Analytical method development for the occurrence, distribution and transformation assessment of fluorinated compounds in biota and packaging materials.

288 p.Azken urteotan, konposatu fluoratuenganako kezka handituz joan da gizartearen eta zientzialarien artean. Izan ere, kutsatzaile hauek gure eguneroko bizitzan erabiltzen diren material eta tresna ugaritan aurki ditzakegu euren egiturak ematen dizkien propietate bereziei esker, hala nola, alfonbretan, kirol-arropetan, jakiak ontziratzeko materialetan eta sukaldeko tresnetan aurki daitezke. Tesi honen helburu nagusiak bi izan dira; alde batetik, konposatu fluoratuak determinatzeko metodo analitikoen garapena eta, bestetik, metodo horien aplikazioa ikerketa kasu errealetara.Metodo analitikoei dagokienez, hiru metodo desberdin garatu dira konposatu hauen kuantifikazioa barazki eta lurretan, arrainetan eta ontziratze materialetan burutzeko. Laginaren prestaketa-urratsean ultrasoinu fokatuen bidezko erauzketa erabili den bitartean, analisia likido kromatografia-tandem masa espektrometria teknikaren bitartez burutu da, bereizmen baxua kuantifikatzeko eta bereizmen altua konposatuen identifikaziorako.Behin metodo analitikoak garatuta, ikerketa lan desberdinetan aplikatu dira. Alde batetik, hainbat herrialdetan debekatuta egon arren oraindik nekazaritza arloan erabiltzen den Sulfluramida pestizidaren degradazioa aztertu da lurrean 81 egunetan zehar. Ikerketa honetan hainbat degradazio produktu determinatzeaz gain, degradazioaren eragina barazki baten (azenarioa) presentzian aztertu da. Emaitzen arabera, Sulfluramida lurrean toxikotasun handia duten konposatu fluoratuetara (azido perfluorooktanoikora, PFOSera, besteak beste) degrada daiteke barazkien presentziak degradazio hau bizkortzen duelarik.Bestalde, Espainiako, Frantziako eta Portugaleko kostetan bildutako, ostra, muskuilu eta arrain gibelen monitorizazioa burutu da gure kostaldetako konposatu fluoratuen maila aztertzeko. Ildo berean, arrainetan detektatu den eta industrian erabilera ugaria duen 8:2 diPAP konposatu fluoratua aukeratu da Plentziako Itsas Estazioan (PIE, UPV-EHU) arrainen esposaketa bat egiteko. Esposaketa hau 7 egunetan zehar aurrera eraman ostean, kutsatzaile honek proteinetan aberatsak diren ehunetan (gibela, plasma, sakatsak) metatzeko gaitasuna ikusi da. Horretaz gain, hainbat degradazio produktu detektatu dira ehun desberdinetan zehar. Azkenik, Europako, Ameriketako eta Asiako hainbat herrialdetako mikrouhinen bidez prestatzen diren krispeten ontziratze materialak aztertu dira konposatu fluoratuen presentzia baieztatzeko. Lan honetan, egitura desberdinetako hainbat konposatu fluoratu determinatu ahal izan dira eta desberdintasunak ikusi dira Amerika eta Europako krispeten ontziratze-materialetan eta Asiakoetan, azken hauetan akumulagarriagoak diren kate luzeko eratorriak detektatu direlarik

La renovación pedagógica al servicio de la escuela pública vasca: el colectivo Adarra

El siglo XX en el País Vasco fue un periodo histórico caracterizado en el ámbito educativo por los cambios y los importantes movimientos de renovación pedagógica. Estos cambios se dieron, en gran parte, gracias al impulso del profesorado comprometido con el cambio pedagógico. En este trabajo se analiza el colectivo Adarra, creador de ese impulso y esfuerzo en el último tercio del siglo XX. Este colectivo, fuertemente ligado al movimiento de renovación pedagógica fue el núcleo sobre el que giraron muchas de las experiencias innovadoras de la época, con un firme propósito en común: caminar hacia una escuela pública vasca. Para realizar el estudio de sus actividades, se ha procedido al análisis de los documentos creados y publicados por esta organización. Junto a ello, con el fin de entender mejor el análisis de su labor, se contextualiza también la época en la que surgió y trabajó.Publicación financiada por el Ministerior de Economía y Competitividad. Proyecto número EDU2013-44129-

Analytical method development for the occurrence, distribution and transformation assessment of fluorinated compounds in biota and packaging materials.

