The burden of caregivers of patients after stroke

Ponad połowa chorych, którzy przeżyli udar mózgu, wymaga częściowej lub całkowitej opieki ze strony innych osób. Sprawowanie opieki nad pacjentem pociąga za sobą następstwa w postaci poważnego obciążenia fizycznego i psychicznego ocenianego za pomocą wskaźników subiektywnych i obiektywnych. W niniejszej pracy przedstawiono różne koncepcje teoretyczne obciążenia oraz zaprezentowano metody pomiaru tego zjawiska. Ponadto dokonano przeglądu dotychczasowych badań dotyczących obciążenia, ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynniki warunkujące poziom obciążenia zarówno ze strony chorego, jak i opiekuna.Over a half of stroke survivors require partial or full help from other people. Caregiving of stroke patients results in severe physical and psychological burden which is evaluated with the help of objective and subjective indicators. Various concepts of burden and methods of measuring this phenomenon have been presented in this paper. Moreover, an overview of empirical researches on the burden was presented, with a special consideration of factors determining a level of the burden both from the side of a caregiver and a patient

Consequences of stroke in the light of objective and subjective indices: A review of recent literature

Despite a significant progress in prevention, treatment and management in the past decades, stroke remains the most common disabling chronic condition in adult population. It may be a source of serious temporary or permanent consequences. These consequences should be recognised and measured for defining and implementation of remedial interventions and for optimum utilisation of health care resources. The aim of this work was to present sequels of stroke, taking into account objective and subjective indices, as documented in the recent literature of the subject. Selected data on mortality and survival following stroke were presented, the up-to-date literature was reviewed and register-based prospective studies were presented on quality of life (QoL) in post-stroke patients. Systematic reviews and meta-analyses of randomised controlled trials (RCTs) were summed up, related to efficacy of interventions aimed at improving QoL of the patients. Moreover, the studies were reviewed on burden and QoL experienced by caregivers of post-stroke patients and results were summed up of RCT synthesis aimed at reducing the burden and at improving QoL in the caregivers. The analysed studies indicated that stroke exerts a long-term, negative effect on patients’ QoL, promoting a decrease in this measure and burdening a significant proportion of the family caregivers. The applied till now different interventions and programmes targeted at the patients and at their carers analysed in RCTs showed no or modest effects on improving of QoL or reducing the caregiver's burden

Immunomodulacyjne leczenie stwardnienia rozsianego — zadania i rola pielęgniarki neurologicznej

Multiple Sclerosis (SM) is the most common chronic inflammatory autoimmune demyelinating disease affecting the central nervous system. It affects mainly young people, aged 20–40.The onset of the disease usually takes the form or bouts followed by periods of remission. Immunomodulating treatment is a long-term therapy whose aim is to inhibit the occurrence of relapses and, in the long term-delay development of disability in a patient. The effectiveness of this treatment depends, among others, on the degree of preparation of the patient and their following the rules of the therapy. Most of the medication applied is administered by the patient at home as an injection or in the form of oral therapy. Nowadays two drugs are administered in hospitals. Since the very beginning of the treatment the patient and their family is provided with nursing care whose scope depends on the drug administered and on the condition of a patient. The procedures undertaken by the nurse include: educating the patient and their family in the preparation and administration of a drug, coping with adverse effects, monitoring the neurological and emotional condition of a patient and providing support during all treatment period. (JNNN 2018;7(4):160–165)Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą, demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu immunologicznym. Dotyczy głównie ludzi młodych, pomiędzy 20., a 40. rokiem życia. Początek choroby występuje najczęściej pod postacią rzutów i następujących po nich okresach remisji. Leczenie immunomodulacyjne jest terapią długotrwałą i ma na celu zahamowanie występowania rzutów choroby, a w dalszej perspektywie opóźnienie wystąpienia niesprawności u chorego. Skuteczność tego leczenia zależy m.in. od stopnia przygotowania pacjenta i przestrzegania przez niego zasad terapii. Większość stosowanych leków pacjent przyjmuje samodzielnie w warunkach domowych, pod postacią iniekcji lub doustnie. Obecnie dwa preparaty podawane są w warunkach szpitalnych. Od początku leczenia chory i jego rodzina zostają objęci opieką pielęgniarską, która jest zróżnicowana w zależności od zastosowanego preparatu oraz stanu klinicznego chorego. Działania podejmowane przez pielęgniarkę obejmują m.in.: edukację chorego i jego rodziny w zakresie umiejętności samodzielnego przygotowywania i podawania leku, radzenia sobie z działaniami niepożądanymi, monitorowanie stanu neurologicznego i emocjonalnego pacjenta oraz udzielanie wsparcia przez cały okres leczenia. (PNN 2018;7(4):160–165

Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia według EQ-5D-3L u chorych w okresie 5 lat po udarze mózgu

Introduction. In recent decades prognoses for stroke survivors regarding the risk of death or serious disability have improved, primarily due to stroke units, thrombolytic therapy and mechanical thrombectomy. Long-term research concerning the course of recovery and the consequences of strokes, which apart from clinical and functional indices would also include the quality of life, is relatively scarce. For this reason it is necessary to constantly update our knowledge of various aspects of the long-term process of recovery of stroke survivors.Aim. The aim of the present study was to assess health-related quality of life in a prospective manner over a period of up to five years following a stroke.Material and Methods. The study sample consisted of 27 patients (18 men and 9 women) aged between 53 and 82, mean age of 68.77 years (SD 8.16), 3 months, 12 months and 5 years after suffering from an ischaemic stroke. Quality of life was assessed using the Euro-Quality of Life Questionnaire (EQ-5D-3L), which covers five quality of life dimensions, the summary quality of life index (EQ — index), and self-assessment of health using the VAS scale (EQ VAS).Results. Quality of life impairment in various dimensions and at various time points of the study concerned from 8% to 60% of patients. Problems occurred mainly in the “pain/discomfort” dimension, and applied to more than 40% of patients during the observation period. The lowest intensity of problems was found in the “self-care” dimension, these referred to from 7% to 14.8% of patients. Mean levels of the EQ index were rather high in all assessments (> 0.80), while those of EQ VAS were moderate (between 60 and 70 points). They did not changed significantly over the period of observation.Conclusions. The quality of life of the majority of stroke patients is relatively good, although it differs for various dimensions. The quality of life in the “non-physical” dimensions is lower than in the physical dimensions. Also the quality of life of patients 3 months after a stroke does not change significantly over the next few years. (JNNN 2019;8(2):62–68)Wstęp. W ostatnich dekadach rokowanie w udarze mózgu w znaczeniu ryzyka zgonu i ciężkiej niepełnosprawności uległo poprawie, głównie dzięki funkcjonowaniu oddziałów udarowych, stosowania leczenia trombolitycznego i trombektomii mechanicznej. Badań długoterminowych dotyczących przebiegu zdrowienia i następstw udaru, obejmujących obok wskaźników klinicznych i funkcjonalnych, również jakość życia jest stosunkowo mało. Dlatego istnieje potrzeba uaktualniania wiedzy na temat różnych aspektów długoterminowego procesu zdrowienia chorych po przebytym udarze mózgu.Cel. Celem niniejszego badania była prospektywna ocena jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia w okresie do pięciu lat po przebytym udarze mózgu.Materiał i metody. Badaniem objęto 27 chorych, (18 mężczyzn i 9 kobiet) w wieku od 53 do 82 lat, średnia wieku 68,77 lat (SD 8,16) po upływie 3 miesięcy, 12 miesięcy i 5 lat po udarze niedokrwiennym. Do oceny jakości życia wykorzystano Euro-Quality of Life Questionnaire (EQ-5D-3L) obejmujący pięć dziedzin jakości życia, sumaryczny wskaźnik jakości życia (EQ — index) oraz samoocenę zdrowia na skali VAS (EQ VAS).Wyniki. Ograniczenia jakości życia w różnych dziedzinach i różnych punktach czasowych badania dotyczyły od 8 do 60% chorych. Problemy występowały głównie w dziedzinie „ból/dyskomfort”, dotyczyło to ponad 40% chorych w okresie obserwacji. Najmniejsze nasilenie problemów odnotowano w dziedzinie „samoopieka”, dotyczyły one od 7 do 14,8% pacjentów. Średnie poziomy wskaźnika EQ index we wszystkich ocenach były dość wysokie (> 0,80), a EQ VAS — średnie (od 60–70 pkt). Nie uległy one istotnym zmianom w okresie obserwacji.Wnioski. Jakość życia większości chorych po udarze jest dość dobra, aczkolwiek różna w różnych dziedzinach. Jakość życia w dziedzinach „nie fizycznych” jest niższa aniżeli w dziedzinach fizycznych. Jakość życia chorych po upływie 3 miesięcy od udaru nie zmienia się istotnie w okresie kolejnych kilku lat. (PNN 2019;8(2):62–68

