Na tropie szamanizmu w paleolicie – na przykładzie jaskiń Cougnac i Pech-Merle .

The author of this thesis searches for traces of shamanism in paleolithic period through identification of signs and anthropomorphic resemblances that can have a connection with different stages of trance and shamanistic visions. For this article, Pech-Merle and Cougnac cave were chosen. Chronological range in this paper covers a period when Gravettian and Magdalenian cultures functioned. In order to carry out the above assumptions, the author used the results of structuralist research- search- ing for deep meaning and symbols, neuropsychological research – influence of altered states of con- sciousness on human and role of rites in simple societies, ethnographic research- different types of shamanic vocation and visions of shamanistic cosmology as well as interpretation of paintings and engravings based on the above mentioned scientific instruments. In the conclusion, the author shows that magical and religious practices similar to shamanism could function in paleolithic hunter-gatherer societies.The author of this thesis searches for traces of shamanism in paleolithic period through identification of signs and anthropomorphic resemblances that can have a connection with different stages of trance and shamanistic visions. For this article, Pech-Merle and Cougnac cave were chosen. Chronological range in this paper covers a period when Gravettian and Magdalenian cultures functioned. In order to carry out the above assumptions, the author used the results of structuralist research- search- ing for deep meaning and symbols, neuropsychological research – influence of altered states of con- sciousness on human and role of rites in simple societies, ethnographic research- different types of shamanic vocation and visions of shamanistic cosmology as well as interpretation of paintings and engravings based on the above mentioned scientific instruments. In the conclusion, the author shows that magical and religious practices similar to shamanism could function in paleolithic hunter-gatherer societies

Stan i perspektywy badań archeologicznych nad socjotopografią Torunia

The state of and perspectives on archaeological research on the socio-topography of Toruń summarizes the research project ‘The spatial development of Toruń to the beginning of the 19th century (including the environment and pre-incorporation settlement)’, carried out by the interdisciplinary Team for the Study of Medieval and Post-Medieval Toruń. The aim of the research was to recreate selected socio-topography features of the town from the period of its incorporation to the end of the 18th century. The study takes into account  the environment of the later town area and the range of the pre-incorporation settlement. Systemic analysis of the socio-topographic space in the framework of the project took into account the transformation of the structure, organization, relations and interactions between various components of the socio-topography of Toruń in the Middle Ages and early Post-Medieval period. Detailed interdisciplinary studies in the fields of archaeology, history, anthropology, archaeozoology, archaeobotany and paleopedology were undertaken. The results of archaeological work based on archive documentation from excavations (in total 284 archive files, registered on over 15 800 photographs) allowed for the identification of more than 500 units – archaeological sites, individual archaeological trenches, construction trenches, which then were collected in a database. This impressive collection of data underwent an evaluation in terms of the realization of objectives of the project ‘The spatial development of Toruń to the beginning of the 19th century’. The next step was to carry out work aimed at determining the chronology of individual stratigraphical units and their visualization on cartograms as well as analysis. In this paper, apart from the presentation of the state of research on the socio-topography of Toruń the research needs in this regard are also highlighted.Stan badań archeologicznych nad socjotopografią Torunia to projekt badawczy stworzony w oparciu o systemy informacji przestrzennej oraz bazy danych. W bazach tych zgromadzono i usystematyzowano ponad 500 różnorodnych faktów przestrzennych – interwencji, nadzorów i badań archeologicznych, prowadzonych na terenie Zespołu Staromiejskiego. Stan badań nad socjotopografią to również prezentacja danych przy pomocy oprogramowania GIS na podkładach kartograficznych – współczesnych i historycznych. Zwizualizowanie ich w postaci warstw i map pozwoliło na systemową analizę przemiany struktury, organizacji oraz wzajemnych oddziaływań poszczególnych elementów socjotopografii Torunia od średniowiecza po czasy wczesnonowożytne

