Bilgi ekonomisi ve düşük hiyerarşik organizasyonel yapıların ortaya çıkışı: kurumsalcı bir yaklaşım

Recent years have witnessed the proliferation of horizontal and less-hierarchical governance structures in organizations. The present paper argues that this development can be read as an institutional transition, within organizations themselves, in response to the rise of knowledge economy. Drawing also upon the related literature on hunter and gatherers, the paper shows that asset-based production is generally related with hierarchical social relations, whereas knowledge-based economic activity tends to generate relatively horizontal and egalitarian structures. It is argued in the paper that a similar dynamic is at work in today’s knowledge-based organizations, and that the institutional approach has the conceptual tools to study this transformation. In this regard, the paper aims to open up a theoretical space where the tools of institutional theory can be used, not only in the study of macro social-structures, but also in that of organizations and their transformations. Some further theoretical and practical implications of this approach are discussed in the final section.Son yıllarda organizasyonlarda yatay ve düşük hiyerarşik yönetim yapılarının yaygınlaştığı görülmektedir. Bu çalışma, söz konusu gelişmenin organizasyonlarda bilgi ekonomisinin yarattığı kurumsal bir geçiş/dönüşüm olarak yorumlanabileceğini savunmaktadır. Ayrıca makalede, avcı ve toplayıcı gruplarıyla ilgili literatüre de referansla, varlık-tabanlı üretimin genel olarak hiyerarşik sosyal ilişkiler yarattığı, bilgi-tabanlı ekonomik faaliyetin ise nispeten yatay ve eşitlikçi yapılar oluşturduğu gösterilmektedir. Bu çalışmada bununla birlikte, benzer bir dinamiğin günümüz bilgi-tabanlı organizasyonlarında da etkin olduğu ve kurumsal teorik yaklaşımın bu dönüşümü incelemek için gerekli kavramsal araçlara sahip olduğu iddia edilmektedir. Bu bağlamda makale, kurumsalcı teorik araçların sadece makro toplumsal yapıların değil, aynı zamanda organizasyonel dönüşümlerin de incelenmesinde kullanılabileceği teorik bir alan yaratmayı amaçlamaktadır. Böyle bir yaklaşımın diğer bazı teorik ve pratik sonuçları da çalışmanın son bölümünde tartışılmaktadır.Publisher's Versio

Michel Foucault's archaeology of knowledge and economic discourse

The literature in economic methodology has witnessed an increase in the number of studies which, drawing upon the postmodern turn in social sciences, pay serious attention to the non-epistemologicaldiscursive elements of economic theorizing. This recent work on the "economic discourse" has thus added a new dimension to economic methodology by analyzing various discursive aspects of the construction of scientific meanings in economics. Taking a similar stance, this paper explores Michel Foucault's archaeological analysis of scientific discourses. It aims to show that his archaeological reading of the history of economic thought provides an articulate nonepistemological framework for the analysis of the discursive elements in the history of economics and contemporary economic theorizing.Publisher's Versio

Önsöz

İlk sayısını yayınlamaktan büyük bir mutluluk duyduğumuz bu dergi, Işık Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi bünyesindeki tüm bölüm ve programlarımızla birlikte kurguladığımız daha büyük bir hikâyenin bir parçasıdır. Bu kurgunun arkasında yatan ana soru bugünün ve yarının dünyasını tanımlayan temel teknolojik gelişmelere referansla, bir sosyal ve idari bilimler fakültesi eğitim ve araştırma alanlarında kendisini nasıl konumlandırmalı sorusudur. Bu soru hem öğrencilerimizin hayata daha iyi bir şekilde hazırlanmaları hem de teknolojik dinamiklerin insan ve toplum üzerindeki etkilerinin anlaşılmasına akademik seviyede katkı yapabilmek açısından önemlidir. Bu çerçeve bize aynı zamanda temel teknolojik trendlere sosyal ve tarihsel bir perspektiften bakabilen, yaptığı araştırmalarla alan bazlı ve evrensel ölçekteki sorunlara çözüm üretebilen ve bu süreci tüm iç ve dış paydaşlarla yakın iletişim halinde yürüten bir fakülte olma yolunda değerli bir yol haritası sunmaktadır.Publisher's Versio

Child domestic labour and mothers' employment in Turkey

This paper takes an initial step in studying the determinants of child domestic labour and its relationship with mothers' employment in Turkey. We focus on children that are responsible for performing the domestic chores in their households. Using household level data from Demographic and Health Survey (2003), we find that the probability of child domestic labour is greater if the oldest child in the household is female; and this is stronger in rural areas. We also find that the likelihood of child domestic labour decreases with parental education. Our findings also suggest that the unobservable factors that increase the probability that a mother works increases the probability of child domestic labour in urban areas, but the opposite is true for rural areas.Publisher's Versio

