Mathematics in the interwar period in Central-Eastern Europe. The report on an international research project for the years 2018–2020

In the article, we will show the main important results of the international research project The impact of WWI on the formation and transformation of the scientific life of the mathematical community. It was supported by the Czech Science Foundation for the years 2018–2020 and brought together ten scientists from five countries (Czech Republic, Poland, Slovakia, USA, and Ukraine) and used the collaboration with historians of mathematics and mathematicians from many other European countries. We will discuss our motivation for the creation of the project, our methodological and professional preparations which profited from the international composition of the team and its longtime collaborations, profound specializations and experiences of the team members, and their deep and long-term studies of many archival sources and basic published works. We will present our choice of the general research trends, our definition of the scientific questions, and our determination of the main topics of our studies. We will describe our most important results (books, articles, visiting lectures, presentations at national and international conferences, seminars and book fairs, exhibitions, popularizations of the results between students, teachers, mathematicians, historians of sciences, and people who love mathematics and its history). We will analyze the new benefit that the project created for the future, for example, good platforms for future international research and cooperation, the discovery of many new interesting research questions, problems, and plans.Matematyka w dwudziestoleciu międzywojennym w Europie Środkowo-Wschodniej. Raport z międzynarodowego projektu badawczego za lata 2018–2020 W artykule zaprezentujemy najważniejsze wyniki międzynarodowego projektu badawczego The impact of WWI on the formation and transformation of the scientific life of the mathematical community, który w latach 2018–2020 był wspierany przez Czech Science Foundation i skupił prace dziesięciu badaczy z pięciu krajów (Czechy, Polska, Słowacja, USA i Ukraina), którzy współpracowali z historykami matematyki i matematykami z innych krajów europejskich. Przedstawimy nasze motywacje związane z powstawianiem projektu, przygotowania metodyczne i doświadczenia zawodowe, które wykorzystały międzynarodowy skład zespołu i jego wieloletnią współpracę, unikatowe doświadczenia i stałą pracę nad źródłami archiwalnymi, jak również dorobek naukowy. Przedstawimy wybór naszych ogólnych kierunków badawczych, pytania badawcze oraz zaprezentujemy główne tematy badawcze projektu. Podamy najważniejsze wyniki prac projektowych (książki, artykuły, wykłady na zaproszenie organizatorów konferencji, prezentacje na krajowych i zagranicznych konferencjach i seminariach oraz targach książki, wystawy, popularyzacje wyników wśród uczniów, nauczycieli, matematyków, historyków nauki i osób interesujących się matematyką i jej historią). Dokonamy analizy przyszłych korzyści, jakie projekt stworzył np. nowe platformy dla kolejnych międzynarodowych badań i współpracy oraz odkrycie nowych, interesujących pytań badawczych, problemów i planów

Polish mathematicians and mathematics in World War I: Part II. Russian Empire

In the second part of our article we continue presentation of individual fates of Polish mathematicians (in a broad sense) and the formation of modern Polish mathematical community against the background of the events of World War I. In particular we focus on the situations of Polish mathematicians in the Russian Empire (including those affiliatedwith the University of Warsaw, reactivated by Germans, and the Warsaw Polytechnics, founded already by Russians) and other countries.In the second part of our article we continue presentation of individual fates of Polish mathematicians (in a broad sense) and the formation of modern Polish mathematical community against the background of the events of World War I. In particular we focus on the situations of Polish mathematicians in the Russian Empire (including those affiliatedwith the University of Warsaw, reactivated by Germans, and the Warsaw Polytechnics, founded already by Russians) and other countries. Polscy matematycy i polska matematyka w czasach I wojny światowej. Część II. Cesarstwo Rosyjskie Abstrakt W drugiej części artykułu kontynuujemy przedstawianie indywidualnych losów matematyków polskich (w szerokim sensie) oraz kształtowanie się nowoczesnego polskiego środowiska matematycznego na tle wydarzeń pierwszej wojny światowej. W szczególności skupiamy się na sytuacji matematyków polskich w Cesarstwie Rosyjskim (także tych związanych z reaktywowanym przez Niemców Uniwersytetem Warszawskim i utworzoną jeszcze przez Rosjan Politechniką Warszawską) i innych krajach

Z doświadczeń w kształceniu matematycznym słuchaczy SJPC WSP w Rzeszowie

Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Polscy matematycy i polska matematyka w czasach I wojny światowej. Część I: Galicja (monarchia austro-węgierska)

In this article we present diverse experiences of Polish mathematicians (in a broad sense) who during World War I fought for freedom of their homeland or conducted their research and teaching in difficult wartime circumstances. We discuss not only individual fates, but also organizational efforts of many kinds (teaching at the academic level outside traditional institutions, Polish scientific societies, publishing activities) in order to illustrate the formation of modern Polish mathematical community.In Part I we focus on mathematicians affiliated with the existing Polish institutions of higher education: Universities in Lwów in Kraków and the Polytechnical School in Lwów, within the Austro-Hungarian empire.W niniejszym artykule przedstawiamy różnorodne doświadczenia matematyków polskich (w szerokim sensie), którzy podczas I wojny światowej walczyli o wolność swej ojczyzny lub w trudnych warunkach wojennych zajmowali sie badaniami naukowymi i nauczaniem. Omawiamy nie tylko indywidualne koleje losów, lecz także różnego rodzaju przedsięwzięcia organizacyjne (nauczanie akademickie poza tradycyjnymi instytucjami, polskie towarzystwa naukowe, działalność wydawniczą), aby ukazać kształtowanie się nowoczesnego polskiego środowiska matematycznego

