Детермінанти сталого розвитку підприємств в умовах турбулентності

У монографії розглядаються теоретичні і практичні аспекти проблем розвитку обліково-контрольного та аналітичного забезпечення управління сучасними підприємствами. Висвітлено питання теорії та практики економічного аналізу у формуванні конкурентної стратегії підприємств. Обгрунтовано напрями використання аудиту у контексті дослідження поточних та перспективних тенденцій розвитку економіки. Обгрунтовано роль звітності у підвищенні ефективності функціонування суб’єктів підприємницької діяльності. Запропоновано шляхи розв’язання проблем управління розвитком соціально-економічних систем в умовах післякризового відновлення

Akumulacja jonów CR(VI) przez grzyby mikroskopowe

The purpose of the study was to optimize the removal of Cr(VI) by means of the Trichoderma viride strain isolated from chromium mud samples a well as the Aspergillus niger and Penicillium citrinum strains from other environments. The growth of organism and removal of chromium(VI) was carried out in water solution of various chromium(VI) contents. The research was carried out at optimal pH for each fungus i.e. Aspergillus niger 4.0, Penicillium citrinum 5.0 and Trichoderma viride 4.5. During 14 days of incubation, samples of 5 ml each were collected every day in order to determine chromium(VI) content in the solution and the efficiency of bioaccumulation of this element was then specified. Furthermore, chromium contents in filtrate and mycelium were checked to verify this type of biological activity of microorganisms. The fungi culture investigated in this study could grow at 10-125 mg/l chromium concentration which indicated that it was characterized by high tolerance to various concentrations of chromium. At 125 mg/l chromium, these organisms could accumulate successfully about 90% of chromium. High tolerance of this culture can make it a potential candidate to be a heavy metal scavenger of chromium.W artykule przedstawiono biologiczne usuwanie jonów Cr(VI) z roztworu wodnego przy użyciu szczepu grzyba z gatunku Trichoderma viride pochodzącego z próbek błota pochromowego oraz czystych kultur grzybów Aspergillus niger i Penicillium citrinum, wyizolowanych z innych środowisk. Wzrost organizmu oraz usuwanie chromu(VI) przeprowadzono w roztworze wodnym o różnej zawartości chromu(VI). Badania były przeprowadzane przy optymalnym pH dla każdego rodzaju grzyba: Aspergillus niger 4,0, Penicillium citrinum 5,0, Trichoderma viride 4,5. W czasie 14 dni inkubacji, codziennie, pobierano 5 ml próbki roztworu w celu oznaczenia zawartości chromu(VI) w roztworze i na tej podstawie określono efektywność bioakumulacji tego pierwiastka. Sprawdzono również zawartość chromu w przesączu oraz grzybni w celu potwierdzenia tego rodzaju biologicznej aktywności mikroorganizmów. Czyste kultury grzybów badane w tym artykule mogły rozwijać się przy zawartościach chromu 10-125 mg/l co pokazuje ich wysoką tolerancję na różne zawartości chromu. Przy zawartości chromu równej 125 mg/l te mikroorganizmy mogły akumulować około 90% chromu zawartego w roztworze. Wysoka tolerancja tych kultur czyni je potencjalnymi kandydatami do wychwytywania chromu ze środowiska

Правовий захист дочірніх компаній відповідно до польського законодавства закону про свободу господарської діяльності

High hopes for creating a viable system of protection of controlled entities were placed on the "large amendment" of Chapter V of the Act on Freedom of Business Activities concerning the control of businesses. The crowning achievement of the expectations of entrepreneurs would be granting them independent legal protection in the form of opposition to the taking up and pursuit of control activities by all inspection bodies. The subject of the article is to present an extremely current problem of the so-called objection proceedings, in particular the discussion of the scope of the subject and object, the determination of the effects of its filing, as well as the possibility of appeal against the order to continue the inspection operations by submitting complaints. The intention of this article is the analysis and evaluation of the rules in objection proceedings, which, from the point of view of the protection of legitimate interests of entrepreneurs raise many controversies