Stan i perspektywy badań archeologicznych nad socjotopografią Torunia

Stan badań archeologicznych nad socjotopografią Torunia to projekt badawczy stworzony w oparciu o systemy informacji przestrzennej oraz bazy danych. W bazach tych zgromadzono i usystematyzowano ponad 500 różnorodnych faktów przestrzennych – interwencji, nadzorów i badań archeologicznych, prowadzonych na terenie Zespołu Staromiejskiego. Stan badań nad socjotopografią to również prezentacja danych przy pomocy oprogramowania GIS na podkładach kartograficznych – współczesnych i historycznych. Zwizualizowanie ich w postaci warstw i map pozwoliło na systemową analizę przemiany struktury, organizacji oraz wzajemnych oddziaływań poszczególnych elementów socjotopografii Torunia od średniowiecza po czasy wczesnonowożytne.The state of and perspectives on archaeological research on the socio-topography of Toruń summarizes the research project ‘The spatial development of Toruń to the beginning of the 19th century (including the environment and pre-incorporation settlement)’, carried out by the interdisciplinary Team for the Study of Medieval and Post-Medieval Toruń. The aim of the research was to recreate selected socio-topography features of the town from the period of its incorporation to the end of the 18th century. The study takes into account the environment of the later town area and the range of the pre-incorporation settlement. Systemic analysis of the socio-topographic space in the framework of the project took into account the transformation of the structure, organization, relations and interactions between various components of the socio-topography of Toruń in the Middle Ages and early Post-Medieval period. Detailed interdisciplinary studies in the fields of archaeology, history, anthropology, archaeozoology, archaeobotany and paleopedology were undertaken. The results of archaeological work based on archive documentation from excavations (in total 284 archive files, registered on over 15 800 photographs) allowed for the identification of more than 500 units – archaeological sites, individual archaeological trenches, construction trenches, which then were collected in a database. This impressive collection of data underwent an evaluation in terms of the realization of objectives of the project ‘The spatial development of Toruń to the beginning of the 19th century’. The next step was to carry out work aimed at determining the chronology of individual stratigraphical units and their visualization on cartograms as well as analysis. In this paper, apart from the presentation of the state of research on the socio-topography of Toruń the research needs in this regard are also highlighted

8 Roczne doświadczenia własne w stosowaniu brachyterapii pulsacyjnej (PDR)

Cel pracyPrzedstawiono roczne doświadczenia własne w stosowaniu brachyterapii (BT) pulsacyjnej (PDR) u chorych na nowotwory złośliwe.Materiał i metodyW okresie od 03.1999 do 06.2000 brachyterapię pulsacyjną zastosowano u 112 chorych z następującymi lokalizacjami zmian nowotworowych: drzewo oskrzelowe (21 chorych), przełyk (34 chorych), pierś (20 chorych), narząd rodny (16 chorych), przewód pokarmowy (6 chorych), rejon głowy i szyi (8 chorych), mózg (5 chorych) oraz cewka moczowa (2 chorych). W 36 przypadkach brachyterapia PDR stanowiła element leczenia radykalnego, u 76 chorych była stosowana jako leczenie paliatywne. U 5 chorych PDR stosowano w obszarze uprzednio napromienianym śródjamowo i/lub wiązką zewnętrzną. Stosowano aparat PDR firmy Nucletron, zawierający żródło Ir192 o aktywności nominalnej 1 Ci. Podczas leczenia stosowano dawki od 6 Gy do 70 Gy, podawane w pulsach powtarzanych co 1 godzinę, jednorazowo lub podczas kolejnych, cotygodniowych aplikacji. Moc dawki wynosia 0.5–1 Gy/ puls/godzinę w przypadkach leczonych radykalnie i napromienianych powtórnie, oraz 1–4 Gy/puls/godzinę lub 6 Gy w jednej aplikacji, u chorych leczonych paliatywnie. Stosowano indywidualne plany leczenia opracowane za pomocą komputerowego systemu planowania leczenia (PLATO). W przypadkach chorych na raka oskrzela i przełyku, leczonych paliatywnie, wykorzystywano własne standardy rozkładu dawki.WynikiTolerancja leczenia BT PDR była bardzo dobra, również u chorych leczonych przez okres kilku dni. U 1 chorego na raka przefyku nie zastosowano kolejnej aplikacji z uwagi na wystąpienie objawów sugerujących popromienne zapalenie przełyku. U większości chorych z objawami choroby nowotworowej leczonych paliatywnie uzyskano poprawę subiektywną.Nie stwierdzono nawrotu nowotworu u chorych napromienianych radykalnie, jakkolwiek względnie krótki okres obserwacji większości chorych nie pozwala na wyciągnięcie ostatecznych wniosków.WnioskiBT PDR pozwala na zastosowanie leczenia śródjamowego i sródtkankowego niemal we wszystkich lokalizacjach zmian nowotwotowych Poprzez zastosowanie różnych metod optymalizacji dawki oraz względnie szerokiego zakresu mocy dawki w pulsie, metoda ta pozwala na optymalny dobór sposobu leczenia u poszczegó1nych chorych