Działalność Komisji Historii Matematyki przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Matematycznego w latach 1977–2000

In the article, we present operation of the Commission for the History of Mathematics appointed by the Main Board of the Polish Mathematical Society. From 1997 to 2000, the Committee was continuously chaired by Dr. Zofia Pawlikowska-Brożek, PhD in mathematics at the Jagiellonian University in the field of History of Mathematics, a student of an outstanding mathematician and respected teacher, Professor Dr hab. Zdzisław Opial (1930–1974). Based on the documents, that the author received from the Chair of the Commission, we present how the activities of the Commission contributed to initiation of research on the history of mathematics, and to e creation of a professional community of historians of mathematics in Poland. The history of mathematics has been a discipline well known in Kraków since the times of Ludwik A. Birkenmajer (1855–1929). His activities were successfully continued by Z. Opial. The issues of Kraków center for history of mathematics were presented by Domoradzki 2020; and Kokowski 2020, among others. An important inspiration for the activities of the Committee were initiatives undertaken by the Department of History of Science, Education, and Technology of the Polish Academy of Sciences in agreement with the Committee of the History of Science and Technology of the Polish Academy of Sciences, in which the Chairwoman of the Committee actively participated. The materials presented in the work cover also the period before the establishment of the Commission for the History of Mathematics.W artykule przedstawimy działalność Komisji Historii Matematyki powołanej przez Zarząd Główny PTM. Od 1997 do 2000 roku nieprzerwanie przewodniczyła Komisji dr Zofia Pawlikowska-Brożek – dr matematyki UJ w zakresie historii matematyki – uczennica wielce zasłużonego dla upowszechniania i badań nad historią matematyki wybitnego matematyka oraz cenionego dydaktyka prof. dra hab. Zdzisława Opiala (1930–1974). Na podstawie dokumentów, które autor otrzymał do dyspozycji od Przewodniczącej Komisji, przedstawimy w jaki, sposób działalność Komisji przyczyniła się do inicjonowania badań nad historią matematyki i do powstania profesjonalnego środowiska historyków matematyki w Polsce. Historia matematyki w Krakowie jest dyscypliną dobrze znaną od czasów Ludwika A. Birkenmajera (1855–1929). Jego działania z powodzeniem kontynuował Z. Opial. Problematyka krakowskiego ośrodka historyków matematyki została przedstawiona m.in. w pracach (Domoradzki 2020; Kokowski 2020). Istotną inspiracją dla działań Komisji były inicjatywy podejmowane przez Zakład Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN w porozumieniu z Komitetem Historii Nauki i Techniki PAN, w pracach wspomnianych gremiów aktywnie uczestniczyła Przewodnicząca Komisji. Materiały prezentowane w pracy obejmują także okres przed powołaniem Komisji

Riemann surfaces in Puzyna’s monograph: Teorya Funkcyj Analitycznych

In the paper, we discuss the exposition of material on the theory of surfaces in J. Puzyna’s monograph “Teorya funkcyj analitycznych” [Theory of Analytic functions] (published at the turn of XIX and XX centuries) which is necessary for consideration of the Riemann surfaces of analytic functions. Though the monograph contains elements of the set theory, the author preferred a descriptive exposition

O spotkaniach Andrzeja Pelczara z matematykami francuskimi w roku akademickim 1967/68

The article familiarizes the readers with the stay of A. Pelczar (1937–2010) in France and his encounters with mathematicians working and staying in the prestigious Institut des Hautes Études Scientifiques in Bures-sur-Yvette (IHÉS) and Université Paris XI (Faculté des Sciences d’Orsay). The future founder of the Kraków school of dynamical systems had an opportunity to meet the following mathematicians, among others: M. Artin, A. Grothendieck, N. Kuiper, B. Malgrange, J. Mather, P. Deligne, R. Thom, Ch. Zeeman. The article was written thanks to the memories of Jacek Bochnak, the companion of Pelczar in France, nowadays a renowned professor of the Vrije Universiteit Amsterdam.W artykule przybliżamy pobyt A. Pelczara (1937–2010) we Francji i jego spotkania z matematykami pracującymi i goszczącymi w prestiżowym Institut des hautes études scientifiques w Bures-sur-Yvette (IHÉS) i Université Paris XI (Faculté des Sciences d’Orsay). Przyszły twórca krakowskiej szkoły układów dynamicznych miał okazję spotkać, m.in. następujących matematyków: M. Artin, A. Grothendieck, N. Kuiper, B. Malgrange, J. Mather, P. Deligne, R. Thom, Ch. Zeeman.  Artykuł powstał dzięki wspomnieniom współuczestnika pobytu we Francji – Jacka Bochnaka, dzisiaj znanego profesora Vrije Universiteit Amsterdam. &nbsp

On the beginning of topology in Lwów

We provide one of the first surveys of results in the area of topology by representatives of the Lvov School of mathematics and mathematicians related to the University of Lvov. Viewed together, these results show the importance of this school in the creation of topology