projektowanego systemu kształtowania przestrzeni, jakim jest Kodeks urbanistyczny. Określono także kryteria oceny planowania i realizacji inwestycji, mających wpływ na stan przestrzeni, wspieranych środkami Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2014-2020. W części końcowej pracy sformułowano – na podstawie doświadczeń zebranych w rezultacie przeprowadzonych analiz – propozycje monitoringu ładu przestrzennego. Monitoring zagospodarowania i ładu przestrzennego powinien być prowadzony na wszystkich szczeblach planowania. W skali województwa powinien opierać się na dostępnych bazach danych, przede wszystkim na: BDOT10k, BDL GUS, mapie sozologicznej, danych gminnych oraz PZPW i SRW. Analizy przestrzenne powinny mieć charakter topologiczny (rzeczywisty kształt i zasięg występowania zjawisk) i statystyczny (w układzie gmin i obrębów ewidencyjnych). Propozycje wykonania dodatkowych analiz i ekspertyz zawierają wykaz opracowań, które są ważne dla kwestii ładu. Wśród nich są: ocena kosztów społecznych i ekonomicznych nieładu w woj. kujawsko-pomorskim, szczegółowa prognoza demograficzna województwa, audyt krajobrazowy (do którego zobowiązane są samorządy gminne). Wśród wielu wniosków zawartych w pracy należy zwrócić uwagę na te dotyczące systemu funkcjonowania planowania i zagospodarowania przestrzennego. Mówią one, że w obowiązujących w Polsce regulacjach prawnych problemem jest zakres władztwa planistycznego w zarządzaniu przestrzenią i ładem przestrzennym. Państwo praktycznie zaniechało zarządzania tą sferą i czas najwyższy, aby struktury państwa zaczęły realizować jeden ze swoich podstawowych obowiązków, jakim jest sprawne planowanie, w sposób istotny współdecydujące o warunkach życia w Polsce. Fetysz ochrony prywatnej własności ponad dobro wspólne (publiczne) i jego kosztem, wylansowany przez liberalne prawo i ugruntowywany przez sądy administracyjne, musi zostać zarzucony. Interes społeczny związany z ochroną przestrzeni wspólnej nie może być zdominowany doraźnym zyskiem. Rynek nieruchomości to element gry o przestrzeń, w tym głównie przestrzeń wspólną, i nie może na nim przeważać gospodarka wolnorynkowa. Aktualnie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego powstają praktycznie tylko na zamówienie właścicieli terenów lub ich pełnomocników, w granicach własności, a nie w granicach optymalnych, uzasadnionych urbanistycznie. Organom sporządzającym plany miejscowe trudno jest bronić racjonalnych i uzasadnionych dobrem wspólnym celów, przy wadliwym prawie. Gminom będzie łatwiej zarządzać przestrzenią, gdy będzie miała czytelne wsparcie w dobrej regulacji prawnej. _____________________________________________________________________ [1] Dz. U. z 2016 r. poz. 778 ze zm. Dalej: „ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”

Zastosowanie fotointerpretacji satelitarnej i światowego systemu lokalizacyjnego do oceny degradacji lasów górskich (W:) A. Nienartowicz, M. Kunz (red), 2001 GIS and Remote Sensing in Studies of Lanscape Structure and Functioning, Turpress, Toruń 2001

