Bahrajn jako obszar rywalizacji saudyjsko‑irańskiej w drugiej dekadzie XXI wieku

Despite Bahrain’s small size, the country’s inner political and religious configuration of powers as well as its geopolitical layout make it an area of special interest. At the same time, the existence of the above circumstances contributes to the perception of Bahrain as a field of rivalry, or even a proxy war, as was the case during the Arab Spring of 2011, between two key actors in the Persian Gulf, Saudi Arabia and the Islamic Republic of Iran. One of the factors which influence the importance of Bahrain’s position in the region is the fact that for decades the country has been ruled by a more influential Sunni minority, whereas Shia Bahrainis, who constitute majority of the population, are permanently discriminated by the government in Manama

Doktrynalne podstawy polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych wobec Bliskiego Wschodu w latach 1945-1989

Każdy prezydent Stanów Zjednoczonych tworzy nadbudowę teoretyczną dla własnej polityki zagranicznej w postaci doktryn. W okresie zimnej wojny niezmiennie przedmiotem każdej strategii amerykańskiej polityki zagranicznej pozostawała szeroko rozumiana kwestia ZSRR. Co jednak istotne, w okresie zimnej wojny każda ze strategii w sposób pośredni lub bezpośredni odnosiła się również do Bliskiego Wschodu jako strategicznego obszaru z punktu widzenia amerykańskich interesów narodowych. Każda z doktryn, z wyjątkiem doktryny Nixona, wskazywała na konieczność powstrzymania ekspansji radzieckich wpływów przez inicjowanie, umacnianie, a następnie poszerzenie militarnych i politycznych zobowiązań USA w obszarze Bliskiego Wschodu i permanentnej obecności USA w regionie. Każda odnosiła się do kwestii Izraela, konfliktu bliskowschodniego, surowców naturalnych (ropa naftowa) oraz państw sojuszniczych w regionie. Polityka Stanów Zjednoczonych na Bliskim Wschodzie po II wojnie światowej stanowiła zatem odzwierciedlenie szerszych, ogólnych tendencji w strategiach amerykańskich. Na przykładzie Bliskiego Wschodu można było poznać główne cele, założenia oraz metody działania amerykańskiego establishmentu w skali globalnej.Amerykańska polityka wobec państw bliskowschodnich była ściśle powiązana z globalną, polityczno-militarną doktryną USA. Trzy spośród doktryn amerykańskiej polityki zagranicznej proklamowanych w okresie powojennym odnosiły się bezpośrednio do Bliskiego Wschodu i przyległych obszarów (doktryna Trumana, Eisenhowera, Cartera), czwarta — doktryna Nixona bliźniaczych filarów (Twin Pillar Policy) — adresowana była bezpośrednio do państw nad Zatoką Perską: Iranu i Arabii Saudyjskiej. Celem wszystkich doktryn była obrona strategicznych, ekonomicznych i politycznych interesów USA w regionie, zwłaszcza w obliczu zmieniających się uwarunkowań społeczno-politycznych Bliskiego Wschodu i potencjalnej możliwości ekspansji ZSRR w tym obszarze. Pozostali prezydenci okresu zimnowojennego (John F. Kennedy, Lyndon Johnson, Gerald Ford, Ronald Reagan) co prawda w swoich strategiach polityki zagranicznej kładli nacisk na region bliskowschodni jako miejsce strategiczne, punkt ścierania się interesów amerykańsko-radzieckich, jednakże nie stworzyli odrębnej, odmiennej od doktryn poprzedników, charakterystycznej tylko dla nich strategii polityki bliskowschodniej

Change in the balance of power in the Middle East region in the 21st century Selected aspects

Celem podjętym w niniejszym artykule jest dokonanie analizy wybranych aspektów zmiany układu sił w regionie Bliskiego Wschodu (w tym w subregionie Zatoki Perskiej) w XXI wieku. Celem pozostaje również określenie wpływu czynników wewnątrzregionalnych i zewnętrznych na bliskowschodni układ sił, a także syntetyczne omówienie pozycji głównych aktorów areny bliskowschodniej oraz ukazanie elementów ciągłości i zmiany w rolach pełnionych przez mocarstwa regionalne w tej części globu

Izrael - recenzja

Konflikt izraelsko-palestyński (określany mianem konfliktu bliskowschodniego) od przeszło pół wieku warunkuje realia w rejonie Bliskiego Wschodu. Niewątpliwym bodźcem, który sprawił, że obszar ten w ciągu kilkudziesięciu lat zyskał miano jednego z najbardziej konfliktogennych regionów świata, stało się proklamowanie (14 maja 1948 r.) i permanentne umacnianie pozycji państwa Izrael wśród krajów arabskich. Dokonując w tym momencie pewnej retrospekcji, warto podkreślić, że do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku znaczenie Bliskiego Wschodu opierało się w polityce międzynarodowej na dwóch głównych filarach. Z jednej strony był on zasadniczo postrzegany przez pryzmat wojen toczonych pomiędzy Izraelem a państwami arabskimi, z drugiej zaś - w kategoriach rywalizacji Stanów Zjednoczonych i ZSRR o wpływy w regionie dla nich strategicznym (w tym zaangażowania USA po stronie Izraela, ZSRR zaś - na rzecz krajów arabskich i Organizacji Wyzwolenia Palestyny). W ciągu kilkudziesięciu lat wielokrotnie pojawiały się inicjatywy pokojowe, zarówno ze strony krajów arabskich, państw zachodnich, jak i organizacji międzynarodowych, nie przynosząc jednakże trwałego rozstrzygnięcia sporu [...]