Rola pielęgniarki w leczeniu stwardnienia rozsianego

Multiple sclerosis is a demyelinating disease of the central nervous system. This disease has an immunological origin and develops under the influence of environmental factors and genetic predisposition. The disease usually occurs between the age from 20 to 40 and progresses in phases of attacks and remissions. It requires a long-term pharmacological and non-pharmacological treatment and professional nursing care. The aim of this work below is presenting the role of a nurse in the treatment of multiple sclerosis patients. It has been reported that the role of a nurse in the treatment of the multiple sclerosis patient is associated withactive participation in the processes: monitoring the patient’s health state for symptoms of the side effects of used medication and its effectiveness (improvement in neurological and functional state), education and providing support to the patient and their family, as well as leading the patient through the process of the multiple sclerosis therapy during and after hospitalization. The education of the patient and their family includes, in the first place, the recommendations referring to procedures during the pharmacotherapy modifying the course of the disease, used during the attack of the multiple sclerosis and reducing the symptoms of the disease. (PNN 2012;1(1):29-34)Stwardnienie rozsiane jest demielinizacyjną chorobą centralnego układu nerwowego o podłożu immunologicznym, rozwijającą się pod wpływem czynników środowiskowych oraz predyspozycji genetycznej. Choroba ta występuje najczęściej między 20. a 40. rokiem życia i przebiega w fazach rzutów i remisji. Wymaga ona długotrwałej terapiifarmakologicznej i niefarmakologicznej oraz profesjonalnej opieki pielęgniarskiej.Celem niniejszej pracy jest przedstawienie roli pielęgniarki w leczeniu chorych na stwardnienie rozsiane. Z doniesień wynika, że rola pielęgniarki w leczeniu chorego na stwardnienie rozsiane związana jest z czynnym udziałem w procesie: monitorowania stanu zdrowia chorego w kierunku objawów skutków ubocznych stosowanych preparatów oraz ich skuteczności (poprawa stanu neurologicznego i funkcjonalnego chorego), edukacji oraz udzielania wsparcia choremu i jego rodzinie, a także prowadzeniu chorego przez proces terapii stosowanej w stwardnieniu rozsianym podczas hospitalizacji i po jej zakończeniu. Edukacja chorego i jego rodziny obejmuje przede wszystkim zalecenia dotyczące postępowania w czasie farmakoterapii modyfikującej przebieg choroby, stosowanej podczas rzutu choroby oraz eliminującej objawy choroby. (PNN2012;1(1):29-34

Opieka pielęgniarska nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym w trakcie leczenia immunomodulacyjnego lekami pierwszego rzutu