Türkiye’de özgür ve açık kaynak kodlu yazılım üretimi: bireysel ve sosyal motivasyonların karşılaştırmalı analizi

Bu çalışmanın ana amacı Türkiye’de özgür ve açık kaynak kodlu yazılım (ÖAKKY) üreten yazılımcıların bu uğraşlarının arkasında yatan temel motivasyonlarının araştırılmasıdır. ÖAKKY üretim modeli, bilginin ve dijital kaynakların ortak kullanımı ve paylaşımına dayalı yeni bir kurumsal yapıyı örneklemektedir. Sahipli yazılımların aksine, dijital ekonomiye özgü bu yeni sosyo-teknolojik yapıda yazılım teknolojisi kaynak koda erişimin herkese açık olduğu bir modelde geliştirilmektedir. Mevcut çalışmada, bu modelin arkasında yatan bireysel ve sosyal motivasyonların anlaşılması için nicel ve nitel boyutların birlikte yer aldığı karma yöntem kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye’de ÖAKKY projelerine katkı yapan yazılımcıları harekete geçirmede hem bireysel hem de sosyal motivasyonlar önemli rol oynamaktadır. Fakat, bireysel ve sosyal motivasyonların yazılımcılar üzerindeki etkileri birbirinden farklılaşmaktadır. Etik ve paylaşımcı ilkelere dayanan sosyal motivasyonlar daha ziyade yazılımcıların ÖAKKY ile ilgilenmeye başlamalarında, bir kullanıcı olarak günlük hayatlarında ÖAKKY kullanmalarında ve ÖAKKY’nin iki ayrı tanımının oluşmasında (özgür yazılım ve açık kayna kodlu yazılım) etkili gözükmektedir. Yazılımcının teknik bilgi ve becerisinin gelişmesi, yazılım camiası içindeki repütasyonunun artması ve ÖAKKY ile ilgili faaliyetlerden maddi gelir beklentisi gibi faktörlere dayanan bireysel motivasyonlar ise yazılımcıların ÖAKKY geliştirme için ne kadar zaman harcayacaklarının belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Buna göre, yazılımcının ÖAKKY geliştirme faaliyetleriyle ilgili bireysel motivasyonlarının yüksek olması, bu faaliyetlere ayrılan haftalık zamanı arttırmaktadır. Araştırmada sosyal motivasyonların böyle bir etkisine rastlanmamıştır.Publisher's Versio

Türkiye’de üniversite mezunlarının gelir düzeylerini belirleyen faktörler

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2011 – 2017 yılları arasında üniversiteden mezun olmuş ve şu anda tam zamanlı bir işte çalışan kişilerin aylık gelir düzeylerini belirleyen faktörlerin araştırılmasıdır. Araştırma tüm Türkiye çapında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni İktisadi ve İdari Bilimler (İİBF), Fen Edebiyat (FEF), Mühendislik (MÜH) ve İletişim (İLTSM) fakülteleri mezunu ve ağırlıklı olarak özel sektörde çalışan kişilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklem sayısı 1000 kişi olup, bu kişilere CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Anketi) yöntemiyle rastsal aramalar yapılarak ulaşılmıştır. Veri analizi safhasında araştırma evreninde yer almayan 28 gözlem veri setinden çıkarılmıştır. Dolayısıyla, son aşamada veri seti (eksik verisi olan gözlemler dahil olmak üzere) 972 gözlemden oluşmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkeni (aylık gelir) kategorik bir değişken olduğu için, başka bir ifadeyle bu değişken farklı gelir sınıflarından oluştuğu için ekonometrik analizde sıralı logit modeli kullanılmıştır (bkz. Bölüm 3). Bu model, kullanılan bağımsız değişkenlerin söz konusu bağımlı değişkeni nasıl etkilediklerini olasılık değerleri üzerinden bize vermektedir.Bu çalışma 16B301 numaralı Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) kapsamında Işık Üniversitesi tarafından desteklenmiştir.Proje Özeti ve Temel BulgularAraştırmanın Yöntemi ve KapsamıBetimleyici İstatistiklerAylık GelirFakülte - Aylık GelirLise Türü - Aylık GelirCinsiyet - Aylık GelirYüksek Lisans - Aylık Gelirİş Yeri Ölçeği - Aylık GelirVeri Analiz Modeli ve SonuçlarEkle

