Editorial Preface

JODE purposes to deliver international readers with high quality peer-reviewed academic articles on a wide variety of issues related to open and distance learning, in areas such as technology-assisted learning, computer based training, computer-aided instruction or computer assisted instruction, internet-based training, web-based training, online training, virtual training, virtual learning environments, m-learning, digital education, education on social networking, massive online open courses, game-based learning, active learning, content design, e-assessment, mobile applications, e-video, the quality of open and distance education and accreditation etc. Document type: Part of book or chapter of boo

Wpływ nitratów na przepływ krwi w tętnicach szyjnych

Wstęp: Badanie zmian hemodynamiki w układzie naczyń szyjnych podczas leczenia nitratami jest ważne w celu zidentyfikowania źródeł działań niepożądanych, takich jak bóle głowy. Zadaniem niniejszej pracy była analiza wpływu doustnego nitratu o przedłużonym działaniu na parametry przepływu krwi w tętnicach szyjnych. Materiał i metody: W grupie 27 chorych leczonych monoazotanem izosorbidu (preparat Effox long 50 mg) przeprowadzono dwie serie, oddzielone odstępem kilkudniowym, 3-krotnych pomiarów widm prędkości krwi w każdej z tętnic szyjnych: przed podaniem leku, po 1 godzinie oraz po 5 godzinach od podania leku. Dla każdego pomiaru obliczono wskaźniki charakteryzujące przepływ krwi: wskaźnik pulsacji (PI) oraz wskaźnik oporu (RI). Analizie poddano zmiany PI w czasie stosowania leku. Wyniki: U pacjentów leczonych monoazotanem izosorbidu stwierdzono istotny wzrost wskaźnika pulsacji w tętnicy szyjnej zewnętrznej w godzinę po podaniu leku. Wzrost ten utrzymywał się jeszcze po 5 godzinach. Widoczny wzrost PI nastąpił także w tętnicy szyjnej wspólnej, natomiast w tętnicy szyjnej wewnętrznej nie doszło do istotnych zmian parametrów przepływu. Wnioski: Zwiększenie wartości wskaźnika pulsacji po nitratach jest związane prawdopodobnie z małą podatnością tętnicy szyjnej zewnętrznej w stosunku do tętnicy szyjnej wewnętrznej. (Folia Cardiol. 2003; 10: 347–351

Wpływ nitratów na przepływ krwi w tętnicach szyjnych

Wstęp: Badanie zmian hemodynamiki w układzie naczyń szyjnych podczas leczenia nitratami jest ważne w celu zidentyfikowania źródeł działań niepożądanych, takich jak bóle głowy. Zadaniem niniejszej pracy była analiza wpływu doustnego nitratu o przedłużonym działaniu na parametry przepływu krwi w tętnicach szyjnych. Materiał i metody: W grupie 27 chorych leczonych monoazotanem izosorbidu (preparat Effox long 50 mg) przeprowadzono dwie serie, oddzielone odstępem kilkudniowym, 3-krotnych pomiarów widm prędkości krwi w każdej z tętnic szyjnych: przed podaniem leku, po 1 godzinie oraz po 5 godzinach od podania leku. Dla każdego pomiaru obliczono wskaźniki charakteryzujące przepływ krwi: wskaźnik pulsacji (PI) oraz wskaźnik oporu (RI). Analizie poddano zmiany PI w czasie stosowania leku. Wyniki: U pacjentów leczonych monoazotanem izosorbidu stwierdzono istotny wzrost wskaźnika pulsacji w tętnicy szyjnej zewnętrznej w godzinę po podaniu leku. Wzrost ten utrzymywał się jeszcze po 5 godzinach. Widoczny wzrost PI nastąpił także w tętnicy szyjnej wspólnej, natomiast w tętnicy szyjnej wewnętrznej nie doszło do istotnych zmian parametrów przepływu. Wnioski: Zwiększenie wartości wskaźnika pulsacji po nitratach jest związane prawdopodobnie z małą podatnością tętnicy szyjnej zewnętrznej w stosunku do tętnicy szyjnej wewnętrznej. (Folia Cardiol. 2003; 10: 347–351

Effects of low doses of gamma rays on the stability of normal and diabetic erythrocytes