Multiple Sclerosis (SM) is a chronic demyelinating disease of the central nervoussystem with immunolo­gical background. MS is most frequently diagnosed in people between 20 and 40 years of age, and this isinmost cases the relapsing — remitting form of the disease. Immunomodulatory therapy used in these patients isto reduce the frequency of relapses, thus the inhibition of progressive neurological disability and improvement of quality of life of patients is reached. At present in Poland the registered drugs in the treatmentof immunomodulatory relapsing — remitting form of multiple sclerosis include: interferons, glatiramer acetate, natalizumabifingolimod. The condition for the effectiveness of this therapy is to follow the rules of procedure by the patient during the entire treatment period. The role of nurses in this area is very important. This paper presents the role of nurses in the course of immunomodulatory therapy of first-line drugs. These drugs include interferons and glatiramer acetate. Since the start of therapy by the patient, the nurse takes an active part in educating, monitoring, and providing support to the patient during the entire treatment period. Nursing interventions in these areas are varied and depend on the type of treatment, which in a given patient has been applied. (PNN 2013; 2(5): 223–227)Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosismultiplex — SM) jest przewlekłą, demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu immunologicznym. SM najczęściej diagnozowane jest u osób pomiędzy 20. a 40. rokiem życia i jestto w większości przypadków postać rzutowo-remisyjna choroby. Leczenie immunomodulacyjne stosowane u tych chorych ma na celu zmniejszenie częstości rzutów i, co z tym związane, zahamowanie postępującej niesprawności neurologicznej i poprawę jakości życia pacjentów. Obecnie w Polsce lekami zarejestrowanymi w leczeniu immunomodulacyjnym postaci rzutowo-remisyjnej stwardnienia rozsianego są: interferony, octan glatirameru, natalizumabifingolimod. Warunkiem efektywności tej terapii jest przestrzeganie przez chorego zasad postępowania podczas całego okresu leczenia. Rola pielęgniarki w tym obszarze jest bardzo istotna. Niniejsza praca przedstawia rolę pielęgniarki w trakcie leczenia immunomodulacyjnego lekami pierwszego rzutu. Do leków tych zaliczamy interferony i octan glatirameru. Od momentu rozpoczęcia terapii przez chorego pielęgniarka bierze czynny udział w edukowaniu, monitorowaniu, a także udzielaniu wsparcia choremu podczas całego okresu leczenia. Działania pielęgniarskie w tych obszarach są zróżnicowane i uwarunkowane rodzajem preparatu, jaki u danego pacjenta został zastosowany. (PNN 2013; 2(5): 223–227

Skala Northwick Park Dependency Score — nowe narzędzie do wykorzystania w praktyce pielęgniarskiej

