Reduction of entrepreneurial risk as the purpose of legislative initiatives: research results

Artykuł dotyczy problemu długookresowych tendencji zachodzących w procesie stanowienia prawa w Polsce. Teoretycznym uzasadnieniem występowania takich tendencji jest założenie, że człowiek zwykle działa zgodnie z gotowymi schematami, zaakceptowanymi przez zbiorowość, które obejmują normy (reguły) należące do trzech podstawowych kategorii: (1) reguły dotyczące zdobywania dóbr za pomocą wymiany towarowo-pieniężnej, (2) reguły odnoszące się do pozyskiwania dóbr poprzez powołanie się na uprawnienia wynikające z przynależności do zbiorowości oraz (3) normy prawne, których rolą jest ochrona i upowszechnienie reguł należących do dwóch pierwszych kategorii. W rezultacie popyt na sposoby zaspokajania potrzeb determinowany określonymi regułami zwiększa podaż norm prawnych związanych z określonym zagadnieniem społeczno-gospodarczym. Skutkuje to pojawianiem się tendencji długookresowych w tworzeniu źródeł prawa, które można badać metodami empirycznymi, przedstawionymi w niniejszym artykule. W opracowaniu prezentowane są wyniki analiz dotyczących jednego z pytań badawczych, odnoszącego się do ważnego problemu społeczeństwa i gospodarki, jakim jest kwestia, czy regulacja ułatwia ocenę szans na osiągnięcie zakładanego celu gospodarczego, czy służy wzmacnianiu poczucia pewności obrotu gospodarczego, zmniejszeniu ryzyka niepowodzenia w działalności gospodarczej. We wnioskach zawarta jest teza, że zmniejszanie ryzyka przedsiębiorcy (przez regulacje bezpośrednie) jako trend w prawodawstwie systematycznie się umacnia. Analiza danych z badań pozwala zauważyć delikatny długoterminowy trend wzrostowy w ustawo-dawstwie, jeśli chodzi o zmniejszanie ryzyka gospodarowania przez przedsiębiorcę (w postaci regulacji bezpośrednio dotyczących tej tematyki). Można zauważyć, iż polski ustawodawca – w ujęciu długookresowym – kładzie duży, rosnący nacisk na tworzenie warunków do zmniejszania ryzyka obrotu gospodarczego

Social Capital – A Theoretical Model to Pragmatic Solutions

Kapitał społeczny postrzegany jest – w ujęciu mikro- jako fundament współdziałania między ludźmi, w ujęciu makro – jako czynnik rozwoju lokalnego i regionalnego. Literatura opisuje jego wpływ na różne sfery życia społecznego, tj. ekonomiczną, społeczną, kulturową. Różnice występujące w definicjach pojęcia (Putnam, Bourdieu, Coleman) pociągają za sobą komplikacje zarówno natury teoretycznej (czy istnieje jedna, czy wiele form kapitału społecznego?; jakie są jego źródła?; jakie funkcje pełni?; czy jest wielkością, którą można kształtować?), jak i metodologicznej (problemy z operacjonalizacją pojęcia). Niezależnie jednak od różnych ujęć teoretycznych, czy wymiarów kapitału społecznego, wśród charakterystycznych dla niego elementów składowych, wyróżnia się: więzi społeczne (sieci powiązań), normy społeczne oraz zaufanie. Elementem uzu-pełniającym w opisach empirycznych jest zaangażowanie i partycypacja obywatelska. Wyniki badań wskazują, że społeczeństwo polskie charakteryzuje się niskim poziomem kapi-tału społecznego, przy czym jego poziom jest silnie uwarunkowany lokalnie. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja propozycji działań, jakie mogą podjąć władze samorządowe, aby budować kapitał społeczny wśród członków społeczności lokalnych. W stosunku do władz centralnych postuluje się prowadzenie stosownej polityki społecznej. Szczególną rolę w kształtowaniu kapitału społecznego na poziomie lokalnym przypisuje się działaniom władz samorządowych, które mogą wspierać instytucje społeczne, które są nośnikami kapitału społecznego w szczególności organizacje trzeciego sektora), przez odpowiednie profilowanie wydatków budżeto-wych, czy wytworzenie sfery publicznej komunikacji i kształtowanie partycypacji obywatelskiej. Mogą również, jak wskazują ekonomiści, w umiejętny sposób sprawować władzę. Działania te powinny być nakierowane na wzmocnienie kapitału typu bridging i jednoczesne eliminowanie słabych stron kapitału typu bonding.Social capital can be perceived as the foundation of interaction between people (at a microlevel perspective) and as a factor of local and regional development (at a macro-level perspective). Literature describes its impact on different spheres of social life, ie. economic, social, cultural. The differences in definitions of this concept (Putnam, Bourdieu, Coleman) entail complications of theoretical nature (is there one or many forms of social capital?; what are its sources?; what is its function?; can its amount be influenced?) and methodological difficulties (problems with opera-tionalization of the concept). Regardless of the different theoretical approaches and the dimensions of social capital, its characteristic components can be distinguished, such as: social relations (networks), social norms and trust. Additionally, two other elements are used in empirical descriptions: engagement and civic participation. Research results indicate that Polish society is characterized by a low level of social capital, which is strongly conditioned locally. The main objective of this paper is to present proposals for actions which could be taken by local authorities in order to build social capital among the members of the local community. With respect to the central government, the paper recommends implementing appropriate social policy. A special role in the formation of social capital at the local level is attributed to local authorities, which can support social institutions fostering social capital (particularly third sector organizations) through the appropriate profiling of expenditure, creating public sphere of communication and the development of civic participation. They can also, as shown by economists, skillfully exercise power. Aforementioned measures should be aimed at strengthening bridging social capital while simultaneously eliminating the weaknesses of bonding social capital