Dijital kaynakların müşterek kullanımı ve özgür/açık kaynak kodlu yazılım (ÖAKKY): kurumsal bir yaklaşım

Dijital teknolojinin ve bilgi ekonomisinin toplumun üretim ve sosyo-ekonomik ilişkilerindeki önemi arttıkça, yaratıcı emeği üretken kılan faktörlerin ve motivasyonların ne olduğu sorusu da aynı şekilde önem kazanmaktadır. Bu meselenin tüm açıklığıyla kendini gösterdiği alanlardan bir tanesi, dijital ekonomiye özgü yeni bir üretim biçimi ve kurumsal yapı olarak ortaya çıkan özgür ve açık kaynak kodlu yazılım (ÖAKKY) geliştirme projeleridir. Çoğunlukla yazılımcıların gönüllü katkılarına dayanan bu projeler, yazılımın kaynak kodunun herkesin erişimine açık olduğu, dolayısıyla bu kodun isteyen herkes tarafından geliştirilebildiği bir modelde işlemektedir. Açık erişim ve paylaşım prensiplerine dayanan bu yeni model, bir taraftan mevcut yazılım teknolojisini geliştirirken, diğer taraftan iç işleyişinin anlaşılması açısından araştırmacılar için yeni bir çalışma alanı sunmaktadır. Bu yeni alanı araştırma amacıyla yola çıkan bu çalışma, TÜBİTAK tarafından “Dijital Kaynakların Müşterek Kullanımı ve Özgür/Açık Kaynak Kodlu Yazılım (ÖAKKY): Kurumsalcı Bir Yaklaşım” başlıklı ve 114K522 numaralı 1001 projesi kapsamında desteklenmiştir. Çalışmanın sonuçlarının yeni ekonomideki değer üretme süreçlerinde giderek önem kazanan yaratıcı insan faaliyetlerinin anlaşılmasında ve toplumun yaşam standartlarını yükseltecek şekilde yönlendirilmesinde faydalı olacağını umuyoruz.GİRİŞLİTERATÜR ÖZETİBİRİNCİ ÇALIŞMA (ULUSLARARASI VERİ ANALİZİ)YöntemBulgularBetimleyici İstatistiklerVeri AnaliziSonuç ve DeğerlendirmelerİKİNCİ ÇALIŞMA (ÖAKKY TÜRKİYE ÇALIŞMASI)YöntemAraştırmanın ModeliÖrneklemVeri Toplama İşlemiVerilerin AnaliziBulgularNitel BulgularNicel BulgularSonuç ve Değerlendirmeler(Anket Soruları)TABLOLAR LİSTESİÖAKKY geliştirmeye başlama sebepleriÖAKKY kullanmaya/geliştirmeye başlama sebeplerine ilişkin faktör analizi sonuçlarıÖzgür/açık kaynak kodlu yazılımın nasıl tanımlandığına ilişkin factor analizi sonuçlarıÖzgür yazılım ve açık kaynak kodlu yazılımın farklılığına ilişkin ki-kare analiz sonuçlarıÖAKKY olmayan yazılım kullanıp kullanmadıklarına ilişkin ki-kare analiz sonuçlarıÖAKKY‟nin iş imkanları üzerindeki etkisinde ilişkin ki-kare analiz sonuçlarıNicel örneklem demografik bilgilerKatılımcıların özgür yazılımla tanışma içerikleri kategorileriKatılımcıların özgür yazılıma başlama sebeplerinin toplandığı kategorilerÖzgür yazılım kullanma motivasyonları kategorileriÖzgür yazılım olmayan ticari yazılımlar kullanma oranıÖzgür yazılımın avantajları kategorileriÖzgür yazılımın dezavantajları kategorileriÖzgür yazılım ile açık kaynak kodlu yazılım kavramları kategorileriTürkiyede'ki özgür yazılımın şu andaki durumunun değerlendirilmesi kategorileriKatılımcıların özgür yazılımı yaygınlaştırmakla ile ilgili fikirlerinin kategorileriÖAKKY kullanma/üretme motivasyonlarına ilişkin istatistiklerDeğişkenler arasındaki korelasyonlarSosyal motivasyonların iki farklı ÖAKKY grubuna karşı tutumlara göre karşılaştırılmasıBireysel motivasyonların iki farklı ÖAKKY grubuna karşı tutumlara göre karşılaştırılmasıHaftalık harcanan zamanın iki farklı ÖAKKY grubuna karşı tutumlara göre karşılaştırılmasıHaftalık harcanan zamanın maddi kazanç faktörüne göre karşılaştırılmasıÇoklu doğrusal regresyon analiziŞEKİLLER LİSTESİÖzgür yazılım ve açık kaynak kodlu yazılım gruplarına aidiyetÖzgür yazılım ve açık kaynak kodlu yazılım gruplarının farklılığıÖAKKY ihtiyaçları kapalı kodlu yazılımdan daha iyi karşılamakta mıdır?Kapalı kodlu yazılım da üretiyor musunuz?ÖAKKY‟nin iş imkanlarınız açısından olumlu etkilerinin olduğunu düşünüyor musunuz?Kendilerini nasıl tanımladıklarına göre bireyci ve toplumcu motivasyonlarSahipli yazılım üretme/katkı yapmaya göre bireyci ve toplumcu motivasyonlarGruplar hakkındaki tutuma göre bireyci ve toplumcu motivasyonlarÖAKKY‟nin iş imkanı üzerindeki etkisine göre bireyci ve toplumcu motivasyonlarKendilerini nasıl tanımladıklarına göre teknik ve sosyal tanımlamalarSahipli yazılım üretme/katkı yapmaya göre teknik ve sosyal tanımlamalarPublisher's Versio

