Uloga imovine u organizovanom kriminalu: klasifikacija kriminala u odnosu na ulogu imovine

Ekonomski aspekt društvenog života, kao jedan od ključnih faktora za razumevanje društvenih procesa, ima ekvivalentan značaj i kao jedan od društvenih faktora za razumevanje kriminala. Evolucija razumevanja veze između organizovanog kriminala i ekonomije koja se u literaturi može pratiti od 70tih godina XX veka, inicirala je promenu paradigme o prirodi organizovanog kriminala. Tradicionalno viđenje organizovanog kriminala kao mafijaške organizacije postaje predmet debate u kojoj se tom shvatanju suprotstvlja argumentacija da organizovani kriminal nastaje u okolnostima koje predstavljaju antitezu glavnoj pretpostavki ekonomije — potpuno i besplatno garantovanje imovinskih prava. Ukoliko država ne štiti imovinu ili sama stvara prepreke u pribavljanju njene zaštite, kriminalno preduzetništvo postaje karakteristika ekonomije u takvoj državi. Kada je zaštita imovinskih prava neodgovarajuća, nastaje okruženje koje pogoduje pojavi organizovanog kriminala. U okviru ekonomske dimenzije, osnovna funkcija organizovanog kriminala je da obezbedi ugovornu garanciju. Cilj ovog rada je da fokusiranjem procesa a ne učinilaca, ukaže na ekonomsku motivaciju u temeljima fenomena organizovanog kriminala, te potrebu uvažavanja ove činjenice prilikom opredeljenja metoda suzbijanja ove devijantne pojave

Restorative Justice and the Relationship of Perpetrator and Victim of Crime

Restorativna pravda kao teorijsko utemeljenje društvene reakcije na kriminalitet jedna je od ključnih tema savremenog kriminološkog diskursa. U korpusu ideja koje ovaj koncept obuhvata, izdvaja se ideja o razumevanju krivičnog dela kao narušenog odnosa između učinioca i žrtve, koja se razlikuje od tradicionalnog razumevanja krivičnog dela kao odnosa države i pojedinca. Ova promena u perspektivi upućuje na drugačije društveno reagovanje, različito u odnosu na tradicionalni krivičnopravni pristup. Kako je proces obnavljanja narušenih odnosa nastalih konfliktom u neposrednoj vezi sa mogućnostima za uključivanje učesnika konflikta u ovaj proces, institucionalizacija participiranja u okviru pravosudnog sistema određuje domet restorativnog procesa. U radu se ukazuje na tradicionalni krivičnopravni pristup i pristup restorativne pravde kao alternativne društvene reakcije na kriminalitet, uz stavljanje akcenta na odnos učinioca i žrtve krivičnog dela i proces rešavanja konflikta. Cilj ovog rada je da ukaže na perspektivu konflikta, kao definišućeg elementa odnosa učinioca i žrtve krivičnog dela, i potencijal restorativne pravde kao efikasne društvene reakcije na kriminalitet, koji doprinosi optimizaciji odnosa zajednice i izvršioca krivičnog dela. Restorative justice as the theoretical foundation of social reaction to crime is one of the key themes of contemporary criminological discourse. The idea of crime as a conflict between perpetrator and victim of crime is included in the core ideas related to the concept of restorative justice, which differs from traditional understanding of crime as a relationship between the state and the individual. This change in perspective on crime points towards social reaction to crime that differs from traditional criminal justice system. As the restoration process of relationship damaged by crime is directly related to possibilities of participation in the very process, institutionalisation of that participation sets the scope of restorative process. In this article, the author points towards the traditional criminal justice and restorative justice processes, focusing the relationship of perpetrator and victim of crime and the process of conflict resolution. The aim of the article is to highlight the conflict perspective as a defining element of the relationship between offender and victim, and to underline the effectiveness of restorative justice as social reaction to crime, which contributes to optimisation of the relationship between the offender and the community