Правовий захист дочірніх компаній відповідно до польського законодавства закону про свободу господарської діяльності

High hopes for creating a viable system of protection of controlled entities were placed on the "large amendment" of Chapter V of the Act on Freedom of Business Activities concerning the control of businesses. The crowning achievement of the expectations of entrepreneurs would be granting them independent legal protection in the form of opposition to the taking up and pursuit of control activities by all inspection bodies. The subject of the article is to present an extremely current problem of the so-called objection proceedings, in particular the discussion of the scope of the subject and object, the determination of the effects of its filing, as well as the possibility of appeal against the order to continue the inspection operations by submitting complaints. The intention of this article is the analysis and evaluation of the rules in objection proceedings, which, from the point of view of the protection of legitimate interests of entrepreneurs raise many controversies

Bioflotacja jako metoda alternatywna dla odsiarczania węgli, cz. 1

Bioflotation might be developed as a new process for the removal of pyritic sulfur from fine coal. An application of bacteria to flotation would shorten the periods of the microbial removal of pyrite from some weeks by leaching methods to a few minutes. The bioflotation mechanism is based on rapid adhesion of bacterial cells with hydrophilic properties to the pyrite surface, which changes the properties of the mineral substance’s surface from hydrophobic to hydrophilic. As a consequence, air bubbles form aggregates only with hydrophobic coal particles, and pyrite falls to the bottom of the flotation chamber as waste. This article shows that the possibility of using bacteria in the flotation process in place of toxic chemicals has significant environmental and economical benefit.Bioflotacja może być użyta jako proces usunięcia pirytu z węgla. Zaaplikowanie bakterii do flotacji z metodą ługowania skróciłoby okresy usuwania mikrobowego pirytu z kilku tygodni do kilku minut. Mechanizm bioflotacji bazuje na szybkim przyleganiu komórek bakterii o właściwościach hydrofilicznych do powierzchni pirytu, co zmieni cechy minerały z hydrofilicznych na hydrofobiczne. W konsekwencji powietrze wznosiłoby jedynie hydrofobiczne cząstki węgla, a piryt opadałby na dno komory flotacyjnej w postaci odpadu. Artykuł prezentuje możliwości użycia bakterii w procesie flotacji w miejsce toksycznych chemikaliów wraz z ich środowiskowymi i ekonomicznymi korzyściami

Falsyfikacja modeli matematycznych na podstawie intensywności źródeł entropii na przykładzie procesu elektrolizy aluminium

A new method of falsification of the mathematical model of the processes taking place inside the aluminium electrolysis cell has been proposed. The method is based on the comparison of the calculation results of the entropy generation rates obtained in theoretical way with the exergy losses estimated from global exergy balance equation. Following irreversible processes have been analyzed - electric current flow, diffusion at the cathode, heat and electric current flow through the anode and cathode, irreversible carbon combustion, heat transfer from electrolyser to the surroundings and convection inside the electrolyte. Exergy balance calculations have been based on the experimental results from industry. The proposed procedure shows good accuracy between mathematical model and experimental data.W artykule zaproponowano metodę falsyfikacji modelu matematycznego procesów jednostkowych zachodzących w elektrolizerze aluminium poprzez porównanie wartości sumarycznego źródła entropii z wartością strat egzergii wynikającą z zamknięcia globalnego bilansu egzergii. Wiarygodność porównania uścislono poprzez uzgodnienie bilansów substancji i energii. Wyniki obliczeń oparto na bezpośrednich pomiarach przemysłowych. Stwierdzono dobra zgodność modelu matematycznego z wynikami pomiarów