Podstawowymi przyczynami wylesień w paśmie Policy było zarówno oddziaływanie czynników naturalnych jak i antropogenicznych. Te pierwsze podzielić można na pierwotne i wtórne. Do pierwotnych zaliczyć należy przede wszystkim zainicjowanie w latach osiemdziesiątych osłabienia drzewostanów przez zasnuję świerkową, wskaźnicę modrzewiankę oraz zasnuję wysokogórską (Capecki, 1994). Do osłabienia drzewostanu przyczyniły się tu też śniegołomy, wiatrołomy oraz okiść (Piech, 1998). Do czynników wtórnych zaliczyłbym zjawiska fenowe, mające szczególnie silny przebieg w okresie wczesnej wiosny i późnej jesieni i spotęgowanie ich działań przez niekorzystny przebieg dolin, powodujący zjawisko skanalizowania fenów. Czynnikiem wtórnym jest tu duże nachylenie stoków sprzyjające osłabieniu systemów korzeniowych drzew. Także położenie lasów na stokach o ekspozycji południowej i wschodniej wystawia je na oddziaływanie silnych wiatrów i zanieczyszczeń. Na stokach tych spodziewany niedobór wilgoci warunkuje występowanie większej ilości szkodników (Capecki, 1978). Z czynników antropogenicznych największe miały pierwotne przemysłowe zanieczyszczenie powietrza (Piech, 1998) degradujące lasy w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Za nim postępowały skutki cięć sanitarnych wymuszonych degradacją lasu, a w konsekwencji, wielkopowierzchniowe zręby zupełne. Ponawianie procesów wylesiania postępujące od odsłoniętych w wyniku cięć sanitarnych ścian lasu spowodowało dalszą degradację drzewostanu. Skutkami wylesień są zmiany położenia ściany lasu i jej wędrówka w kierunku wierzchowiny. Procesy deforestacyjne prowadzą do odsłonięcia wierzchniej warstwy gleby i zwiększania jej podatności na erozję, spłukiwania, intensyfikacji procesów degradacyjnych i przesuszanie gleb. Obniżają się zatem zdolności retencyjne gleb. Następuje sukcesja roślin łąk i hal na wylesionych obszarach. Na skutek zintensyfikowania zrywki drewna zwiększa się użytkowanie ścieżek i duktów leśnych. Powstają holwegi. Następuje intensyfikacja spłukiwania oraz ruchów masowych, potęguje się proces niszczenia runa i podszytu leśnego.Na podstawie zdjęć z satelitów Landsat 4 i SPOT 2 oraz kartowania terenu za pomocą GPS określano rozmieszczenie i powierzchnie wylesień w kompleksie leśnym Pasma Policy w zachodniej części Beskidów. Powierzchnię przyjęto jako miarę stopnia degradacji drzewostanu. Określono przyczyny i skutki procesów degradujących oraz dynamikę zmian wylesień w latach 1992-1997 w odniesieniu do czynników środowiskowych. Na podstawie danych satelitarnych z różnych lat stwierdzono szybkie powiększanie się powierzchni wylesionych, zwłaszcza na wierzchowinach oraz stokach południowych i wschodnich o znacznym nachyleniu. Stwierdzono też związki pomiędzy postępującą degradacją a lokalnymi warunkami klimatycznymi, wcześniejszymi szkodami wyrządzonymi przez gradacje szkodników oraz różnymi formami antropopresji. W wypadku nie podjęcia działań naprawczych pasmo Policy trzeba będzie wkrótce uznać za rejon klęski ekologicznej.Using Landsat 4 and SPOT 2 images and a mapping of the terrain by means of GPS. an assessment has been madę of the distribution and area of deforested patches in foresi complex of the rangę of Polica in the western part of the Beskidy Mts. The area of deforested patches has been accepted as measure of treestand degradation degree. The causes and effects of degradation processes have been defined as well the dynamics of the deforestation process in the years 1992-1997 relatively to eiwironmental factors. On the basis of satellite multitemporal data it has been found thal deforestation is spreading rapidly, particularly on the mountain tops and southern and eastern slopes of considerable inclination. Moreover, relationships have been revealed bctween the progressing forcst degradation and local climate condition, earlier pest gradation and all kinds of anthropoprcssure. Unless reparatory activities are undertaken to save the treestand. the rangę of Polica will soon have to be declared a region of ecological disaster

Rejestry publiczne w formie zintegrowanej jako platforma budowy Systemu Informacji Przestrzennej. Oprogramowanie open source i jego wykorzystanie do tworzenia budowy kujawsko-pomorskiego SIP

