Determinants of suicidal behaviours in children and adolescents

Podejmowanie prób samobójczych u dzieci i młodzieży stanowi obecnie istotny problem w społeczeństwie. Zachowania suicydalne nie są uzależnione od jednego bezpośredniego powodu, lecz od wielu złożonych czynników na poziomie indywidualnym, rodzinnym, społecznym, a także sytuacji życiowej oraz własnych mechanizmów obronnych. Podczas gdy podejmowanie prób samobójczych u dzieci jest stosunkowo rzadkie, to statystyki wśród młodzieży, przez cały okres dojrzewania, mają tendencję wzrostową. W Polsce w 2018 roku grupa osób podejmujących zachowania suicydalne w wieku 7-18 lat to 6,9%, w tym 1,9% zakończonych zgonem. Trafna identyfikacja uwarunkowań samobójstw wśród osób w wieku rozwojowym to kluczowy czynnik decydujący o prowadzeniu ukierunkowanych i skutecznych działań profilaktycznych, a także ulepszeniu wczesnej diagnostyki i wdrożeniu odpowiednich działań terapeutycznych.Suicide attempts in children and adolescents constitute an important problem in society today. Suicidal behaviour does not depend on one direct cause, but on many complex factors at individual, family, social, life situation and self-defence levels. While suicide attempts in children are relatively rare, statistics among young people tend to increase throughout adolescence. In 2018, the group of persons undertaking suicidal behaviors at the age of 7-18 in Poland reached 6.9%, including 1.9% resulting in death. Accurate identifi cation of suicide determinants among people at developmental age is a key factor determining the conduct of targeted and effective preventive measures, as well as the improvement of early diagnosis and implementation of appropriate therapeutic measures

Uwarunkowania zachowań samobójczych dzieci i młodzieży

Podejmowanie prób samobójczych u dzieci i młodzieży stanowi obecnie istotny problem w społeczeństwie. Zachowania suicydalne nie są uzależnione od jednego bezpośredniego powodu, lecz od wielu złożonych czynników na poziomie indywidualnym, rodzinnym, społecznym, a także sytuacji życiowej oraz własnych mechanizmów obronnych. Podczas gdy podejmowanie prób samobójczych u dzieci jest stosunkowo rzadkie, to statystyki wśród młodzieży mają tendencję wzrostową przez cały okres dojrzewania. W 2018 roku grupa osób podejmujących zachowania suicydalne w wieku 7-18 lat w Polsce to 6,9%, w tym 1,9% zakończonych zgonem. Trafna identyfikacja uwarunkowań samobójstw wśród osób w wieku rozwojowym to kluczowy czynnik decydujący o prowadzeniu ukierunkowanych i skutecznych działań profilaktycznych, a także ulepszeniu wczesnej diagnostyki i wdrożeniu odpowiednich działań terapeutycznych. Słowa kluczowe: samobójstwa dzieci, samobójstwa młodocianych, depresj

Ectoine - anti-stress molecule of the future

Mikroorganizmy występują zarówno w środowiskach glebowych, jak i w ekstremalnych, m.in. w słonych jeziorach oraz kopalniach węgla czy soli. Przetrwanie w tak niekorzystnych warunkach umożliwia im obecność jednego z osmoprotektantów - ektoiny. Związek ten zapobiega utracie wody z komórek, reguluje ich turgor, nie zakłócając metabolizmu. Ektoina syntetyzowana jest przez mikroorganizmy w celu ochrony przed różnego rodzaju stresem środowiskowym, np. promieniowaniem UV lub wysoką temperaturą. Ektoina jest rzadkim aminokwasem, kwasem 1,4,5,6-tetrahydro-2-metylo-4-pyrimidyno karboksylowym o charakterze amfoterycznym. W dzisiejszych czasach znalazła szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Rosnące zapotrzebowanie handlowe na ektoinę doprowadziło do szeregu działań zwiększających wydajność naturalnej biosyntezy w porównaniu do technologii chemicznych. Wśród wielu zastosowań ektoiny bardzo istotne jest wykorzystanie w medycynie. gdzie stosowana jest w celu ochrony zdrowych komórek podczas chemio- i radioterapii. Duże znaczenie posiada również w kosmetyce, gdzie dodawana jest do kremów nawilżających i produktów chroniących skórę przed promieniowaniem UV i efektem przedwczesnego foto-starzenia skóry. W biologii molekularnej wykorzystywana jest do termostabilizacji enzymów i kwasów nukleinowych, kompleksów białek-DNA i całych komórek.Microorganisms occur in soil environments as well as in extreme environments, such as saline lakes, coal and salt mines. Their survival under unfavorable conditions is possible due to the presence of an osmoprotectant - ectoine. This compound prevents the cells from water loss and regulates their turgor without disturbing their metabolism. Ectoine is synthesized by microorganisms, in order to protect them against various types of environmental stresses such as UV radiation or heat stress. Ectoine is a rare aminoacid, 1,4,5,6-tetrahydro-2-methyl-4-pyrimidinecarboxylic acid of amphoteric character. Nowadays ectoine has found wide applications in different branches of the industry. The increasing demand for ectoine led to a number of actions enhancing an efficiency of its biosynthesis compared to chemical technologies. Ectoine is commonly used in medicine to protect healthy cells during chemotherapy and radiotherapy. It is also a very important compound in cosmetics as the component of moisturizers and products used for skin protection against UV radiation and prevention from its early photoaging. In molecular biology it is used for thermal stabilization of enzymes and nucleic acids, protein-DNA complexes and whole cells

Characteristic of composite dental materials used with CAD/CAM chairside systems

Praca zawiera charakterystykę materiałów kompozytowych i hybrydowych stosowanych w gabinetowych systemach CAD/ CAM, jak również opis procedury zabiegowej podczas leczenia pacjenta z zastosowaniem jednego z nich. Materiały kompozytowe stosowane powszechnie do odbudowy bezpośredniej zębów posiadają wady, które zostały wyeliminowane w prefabrykowanych bloczkach zdatnych do obróbki skrawaniem. Frezowanie pracy ostatecznej podczas tej samej wizyty umożliwia uzyskanie uzupełnienia o lepszych właściwościach fizyko-chemicznych, lepszej estetyce i pozbawionego takich wad jak skurcz polimeryzacyjny, w podobnym czasie, co standardowe leczenie zachowawcze.The work contains the characteristics of composite and hybrid materials used in the office CAD/CAM systems, as well as a description of the procedure during treatment of the patient using one of them. Composite materials commonly used for direct tooth reconstruction have defects that have been eliminated in prefabricated blocks suitable for machining. Milling the final work during the same visit makes it possible to obtain a restoration with better physico-chemical properties, better aesthetics and free of defects such as polymerization shrinkage. All that is at a similar time as standard conservative treatment