We studied the influence of low doses of γ radiation (from 0.04 to 1.8 mGy) on the stability of human red blood cells (RBC) from healthy donors and diabetic patients using absorption spectroscopy. Because of the alteration of many enzymatic pathways in diabetic RBCs resulting in strong modification of the lipid and protein membrane components one could expect that the ionizing γ-radiation should influence the stability of the healthy and diabetic cells in a different way. Indeed, distinct discontinuities and monotonic changes of hemolysis detected in the healthy and diabetic RBCs suggest that various enzymatic and chemical processes are activated in these membranes by γ radiation. Mössbauer measurements showed that only the highest applied dose of γ radiation caused modification of hemoglobin in both types of RBCs

Selected cardiovascular risk factors in primary care patients

Wstęp Choroby układu krążenia są odpowiedzialne za blisko połowę zgonów w Polsce. Jest to niewątpliwie efekt znacznego rozpowszechnienia i kumulacji czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. W pracy zaprezentowano wyniki ogólnopolskiej akcji &#8222;Zmierz ciśnienie - oceń ryzyko&#8221;, dotyczące częstości ważnych czynników ryzyka chorób układu krążenia wśród osób zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu. Materiał i metody Badania prowadzono w 256 ośrodkach podstawowej opieki zdrowotnej na terenie całego kraju, w latach 2004-2005. Objęto wszystkie osoby zgłaszające się do lekarza pierwszego kontaktu, niezależnie od przyczyny. Od każdego pacjenta uzyskano informacje dotyczące wieku, zachowań zdrowotnych, schorzeń współistniejących i występowania chorób układu krążenia w rodzinie. Wykonano pomiary antropometryczne, pomiary ciśnienia tętniczego i akcji serca, oznaczono metodą paskową poziom glikemii. Wyniki Przebadano 61 641 osób w wieku 14-102 lat. Średni wiek badanych wyniósł 57,2 (&plusmn; 14,9) lat, przy czym 42% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze występowało u około 74% pacjentów. Optymalne ciśnienie (< 120/80 mm Hg) stwierdzono jedynie u 5,6% badanych, a "stan przednadciśnieniowy" u 20,4% pacjentów. Blisko połowa badanych miała nadwagę, dalsze 25% pacjentów charakteryzowała otyłość. Otyłość brzuszną rozpoznano u 33,4% badanych, a przy zastosowaniu nowych kryteriów z 2005 roku aż u 59% badanych. Podwyższony poziom glikemii przygodnej (> 125 mg/dl) wynosił od: 7,5% u młodych osób do 27% wśród najstarszych. Częstość palenia tytoniu kształtowała się od 35% w najmłodszej grupie do 13% wśród osób w wieku podeszłym. Wnioski Rozpowszechnienie modyfikowalnych czynników ryzyka w populacji osób zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu jest większa niż w populacji generalnej, co rodzi konieczność wprowadzenia programów edukacyjnych dla osób korzystających z podstawowej opieki zdrowotnej.Background Cardiovascular diseases remain the main cause of mortality in Poland due to the high prevalence of cardiovascular risk factors in population. The main goal of the presented study was to assess the prevalence of the major cardiovascular risk factors in patients visiting general practitioners. Material and methods The study was performed in 256 units of primary care in Poland in 2004 and 2005. The study group consisted of all the patients visiting general practitioners during this period. They were asked to answer a questionnaire about age, health behaviors, concomitant diseases and family history of cardiovascular diseases. Anthropometric measurements, blood pressure and pulse measurements were taken, as well as laboratory strip tests for glucose. Results 61 641 patients aged between 14 and 102 years were examined; 42% were men. 74% of patients were hypertensive, only 5.6% had optimal blood pressure < 120/80 mm Hg and "pre-hypertension" was diagnosed in 20,4% of patients. A half of study population was overweight, 25% of them were obese, 33,4% had visceral obesity. When referring to the latest definition of the metabolic syndrome and abdominal obesity the number increased to 59%. Glucose >125 mg/dl has been measured in 7.5% of younger and 27% of older subjects. About 35% of younger and 13% of older patients were smokers. Conclusions The prevalence of cardiovascular risk factors among the patients visiting general practitioners is much higher than in general population in Poland, which proves the importance of education programs in primary care units