Introduction. Evaluation of functional limitations in patients with ischemic stroke is essential in planning suitable nursing care. The main aim of all nursing procedures taken is to ensure the safety of patients, to provide the best, individualized care fulfilling patients’ needs and to support recovery process, considering the necessary number of nursing staff and time needed for these procedures. A tool helpful in the process of diagnosis and planning care is the Northwick Park Dependency Score — NPDS.Aim. The aim of the present study is to describe the Polish version of this scale and to assess its usefulness by comparing the NPDS with the Barthel Index — considered the “golden standard” for assessing patient’s disability and dependency.Material and Methods. The study included 100 elderly ischemic stroke patients aged 60 to 99 years (mean 76.1, SD 9.07). To assess patient’s dependency and thus the need of nursing care, the NPDS Scale was used. Functional status of patients was assessed with the Barthel Index, and the neurological state using the NIHSS.Results. Most items in NPDS, are similar to the items of the BI. However, the NPDS includes additional important questions regarding cognitive functions, communication and behavioral dysfunctions. It allows to estimate the number of nursing staff and their scope of competences necessary for providing care as well as time needed for particular nursing activities. There is a strong correlation between individual modules in the NPSD and the BI sales (r ≈ 0.90). Nevertheless, these are not interchangeable. The high correlation coefficient confirms the validity of the Polish version of the NPDS.Conclusions. NPDS is a simple and useful tool in nursing care allowing to plan the activities based on objective indicators. Despite many similarities it is not a substitute for the popular Barthel Scale. Therefore, the NPDS should be promoted in the nursing environment as a possible work tool. (JNNN 2018;7(1):4–11)Wstęp. Ocena ograniczeń funkcjonalnych u pacjenta z udarem niedokrwiennym mózgu jest podstawą zaplanowania odpowiedniej opieki pielęgniarskiej.Cel. Celem podejmowanych działań pielęgnacyjnych jest zapewnienie bezpieczeństwa, zaspokojenie potrzeb chorego i pomoc w procesie zdrowienia z uwzględnieniem niezbędnej ilości personelu pielęgniarskiego oraz czasu koniecznego do realizacji tych działań. Narzędziem ułatwiającym zarówno proces rozpoznania pielęgniarskiego, jak i planowania opieki jest Skala Zależności Northwick Park (The Northwick Park Dependency Score — NPDS). Celem pracy była charakterystyka polskiej wersji tej skali oraz porównanie jej ze Skalą Barthel — tzw. „złotym standardem” do oceny niesprawności i zależności pacjenta.Materiał i metody. Badaniem objęto 100 osób starszych z udarem niedokrwiennym mózgu w wieku od 60 do 99 lat (śr. 76,1, SD 9,07). Do określenia stopnia zależności pacjenta a tym samym zapotrzebowania na opiekę pielęgniarską wykorzystano skalę NPDS. Stan funkcjonalny chorych oceniono za pomocą Indeksu Barthel (BI), a stan neurologiczny za pomocą skali NIHSS.Wyniki. Większość pytań w NPDS — BCN i BI jest tożsama. NPDS jest bogatsza o pytania dotyczące funkcjonowania poznawczego, komunikowania się i zaburzeń behawioralnych. Pozwala również określić liczbę personelu i zakres kompetencji niezbędnych do zapewnienia opieki oraz czas potrzebny na wykonanie określonych czynności przy chorym. Istnieje bardzo silna korelacja pomiędzy poszczególnymi modułami skali NPDS i BI (r ≈ 0.90) tym niemniej narzędzia te nie są całkowicie zamienne. Wysoki współczynnik korelacji, będący mirą trafności teoretycznej jest wskaźnikiem poprawności psychometrycznej polskiej wersji skali NPDS.Wnioski. Skala NPDS jest prostym i przydatnym w praktyce pielęgniarskiej narzędziem ułatwiającym planowanie opieki w oparciu o obiektywne wskaźniki. Pomimo zbliżonej zawartości, nie jest substytutem popularnej Skali Barthel. Zasadnym jest rozpropagowanie NPDS w środowisku pielęgniarskim, jako potencjalnego narzędzia pracy. (PNN 2018;7(1):4–11

