Marine geology data accessibility in the European Framework: The I.G.M.E. participation in the GEO-SEAS project.

Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, κατά τη διάρκεια περισσοτέρων από 30 χρόνων συμμετοχής σε διάφορα έργα και ερευνητικά προγράμματα, έχει σημαντική δράση στον τομέα της Υποθαλάσσιας Γεωλογίας, με αποτέλεσμα τη συλλογή ενός τεράστιου αριθμού δεδομένων. Για να καταστούν τα δεδομένα αυτά διαθέσιμα στην διεθνή επιστημονική κοινότητα ήταν επιτακτική η ανάγκη τυποποίησης και εναρμόνισής τους. Για το σκοπό αυτό το ΙΓΜΕ, μαζί με 25 ακόμη κέντρα, από 17 χώρες, που διαθέτουν γεωλογικά και γεωφυσικά δεδομένα από τον θαλάσσιο χώρο, συμμετείχε στο έργο GEO  -SEAS    που αφορούσε στη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής υποδομής. Οι δράσεις του έργου στόχευαν στο να έχουν οι τελικοί χρήστες τη δυνατότητα αναζήτησης και πρόσβασης σε πανευρωπαϊκά, εναρμονισμένα και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα δεδομένα υποθαλάσσιας γεωλογίας, μέσω μίας ενιαίας διαδικτυακής πύλης. Όλα τα διαθέσιμα δεδομένα του ΙΓΜΕ εναρμονίστηκαν με βάση τους κανόνες και τα πρότυπα που ορίστηκαν στα πλαίσια του έργου GEO  -SEAS. Παράχθηκαν λεπτομερή  αρχεία μεταδεδομένων που συνοδεύονται από τα αντίστοιχα αρχεία δεδομένων. Η τυποποίηση, εναρμόνιση και διάθεση των δεδομένων, όπως καθορίστηκε μέσα από το έργο    GEO  -SEAS   , είναι σε πλήρη συμφωνία με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται σε άλλα προγράμματα διάθεσης δεδομένων σε Ευρωπαϊκές και διεθνής κλίμακες.During more than 30 years of activity and participation in numerous research projects, the Institute of Geology and Mineral Exploration of Greece has carried out extensive work in marine geology and a vast amount of data has been collected. In order for those data to be available and used by the international scientific community, a need for standardization and harmonization was imminent. Towards this scope IGME, along with 25 other marine geological and geophysical data centres, located in 17 European maritime countries, participated in the GEO-SEAS project: the implementation of an e-infrastructure. The aim of the project was to enable users to identify, locate and access pan-European, harmonised and federated marine geological and geophysical datasets and derived data products held by the data centres through a single common data portal. All available data have been harmonized according to the GEO-SEAS guidelines and standards. Detailed metadata files were created, accompanied by the corresponding data and additional information files. The standardization, harmonization and provision of data and metadata, carried out through the GEO-SEAS project, are aligned with European directives and recent large-scale framework programs on global and European scales.