Architektura wojewódzkiego Systemu Informacji Przestrzennej (SIP) będzie składała się z następujących rodzajów węzłów: wojewódzkiego, powiatowego i gminnego, lokalizowanych odpowiednio: w Urzędzie Marszałkowskim, starostwach powiatowych i miastach grodzkich oraz urzędach gmin. Każdy z węzłów zapewni prowadzenie rejestrów publicznych zlokalizowanych w Urzędzie Marszałkowskim, starostwie powiatowym oraz gminie z wykorzystaniem infrastruktury sprzętowej i programowej. Każdy z węzłów składa się z dwóch rodzajów podsystemów. Pierwszym jest podsystem back-office, zapewniającym prowadzenie rejestrów publicznych i prezentację danych przestrzennych na wewnętrznym Geoportalu (sieć Intranet) danego urzędu. Drugi jest podsystemu front-office, zapewniają-cym publikację na Geoportalu Internetowym danych o charakterze publicznym z podsystemu back-office. System musi zapewniać interoperacyjność zbiorów danych przestrzennych, poprzez stosowanie otwartych i jawnych standardów zapisu danych przestrzennych, zgodnie z normą PN-EN-ISO 19125-2 – Informacja geograficzna – środki dostępu do obiektów prostych (odpowiednik – Standard OGC: OpenGIS Simple Features – SQL – Types and Functions). Norma ta ma gwarantować neutralność technologiczną i jawność używanych standardów i specyfikacji zapisu danych przestrzennych, uznanych przez organizacje międzynarodowe. Jednym z najważniejszych celów Infostrady jest zastosowanie rozwiązań służących do prowadzenia najważniejszych rejestrów i ewidencji w oparciu o przeglądarkę internetową, gdzie wszystkie czynności związane z obsługą rejestru będą realizowane z poziomu przeglądarki z wykorzystaniem jednolitych i spójnych interfejsów. System Informacji Przestrzennej wę-zła wojewódzkiego składa się m.in. z takich rejestrów jak: Decyzje Środowiskowe, Pomniki Przyrody, Strefy Ochronne Ujęć Wody czy też Pozwolenia Wodnoprawne. Dany rejestr powinien umożliwić prowadzenie poszczególnych rejestrów wedle wymagań konkretnych ustaw i rozporządzeń. Poszczególne rejestry zgrupowane w moduły muszą umożliwić odniesienie przestrzenne danych w poszczególnych rejestrach oraz zapewnić generowanie raportów i zestawień, celem ułatwienia, przyśpieszenia i lepszej koordynacji pracy w jednostce samorządowej. Bazy referencyjne, a w nich mapy tematyczne dostępne za pomocą usług przestrzennych wraz z edytorem metadanych, umożliwiającej także publikację metadanych oraz zarządzanie nimi i ich katalogiem. Usługa musi być zgodna z obecnymi przepisami wykonawczymi tj.: Technical Guidance for INSPIRE Discovery Services (version 3.0) z 30 marca 2011r. oraz Regulation on INSPIRE Network Services z 19 października 2009r.The project called “Infostrada for Kuyavia and Pomerania” addresses the present day demand for Spatial Information Systems, which the administration authorities of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship intend to introduce in local government institutions. The System covers most of the voivodeship. The most important tool of the Kuyavian-Pomernian Spatial Information System (abbreviated to SIS) is ERGO software developed by Geopolis. Aided by the program, the local government institutions can access several dozens of registers and records grouped by themes in modules, under such headings as, for example, Environment Protection or Real Estate Management. With the help of the ERGO software it was possible to create the spatial point of reference for most of the data stored in registers and records. This georeferential system guarantees also the correct spatial presentation within the existing Spatial Information Systems. The nodes of the local government institutions in the project consist of the two subsystems: the back--office subsystem and the front-office subsystem. The back-office subsystem is a part of the ERGO package dedicated to the people authorized to running registers and records in the local government institutions. This subsystem allows, for example, to create the sequence of registers, each of them divided into modules. It also allows to create individual information databases or spatial information databases. With the help of the subsystem it’s also possible to design and archive individual documents as well as to verify the decisions taken so far or to carry out the spatial analyses. The introduction of the subsystems described in the institutions of local governments will help to solve the problems related to creating databases by people competent to do so as well as the problems resulting from a limited access to data by the persons from the outside. The front-office subsystem, on the other hand, has been designed with the external users in mind. The majority of registers and records constitutes public information that is run by the local government institutions. One of the chief assumptions of the Spatial Information System (PIS) is to make this very data from the registers and records public

