Cezanın Davranışlar Üzerindeki Etkisi

Ceza işlemi, bir davranışın ortadan kaldırılması için sıklıkla başvurulan bir davranış kontrolü tekniğidir. Eğitimde, trafikte, sosyal ilişkilerde vb. tüm durumlarda, istenmedik davranışların ortadan kaldırılması için ceza işlemi kullanılmaktadır. Teknik terimlerle ifade edilecek olursa, ceza, bir davranıştan sonra itici uyarıcı (aversive stimulus) verilmesi veya olumlu pekiştireci elde etme fırsatının kaybolması demektir (Skinner, 1S53). Ceza her davranışa uygulanabilir ve pekiştirme tarifelerinde olduğu gibi ceza da tarifeye tabi olabilir (Azrin, Haiz, Hake, 1363). Cezanın etkileri incelenirken bazı değişkenlerin göz önünde tutulması gerekir. Bunlardan bir tanesi, cezalandırılan davranışın pekiştirilip pekiştirilimediği ve cezanın şiddetidir. Ayrıca cezanın veriliş sıklığı ve organizmanın güdüsel durumu da etkili olmaktadır. Bu yazıda, bu değişkenlerin etkileri ve cezanın sonuçları kısaca ele alınacaktır

Relevance of components of Investment Model and some variables in close relationships with high and low self-monitoringYakın ilişkilerde Yatırım Modeli unsurlarının ve bazı değişkenlerin yüksek ve düşük izlenim ayarlamacılığı ile ilgisi

The aim of this study is to investigate the relationship between some variables related to close relationships (expectation of the relationship duration, loyalty to the relation, finding the partner attractive, evaluating the quality of the relationship positively, having issues in the relationship, reliance on the relationship, the wish that she/he had never started the relationship, finding the relationship important, happiness with the partner) and the components of Investment Model (relationship satisfaction, quality of alternatives, relationship investment) with self-monitoring which is a variable related to the self concept. For this aim, married or not, 472 participants which have a romantic relationship, completed a personal information form, Snyder’s Self-monitoring Scale (Bacanlı, 1990; Snyder, 1974) and Relationship Stability Scale (Büyükşahin, Hasta,& Hovardaoğlu, 2005; Rusbult, Martz, &Agnew,1998). A logistic regression is conducted to investigate whether the components of Investment Model are relevant to any self-monitoring groups (high self-monitoring or low self-monitoring). Results indicated that quality of alternatives (positively) and having issues in the relationship (negatively) are related to high self-monitoring. Results are discussed in terms of theoretical approaches. ÖzetBu araştırmada yakın ilişkilerle ilgili bazı değişkenlerin (ilişki süresine ilişkin beklenti, ilişkiye bağlılık, partneri çekici bulmak, ilişkinin niteliğini olumlu değerlendirmek, ilişkide sorun yaşamak, ilişkide güvende hissetmek, ilişkiye hiç başlamamış olmayı istemek, ilişkiyi önemli bulmak, partnerle mutluluk) ve Yatırım Modeli’nin (Investment Model) unsurları (ilişki doyumu, seçeneklerin niteliğinin değerlendirme, ilişki yatırımı) ile benlik kavramıyla ilişkili izlenim ayarlamacılığı (self-monitoring) değişkeninin ilgili olup olmadığının test edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, (evli ya da evli olmayan) bir romantik ilişkisi bulunan 472 kişiye kişisel bilgi formu, Kendini Ayarlama Ölçeği (Bacanlı, 1990; Snyder, 1974) ve İlişki İstikrarı Ölçeği (Büyükşahin, Hasta ve Hovardaoğlu, 2005; Rusbult, Martz ve Agnew,1998) uygulanmıştır. Yapılan lojistik regresyon analizi ile araştırma kapsamında ele alınan ve yakın ilişkilerle ilgili değişkenlerin ve Yatırım Modeli unsurlarının yüksek ya da düşük izlenim ayarlamacılığı gruplarından herhangi biriyle ilgili olup olmadığı test edilmiştir. Analiz sonucunda seçeneklerin niteliğini değerlendirme (pozitif olarak) ve ilişkide sorun yaşama  (negatif olarak) değişkenlerinin yüksek izlenim ayarlamacılığı ile ilgili olduğu bulunmuştur. Sonuçlar kuramsal yaklaşımlar çerçevesinde tartışılmıştır