Selected cardiovascular risk factors in primary care patients

Wstęp Choroby układu krążenia są odpowiedzialne za blisko połowę zgonów w Polsce. Jest to niewątpliwie efekt znacznego rozpowszechnienia i kumulacji czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. W pracy zaprezentowano wyniki ogólnopolskiej akcji „Zmierz ciśnienie — oceń ryzyko”, dotyczące częstości ważnych czynników ryzyka chorób układu krążenia wśród osób zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu. Materiał i metody Badania prowadzono w 256 ośrodkach podstawowej opieki zdrowotnej na terenie całego kraju, w latach 2004–2005. Objęto wszystkie osoby zgłaszające się do lekarza pierwszego kontaktu, niezależnie od przyczyny. Od każdego pacjenta uzyskano informacje dotyczące wieku, zachowań zdrowotnych, schorzeń współistniejących i występowania chorób układu krążenia w rodzinie. Wykonano pomiary antropometryczne, pomiary ciśnienia tętniczego i akcji serca, oznaczono metodą paskową poziom glikemii. Wyniki Przebadano 61 641 osób w wieku 14–102 lat. Średni wiek badanych wyniósł 57,2 (± 14,9) lat, przy czym 42% badanych stanowili mężczyźni. Nadciśnienie tętnicze występowało u około 74% pacjentów. Optymalne ciśnienie ( 125 mg/dl) wynosił od: 7,5% u młodych osób do 27% wśród najstarszych. Częstość palenia tytoniu kształtowała się od 35% w najmłodszej grupie do 13% wśród osób w wieku podeszłym. Wnioski Rozpowszechnienie modyfikowalnych czynników ryzyka w populacji osób zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu jest większa niż w populacji generalnej, co rodzi konieczność wprowadzenia programów edukacyjnych dla osób korzystających z podstawowej opieki zdrowotnej.Background Cardiovascular diseases remain the main cause of mortality in Poland due to the high prevalence of cardiovascular risk factors in population. The main goal of the presented study was to assess the prevalence of the major cardiovascular risk factors in patients visiting general practitioners. Material and methods The study was performed in 256 units of primary care in Poland in 2004 and 2005. The study group consisted of all the patients visiting general practitioners during this period. They were asked to answer a questionnaire about age, health behaviors, concomitant diseases and family history of cardiovascular diseases. Anthropometric measurements, blood pressure and pulse measurements were taken, as well as laboratory strip tests for glucose. Results 61 641 patients aged between 14 and 102 years were examined; 42% were men. 74% of patients were hypertensive, only 5.6% had optimal blood pressure 125 mg/dl has been measured in 7.5% of younger and 27% of older subjects. About 35% of younger and 13% of older patients were smokers. Conclusions The prevalence of cardiovascular risk factors among the patients visiting general practitioners is much higher than in general population in Poland, which proves the importance of education programs in primary care units

Cardiovascular risk in patients with uncontrolled hypertension and its estimation in outpatient setting in Poland. Results of nationwide RAPORT NT programme