Bezbednost kao društvena dobrobit

Predmet rada je razmatranje načina borbe protiv organizovanog kriminala i posledica koje takvi načini borbe imaju na savremeno demokratsko društvo. Orijentacija u sferi kreiranja politike suzbijanja organizovanog kriminala podrazumeva povećavanje domena tolerancije ograničavanja tradicionalnog domena ljudskih prava. Taj fenomen čini ljudska prava ključnim za raspravu o savremenim bezbednosnim potrebama kao integrativnom delu koncepta društvene dobrobiti. Cilj rada je da ukaže na koncentraciju načina borbe protiv organizovanog kriminaliteta u uskom spektru represivnih odgovora i da uputi na alternativu tom pristupu. Umanjivanjem viktimizacije koja je posledica delovanja organizovanog kriminala putem nerepresivanog reagovanja na organizovani kriminalitet utiče se na prosperitet i dobrobit zajednice. Represivno delovanje, pogotovo kada je proaktivno, veoma ozbiljno i u načelu ugrožava tradicionalnu sferu ljudskih i građanskih prava čime se proširuje krug viktimizacije. Imajući u vidu povećanu svest javnosti o pretnji od organizovanog kriminaliteta, u radu se dalje ukazuje na ideju da metode u borbi protiv organizovanog kriminaliteta stvaraju kontroverze u domenu ljudskih prava na koje je moguće odgovoriti jedino proporcionalistički, odnosno na planu odmeravanja koja količina odricanja od tradicionalnih građanskih sloboda može biti opravdana. U zaključnim razmatranjima u tekstu, koja se odnose na proporciju represivnog i nerepresivnog proaktivnog delovanja protiv organizovanog kriminala, autorka razmatra i procenjuje realističan doseg povoljnih posledica koje bi takva kombinovana politika suprotstavljanja organizovanom kriminalu proizvela u sferi zaštite dominiona, odnosno kompozitnog korpusa ljudskih i građanskih prava zahvaćenih kroz kategorije i institucije demokratskog političkog sistema. The paper discusses organized crime in its profound influence on the social fabric and the quality of social life overall. Today’s predominant strategies of fighting organized crime cause serious concerns over the traditional understanding of human rights in a democratic society. The anti–organized crime policies tend to increasingly focus on a narrow spectrum of repressive responses to perceived threats, failing to frame anti–organized crime policy within the wider concept of social well–being. Thus, anti–organized crime policy often, rather than reducing threats, facilitates further victimization of the society at large. Due to the exceptionally high level of perceptions of threat from organized crime in most developed countries today, the public tolerance of repressive methods as a way to address the rise of organized crime is increasing. This increase in tolerance of state intrusion is potentially dangerous for the quality of democracy and for the level of protection of individual rights in society. The goal of the article is to discuss the need for proportionality between the threat posed by organize crime, on the one hand, and the potential threat to human rights which is posed by the use of repressive methods, on the other. The author initially discusses the market basis for the emergence of organized crime, namely, dysfunctional public institutions. In societies where the state is effective in providing services such as debt collection, security of the general public and small businesses from violence and especially robbery or arson, provision of effective and protected transactions in money and goods, the maneuvering room for the market placement of organized crime ‘services’ is greatly diminished. The author considers the potential for reaching a balance of such repressive and non–repressive approaches to anti–organized crime policy, which would be sufficiently effective in reducing organized crime, while at the same time avoiding drastic threats to traditionally conceived human and civil rights