JST a organizacje pozarządowe – modele współpracy

Relacje pomiędzy JST a organizacjami pozarządowymi wynikają z regulacji prawnych, a współpraca uznawana jest za podstawową i naczelną zasadę łączącą sektory samorządowy i pozarządowy. W pierwszej, teoretycznej części artykułu, przedstawiony został przewidziany przepisami prawa katalog form współdziałania, na którego podstawie zbudowano teoretyczny model współpracy JST z organizacjami pozarządowymi. Model ten uwidacznia, że to samorządy posiadają szczególne prerogatywy w określaniu płaszczyzn, form i zakresu współpracy. Wyniki badań empirycznych wykazały, że fakultatywny i otwarty charakter katalogu form współdziałania prowadzi do powstania asymetrycznej relacji, w której organizacje pozarządowe pełnią pozycję służebną. Sytuację tę petryfikuje finansowe uzależnienie NGO od dotacji płynących z JST. Wniosek ten potwierdzają wyniki monitoringu form współpracy. W drugiej części artykułu zaprezentowane zostały wyniki badań własnych. Empiria skoncentrowana została na zagadnieniu funkcjonowania pozafinansowych instrumentów współdziałania. Zebrany materiał posłużył do prezentacji trzech zagadnień badawczych. Po pierwsze podjęto próbę uchwycenia modeli wsparcia stosowanych przez JST. Ze względu na swoisty charakter stosowanych form współpracy, założenie to okazało się niemożliwe do zrealizowania. Drugie zagadnienie zakładało, że typ gminy jest cechą różnicującą formę i liczność stosowanych przez JST instrumentów, co zostało potwierdzone w przeprowadzonych analizach. Po trzecie przyjęto, że stosowane formy wsparcia różnicują kondycję organizacji pozarządowych na terenie badanych gmin. W celu weryfikacji założenia dane empiryczne zostały uzupełnione statystykami z GUS. Przeprowadzone analizy umożliwiły prezentację katalogu tych form wsparcia, które towarzyszą dobrej kondycji trzeciego sektora i dynamice jego rozwoju.Relationship between local government and non-government organizations is the result of legal regulations, and the cooperation is recognized as root and supreme rule connecting both local government and non-government sectors. In the first, theoretical part of the article, catalogue of cooperation forms with all law regulations was introduced. It was the basis on which the theoretical model of cooperation between local government and non-government sectors was built. This model indicates, that the local government units possess prerogatives in creating the areas, forms and range of cooperation. The results of empirical studies show that facultative and open model of cooperation forms catalogue leads to creation of the asymmetric relationship in which non-government organization fulfil ancillary nature position. This situation is gorgonized by financial dependence of non-government organization from local government unit grants. The conclusions are based on the cooperation forms monitoring. In the second part of the article, the results of self-studies were presented. Empirics was con- -centrated on functioning of non-financial cooperation facilities. Gathered material served to present three experimental issues. Firstly, an attempt was made to capture the support models used by local-government units. Because of peculiar nature of the implemented cooperation forms, this assumption was impossible to achieve. The second assumption, on the other hand, stated that the territorial type is a feature which diversifies forms and number of used facilities, which was confirmed in the conducted analyses. Finally, it was assumed that implemented support forms diversify the shape of non-government organizations on the research territories. To verify the assumption, empirical data was completed with Central Statistical Office of Poland. The analyses conducted enabled the presentation of support forms catalogue, which accompany good shape of third sector and dynamics of its development

Значение роли органов местного самоуправления в формировании гражданского участия