Wstęp Celem badania było sprawdzenie, jak lekarze w opiece ambulatoryjnej w Polsce oceniają ryzyko sercowo-naczyniowe (CV) u chorych z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w ramach grantu edukacyjnego firmy Servier Polska. U chorych z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, którzy zgłaszali się do lekarzy rodzinnych oraz poradni specjalistycznych, zbierano wywiad dotyczący danych demograficznych, obecności cukrzycy i innych towarzyszących sytuacji klinicznych, nałogu palenia tytoniu oraz obciążeń rodzinnych. Na podstawie danych z dokumentacji medycznej uzyskiwano wyniki badań i potwierdzenie uszkodzeń narządowych. W trakcie wizyty wykonywano także pomiar ciśnienia oraz obwodu pasa. Wartości ciśnienia oraz ryzyko klasyfikowano zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2003 roku. Ryzyko CV oszacowane przez lekarza porównano z uzyskanym na podstawie wytycznych w trzech grupach niekontrolowanego nadciśnienia: stopień 1-3 (Bowker&#8217;s Test of Symmetry). Podobną analizę wykonano w podgrupie pacjentów z cukrzycą i/lub niewydolnością nerek. Wyniki Przebadano 11 745 chorych w średnim wieku 59,0 &#177; 11,3 roku (50,1% mężczyzn). Ryzyko CV oszacowane przez lekarzy było podwyższone bardzo znacznie u 38,2%, znacznie u 30,4%, umiarkowanie u 27,9% i nieznacznie u 3,6% chorych, ale wyliczone według wytycznych wynosiło odpowiednio 49,6%, 25,1%, 24,2%, 1,1% (p < 0,001). Lekarze zawyżają nieznacznie, umiarkowanie i znacznie podwyższone ryzyko, a niedoszacowują bardzo znacznie podwyższone. Ta sama tendencja występowała u chorych na cukrzycę i/lub niewydolność nerek, ale nieznacznie i umiarkowanie podwyższone ryzyko lekarze stwierdzali tylko sporadycznie. Wnioski Lekarze dokonują nieprecyzyjnej oceny ryzyka CV według aktualnych wytycznych, co może wpływać na intensywność stosowanego leczenia. Dla poprawy sytuacji konieczne jest wdrożenie działań edukacyjnych.Background The aim of the study was to assess how physicians estimate cardiovascular (CV) risk in patients with uncontrolled hypertension, on an outpatient basis in Poland. Material and methods The study was a part of educational grant of Servier-Poland. Demographic data, history of diabetes, associated clinical conditions, smoking habit and family history were obtained from patients with uncontrolled hypertension, who visited general practitioners and specialists. Laboratory measurements and occurrence of target organ damage (TOD) were checked in medical records. Blood pressure (BP) and waist circumference, were measured. BP levels were classified and CV risk was estimated according to the Polish Society of Hypertension guidelines 2003. CV risk estimated by physicians and real risk were compared in three groups of uncontrolled hypertension: grade 1-3 (Bowker&#8217;s Test of Symmetry). Similar analysis was performed in subgroup of patients with diabetes and/or renal insufficiency. Results 11 745 patients (mean age - 59.0 &#177; 11.3, 50.1% men) were examined. CV added risk estimated by physicians was very high in 38.2%, high in 30.4%, moderate in 27.9%, and low in 3.6%, but risk calculated according to the guidelines was 49.6%, 25.1%, 24.2%, 1.1% (respectively), (p < 0.001). Physicians overestimated low, moderate and high risk and underestimated very high added risk. High BP values were strong predictor of underestimation. The same tendency was observed in diabetic patients, but low and moderate risks were incidentally estimated by physicians. Conclusions Estimation of CV risk according to current guidelines by physicians is imprecise what may influence the intensity of treatment. Educational programs are needed to improve the situation

Longitudinal effects of a nurse-managed comprehensive cardiovascular disease prevention program for hospitalized coronary heart disease patients and primary care high-risk patients

Background: The EUROACTION study (nurse‑coordinated multidisciplinary, family‑based cardiovascular disease prevention program) documented the efficacy of a nurse‑managed, comprehensive prevention program in reducing risk factors for cardiovascular disease (CVD). No information was available on survival. Aims: The aim of the study was to assess the effects of EUROACTION intervention on CVD risk factors and 12‑year survival in the Polish component of the study. Methods: Two district hospitals and 2 primary care practices were allocated randomly to intervention (INT) or usual care (UC). The primary endpoints were lifestyle and risk factors changes at 1‑year follow‑up. Differences in survival were analyzed using the multivariable Cox proportional hazards regression models. Results: The study involved 628 patients with coronary heart disease (CHD) and 711 high‑risk patients. Compared to UC, INT patients achieved healthier lifestyles and a larger reduction of risk factors at 1 year but these differences were not maintained 12 years after the intervention. Less deaths occurred in patients from the INT hospital and from INT primary practice (hazard ratio [HR], 0.58; 95% CI, 0.42–0.82 and HR, 0.53; 95% CI, 0.3–0.95, respectively). Adjustment for the covariates slightly attenuated the estimates and removed significance (HR, 0.74; 95% CI, 0.52–1.04 and HR, 0.66; 95% CI, 0.36–1.24, respectively). For combined CHD and high‑risk patient groups, compared with UC, INT patients had a 36% lower risk of death after adjustment for age, sex, and history of CHD (HR, 0.64; 95% CI, 0.48–0.86). Conclusions: The impact of the EUROACTION intervention on lifestyle and CVD risk factors could have contributed to lower mortality in INT coronary and high‑risk patients. These results emphasize the need for sustaining the interventions to help patients maintain a healthy lifestyle