Analiza statystyczna zabiegów wewnątrzczaszkowych przeprowadzonych w Polsce w latach 2008–2009

Background and purpose Quantitative and qualitative analysis of neurosurgical procedures provides important data for assessment of the development and trends in the field of neurosurgery. The authors present statistical data on intracranial procedures (IPs) performed in Poland in 2008–2009. Material and methods Data on IPs come from reports of the National Health Fund, grouped according to the system of Diagnosis-Related Groups, group A – nervous system diseases. Data concerning the year 2009 include all IPs performed in Poland. Data from the second half of 2008 to 2009 (18 months) come from 35 neurosurgical centers in Poland, divided by provinces. We analyzed the number of IPs, the cost of procedures, duration of hospitalization and deaths. Results 20 849 IPs were performed in Poland in 2009. The most common procedure was A12 (6807; 32.65%), and the rarest was A04 (96; 0.46%). The annual cost of all IPs was 228 599 956 PLN. Average cost of the procedure ranged from 1578 PLN (A14) to 47 940 PLN (A03). Duration of the hospitalization ranged between 3 days (A14) and 12 days (A12). The highest percentage of deaths was reported for A01 (n = 1050, 19.06%). Reports from 35 neurosurgical centers in the second half of 2008 and 2009 showed the highest number of IPs per 100 000 population in Kujawsko-Pomorskie (93) and the lowest in Wielkopolskie (27) and Podkarpackie (27). The highest number of IPs (1669) was performed in neurosurgical center Ml (Małopolskie), and the lowest (99) in W1 (Wielkopolskie). Conclusions A significant disparity in the number of IPs performed in different centers in Poland was observed. There are no data in the literature on the number of neurosurgical procedures performed in Poland in other periods.Wstęp i cel pracy Analiza ilościowa i jakościowa procedur neurochirurgicznych dostarcza istotnych danych dotyczących rozwoju oraz trendów w dziedzinie neurochirurgii. Autorzy pracy przedstawiają dane statystyczne dotyczące procedur wewnątrzczaszkowych (PW) wykonywanych w Polsce w latach 2008–2009. Materiał i metody Dane dotyczące PW pochodzą z raportów Narodowego Funduszu Zdrowia i były grupowane wg systemu Jednorodnych Grup Pacjentów dla grupy A – choroby układu nerwowego. Dane z 2009 r. uwzględniają wszystkie PW wykonane w Polsce, dane z drugiej połowy 2008 i 2009 r. (18 miesięcy) pochodzą z 35 ośrodków neurochirurgicznych w Polsce podzielonych według województw. Analizowano liczbę PW, koszty procedur, czas hospitalizacji i liczbę zgonów. Wyniki W 2009 r. w Polsce wykonano 20 849 PW. Najczęstszą procedurą była A12 (6807; 32,65%), a najrzadszą A04 (96; 0,46%). Roczny koszt wszystkich PW wyniósł 228 599 956 PLN. Średni koszt procedury wahał się od 1 578 PLN (A14) do 47 940 PLN (A03). Czas hospitalizacji wahał się od 3 dni (A14) do 12 dni (A12). Największy odsetek zgonów odnotowano dla procedury A01 (19,06%; n = 1050). Analizowano raporty 35 ośrodków neurochirurgicznych w Polsce. W ciągu 18 miesięcy (druga połowa 2008 i 2009) najwięcej PW na 100 tys. mieszkańców wykonano w kujawsko-pomorskim (93), natomiast najmniej w wielkopolskim (27) i podkarpackim (27). Najwięcej PW (1669) wykonano w ośrodku M1 (małopolskie), najmniej (99) w W1 (wielkopolskie). Najczęściej raportowana była procedura A12. Wnioski Obserwowano znaczną dysproporcję w liczbie PW wykonywanych w różnych ośrodkach w Polsce. Brakuje danych w piśmiennictwie dotyczących liczby procedur neurochirurgicznych wykonywanych w Polsce we wcześniejszych okresach