Partycypacja obywatelska oznacza aktywne uczestnictwo obywateli w rządzeniu. Potrzeba jej rozwoju wynika przede wszystkim z konieczności wzbogacenia i uzupełnienia tradycyjnych mechanizmów demokracji przedstawicielskiej. Partycypacja obywatelska obejmuje cztery kategorie zaangażowania w życiu publicznym: aktywność publiczną, angażowanie obywateli, partycypację wyborczą i partycypację obowiązkową. Artykuł poświęcony został problematyce angażowania obywateli, czyli tym działaniom, które są inicjowane i kontrolowane przez władze publiczne. Założono, że partycypacja obywatelska ma najsilniejsze umocowanie w środowisku lokalnym i powinna być jednym ze stałych elementów polityki samorządu. Wśród czynników warunkujących aktywność publiczną szczególną uwagę zwrócono na zinstytucjonalizowane reguły praktykowania partycypacji. Mają one niejednokrotnie fakultatywny charakter, a więc ich użycie i funkcjonowanie jest uzależnione od władz samorządowych i wprowadzenia zasad zarzadzania lokalnego. Teoretyczne założenia dotyczące narzędzi i modeli partycypacji publicznej stały się podstawą badań przeprowadzonych w jednostkach samorządu terytorialnego. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że niespełna 2% samorządów pozostaje na poziomie informowania, kolejne 5% plasuje się na szczeblu pozyskiwania opinii, a blisko 3/4 gmin osiąga poziom konsultowania. Tylko w 8,5% gmin wystąpiły natomiast formy współdecydowania. W artykule przedstawiono dwa założenia badawcze: 1) poziom partycypacji jest uzależniony od typu gmin; 2) wyższym poziomom partycypacji obywatelskiej towarzyszy rozwój partycypacji społecznej oraz rozwój przedsiębiorczości. Wyniki analiz potwierdziły te założenia.Civic participation means citizens’ active participation in governance. The need of its development results from the necessity of enrichment and complement traditional mechanisms of representative democracy. Civic participation comprises four categories of engagement in public life: public action, public involvement, electoral participation and obligatory participation. The paper concentrates on public’ involvement, meaning these actions which are initiated and controlled by public authorities. It is assumed that civic participation has the strongest rooting in local environment and should be one of the local government’s constant elements. Institutionalized rules of participation practice are among factors conditioning public activity. They are often optional, therefore their usage and functioning depend on local authorities and by introduction of the principles of local governance. Theoretical assumptions on tools and models of public participation became the basis of the research conducted among local government units. The results show that less than 2% of government units remain on the level of information, further 5% rank on the level of information acquisition and almost 3/4 of the communities reaches the level of consultations. Co-decision appeared in only 8.5% of the communities. The article presents two research assumptions 1) the level of participation depends on the type of the community, and 2) the higher civic participation level the greater development of social participation and entrepreneurship. The results of analysis confirmed these assumptions

The Demographic Changes and the Evolution of Higher Education System in Poland

Tekst przedstawia wpływ czynników demograficznych na zmiany zachodzące w szkolnictwie wyższym w Polsce. Głównymi bodźcami warunkującymi owe zmiany są wyże i niże demograficzne. Wyż demograficzny doprowadził w latach 1990–2007 do boomu edukacyjnego na poziomie szkolnictwa wyższego. Wśród pozytywnych aspektów charakteryzujących ten okres należy wymienić powstanie i dynamiczny rozwój niepublicznych szkół wyższych, ułatwiony dostęp do edukacji na poziomie szkolnictwa wyższego, wzrost współczynnika skolaryzacji i odsetka osób z wykształceniem wyższym. Słabą stroną procesu umasowienia kształcenia jest zbyt wysoki odsetek studentów kształcących się w trybie niestacjonarnym i pojawienie się na rynku pracy nadmiernej liczby absolwentów kierunków pedagogicznych, humanistycznych i społecznych, przy jednoczesnym ich deficycie na kierunkach technicznych i ścisłych. Jednak po latach rozkwitu szkolnictwa wyższego przypuszcza się, że prognozowany na lata 2017–2027 niż demograficzny wywoła prawdopodobnie upadek wielu uczelni wyższych. Należy pamiętać, że zaprezentowane analizy mają ograniczony, jednostronny charakter. Odwołanie się do czynników demograficznych daje zawężone pole wnioskowania. Wprawdzie rozmiary populacji stwarzają potencjał (lub jego brak), jednak dopiero konkretne warunki społecznogospodarcze mogą doprowadzić do jego wykorzystania lub zaprzepaszczenia.The article concentrates on demographic factors influence on changes taking place in higher education system in Poland. The main impulses determining these changes are population explosions and busts. The population explosion has led to education boom in higher education in years 1990–2007. Dynamic evolution of non-public colleges, facilitation of access to higher education, the growth of percentage of people with higher education must be mentioned among positive aspects characterizing this period of time. On the contrary, too many students on extra-mural studies, too many graduates after pedagogy, social sciences and humanities are negative aspects of the same process. However, predicted baby bust during 2017–2027 years may cause a collapse of many colleges. One must remember that presented analysis are one-sided and limited. The exploitation of demographic data gives narrow analysis field. The population size makes potential (or its lack), but especially specific socio-economic conditions may result in this potential use or ruin