HIGH-RESOLUTION GEOMORPHOLOGICAL MAPPING OF THE SHALLOW CONTINENTAL SHELF WEST OF THE KAVALA BAY, NORTH AEGEAN

Σημαντικές γεωμορφολογικές δομές του ρηχού τμήματος της υφαλοκρηπίδας δυτικά του Κόλπου της Καβάλας χαρτογραφήθηκαν χρησιμοποιώντας τα δεδομένα από μια υδρογραφική αποτύπωση (τον Ιούνιο 2014) 320 ναυτικών μιλίων, η οποία περιελάμβανε υψηλής διακριτικότητας πολυδεσμική βαθυμετρική καταγραφή και διασκόπηση πυθμένα με σεισμική ανάκλαση. Αναγνωρίστηκε ένα σύστημα ρηγμάτων αποτελούμενο από ένα σετ δυο κυρίων κανονικών ρηγμάτων (καταγεγραμμένο μήκος και μετρημένο κατακόρυφο άλμα αυτών: 12 χλμ, 5 χλμ και > 40 μ, 25 μ, αντίστοιχα,) με έντονη επιφανειακή εκδήλωση στο θαλάσσιο πυθμένα, καθώς και τρία δευτερεύοντα ρήγματα νότια των κύριων ρηγμάτων, τα οποία φανερώνουν συνιζηματογενή τεκτονισμό. Η εντυπωσιακή διαφορά στις υφές των ιζημάτων που καλύπτουν αφενός το υποκείμενο ρηξιτέμαχος του βορειότερου κυρίου ρήγματος και αφετέρου την οροφή του νοτιότερου κυρίου ρήγματος δείχνει τη σημαντική επίδραση του τεκτονισμού στις ιζηματολογκές διεργασίες της περιοχής μελέτης. Όσον αφορά τις υπάρχουσες γεωμορφές, οι περισσότερο ενδιαφέρουσες είναι εκείνες των αμμωδών θινών στο βορειοανατολικό τμήμα της περιοχής μελέτης, ευρισκόμενες σε βάθη από 25 μ μέχρι τουλάχιστον 65 μ. Οι μεγάλες διαστάσεις τους καθώς και ο προσανατολισμός τους ως προς την ακτογραμμή υποδηλώνουν ως μηχανισμό σχηματισμού τους την δράση ισχυρών πυθμιαίων ρευμάτωνProminent geomorphological features of the shallow continental shelf west of the Kavala Bay (Loutra Eleftheron-Nea Peramos) were mapped using the data from a hydrographic survey (June 2014) of 320 nautical miles during which high resolution multibeam bathymetry and seismic-reflection subbottom profiling were carried out simultaneously. A fault zone comprised by a set of two primary sigmoidal gravity faults (recorded lengths and measured offsets: 12 km, 5 km and > 40 m, 25 m, respectively), with distinct expression on the seabed, and three other secondary gravity faults situated southern of the major faults, revealing synsedimentary tectonics, was identified. The striking difference between the texture of the footwall block sediments of the northern major fault and the texture of the sediments occupying the deep hanging wall block of the southern major fault emphasizes the impact of local tectonics on the sedimentary evolution of the study area. Concerning the observed bedforms, the most interesting were the sand dunes occurring at depths from 25 m to 65 m at least and occupying the northeast part of the study area. Their large dimensions and orientation in relation to the coastline position imply as a mechanism for their formation intense bottom-current activity