288 p.Azken urteotan, konposatu fluoratuenganako kezka handituz joan da gizartearen eta zientzialarien artean. Izan ere, kutsatzaile hauek gure eguneroko bizitzan erabiltzen diren material eta tresna ugaritan aurki ditzakegu euren egiturak ematen dizkien propietate bereziei esker, hala nola, alfonbretan, kirol-arropetan, jakiak ontziratzeko materialetan eta sukaldeko tresnetan aurki daitezke. Tesi honen helburu nagusiak bi izan dira; alde batetik, konposatu fluoratuak determinatzeko metodo analitikoen garapena eta, bestetik, metodo horien aplikazioa ikerketa kasu errealetara.Metodo analitikoei dagokienez, hiru metodo desberdin garatu dira konposatu hauen kuantifikazioa barazki eta lurretan, arrainetan eta ontziratze materialetan burutzeko. Laginaren prestaketa-urratsean ultrasoinu fokatuen bidezko erauzketa erabili den bitartean, analisia likido kromatografia-tandem masa espektrometria teknikaren bitartez burutu da, bereizmen baxua kuantifikatzeko eta bereizmen altua konposatuen identifikaziorako.Behin metodo analitikoak garatuta, ikerketa lan desberdinetan aplikatu dira. Alde batetik, hainbat herrialdetan debekatuta egon arren oraindik nekazaritza arloan erabiltzen den Sulfluramida pestizidaren degradazioa aztertu da lurrean 81 egunetan zehar. Ikerketa honetan hainbat degradazio produktu determinatzeaz gain, degradazioaren eragina barazki baten (azenarioa) presentzian aztertu da. Emaitzen arabera, Sulfluramida lurrean toxikotasun handia duten konposatu fluoratuetara (azido perfluorooktanoikora, PFOSera, besteak beste) degrada daiteke barazkien presentziak degradazio hau bizkortzen duelarik.Bestalde, Espainiako, Frantziako eta Portugaleko kostetan bildutako, ostra, muskuilu eta arrain gibelen monitorizazioa burutu da gure kostaldetako konposatu fluoratuen maila aztertzeko. Ildo berean, arrainetan detektatu den eta industrian erabilera ugaria duen 8:2 diPAP konposatu fluoratua aukeratu da Plentziako Itsas Estazioan (PIE, UPV-EHU) arrainen esposaketa bat egiteko. Esposaketa hau 7 egunetan zehar aurrera eraman ostean, kutsatzaile honek proteinetan aberatsak diren ehunetan (gibela, plasma, sakatsak) metatzeko gaitasuna ikusi da. Horretaz gain, hainbat degradazio produktu detektatu dira ehun desberdinetan zehar. Azkenik, Europako, Ameriketako eta Asiako hainbat herrialdetako mikrouhinen bidez prestatzen diren krispeten ontziratze materialak aztertu dira konposatu fluoratuen presentzia baieztatzeko. Lan honetan, egitura desberdinetako hainbat konposatu fluoratu determinatu ahal izan dira eta desberdintasunak ikusi dira Amerika eta Europako krispeten ontziratze-materialetan eta Asiakoetan, azken hauetan akumulagarriagoak diren kate luzeko eratorriak detektatu direlarik

Analytical method development for the occurrence, distribution and transformation assessment of fluorinated compounds in biota and packaging materials.

