The conditionings of the development of rural areas in Poland during the period of 1918-1939 - the selected issues

Artykuł prezentuje zagadnienie uwarunkowań rozwoju obszarów wiejskich w wybranych regionach Polski międzywojennej. Przeanalizowano tylko te województwa (w liczbie dziesięciu), które w przybliżeniu mają swoje odpowiedniki we współczesnej Polsce. Według przedwojennego grupowania województw są nimi województwa: centralne (warszawskie, łódzkie, kieleckie, lubelskie, białostockie), zachodnie (poznańskie, pomorskie i śląskie) oraz południowe (krakowskie i lwowskie). Pominięto zatem wszystkie tzw. województwa wschodnie (wileńskie, nowogródzkie, poleskie i wołyńskie) oraz połowę województw południowych (stanisławowskie i tarnopolskie). Ukazano zróżnicowanie poziomu rozwoju obszarów wiejskich w poszczególnych regionach w zakresie: infrastruktury technicznej i społecznej, poziomu ruralizacji i struktury agrarnej oraz źródeł utrzymania. Wskazano ponadto na uwarunkowania etniczne rozwoju wpływające m.in. na dywersyfikację czy wręcz nawet dysparytety poziomu infrastruktury technicznej i społecznej w Polsce międzywojennej. Z badań wynika m.in., iż województwa zachodnie (ziemie byłego zaboru pruskiego) charakteryzują się wyższym poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego, w szczególności w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej.The paper endeavours to present different conditionings of the process of development of rural areas in Poland during the period between the wars, i.e. 1918–1939. The author shows the ethnic population structure, as well as the socio-economic factors in ten individual provinces which have their equivalents on the map of contemporary Poland. The provinces of Poland which currently form the integral parts of such countries as Lithuania, Byelorussia or the Ukraine have not been taken into consideration. The differentiation within the analysed rural area (at the level of provinces) with regard to: the technical and social infrastructure, the level of ruralisation and agrarian structure, as well as the source of income has been presented. Additionally, the ethnic conditionings of such territorial layout resulting in diversity and even the disparities of development of infrastructure in Poland between the First and the Second World Wars have been pointed out. The carried out research confirms the higher level of socio-economic development of the western provinces of Poland between the wars, in comparison with other provinces, especially in terms of infrastructure. This results from the people’s mentality based mainly on the higher level of discipline and good organisation inherited from the German neighbourhood. Concluding, one may say that the process of rural areas development is of multi-step character and requires the proper stage of management and organisation (ordering). Both of these elements are derivatives of the mentality shaping process which has through the ages conditioned the people’s positive and negative habits reflecting the diversified structure of the analysed areas

Kwestia zrównoważenia krajobrazu w odniesieniu do rozwoju obszarów wiejskich

The paper deals with the phenomenon of sustainability, which refers to the landscape within the rural areas development. The article discusses the question of rural landscape, its basic natural and cultural elements, as well as different aspects of landscape sustainability. The problem of valorisation of landscape components has also been shown. Moreover, the issue of landscape determinant of rural areas development and new measures potentially supporting the process of rural areas sustainability have been described. Furthermore, the final codas referring to the landscape, its sustainability and potential support have been stated.W artykule skoncentrowano się na dyskusji dotyczącej krajobrazu wiejskiego i jego miejsca w systemie rozwoju obszarów wiejskich, jak również na jego związkach, roli i znaczeniu dla koncepcji zrównoważenia rozwoju. Poruszono ponadto kwestie dotyczące waloryzacji komponentów krajobrazu oraz nowych miar wspomagających proces równoważenia krajobrazu obszarów wiejskich. Sformułowano wnioski w zakresie krajobrazu wiejskiego, jego zrównoważenia oraz potencjalnego wsparcia tego procesu

Międzyregionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju w Polsce przy uwzględnieniu wybranych parametrów

The paper deals with the phenomenon of differentiation, which refers to the interregional plane within one state. This differentiation concerns the general economic level of the administrative entities, i.e. regions, indicating the level of their advancement in the development process. So as to describe in a synthetic way the developmental output, the author has chosen such economic parameters which regard the GDP calculated per capita and per area, employment in service sector, as well as the problem of unemployment. The examples of intraregional differentiation, which enable to understand better the interregional statistical distances, have also been presented.W artykule skoncentrowano się na zróżnicowaniu międzyregionalnym w ramach kraju. Zróżnicowanie to dotyczy poziomu rozwoju regionów (w sensie ekonomicznym), wskazującym też na stopień ich zaawansowania. Do oceny poziomu rozwoju wybrano parametry ekonomiczne takie jak PKB per capita i w przeliczeniu na jednostkę powierzchni, zatrudnienie w sektorze usług, jak również poziom bezrobocia. Autor przedstawił przykłady wewnątrzregionalnego zróżnicowania, aby lepiej ukazać przyczyny różnic międzyregionalnych