Spatial distribution and extent of damages caused by wind storms in treestands of the Tuchola Forest. [in:] Kolk A. (ed.) Insect outbreaks in managed and unmanaged forests: 89- 105, Forest Research Institute, Warsaw 2006

The study presents the Geographic Information System created to analyse spatial distribution of wind-induced damages in forest stands of the Tuchola Forest, northern Poland. It was used in several forest complexes mainly on the territory of the following Forest Districts in the Tuchola Forest: Woziwoda, Przymuszewo and Czersk, as well as in the Bory Tucholskie National Park.. The damages in Tuchola Forest were caused mainly by hurricanes in 26th of December 1999 and 22nd of June 2000. This work aimed at answering three questions: 1 – Does nearer location of a forest toward field-forest borderline increases the extent of damages? 2 – Does wind-induced damages occur more often and are greater in secondary forests regenerated on formerly arable lands than in forests of which development was not interrupted by temporary soil exploitation for farming purposes after cutting down the trees? 3 – What influence has the geomorphology on the intensity and extent of wind-induced damages? In order to define changes in forest and agricultural acreage in the study area, as well as to identify secondary forests, old and contemporary topographic maps were applied together with forest economic maps, satellite imageries Landsat 7ETM+ from the year 2000 and IKONOS dated 2003. Information coming from those sources as well as from the forest inventory and from the direct field measurements carried out with the GPS receiver was compiled in the Geographic Information System. The statistical analysis performed in the GIS technology using the programs MicroStation/Bentley, ESRI ArcView3.2 and Idrisi 32 proved that factors like vicinity of large deforested areas as big agricultural areas or big lakes inside forest complex and temporary exploitation of forest soils for farming purposes indeed increase the extent and frequency of damages caused by strong wind in the canopy of forest ecosystems. The analyses conducted in GIS and remote sensing technology also indicated that losses in forest area, as well as the canopy of overstory, significantly modify the spatial pattern of the forest landscape

Teledetekcja i Systemy Informacji Geograficznej w modelowaniu rozmieszczenia gatunków i zbiorowisk roślinnych w Borach Tucholskich

Praca przedstawia system informacji geograficznej (GIS) utworzony dla analizowania zmian struktury roślinności na obszarze Borów Tucholskich. Opisano budowę systemu, zwłaszcza baz danych fitosocjologicznych i sposoby jego zasilania informacjami pochodzącymi z takich źródeł jak bezpośrednie badania naziemne, zbiory tekstowe pozyskane z dokumentów i opracowań specjalistycznych, materiały kartograficzne oraz zdjęcia lotnicze i satelitarne. Na dwóch przykładach zaprezentowano sposoby przetwarzania danych i wyniki uzyskane z przeprowadzonych obserwacji zmian szaty roślinnej pod wpływem czynników naturalnych i antropogenicznych. Przedstawiono też wynik zastosowania w technologii GIS metody modelowania kartograficznego do wyznaczenia przypuszczalnych stanowisk gatunków roślin w zależności od występowania określonego kompleksu czynników ekologicznych. Modelowanie kartograficzne przeprowadzono również dla wytypowania potencjalnych rejonów wystąpienia szkód w drzewostanach, wywołanych przez huraganowe wiatry