Diyaliz hastalarına uygulanan sorun çözme eğitiminin anksiyete depresyon ve başetme biçimlerine etksi

ÖZETAraştırma, diyaliz hastalarına uygulanan sorun çözme eğitiminin anksiyete, depresyon baş etme ve sorun çözme becerilerine etkisini belirlemek amacıyla deney ve kontrol gruplarını içeren deneysel bir çalışma olarak planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Ön test son test kontrol gruplu düzende gerçekleştirilen araştırmanın evrenini İstanbul’da bir diyaliz merkezinde tedavi gören hastalar (N=210) dan araştırma kriterlerine uyan 78 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise, 0.95 güven aralığında ve 0.90 gücünde 30 kişi deney ve 30 kişi kontrol grubu olmak üzere 60 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan Görüşme ve izlem formu, Beck Depresyon Ölçeği, Sorun Çözme Ölçeği, Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Deney grubundaki hastalara Liverpool Üniversitesi Psikiyatri bölümünde geliştirilen, yapılandırılmış bir program olan ortalama sekiz seanslık “Sorun Çözme Becerilerini Geliştirme Programı” uygulanmış, kontrol grubuna herhangi bir eğitim verilmemiştir. Deney ve kontrol grubunu oluşturan hastalar; yaş, medeni durum, çalışma durumu, eğitim düzeyi, cinsiyet, ortalama diyalize başlama yaşı, haftalık diyaliz sayısı, ortalama hastalık süresi gibi değişkenler yönünden benzerlik göstermektedir. Hastaların psikofizyolojik stres kaynaklarına bakıldığında; her iki gruptaki hastaları en çok sıvı kısıtlamasının etkilediği görülmüştür. Psikososyal stres kaynaklarına bakıldığında; deney grubundaki hastaları en çok tedavinin uzun süreli olmasının, kontrol grubunda bulunan hastaları ise sık hastaneye gelme zorunluluğunun etkilediği görülmüştür. Sonuç olarak; sorun çözme becerilerini geliştirme programı uygulanan hastaların, sorun çözme becerilerinin gelişmesine paralel olarak depresif belirti düzeylerinin azaldığı, durumluk sürekli anksiyete puanlarının düştüğü, stresle baş etmede daha etkili yöntemleri kullandıkları saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Diyaliz hastası, sorun çözme, depresyon, anksiyete, baş etmeSUMMARYThis study was preformed to explore the effects of problem solving education on anxiety, depression and coping skills on an experimental and a control groups. The test subject were selected from potients undergoing treatment in dialysis center in İstanbul. 210 patients meet the criteria established by pretest-postest design.From the 210 eligible condidotes 78 were selected fort his research. The sample consisted of 30 patients as an experimental group and 30 patients as a control group, total of 60 patients (confidance interval 0.95, power analysis 0.90). The data was collected by interview, a follow-up form, Beck Depression Inventory, Problem Solving Scale and Coping with Stres Scale. The experimental group received 8-session of “Program for Improving the Problem Solving Skills which was developed by Liverpool University Psychiatry Department. However, the control group did not receive any education. The patients who formed the experimental and control groups were similar in relation to age, marital status, working status, education level, gender, average age for beginning the dialysis, a number of weekly dialysis, average time of illness, etc. The most negative psychophysiological stress on both groups was fluid constrant. The most negative psycho-social stress in the experimental group was the length of treatment. The most negative psycho-social stres in control group was the necessity for frequently visiting the hospital.In conclusion, this study determined that the patients that underwent The Program for Improving Problem Solving Skills have had better problem solving skills which caused the level of depressive symptoms to lower, conditional continuous anxiety points to decrease. Thus they used more effecttive methods for coping with stress