Historia Egiptu - recenzja

Recenzja książki: Afaf Lutfi as‑Sajjid Marsot: Historia Egiptu Od podboju arabskiego do czasów współczesnych Przeł. Z. Landowski, Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, ss. 208

Recenzja książki Mario Vargasa Llosa: „Izrael . Palestyna : pokój czy święta wojna?”. Warszawa : "Świat Książki", 2007

Recenzja książki Mario Vargasa Llosa: „Izrael . Palestyna : pokój czy święta wojna?”. Warszawa : "Świat Książki", 200

USA wobec Bliskiego Wschodu: Od Baracka Obamy do Donalda Trumpa

Bliski Wschód zajmuje kluczowe miejsce w polityce zagranicznej USA. Jest to region realizacji amerykańskich interesów, rywalizacji z innymi aktorami areny międzynarodowej, podejmowania działań na rzecz uczynienia z państw arabskich client states, umacniania zależności z państwami regionu a także wykorzystywania przez USA siły militarnej jako środka realizacji polityki zagranicznej (wojny w Zatoce Perskiej, zaangażowanie USA w Libii i Syrii, wojna z ISIS). Istotą bliskowschodniej polityki USA stała się pewnego rodzaju sinusoidalna zmienność w sięganiu po instrumenty charakterystyczne dla polityki soft i hard wilsonianism. O ile bowiem politykę prezydenta Baracka Obamy wobec Bliskiego Wschodu cechowało odejście od The New Crusade i War on Terrorism charakterystycznych dla George’a W. Busha, o tyle Donald Trump prezentuje strategię (brak strategii?) bezkompromisowości zgodnie z przyjętym w kampanii wyborczej hasłem Make America Great Again i podejmuje działania na rzecz stworzenia American World Order również na Bliskim Wschodzie. Słowa kluczowe: Bliski Wschód, USA, Donald Trump, Barack ObamaThe Middle East, as one of the most strategic and, at the same time, conflcting areas both in the twentieth and the fi rst two decades of the 21st century, occupies a key place in the foreign policy of the United States. It is the region where, in various forms, American political, economic and military interests are being realized through competition the other actors in the international arena, taking actions to make the states clients of the United States, strengthening dependencies and links with the countries of the region (including Israel), taking initiatives to look for new allies or using military force as a means of implementing foreign policy in the Middle East, as exemplifi ed by the Gulf War, US involvement in Libya and Syria or the war with the so-called Islamic State. The essence of the Middle Eastern US policy has become a kind of sinusoidal variation in reaching for the instruments characteristic for the policy of hard and soft Wilsonianism. While the policy of Barack Obama towards the Middle East was marked by using soft power and an abandonment of the New Crusade and war on terrorism, characteristic for the administration of George W. Bush, Donald Trump presents an uncompromising strategy in accordance with the slogan Make America Great Again and the strategy of building American World Order in the Middle East. Key words: the Middle East, the United States of America, Barack Obama, Donald Trum

Determinanty polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych w okresie zimnej wojny : perspektywa wewnątrzamerykańska

The U.S. accession to the Second World War and indisputable victory initiated a new stage in the history of the United States. The country took a superpower position next to the USSR. The USA became the leading force of the democratic and capitalist world. During the Cold War, competing with the Soviet Union for influence in the global scale, the United States effectively spread its ideology, political system model, and value system. A number of determinants of an internal nature, both objective and subjective, influenced the shape of the foreign policy of the USA during the Cold War

The evolution of the USA international position in the post‑cold war period

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie ewolucji pozycji międzynarodowej Stanów Zjednoczonych w okresie pozimnowojennym. Celem jest również dokonanie analizy poszczególnych etapów w budowaniu pozycji supermocarstwa w ostatniej dekadzie XX i w dwóch pierwszych dekadach XXI wieku. W artykule zostaną ukazane główne instrumenty wykorzystywane przez USA na rzecz umacniania pozycji supermocarstwa, jej percepcja zarówno przez amerykańskich decydentów politycznych (Demokratów i Republikanów), jak i przez pozostałych aktorów areny międzynarodowej (analiza stopnia i woli akceptacji supremacji USA na arenie międzynarodowej)

Polska percepcja Arabskiej Wiosny oraz jej implikacji w skali regionalnej i globalnej

Celem niniejszego artykułu jest zatem odpowiedź na pytanie, jak procesy Arabskiej Wiosny były postrzegane przez władze Rzeczpospolitej Polskiej, jak również: czy, a jeśli tak, to w jakim stopniu, Polska zaangażowała się w przemiany w tym obszarze? Jakie uwarunkowania i czynniki determinowały politykę Polski wobec wydarzeń Arabskiej Wiosny w poszczególnych państwach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej? A także, czy Arabska Wiosna implikowała przewartościowanie priorytetów w polskiej polityce zagranicznej wobec państw Maszreku i Maghrebu