Digitizing Karl Marx: The new political economy of general intellect and immaterial Labor

Production, distribution, and consumption of digital use values occur today in a sociotechnological setting quite different from that characterizing the industrial economic system. Thanks to increasing access to hardware, software, and the Internet—the means of production in the digital economy—a growing multitude of digital immaterial labors contributes to the digital economy within a culture of sharing and (a culture of) nonexclusionary use of resources. As various online sharing platforms illustrate, digital immaterial labor constitutes a collective and collaborative productive force, an online general intellect, that cannot be reified in the means of production traditionally under the control of capital. This dynamic allows the online multitude to organize itself independently of the logic and management of capital. Capital, however, has been able to develop strategies, peculiar to this new socioeconomic system, that aim to control and profit from the collective intelligence created by digital immaterial labor.Publisher's Versio

Dijital ekonomi ve özgür yazılım: Marksist bir analiz

[No abstract available]1. Bask

Freelance Çalışma, Start-Up Girişimcilik ve İşin Geleceği: Kurumsalcı Bir Yaklaşım

Son yıllarda özellikle bilgi yoğun alanlarda freelance çalışma ve start-up girişimcilik kültürleri tüm dünyada giderek yayılmaktadır. Freelance çalışma emek-sermaye ilişkisinde günümüz teknolojilerine özgü yeni bir dönemi tanımlarken, start-up girişimcilik ise yine dijital teknolojilere dayalı yeni bir girişimcilik kültürünü ifade etmektedir. Bu makalenin temel amacı bu yeni sosyo-iktisadi süreçleri Veblen ve Schumpeter’in ortaya koydukları teorik araçlara referansla analiz etmektir. Dijital teknolojinin kullanıldığı alanlarda i) üretim için gerekli sabit sermaye miktarının azalması ii) sabit sermayeye oranla insan bilgisinin değer yaratma potansiyelinin artması bu yeni sosyal fenomenlerin arkasındaki temel dinamiği oluşturmaktadır. Veblen’in ve Schumpeter’in kendi analizlerinde kullandıkları sosyopsikolojik unsurlar, üretimin bu yeni maddi şartlarının iş yapma pratiklerini niçin değiştirdikleri sorusuna da bir ışık tutmaktadır. Mevcut çalışma bu dönüşümü Veblen’in tanımlamasıyla “yeni kurumsal yapıların” ortaya çıkışı olarak kavramsallaştırıp, bu sosyal sürecin teknolojik, psikolojik ve iktisadi boyutlarını birlikte ele almayı amaçlamaktadır.In recent years, freelance work and start-up entrepreneurship cultures are spreading increasingly all over the world, especially in knowledge-intensive areas. Freelance work defines a new era specific to today's technologies in the labor-capital relationship, while start-up entrepreneurship refers to a new entrepreneurial culture based on digital technologies. The main purpose of this paper is to analyze these new socio-economic processes with reference to the theoretical tools Veblen and Schumpeter have put forward. i) the decrease in the amount of fixed capital required for production ii) the increase in the value creation potential of human knowledge compared to fixed capital constitutes the basic dynamics behind these new social phenomena. The socio-psychological elements that Veblen and Schumpeter use in their analysis shed light on the question of why these new material conditions of production have changed the practice of doing business. The present study aims to conceptualize this transformation as the emergence of “new institutional structures” with Veblen's definition and to address the technological, psychological and economic dimensions of this social process together.Publisher's Versio