Italijanska iskustva u borbi protiv organizovanog kriminala

Savremeni organizovani kriminal je fenomen izuzetno dinamične kategorije. Izazovi koje ova pojava postavlja pred društvo diktiraju oblikovanje posebno fokusirane javne politike. Savremena politika borbe protiv organizovanog kriminala podrazumeva specifične regulatorne mehanizame čija uspešnost u velikoj meri zavisi i od institucionalne koordinacije. U Italiji postoji istorijski kontinuitet u povezanosti mafije i političkog i državnog vrha, u okviru kog se prepliću pretenzije na upravljanje društvom, pa je dominantno obeležje italijanskog pristupa u suzbijanju delovanja organizovanog kriminala zasnovano na ideji da efikasna borba protiv organizovanog kriminala podrazumeva odgovarajuću transformaciju društvenih struktura. Suština ovako postavljenog koncepta je osnivanje specijalizovanih institucija sa visokom autonomijom u radu i unapređivanje koordinacije aktivnosti svih relevantnih institucija, pre svega, kroz normativno objedinjavanje specifičnih mera koje se tiču odgovarajućeg regulatornog okvira. Uprkos postignutim impresivnim rezultatima, delovanje organizovanog kriminala se u Italiji nastavilja velikim intezitetom. Unapređivanje kapaciteta postojećih institucija koje se bore protiv organizovanog kriminala jeste ključno očekivanje od formiranja antimafijaškog kodeksa kao sveobuhvatnog zakonskog propisa usmerenog na borbu protiv mafije kao specifično italijanskog odraza organizovanog kriminala. Refleksija unapređenih kapaciteta antimafijaških institucija očekuje se, pre svega, u domenu konfiskacije mafijaške imovine čiji je nosilac novoosnovana vladina agencija. Autorka u tekstu valorizuje strateški trend u politici borbe protiv organizovnog kriminala i aktuelne konkretne inicijative u Italiji prikazujući savremenu fenomenologiju organizovanog kriminala u Italiji i na njega usmerenu društvenu kontrolu. Modern organized crime is a highly dynamic phenomenon that challenges social control policy in various ways. Curbing organized crime is fundamentally connected to regulatory mechanisms whose effectiveness predominantly depends on institutional coordination. In Italy this is especially pronounced, as there is a historical continuity between the Mafia and the country’s political elite, while the aspirations of the Mafia to influence public governance are a traditional feature of Italian organized crime. Such a strategy by organized crime targets institutions and seeks to corrupt, co-opt or threaten them into cooperation. This explains why Italian anti-Mafia strategy rests on a quest to transform institutional structures so as to make them both more resilient to co-option by organized crime and more effective in aggressively fighting the Mafia. The strategy thus includes the establishment of various specialized institutions, which are highly autonomous in their operation on the one hand, with constant improvements in the coordination of all other, more traditionally “systemic” control agencies, such as the police force and the prosecution. Despite some impressive results achieved in Italy through this approach, activities of the Mafia continue at high intensity. The most recent Anti-Mafia strategic trends are critically evaluated in this text, which adopts a phenomenological conceptualization of organized crime

Etika kao element profesionalne supkulture u obaveštajnom radu

Tema etike je blisko povezana sa pitanjem o individualnim i ličnim performansama profesionalaca koje se pozicionira u institucionalnim okvirima. Umnožavanje obaveštajnih aktivnosti kao dela borbe protiv transnacionalnog organizovanog kriminala i terorizma, zbog specifičnih ovlašćenja i upotrebe posebnih istražnih tehnika kojima se zadire u standardni korpus građanskih i ljudskih prava, istovremeno je uticalo na povećanje interesa za etički aspekt tih aktivnosti. Usmeravanje pažnje na etička pitanja u obaveštajnom radu uslovilo je pojavu etike obaveštajnog rada kao nove naučne oblasti u okviru koje se istražuju brojni etički problemi sa kojima se obaveštajna zajednica suočava, ali i formira teorija koja bi bila ekvivalent teoriji pravednog rata. Bezbednosni sektor je oblast u kojoj profesionalci uživaju veći stepen autonomije u odnosu na druge profesionalce koji zastupaju javni interes. Diskreciono odlučivanje utemljeno na interpretaciji jeste ključna karakteristika operativnog nivoa rada. U razvijenim demokratskim sredinama gde su institucije ustrojene po principu uslužnog servisa građana kao njihovih klijenata, legitimno je i pitanje troškova bezbednosnog sektora, i to kako ekonomske tako i društvene cene. Društvena cena bezbednosti se odnosi na njen društveni uticaj. U radu se upućuje na moguć negativan uticaj na društveni život koji bezbednosne mere i praksa mogu imati iako su delotvorni u smislu odvraćanja bezbednosnih pretnji, pa zbog toga nisu prihvatljivi kao produktivni jer ugrožavaju društveni poredak i kvalitet života u smislu usvojenih vrednosti. Cilj ovog rada je doprinos konsolidaciji argumentacije o nužnosti institucionalizacije kontinuiranog karijernog razvijanja etičke kompetencije u bezbednosnom sektoru

The Diffusion of White Collar Crime in Transitional Circumstances: Insurance Companies and Organized Crime