GEOMORPHOLOGY, SEDIMENTOLOGY AND GEOCHEMISTRY IN THE MARINE AREA BETWEEN SIFNOS AND KIMOLOS ISLANDS, GREECE

Στην ελάχιστα μελετημένη θαλάσσια περιοχή μεταξύ των νησιών Σίφνου και Κιμώλου πραγματοποιήθηκε μια εκτεταμένη ωκεανογραφική μελέτη, με σκοπό την καταγραφή της υποθαλάσσιας μορφολογίας και των χαρακτηριστικών των επιφανειακών ιζημάτων, καθώς και της πηγής προέλευσης αυτών. Έγιναν καταγραφές με πολυδεσμικό βυθόμετρο και δειγματοληψίες επιφανειακών ιζημάτων με box corer με το Ω/Κ Αιγαίο και ακολούθησαν αναλύσεις μεγέθους κόκκων, ορυκτολογίας και γεωχημείας. Ένα μεγάλο βαθυμετρικό βύθισμα εντοπίστηκε βόρεια της Κιμώλου, με μέγιστο βάθος 743 μ., που συγκεντρώνει λεπτόκοκκα ιζήματα. Η κατανομή των ιζημάτων ως προς το μέγεθος κόκκων χαρακτηρίζεται από σταδιακή μείωση του μεγέθους από νότο προς βορρά. Η ορυκτολογική σύσταση περιλαμβάνει ασβεστίτη, Mg-ασβεστίτη, αραγωνίτη, δολομίτη, χαλαζία, Κ-άστριους, πλαγιόκλαστα, αμφίβολους και αργιλικά ορυκτά. Οι κύριες ιζηματολογικές επαρχίες που αναγνωρίστηκαν είναι 1) η ρηχή περιοχή πλησίον της Κιμώλου, με υψηλό περιεχόμενο σε Si, Al, K, Rb και Ba, 2) η βαθιά περιοχή δυτικά της Σίφνου, όπου εμφανίζεται και το μεγάλο βύθισμα, που χαρακτηρίζεται από υψηλό περιεχόμενο σε Fe, Ti, Na, Mg, S, Cr, Cu, Ni, V, Zn και 3) το στενό μεταξύ Σίφνου και Κιμώλου, με υψηλότερο περιεχόμενο σε Ca, S και Sr. Στο βύθισμα αυτό, παρατηρήθηκε σημαντικός εμπλουτισμός των ιζημάτων σε μαγγάνιο, ενώ τα οξείδια του Mn φαίνεται να προσροφούν διάφορα μέταλλα.An extensive oceanographic survey was conducted in the marine area between Kimolos and Sifnos Islands, a rather poorly-studied sector of the Aegean Sea, in order to gain better understanding of submarine geomorphological features and associated sediment provenance. Multi-beam bathymetry and surface sediment sampling with a box corer were carried out on board R/V Aegaeo, followed by grain-size analysis, XRD and XRF measurements. A large circular depression was identified north of Kimolos reaching a water depth of 743 m, filled with fine grained sediments. Surface sediment distribution is characterized by gradual decrease in grain-size from silty sand to silt in a S-N direction. The mineralogical composition comprises calcite, Mgcalcite, aragonite, dolomite, quartz, K feldspars, plagioclase, amphiboles and clay minerals. Major sediment provinces identified were: (i) the shallow sector proximal to Kimolos, characterized by higher contents in Si, Al, K, Rb and Ba; (ii) the deep area west of Sifnos, including the large depression, characterized by higher contents in Fe, Ti, Na, Mg, S, Cr, Cu, Ni, V, Zn; and (iii) the south passage between Kimolos and Sifnos, which exhibits higher Ca, S, and Sr contents. Manganese enrichment was observed in and around the bathymetric depression, where Mn oxides act efficiently as scavengers of a suite of metals

Mud volcanoes and gas hydrates in the Anaximander mountains (Eastern Mediterranean Sea)

Lykousis, V. ... et al.-- 19 pages, 19 figuresDetailed multibeam, sedimentological, and geophysical surveys provide ample new data to confirm that the Anaximander Mountains (Eastern Mediterranean) are an important area for active mud volcanism and gas hydrate formation. More than 3000 km of multibeam track length was acquired during two recent missions and 80 gravity and box cores were recovered. Morphology and backscatter data of the study area have better resolution than previous surveys, and very detailed morphology maps have been made of the known targeted mud volcanoes (Amsterdam, Kazan and Kula), especially the Amsterdam "crater" and the related mud breccia flows. Gas hydrates collected repeatedly from a large area of Amsterdam mud volcano at a sub-bottom depth of around 0.3-1.5 m resemble compacted snow and have a rather flaky form. New gas hydrate sites were found at Amsterdam mud volcano, including the mud flow sloping off to the south. Gas hydrates sampled for the first time at Kazan mud volcano are dispersed throughout the core samples deeper than 0.3 m and display a 'rice'-like appearance. Relative chronology and AMS dating of interbedded pelagic sediments (Late Holocene hemipelagic, sapropel layer S1 and ash layers) within the mud flows indicate that successive eruptions of Kula mud volcano have a periodicity of about 5-10 kyrs. New mud volcanoes identified on the basis of multibeam backscatter intensity were sampled, documented as active and named "Athina" and "Thessaloniki". Gas hydrates were sampled also in Thessaloniki mud volcano, the shallowest (1264 m) among all the active Mediterranean sites, at the boundary of the gas hydrate stability zone. Biostratigraphical analyses of mud breccia clasts indicated that the source of the subsurface sedimentary sequences consists of Late Cretaceous limestones, Paleocene siliciclastic rocks, Eocene biogenic limestones and Miocene mudstones. Rough estimations of the total capacity of the Anaximander mud volcanoes in methane gas are 2.56-6.40 km3. © 2008 Elsevier Ltd. All rights reservedThis work is a part of the EC ANAXIMANDER project (EVK-CT-2002-00068). The European Commission is acknowledged for their financial contribution to the projecPeer Reviewe