The burden of caregivers of patients after stroke — preliminary results

Wstęp. W pracy przedstawiono ocenę poziomu obciążenia opiekunów osób po udarze mózgu oraz wyniki badania zależności między obciążeniem a czynnikami ze strony opiekuna (cechy społeczno-demograficzne, stan emocjonalny, samoocena stanu zdrowia, wsparcie społeczne, poczucie koherencji oraz czas przeznaczony na opiekę). Materiał i metody. Badaniem objęto 30 par (opiekunów i chorych) po 6 miesiącach od momentu wypisania chorego ze szpitala. Obciążenie badano za pomocą polskiej wersji Caregiver Burden Scale (CB Scale). Stan emocjonalny, poczucie koherencji oraz wsparcie społeczne opiekunów badano za pomocą: Hospital Anxiety and Depression Scales (HADS) służącej do oceny leku i depresji, Kwestionariusza Orientacji Życiowej (SOC-29, Sense of Coherence Questionnaire), Berlińskiej Skali Wsparcia Społecznego (BSSS, Berlin Social Support Scale). Udokumentowano również dane społeczno-demograficzne. Wyniki. Stwierdzono obciążenie (CB Scale) na średnim poziomie. Wykazano istotne statystycznie zależności między obciążeniem a lękiem (r = 0,64; p < 0,05) i objawami depresji (r = 0,49; p < 0,05) oraz poczuciem zrozumiałości (SOC-29) opiekunów (r = -0,55; p < 0,05). Nie wykazano istotnych statystycznie zależności między obciążeniem (CB Scale) a wsparciem społecznym (BSSS). Wnioski. Obciążenie opiekunów determinowały przede wszystkim czynniki wewnętrzne opiekunów, a nie czynniki zewnętrzne, takie jak wsparcie społeczne. Wpływ wsparcia społecznego będzie analizowany w przyszłych badaniach.Background. To estimate a level of caregiver&#8217;s burden of stroke patients and to identify correlates of the burden level from a caregiver&#8217;s side (socio-demographic data, emotional status, self-estimate of health, social support, sense of coherence, time spent for caregiving). Material and methods. A hospital-based sample of 30 couples (caregivers and patients) were interviewed 6 months after a discharge. The burden was assessed using the Polish version of Caregiver Burden Scale (CB Scale). Emotional status, sense of coherence and social support were evaluated with Hospital Anxiety and Depression Scales (HADS), Sense of Coherence Questionnaire (SOC-29), Berlin Social Support Scale (BSSS). Socio-demographic data were also gathered. Results. The scores of (CB Scale) were at a medium level. The burden level correlated significantly with anxiety (r = 0.64; p < 0.05), depression (r = 0.49; p < 0.05) and the comprehensibility subscale of SOC (r = -0.55; p < 0.05). Correlation between burden (CB Scale) and social support (BSSS) was not significant. Conclusions. The caregiver&#8217;s burden was determined mainly by caregiver&#8217;s internal factors but not with the external factors such as a social support. The role of social support will be evaluated in further analyses

Obciążenie osób sprawujących opiekę nad chorym po udarze mózgu: w kierunku modelu strukturalnego

