Wiatr fenowy jako sezonowy czynnik ryzyka samobójstwa w regionie górskim

Cel: Przekonanie, że wiatr fenowy ma wpływ na samobójstwa, jest mocno zakorzenione w lokalnej kulturze w różnych regionach górskich świata, niemniej jednak dane naukowe dotyczące tego tematu są ograniczone. W niniejszej pracy badano hipotezę możliwej zależności między halnym (wiatr typu fenowego występujący w polskiej części Tatr) a ryzykiem samobójstwa. Metoda: Dokonano analizy liczby samobójstw odnotowanych w latach 1999-2014 przez urząd Policji w powiecie tatrzańskim w kontekście dobowych danych meteorologicznych. Fen zdefiniowano jako zespół różnych czynników meteorologicznych, w tym zmiany ciśnienia powietrza, temperatury, wilgotności, zachmurzenia, prędkości i kierunku wiatru. Zostały wzięte pod uwagę dni, w których pojawiły się warunki sprzyjające wystąpieniu wiatru halnego, oraz dwa dni poprzedzające zjawisko. Obliczono względne ryzyko samobójstwa. Wyniki: W okresie badania zarejestrowano 210 przypadków samobójstw, z czego 14,5% miało miejsce w dniach ze zjawiskami fenowymi. Wskaźnik samobójstw był podobny przez cały rok, niezależnie od pory roku. Halny nie zmienił ogólnego dobowego ryzyka samobójstwa, jednak mógł mieć wpływ na sezonowe ryzyko samobójstwa (p < 0,05). W dwóch grupach wiatru fenowego względne ryzyko zwiększyło się ponadczterokrotnie w okresie letnim i dwukrotnie w okresie jesieni, a wiosną obniżyło się dziesięciokrotnie. Wniosek: Brak jednoznacznych powiązań pomiędzy występowaniem halnego a samobójstwami. Wiatr fenowy mógł zwiększać ryzyko samobójstwa w Tatrach w okresie letnim i jesiennym analizowanego okresu. Konieczne są dalsze badania, aby wytłumaczyć możliwy związek wiatrów fenowych ze zgonami samobójczymi oraz aby wykorzystać wyniki tych badań do działań z zakresu zapobiegania samobójstwom w regionach górskich.Objective: The belief that the foehn wind has an impact on suicide is firmly rooted in local culture in various mountain regions of the world, but scientific data on this subject are limited. In this study, the hypothesis of a possible relationship between Halny (foehn type wind occurring in the Polish part of the Tatra Mountains) and the risk of suicide was examined. Method: The number of suicides recorded in the years 1999-2014 by the Police Office in the Tatra region in the context of diurnal meteorological data was defined. Foehn was defined as a set of various meteorological factors, including changes in air pressure, temperature, humidity, cloud cover as well as wind direction and speed. The days on which favourable conditions for the occurrence of the foehn wind and the two days preceding the phenomenon were taken into account. The relative risk of suicide was calculated. Results: 210 cases of suicides were recorded during the study period, of which 14.5% occurred on the foehn wind day. The suicide rate was similar throughout the year, regardless of the season. Halny did not change the overall daily risk of suicide, but could have had an impact on the seasonal risk of suicide (p < 0.05). In two groups of foehn wind, relative risk increased more than fourfold in summer and twice in autumn, and in spring it decreased tenfold. Conclusion: There are no clear links between the occurrence of the foehn wind and suicides. The foehn wind could increase the risk of suicide in the Tatra Mountains in the summer and autumn of the analysed period. Further research is needed to explain a possible relationship between foehn winds and suicide as well as to apply the research results in this field in suicide prevention in the mountain regions

Inflammatory biomarkers in Alzheimer's disease plasma

Introduction:Plasma biomarkers for Alzheimer’s disease (AD) diagnosis/stratification are a“Holy Grail” of AD research and intensively sought; however, there are no well-established plasmamarkers.Methods:A hypothesis-led plasma biomarker search was conducted in the context of internationalmulticenter studies. The discovery phase measured 53 inflammatory proteins in elderly control (CTL;259), mild cognitive impairment (MCI; 199), and AD (262) subjects from AddNeuroMed.Results:Ten analytes showed significant intergroup differences. Logistic regression identified five(FB, FH, sCR1, MCP-1, eotaxin-1) that, age/APOε4 adjusted, optimally differentiated AD andCTL (AUC: 0.79), and three (sCR1, MCP-1, eotaxin-1) that optimally differentiated AD and MCI(AUC: 0.74). These models replicated in an independent cohort (EMIF; AUC 0.81 and 0.67). Twoanalytes (FB, FH) plus age predicted MCI progression to AD (AUC: 0.71).Discussion:Plasma markers of inflammation and complement dysregulation support diagnosis andoutcome prediction in AD and MCI. Further replication is needed before clinical translatio

Diagnoza psychiatryczno-socjologiczna powiatu tatrzańskiego. Uwzględnienie specyfiki regionu przed wdrożeniem programu zapobiegania depresji i samobójstwom