12 Brachyterapia pulsacyjna PDR w leczeniu paliatywnym chorych na raka przełyku i raka oskrzela

WstępBrachyterapia pozwala na podanie w krótkim czasie wysokiej dawki na okolicę guza nowotworowego z jednoczesną ochroną zdrowych tkanek otaczających. W paliatywnym leczeniu chorych na nieoperacyjnego raka przełyku metoda ta może być użyteczna w leczeniu dysfagii. U chorych na raka oskrzela jest stosowana w przypadku krwioplucia i duszności spowodowanej obturacją dużych dróg oddechowych.Materiał i metodyW okresie od 16.03.1999 do 31.07.2000 paliatywną brachyterapię pulsacyjną (PDR) zastosowano u 31 chorych na raka przełyku i 20 chorych na raka oskrzela. W grupie chorych na raka przełyku wiek chorych wahał się w granicach od 47 do 88 lat, średnio 69 lat. Chorzy otrzymali dawkę od 10 do 30 Gy w 1–3 aplikacjach Iiczoną w odległości 1 cm od osi aplikatora. Stosowano 1 Gy/puls, pulsy powtarzane co 1 godzinę. U 3 chorych zastosowano ponowne leczenie PDR po upływie 6–11 miesięcy. W grupie chorych na raka oskrzela wiek chorych wahał się od 50 do 72 lat, średnio 62 lata. Chorzy otrzymali dawkę od 6 do 18 Gy w 1–3 aplikacjach liczoną w odległości 1 cm od osi aplikatora. Czas trwania aplikacji wynosił od 15 do 75 minut. W obu grupach chorych kolejne aplikacje powtarzano w odstępach tygodniowych. Stosowano aparat Microselectron PDR firmy Nucletron, zawierający żródiło Ir 192 o aktywności wyjściowej 1–1,5 Ci.WynikiTolerancja leczenia była bardzo dobra. Szczególnie dobry efekt paliatywny uzyskano pod wpływem brachyterapii skojarzonej z leczeniem wiązką zewnętrzną. Średni okres obserwacji chorych po leczeniu wynosił 8 miesięcy. W grupie chorych na raka przełyku ustąpienie lub zmniejszenie dysfagii, utrzymujące się przez kilka miesięcy, uzyskano u 19 chorych (61,3%), natomiast u chorych na raka oskrzela poprawę subiektywną obserwowano u połowy chorych.WnioskiPaliatywna brachyterapia PDR jest dobrze tolerowana i stanowi skuteczną metodę leczenia paliatywnego chorych na zaawansowane nowotwory przełyku i oskrzela

PDR brachytherapy: a report on one – year clinical experience at the Medical University of Gdańsk