One of the simplest and most effective ways to launder large amounts of criminal funds is their channeling through an illegal scheme of insurance policy sales by foreign insurance companies, in other countries where foreign insurance is illegal. Given that in such circumstances insurance policies cannot be bought through legitimate financial transfers, large insurance companies have set up a wide network of dealers, who have been active for decades throughout the southeastern European region. They have operated by selling foreign insurance policies to the citizens of southeastern European countries, despite the fact that such policies have been entirely legally void in the region, and have subsequently taken large amounts of cash over the borders to the countries of origin of the insurance companies. Subsequently, policies bought in such a way have largely been legalized by the setting up of the insurance companies’ sister companies within the southeastern European region, and transferring these policies to such sister-companies, with the blessing of the National Banks of the region’s countries. While most policies bought in the described way have been clean, there is a possibility that some, namely those in the hundreds of thousands Euro per year, have included a very easy and effective manner of money laundering. This might have been the first step of a money laundering operation that has already happened and that cannot be effectively addressed at this stage. However, the second step of the process is still left to be performed, and that may be the investment of such large amounts by the foreign insurance companies in the privatization of state-owned enterprises in the region. The author argues in this article that, while the work of foreign insurance companies should be encouraged in the region, including Serbia, the potential second step of money laundering should be particularly closely monitored, specifically in situations when foreign insurance companies, which have been known to operate an illegal network of dealers in the previous period, appear as potential investors in the privatizations. While they should not be excluded from investment, they should be subject to thorough checking to try and prevent the particularly malignant forms of money laundering, namely the placement of the funds once siphoned out of the country in totally intransparent ways, back in the country through the taking over of controlling packages of parts of the local infrastructure.Konceptualnom i normativnom analizom autorka ukazuje da se određene transakcije polisama osiguranja kao vrsta pranja novca u potpunosti uklapaju u važeće međunarodne definicije organizovanog kriminala. Naime, kada se bitni elementi savremenih definicija organizovanog kriminala (više učesnika u činjenju krivičnog dela, kontinuirano činjenje često različitih krivičnih dela od strane iste grupe učinilaca, prekogranična dimenzija pripreme dela, samog izvršenja ili posledica dela itd.) projektuju na shemu dela pranja novca upotrebom osiguravajućih kompanija, rezulat nedvosmisleno upućuje na zaključak da takva dela spadaju u organizovani kriminal. Teritorija Srbije, kao i sve druge zemlje bivšeg ideološkog integrativnog sistema istočne Evrope, tokom poslednjih decenija prošlog veka bile su područje nelegalnog delovanja mreža za prodaju polisa osiguranja koje su organizovale legalne zapadnoevropske osiguravajuće kuće. Sama činjenica da su pojedinci kupovali strane polise nije toliko alarmantna sa tačke gledišta opšteg interesa i državnog budžeta kada se radi o prosečnim sumama, ali u slučajevima kada su uplaćivane godišnje premije po nekoliko stotina hiljada evra postoje razlozi da se sumnja da se radi o vrlo efikasnoj formi pranja novca, pa te slučajeve treba ispitati pre svega ispitivanjem rada osiguravajućih društava. Na taj način se može demistifikovati „pranje novca“, jer je reč, u najvećem broju slučajeva, o sasvim jednostavnim transakcijama. Ujedno, očekivano je da će adekvatno praćenje transakcija u vezi sa polisama osiguranja od strane institucija čiji je mandant sprovođenje zakona imati za posledicu i uticaj na kulturu poštovanja zakona u smislu njenog unapređenja

Otpor

Otpor je dinamičko načelo u mehanici koje se u društvenoj ravni metaforično upotrebljava da opisuje pojavu izdržavanja ili suprotstavljanja sili, moći, ali onoj koja se doživljava kao nepoželjna. Motiviše ga obično određena vizija kvaliteta života, a podrazumeva suočavanje sa promenama i novim okolnostima. Uspeh otpora je uvek neizvestan, jer je i sama moć neizvesna, promenjiva i difuzna

Ethical Aspect of Social Control: Contemporary Discourse on Integrity of Institutions, Corruption, and Organised Crime

