Inventarisatie MZI oogst 2009

In het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma ‘Monitoring MZI's in de Westelijke Waddenzee en Oosterschelde’ is in 2009 de oogst en productiviteit van MZI activiteiten onderzocht. Hiertoe is gebruik gemaakt van MZI-rapportages op basis van experimenteervergunningen MZI, MZI-rapportages op basis van perceelvergunningen MZI van telefonisch interviews met ondernemers. De waarden liggen voor de Oosterschelde en de Westelijke Waddenzee lager dan de gerealiseerde opbrengsten van 2008. Het ruimtebeslag ligt momenteel op 33% effectieve productieruimte van de totaal vergunde ruimte. De totale productie valt binnen de uitgangspunten van het beleid. Er is geen uitspraak gedaan over het effect van de gerealiseerde productiviteit op de draagkracht. Hiervoor is het van belang dat de analyse wordt uitgevoerd op een hogere resolutie, waarbij een analyse van de totale productie en productiviteit per deelgebied uitgevoerd moet worden. Dergelijke analyses zullen binnen andere onderzoeken uitgevoerd worden

Draining Sustainable Profit Fase 1: deskstudie naar mogelijkheden voor benutting van drainwater voor het kweken van algen voor oesterteelt

Drainwater dat vrij komt in de glastuinbouw bevat zouten en voedingsstoffen die bij lozing een belasting op de watersystemen geven, hetgeen lozingsheffingen met zich meebrengt en waardoor tevens waardevolle nutriënten verloren gaan. De uitdaging van het reduceren van de milieubelasting ligt in het hergebruiken van de nutriënten, waardoor een kostenpost kan worden omgezet in een renderende reststroom. Het (beperkte) zoutgehalte (3 ppt of in geconcentreerde vorm 12 ppt) van het drainwater maakt het water mogelijk geschikt voor de kweek van brakwater (en adaptieve mariene) algensoorten. Hierdoor worden waardevolle nutriënten onttrokken en wordt de anorganische belasting van het drainwater lager. Het gekweekte algenproduct kan geschikt zijn voor een aanvullende teelt van een aquacultuurproduct zoals schelpdieren, deze kunnen aan elkaar gekoppeld worden. Aangezien dergelijke mogelijkheden nieuw zijn, bestaan er nog een aantal onbekende factoren, zoals het selecteren van geschikte soorten algen voor kweek, de voedingswaarde van de oester en voedselveiligheidsrisico’s. Deze parameters worden aan de hand van een desk studie gekoppeld aan laboratorium experimenten onderzocht

PRODUS 1 d: Rendement MZI zaad op percelen: effect van wegvissen van krabben - perceelproef 2009

Verbeteren van het rendement van mosselzaad op percelen is een belangrijke factor die de duurzaamheid van de mosselkweek kan vergroten. Om meer inzicht te verkrijgen in het effect van behandelingen van kwekers op het rendement van MZI zaad zijn in 2009 meting en gedaan op percelen van verschillende ondernemers in de Waddenzee, waarbij de aandacht met name was gericht op rendement van MZI zaad in relatie tot de dichtheid van de krabben en het wegvangen ervan of de grootte van de MZI mosselen in die periode. De gepresenteerde resultaten blijken niet ondersteunend voor de hypothese dat het wegvissen van krabben het rendement van MZI zaad vergroot

Effect of variations in concentration of algae and silt on filtration and growth of the razor clam (Ensis directus, Conrad)

As part of a collaboration between the research programme Knowledge for Primary Processes Silt of Rijkswaterstaat Waterdienst NWOB (department of Infrastructure and Environment, MinIenM, RWS) and the Monitoring programme Sand extraction RWS and the LaMER Foundation, RWS-WD NWOB requested further research into the relation between food availability and Ensis production. The aim is to better understand the effect of different algae and silt concentrations on filtration and growth rates and improve prediction of effects. Laboratory experiments were carried out with Ensis directus to estimate food intake rate and growth rate as a function of food density and clam size. Growth experiments carried out in 2010 showed that the species seems to be very fragile as shown by the low growth rates and high mortality rates. Improvements designed to optimize the experimental conditions, survival rates and experimental set-up were implemented in 2011. These were: experimental animals were collected with a box corer instead of a suction dredge; animals were kept in cylinders without sediment, but their shells were closed with elastic bands during the filtration experiments; circular tanks were used with increased water movement; the diet during the growth experiment consisted of two species of algae. Two food levels were tested: low food availability (6.5 μg Chla/l) and high food availability (16.5 μg Chla/l) at four silt concentrations (0, 50, 150 and 300 mg/l). Only the highest silt concentration induced a reduction in filtration rate. Food level did not influence filtration rate of Ensis, but intake rate is higher at the high food concentration, because more algal cells are present in a certain volume of water. Longterm (10 weeks) exposure to silt concentrations of 300 mg/l showed significantly higher growth than the 150 mg/l treatment indicating that exposure to a high silt concentration did not induce a reduction in growth. Long-term (10 weeks) exposure to a food level of 6.5 ug chla per liter reduced shell growth of Ensis compared to growth at 16.5 ug chla per liter. The filtration and growth rate results are used in a modelling study on growth and condition of Ensis during sand extraction 2013-2017 (Schellekens, in prep). The conclusions of this study give more notion of the effects of sand extraction in the coastal zone of the North Sea on the viability of the razor clam Ensis directus. Sand extraction always goes together with an increase of silt concentration in the water column. This reduces the light conditions for algal growth which reduces the food availability for Ensis. The laboratory experiments suggest that Ensis is more sensitive to a reduction in algal concentration than to an increase in silt concentration. Some discussion is given on the implications of the results for the management of sand extraction

Onderzoek naar Duurzame Schelpdiervisserij (PRODUS) Eindrapport deelproject 1 c

De fluctuaties in aanbod van mosselzaad en druk op de visserij hebben er toe geleid dat de sector is gaan zoeken naar alternatieve bronnen van jonge mosselen. Sinds 2000 wordt gewerkt aan het ontwikkelen van mosselzaadinvangsystemen (MZI’s). Er is onder andere gekeken naar variatie in zaadinvang en groei van het zaad, het effect van MZI's op de bodemfauna en -structuur en op vogels en zeezoogdieren. Het artikel eindigt met enkele conclusies en aanbevelingen