Background and purpose Stroke may impose a severe burden on both the patients and their caregivers. Although there is substantial literature relating to the adverse impact of stroke on patients, considerably less is known about its impact on their caregivers. The aim of this study was to analyse predictive factors of the overall burden in caregivers of stroke victims and to verify the structural model of burden, built on the basis of theoretical and empirical assumptions. Material and methods One hundred and fifty pairs of patients and their caregivers were evaluated. The Caregiver Burden Scale (CB), Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), Sense of Coherence Scale (SOC), Social Support Scale, Geriatric Depression Scale, Barthel Index and Scandinavian Stroke Scale were all used to evaluate caregiver burden and the characteristics of patients and caregivers. Results The caregivers experienced a moderate burden (mean CB = 2.08) and emotional distress (mean total HADS = 14.1). Path analysis showed that higher burden was associated with a lower SOC score, higher emotional distress, and lower patient's functional status. Higher emotional distress, in turn, was associated with lower SOC and lower patient's functional status. These results show that the burden and the degree of emotional disturbance are two distinct negative consequences of caregiving. Conclusions The negative consequences of caregiving depend mainly on the caregiver's intra-psychic factors and the patient's disability. Professional interventions should be targeted at enhancing caregivers’ ability to cope with stress, improving their caregiving skills and reducing the physical dependence of patients.Wstęp i cel pracy Udar mózgu (UM) niesie ze sobą poważne konsekwencje zarówno dla chorych, jak i dla ich opiekunów. Istnieją liczne badania dotyczące negatywnego wpływu UM na funkcjonowanie i jakość życia pacjentów, zdecydowanie mniej prac poświęcono następstwom udaru mózgu doświadczanym przez opiekunów. Celem niniejszej pracy była analiza czynników predykcyjnych obciążenia u opiekunów chorych po UM i weryfikacja modelu strukturalnego obciążenia skonstruowanego na podstawie założeń teoretycznych i przesłanek empirycznych. Materiał i metody Zbadano 150 par chorych po UM i ich opiekunów. Do oceny obciążenia oraz czynników ze strony pacjenta i opiekuna zastosowano: Skalę Oceny Obciążenia (CB), Szpitalną Skalę Lęku i Depresji (HADS), Skalę Poczucia Koherencji (SOC), Skalę Wsparcia Społecznego, Krótką Geriatryczną Skalę Depresji, Wskaźnik Barthel i Skandynawską Skalę Udaru Mózgu. Wyniki W badanej grupie opiekunów stwierdzono średni poziom obciążenia [średnia punktacja CB (zakres: 0–4) = 2,08] i nasilenia zaburzeń emocjonalnych [średnia punktacja w HADS (zakres: 0–42) = 14,1]. Analiza ścieżek wykazała, że wyższy poziom obciążenia był związany ze słabszym SOC, większym stopniem zaburzeń emocjonalnych opiekuna i gorszym stanem funkcjonalnym pacjenta. Z kolei gorszy stan emocjonalny opiekuna był powiązany ze słabszym SOC i mniejszą sprawnością chorego. Potwierdzono hipotezę, że obciążenie i zaburzenia stanu emocjonalnego stanowią odrębne, aczkolwiek powiązane ze sobą niekorzystne następstwa sprawowania opieki. Wnioski Negatywne skutki sprawowania opieki nad chorym po UM zależą głównie od czynników wewnątrzpsychicznych ze strony opiekuna i stopnia niepełnosprawności chorego. Działania profesjonalne powinny być ukierunkowane na wzmacnianie zdolności opiekunów do radzenia sobie ze stresem, poprawę ich kompetencji opiekuńczych oraz zwiększenie samodzielności pacjenta

Przebieg opieki nad chorym ze stwardnieniem rozsianym w kontekście farmakoterapii

Multiple sclerosis (SM) is an incurable, advancing, demyelinating illness with inflammatory background. It constitutes the most frequent cause of disability among young people, between 20 and 40 years of age. Despite the identification of multiple factors causing the disease, its pathomechanism has not been yet completely discovered. For this reason, finding an effective cure for multiple sclerosis continues to present a challenge (for modern scientists). The currently available treatment for SM aims to halt its progress and to minimalize complications related to the disease. The goal of the work was to provide an overview of the therapies currently available to those suffering from SM. Selecting an appropriate form of treatment and medication as well as preparing the patient and continuation of monitoring during the therapy constitute important elements of conducting an effective SM therapy.(JNNN 2015;4(3):130–137)Stwardnienie rozsiane (SM) jest nieuleczalną, postępująca chorobą emielinizacyjną o podłożu zapalnym. Stanowi najczęstszą przyczynę niepełnosprawności wśród ludzi młodych, pomiędzy 20 a 40 rokiem życia. Pomimo identyfikacji licznych czynników wywołujących chorobę, jej patomechanizm wciąż nie został do końca poznany. Z tego względu opracowanie skutecznego leku na stwardnienie rozsiane wciąż stanowi wyzwanie dla współczesnych badaczy. Obecnie dostępne leczenie SM ma na celu zahamowanie jej postępu i minimalizację powikłań choroby. Wybór preparatustosowanego w terapii chorych uzależniony jest od licznych czynników. Celem pracy było przedstawienie obecnie dostępnych metod terapii chorych na SM. Ważnym elementem prowadzenia skutecznej terapii chorych z SM jest nie tylko odpowiedni dobór formy leczenia i preparatu, ale również przygotowanie chorego i jego dalsze monitorowanie podczas trwania terapii.(PNN 2015;4(3):130–137