Sagledavanje etičkog aspekta zauzima centralno mesto u odlučivanju koje uključuje diskrecionu moć, silu i pravni postupak. U okviru savremenih krivično–pravnih sistema, etika je osnov odlučivanja i u pitanjima rukovođenja i u sferi politike kažnjavanja, odn. odlučivanja o prevenciji, kažnjavanju i rehabilitaciji. Uprkos tome što je savremeni pristup suzbijanju kriminala koncept koji obuhvata više domena javne politike, etika je i dalje fundamentalni aspekt krivičnog pravosuđa i društvene kontrole. Uvidi predstavljeni u ovom članku daju polaznu osnovu za razmatranje ključnih problema prevencije kriminaliteta danas, kao i za dizajn relevantne javne politike u Srbiji. Autorka analizira savremene trendove politike kontrole kriminaliteta predstavljene u strateškim inicijativama u oblastima kontrole kriminala, jačanja integriteta i unapređivanja etičke kompetencije koje su bile pokretane sa ciljem povećanja efikasnosti krivično–pravnog sistema. Ilustrovanjem načina na koje su savremena društvena kontrola i etika međusobno povezane i zavisne, autorka fokusira dobrobit koncipiranu u tradiciji društvenog konstruktivizma koji podrazumeva da je dobrobit proizvod specifičnog opšteg konteksta ljudskog života. Upućivanjem na već ustanovljenu praksu u najrazvijenijim državama (SAD, Kanada i EU) i najznačajnijim međunarodnim organizacijama (UN i OECD), u radu se ukazuje na potencijal razvijanja i procene javne politike sa stanovišta dobrobiti. Ethical considerations are central to decisions involving discretion, force, and due process. Within contemporary criminal justice systems, ethics is germane to most management and policy decisions relating to punishment and is the rationale used in making these decisions, such as whether to rehabilitate, deter, or impose just deserts. Despite that contemporary crime reduction approach is a concept which cuts across policy areas, ethics remains to be the fundamental aspect of criminal justice and social control. That said, the research outlined in this article provides a starting point to address the fundamental obstacles placed in the path of crime prevention and for future alternative constructions policies in this area, in Serbia. The paper offers an analysis of contemporary crime control policy trends as outlined in strategic initiatives aiming at crime control, integrity building, and advancement of ethical competencies have contributed to the effectiveness of the criminal justice system. By illustrating the ways in which contemporary social control and ethics are interconnected and interdependent, the author is focusing well–being as it is conceptualised in the tradition of the social constructionism that implies that well–being is a product of the specific overall context of one’s life. Finally, the author points out that in the most developed countries such as the USA, Canada and the EU, as well as the most influential international organisations such as the UN and the OECD, the development and evaluation of public policies on the basis of well–being monitoring is already an established practice

Resentment and Terrorism - roots and fruits

This paper is presenting concepts of resentment defined within the wide scope of feelings such as bitterness, disliking, jealousy, envy, etc., in the context of ongoing international and national efforts to concieve an adequate response to terrorist attacks and fear from terrorism. Although there is a lack of agreement between scholars and policy-makers marking the contemporary discourse in relation to determination whether resentment is the cause or it is the consequence of terrorism, resentment is typically reffered to as the key concept to understand terrorism. By outlining several diffrent approaches to resentment concept frameworks, author is trying to point out that in research oriented towards phenomenon of terrorism and designing of efficient and sustainable anti-terrorist policy, multidisciplinary approach is needed. U kontekstu napora da se u odgovoru na terorističke napade i strah od terorizima kreira odgovarajuća međunarodna i nacionalna politika, u tekstu su razmatrani različiti koncepti revolta pojmovno određenog kroz široki dijapazon osećanja koja uključuju mržnju ogorčenost, antipatiju, nesviđanje itd. Naime, bez obzira na neslaganje teoretičara ali i onih koji politički odlučuju, a koje postoji u savremenom diskursu u pogledu pozicioniranja u vremenu spram terorizma (da li je terorizam posledica ili je terorizam uzrok), revolt se tipično navodi kao koncept ključan za razumevanje terorizma. Putem skiciranja nekih različitih pristupa određenju koncepta revolta, autorka nastoji da ukaže na pravac kojim bi trebalo ići ka kreiranju efikasne i održive antiterorističke politike

Socijalno-ekološki pristup saradnji Srbije i Kosova

Iako danas o Srbiji i Kosovu govorimo kao o post-konfliktnim društvima, njihove odnose već decenijama određuje niz otvorenih pitanja. Životna sredina pruža kontekst izvan tradicionalnih nacionalno-centričnih modaliteta odnosa koji ima potencijal za ostvarivanje kohezivnih veza koje su neophodne za prevazilaženje sukoba i uspostavljanje održive saradnje. Za transformaciju sukoba ključno je pomiriti različite perspektive koje akteri imaju. Fokusiranjem onog što oni rade i razumevanjem njihovih razloga da tako postupaju, stvaraju se uslovi za kreiranje odnosa u kojima je moguće zaštiti specifične potrebe i ciljeve i, istovremeno, zajednički doprinositi rešavanju problema životne sredine koje samostalno nije moguće rešavati