288 p.Azken urteotan, konposatu fluoratuenganako kezka handituz joan da gizartearen eta zientzialarien artean. Izan ere, kutsatzaile hauek gure eguneroko bizitzan erabiltzen diren material eta tresna ugaritan aurki ditzakegu euren egiturak ematen dizkien propietate bereziei esker, hala nola, alfonbretan, kirol-arropetan, jakiak ontziratzeko materialetan eta sukaldeko tresnetan aurki daitezke. Tesi honen helburu nagusiak bi izan dira; alde batetik, konposatu fluoratuak determinatzeko metodo analitikoen garapena eta, bestetik, metodo horien aplikazioa ikerketa kasu errealetara.Metodo analitikoei dagokienez, hiru metodo desberdin garatu dira konposatu hauen kuantifikazioa barazki eta lurretan, arrainetan eta ontziratze materialetan burutzeko. Laginaren prestaketa-urratsean ultrasoinu fokatuen bidezko erauzketa erabili den bitartean, analisia likido kromatografia-tandem masa espektrometria teknikaren bitartez burutu da, bereizmen baxua kuantifikatzeko eta bereizmen altua konposatuen identifikaziorako.Behin metodo analitikoak garatuta, ikerketa lan desberdinetan aplikatu dira. Alde batetik, hainbat herrialdetan debekatuta egon arren oraindik nekazaritza arloan erabiltzen den Sulfluramida pestizidaren degradazioa aztertu da lurrean 81 egunetan zehar. Ikerketa honetan hainbat degradazio produktu determinatzeaz gain, degradazioaren eragina barazki baten (azenarioa) presentzian aztertu da. Emaitzen arabera, Sulfluramida lurrean toxikotasun handia duten konposatu fluoratuetara (azido perfluorooktanoikora, PFOSera, besteak beste) degrada daiteke barazkien presentziak degradazio hau bizkortzen duelarik.Bestalde, Espainiako, Frantziako eta Portugaleko kostetan bildutako, ostra, muskuilu eta arrain gibelen monitorizazioa burutu da gure kostaldetako konposatu fluoratuen maila aztertzeko. Ildo berean, arrainetan detektatu den eta industrian erabilera ugaria duen 8:2 diPAP konposatu fluoratua aukeratu da Plentziako Itsas Estazioan (PIE, UPV-EHU) arrainen esposaketa bat egiteko. Esposaketa hau 7 egunetan zehar aurrera eraman ostean, kutsatzaile honek proteinetan aberatsak diren ehunetan (gibela, plasma, sakatsak) metatzeko gaitasuna ikusi da. Horretaz gain, hainbat degradazio produktu detektatu dira ehun desberdinetan zehar. Azkenik, Europako, Ameriketako eta Asiako hainbat herrialdetako mikrouhinen bidez prestatzen diren krispeten ontziratze materialak aztertu dira konposatu fluoratuen presentzia baieztatzeko. Lan honetan, egitura desberdinetako hainbat konposatu fluoratu determinatu ahal izan dira eta desberdintasunak ikusi dira Amerika eta Europako krispeten ontziratze-materialetan eta Asiakoetan, azken hauetan akumulagarriagoak diren kate luzeko eratorriak detektatu direlarik

La renovación pedagógica al servicio de la escuela pública vasca: el colectivo Adarra

El siglo XX en el País Vasco fue un periodo histórico caracterizado en el ámbito educativo por los cambios y los importantes movimientos de renovación pedagógica. Estos cambios se dieron, en gran parte, gracias al impulso del profesorado comprometido con el cambio pedagógico. En este trabajo se analiza el colectivo Adarra, creador de ese impulso y esfuerzo en el último tercio del siglo XX. Este colectivo, fuertemente ligado al movimiento de renovación pedagógica fue el núcleo sobre el que giraron muchas de las experiencias innovadoras de la época, con un firme propósito en común: caminar hacia una escuela pública vasca. Para realizar el estudio de sus actividades, se ha procedido al análisis de los documentos creados y publicados por esta organización. Junto a ello, con el fin de entender mejor el análisis de su labor, se contextualiza también la época en la que surgió y trabajó.Publicación financiada por el Ministerior de Economía y Competitividad. Proyecto número EDU2013-44129-