PurposeOne-year clinical experience with pulse dose rate (PDR) brachytherapy is presented.Material and methodsBetween March 1999 and June 2000 intracavitary, intraluminal, and interstitial PDR brachytherapy was performed in 119 patients with a variety of malignancies. The dose per pulse of 0.5–4 Gy, repeated each hour, or 6 Gy per application was administered, up to the total dose of 6–70 Gy, using a microSelectron-PDR remote afterloading system with a 192Ir source of 1 Ci nominal activity. The planning system PLATO BPS (version 13) was used for dose calculations. Depending on individual applications, the algorithms of the dose point, the geometrical volume, or the geometrical point dose distribution optimization in PDR treatment planning were performed. In 40 patients therapy was given with a curative intent, and 74 cases were treated palliatively. In the remaining five patients PDR was applied as salvage therapy in the previously irradiated area.ResultsWith a median follow-up of 11 months (range 1–18 months) local control was maintained until the last follow-up or death in 39 out of 40 patients treated with radical intent. The subjective improvement was achieved in more than a half of patients with advanced esophageal and lung carcinomas presenting dysphagia and dyspnoe. Significant acute toxicity (severe esophagitis precluding subsequent POR application) occurred in only one patient. Delayed vaginal cuff necrosis was observed in one woman who received prior pelvic irradiation for gynaecological cancer.ConclusionThe PDR brachytherapy is a safe and clinically effective method in a variety of malignancies. The possibility of programme optimization combined with the use of relatively wide range of pulse doses makes it possible to deliver an optimal brachytherapy scheme

Efektywność energetyczna w działalności gospodarczej. Nośniki energii i system społeczno-gospodarczy

Większość spotykanych rodzajów energii wywodzi się ze Słońca emitującego promieniowanie, którego część dociera na Ziemię, gdzie ulega przemianie w energię cieplną (przenoszoną przez promieniowanie, konwekcję i przewodzenie), energię mechaniczną (np. ruchy mas powietrza w atmosferze, energia wody). Energia promieniowania słonecznego ma istotne znaczenie dla organizmów żywych. Rośliny dzięki zdolności fotosyntezy pobierają bezpośrednio energię promieniowania słonecznego oraz, wykorzystując węgiel znajdujący się w atmosferze w postaci dwutlenku węgla (CO2) i wodę z gruntu, tworzą związki organiczne węgla i wodoru nazywane biomasą. W ten sposób rośliny tworzą biomasę, wykorzystywaną jako surowiec energetyczny, i same stają się również źródłem energii

Pozyskiwanie i przetwarzanie energii odnawialnej. Cz. 2

Energia wody występująca w przyrodzie, która może być wykorzystana do celów energetycznych, to energia mórz i oceanów oraz wód śródlądowych. Podstawowe znaczenie dla energetyki ma wykorzystanie energii wód śródlądowych, ponieważ energia mórz i oceanów jak dotychczas jest wykorzystywana w niewielkim stopniu i nie liczy się w bilansie energii zużywanej na świecie. Energia wód śródlądowych jest wynikiem obiegu wody w przyrodzie uruchamianego działaniem energii słonecznej

Wstęp do efektywności energetycznej w działalności gospodarczej

W systemie społeczno-gospodarczym kraju funkcjonują jednostki prowadzące działalność gospodarczą (przedsiębiorstwa) i jednostki realizujące funkcje społecznie użyteczne nieprzynoszące dochodu. Jednostki gospodarcze wytwarzają dobra w postaci wyrobów i usług o cechach akceptowanych na rynku, których celem jest kreowanie dochodu. Aby utrzymać się na rynku, jednostki gospodarcze muszą podejmować działania zmierzające do poprawy jakości swoich wyrobów i usług w celu zmniejszenia kosztów wytwarzania. Często jednostka gospodarcza musi podejmować działania zmierzające do realizacji celów strategicznych, zapewniających unowocześnienie swoich wyrobów i wyposażenia technicznego lub wprowadzania na rynek nowych, bardziej konkurencyjnych wyrobów