Biodesulphurisation of coal with the use of Acidithiobacillus thioparus bacteria

W procesie spalania węgla większość siarki zawartej w węglu przechodzi do gazów spalinowych w postaci tlenków siarki, będących główną przyczyną powstawania kwaśnych deszczy. Jednym ze sposobów ograniczenia ich emisji może być zastosowanie procesu biologicznego ługowania siarki przed spaleniem, czyli w miejscu wydobycia. W artykule przedstawiono wyniki bioodsiarczania węgla z KWK „Halemba" z wykorzystaniem autochtonicznych bakterii z rodzaju A. thioparus z uwzględnieniem stopnia uziarnienia i ilości biomasy.In the process of coal combustion the majority amount of sulphur contained in coal passes to the combustion gases in the form of sulphur oxides being the main reason of acid rains occurrence. One of the methods of limiting their emission may be the use of biological process, leaching the sulphur before combustion which is in the area of exploitation. This paper presents the results of coal biodesulphurisation in Halemba mine with the use of indigenous A. thioparus bacteria and taking into account the grain-size distribution and the amount of biomass

Bioakumulacja jonów Cr(VI) z roztworów wodnych przy wykorzystaniu grzyba Penicillium citrinum

W artykule przedstawiono biologiczne usuwanie jonów Cr(VI) z roztworu wodnego przy użyciu czystej kultury grzyba Penicillium citrinum. Wzrost organizmu oraz usuwanie chromu(VI) przeprowadzono w roztworze wodnym o różnej zawartości chromu(VI), oraz przy określonym optymalnym pH. W czasie 14 dni inkubacji, codziennie, pobierano 5ml próbki roztworu w celu oznaczenia zawartości chromu(VI) w roztworze i na tej podstawie określono efektywność biologicznego usuwania tego pierwiastka. Ponieważ usuwanie chromu(VI) z roztworu wodnego może zachodzić wskutek procesów redukcji, biosorpcji lub bioakumulacji to aby określić, który z tych procesów miał miejsce w trakcie badań wykonano oznaczenia zawartości Cr(III) w próbkach pożywki oraz zawartości chromu ogólnego w przesączu po płukaniu grzybni oraz w grzybni. Badania wykazały wysoką skuteczność grzyba mikroskopowego z gatunku Penicillium citrinum w eliminacji jonów chromu(VI) z roztworu – w przypadku najwyższego stężenia Cr(VI) równego 125 mg/l stopień usunięcia wynosił 90%

Chemiczna i biologiczna analiza błota pochromowego

The paper presents chemical and microbiological analysis (were from qualitative and quantitative point of view) of the collected samples of wastes. The procedure of chemical analysis is based on a quantitative extraction of Cr(VI) from the solid samples and its determination in the extract by the method of flow coulometry by means of apparatus EcaFlow 150GLP, applying calibration by method of model curve. The determination of chromium by flow coulometry is based on utilization of inner electrode coulometric titration. Microbiological analysis shows that the concentration of chromium(VI) above 2000 mg/l is toxic for psychro- and mesophilous bacteria, stopping the growth of their colonies, but fungi from sort Rhizopus sp. and Penicillium sp. are tolerant for high concentrations of chromium(VI).Artykuł przedstawia analizę chemiczną i biologiczną (jakościową i ilościową) pobranych próbek odpadów. Procedura analizy chemicznej oparta była na ilościowej ekstrakcji Cr(VI) z próbek błota pochromowego i jego oznaczeniu w przesączu metodą kulometrii przepływowej przy użyciu aparatu EcaFlow 150GLP, wykorzystując kalibrację metodą krzywej wzorcowej. Oznaczanie chromu metodą kulometrii przepływowej opiera się na wykorzystaniu wewnątrzelektrodowego miareczkowania kulometrycznego. Analiza mikrobiologiczna pokazała, że stężenie chromu(VI) powyżej 2000 mg/l jest toksyczne dla bakterii psychro- i mezofilnych, hamując wzrost ich kolonii, podczas gdy grzyby z rodzaju Rhizopus sp. i Penicillium sp., odznaczają się tolerancją na wysokie stężenia chromu(VI)