Fluordun konposatuak gure kostaldeko bizidunetan

Nowadays, due to the wide range of applications, the presence of per- and polyfluoroalkyl substances is increasing in the environment. Aquatic organisms are very useful bioindicators in order to assess the health of the aquatic environment. Within this objective, grey mullet (Chelon Labrosus) livers and oysters (Ostrea edulis)of the French, Basque, Spanish and Portuguese coasts were analysed. In the case of the liver, perfluorooctane sulfonic acid (PFOS), perfluorodecanoic acid (PFDA) and per-fluorooctane sulfonamide (PFOSA) were the detected target analytes in all the sam-pling points. Surprisingly high concentrations of PFOS (443-1,214 ng/g) were detected in the river of Gernika, which is placed in the Natural Reserve of Urdaibai, highlighting the effect of the wastewater treatment plant (WWTP) and/or the industry. In the case of oysters, PFOS and PFOSA were detected at levels lower than those found in live; Egun, konposatu per- eta polifluoratuek (PFAS-ek) gure eguneroko bizitzan dituzten erabilera anitzak direla eta, ingurunean gero eta nabariagoa da euren presentzia. Ur-ekosistemen egoera aztertzea helburu, organismo itsastarrak kutsaduraren adierazle ezin hobeak dira. Ildo horretan, lan honetan Frantziako, Euskal Herriko, Espainiako eta Portugaleko kostaldeetako lazunen (Chelon labrosus-en) gibelak eta ostrak (Ostrea edulis) aztertu dira. Gibelen kasuan, azido perfluorooktanosulfonikoa (PFOS), azido perfluorodekanoikoa (PFDA) eta perfluorooktanosulfonamida (PFOSA) izan dira laginak biltzeko puntu guztietan detektatutako PFAS-ak. Aipatzekoa da Urdaibaiko Erreserba Naturalean kokatuta dagoen Gernikako itsasadarrean aurkitutako PFOS-aren kontzentrazioak (443-1214 ng/g), araztegiaren edota industriaren eragina nabarmenduz. Ostren kasuan, PFOS eta PFOSA izan dira detektatutako kutsatzaileak, betiere gibelean lortutako kontzentrazioak baino baxuagoak

Factors controlling suspended sediment yield during runoff events in small headwater catchments of the Basque Country

For the first time in the Basque Country, turbidity (NTU), discharge (l/s) and precipitation (mm) have been continuously monitored in the gauging stations located at the outlet of three catchments (Aixola, Barrendiola and Añarbe) since October 2003. In this study, several data sets derived from flood events were used to develop turbidity and suspended sediment relationships for the three catchments separately, and so to estimate continuous suspended sediment concentration (SSC). Linear relationships are found in Barrendiola and Añarbe, and two curvilinear relationships for Aixola owing to changing sediment sources in the catchment. Several event (discharge, precipitation and suspended sediment concentration) and pre-event (discharge and precipitation) factors are calculated for all the events registered. With them correlation matrixes were developed for each catchment. Although some differences are found between catchments good correlation between precipitation (P), discharge (Q) and suspended sediment (SS) variables is found in general. Pre-event conditions are also well correlated with Q and SS variables in Barrendiola (higher regulation capacity) and Añarbe (larger area) but not in Aixola (“flash floods”). SSC-discharge evolutions through the events were also analysed. For Aixola four different types of hysteretic loops were observed: single lined, clockwise, counter-clockwise and eight-shaped; while for Barrendiola and Añarbe just clockwise loops were observed.The authors wish to thank the Sustainable Development Department of Gipuzkoa Provincial Council, Spanish Ministry of Science and Technology (REN2002-01705/HID) University of the Basque Countr