Background. The fundamental premise of depression and suicide prevention programs is to improve the care provided to patients with depressive disorders. To produce a sociodemographic diagnosis and describe psychiatric care availability, registered prevalence of selected mental health problems (i.e. depression and alcohol-related disorders), and the frequency of committed suicide in the Tatra county community in comparison to the respective mean levels in Poland. Material and methods. Characterization of the region was based on the available sociological and ethnographic data, on cultural and historical studies, biometeorological assessments, a Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats (SWOT) analysis of the county, on talks and interviews with representatives of various local communities, as well as on the information provided by the district authorities. The data on prevalence of mental disorders (particularly affective and related to alcohol abuse) registered in outpatient and inpatient psychiatric facilities in the years 1999-2007 were obtained from databases of the Department of Health Care Organization, Institute of Psychiatry and Neurology in Warsaw. The data on committed suicides were provided by the National Police Headquarters. Results. Characteristic features of the Tatra county community described on the grounds of the collected data included a considerable influence of nature and climate, the inhabitants&#8217; awareness of their cultural specificity, a major role of the RC Church, the active and resourceful community, low unemployment, numerous organizations and associations acting in the field of culture, sports and tourism. Although psychiatric services availability is in accordance with the national norms, the prevalence of diagnosed depression and alcohol-related disorders differs from the nationwide tendencies noted in Poland. A dynamic rise in the prevalence of alcohol-related disorders and - in the past four years - higher-thannationwide indicators of alcohol psychoses prevalence (with no rise in the registered prevalence of affective disorders) may suggest depression &#8220;masked&#8221; by alcohol abuse. The significantly higher suicide rates also suggest that the phenomenon of depressive disorders prevalence is more extensive. Conclusions. Results of the study indicate a need for interventions aimed at an improvement of psychiatric care delivery to patients with depressive disorders, which conforms to the National Mental Health Program objectives. Suicydologia 2009-2010; 5-6: 53-63Wstęp. Podstawowym założeniem programów zapobiegania depresji i samobójstwom jest poprawa opieki nad chorymi z zaburzeniami depresyjnymi. Celem pracy jest diagnoza socjodemograficzna, zbadanie dostępności opieki psychiatrycznej oraz rejestrowanego rozpowszechnienia wybranych zaburzeń psychicznych (depresji i zaburzeń związanych z alkoholem) oraz częstość dokonanych samobójstw w społeczności powiatu tatrzańskiego w porównaniu z wynikami średnimi w Polsce. Materiał i metody. Charakterystyka regionu została opracowana na podstawie dostępnych danych socjologicznych, etnograficznych, opracowań kulturoznawczych i historycznych, a także biometeorologicznych, analizy SWOT powiatu oraz na podstawie rozmów i wywiadów z przedstawicielami różnych środowisk badanej społeczności i informacji uzyskanych w starostwie. Dane o rejestrowanym rozpowszechnieniu zaburzeń psychicznych w latach 1999-2007 (w opiece ambulatoryjnej i całodobowej, ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń afektywnych i zaburzeń spowodowanych nadużywaniem alkoholu) uzyskano z baz danych Zakładu Organizacji Ochrony Zdrowia Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Dane na temat zamachów samobójczych uzyskano z Komendy Głównej Policji. Wyniki. Na podstawie zgromadzonych danych stworzono charakterystykę społeczności powiatu tatrzańskiego (m.in. duży wpływ przyrody, klimatu, wysoka świadomość kulturowa, niska świadomość wspólnych interesów, aktywna i przedsiębiorcza społeczność, niskie bezrobocie, duża liczba organizacji i stowarzyszeń działających w sferze kultury, turystyki i sportu, znacząca rola Kościoła). Mimo dostępności opieki psychiatrycznej zgodnej z normami ogólnopolskimi, częstość rozpoznawania depresji i zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu różni się od tendencji obserwowanych w Polsce. Wysoka dynamika wzrostu zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu i - przez 4 z ostatnich lat - wyższe niż w całej Polsce wskaźniki psychoz alkoholowych (bez rejestrowanego wzrostu zaburzeń afektywnych) mogą świadczyć o depresji &#8222;maskowanej&#8221; alkoholem. Znacząco wyższe wskaźniki samobójstw również sugerują, że zjawisko występowania zaburzeń depresyjnych jest bardziej rozległe, niż pokazują to dane z ośrodków opieki zdrowotnej. Wnioski. Wyniki badania wskazują potrzebę podjęcia działań zmierzających do poprawy opieki psychiatrycznej nad chorymi z zaburzeniami depresyjnymi, co jest zgodne z celami Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Suicydologia 2009-2010; 5-6: 53-6

Food Traceability as an Element of Sustainable Consumption&mdash;Pandemic-Driven Changes in Consumer Attitudes

A conscious approach to the issue of food traceability on the part of consumers is essential for making rational food purchases, which in turn contributes to sustainable consumption and globally, is an element of sustainable development. The study aims to assess the changes in consumers&rsquo; buying behaviors in the context of food traceability before and during the COVID-19 pandemic, as well as the impact of sociodemographic factors on those changes. Therefore, an online survey was conducted on a sample of 1000 respondents who were Polish food consumers. The study covered aspects related to the traceability of food by consumers before and during the pandemic. The results allowed for positive verification of the H1: Polish consumers attitudes related to food buying process changed during the COVID-19 pandemic. The results didn&rsquo;t allow for fully positive verification of the H2: Sociodemographic factors significantly influence Polish consumers attitudes to the food shopping during COVID-19 period compared to pre-pandemic period. The significant influence was supported in almost all (in 6 out of 8) analyzed aspects in case of age, education, and place of residence. However, in case of gender it was confirmed only in terms of two out of eight aspects: choosing product of national origin and using the online form of ordering purchases