Stymulacja kory ruchowej w leczeniu bólów neuropatycznych

Background and purpose Despite the rapid development of neuropharmacotherapy, medical treatment of neuropathic pain (NP) still constitutes a significant socioeconomic problem. The authors herein present a group of patients treated with motor cortex stimulation (MCS) for NP of various types and aetiologies. Material and methods Our cohort included 12 female and 11 male NP patients aged 53 ± 16 treated with MCS. Eleven patients were diagnosed with neuropathic facial pain (NFP), 8 with hemi-body neuropathic pain (HNP), and 4 with deafferentation pain (DP). Prior to surgery, 16 out of 23 patients were treated with repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS), with a positive response in 10 cases. Pain intensity in our group was evaluated with the visual analogue scale (VAS) one month before and three months after MCS implantation. Results Improvement on the VAS was reported in the whole group of patients (p < 0.001). The best results were reported in the NFP group (p < 0.001) while the worst ones were noted in the DP group (p = 0.04). Anamnesis duration positively correlated with outcome. Infection forced the authors to permanently remove the system in one case. There were no other complications in the group. Conclusions Minimally invasive, safe neuromodulative treatment with MCS permits neuropathic pain control with good efficacy. The type of neuropathic pain might be a prognostic factor.Wstęp i cel pracy Pomimo dynamicznego rozwoju neurofarmakoterapii, leczenie bólów neuropatycznych stanowi istotny problem socjoekonomiczny. Autorzy przedstawiają grupę chorych leczonych metodą stymulacji kory ruchowej (motor cortex stimulation – MCS) z powodu bólów neuropatycznych o różnym obrazie klinicznym i etiologii. Materiał i metody W grupie 12 kobiet oraz 11 mężczyzn w wieku 53 ± 16 lat zastosowano MCS z powodu bólu neuropatycznego. U 11 chorych rozpoznano neuropatyczne bóle twarzy, u 8 chorych połowiczy ból neuropatyczny, a u 4 chorych – ból deaferentacyjny. U 16 chorych przeprowadzono próbną przezczaszkową stymulację magnetyczną, uzyskując przejściową poprawę u 10 z nich. Nasilenie dolegliwości bólowych oceniano z wykorzystaniem wzrokowej skali analogowej (visual analogue scale – VAS) miesiąc przed implantacją oraz w trzecim miesiącu po implantacji MCS. Wyniki U wszystkich chorych w grupie stwierdzono poprawę mierzoną VAS (p < 0,001). Najlepsze efekty leczenia bólu neuropatycznego zaobserwowano w grupie chorych z neuropatycznym bólem twarzy (p < 0,001), a najsłabsze u chorych z rozpoznanym bólem deaferentacyjnym (p = 0,04). Długość wywiadów korelowała dodatnio z wynikami leczenia. U jednego chorego ze względu na zakażenie usunięto system i nie podejmowano próby ponownego wszczepienia. Innych powikłań w grupie nie stwierdzano. Wnioski Wykorzystanie minimalnie inwazyjnych technik neuromodulacyjnych, w tym MCS, pozwala na skuteczne i bezpieczne zmniejszenie nasilenia bólów neuropatycznych. Rodzaj bólu neuropatycznego może mieć znaczenie rokownicze

Neuroendocrine tumours of rare location

Guzy neuroendokrynne (NET) wywodzące się z rozproszonego układu komórek endokrynnych mogą lokalizować się nieomal w każdym narządzie i tkance ludzkiego ciała, najczęściej jednak powstają w obrębie układu pokarmowego i oddechowego. Guzy neuroendokrynne uważane są za szczególnie rzadkie, jeżeli ich częstość występowania nie przekracza 1% wszystkich nowotworów neuroendokrynnych. Celem pracy było przedstawienie rzadkich NET z rejestru Katedry i Kliniki Endokrynologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum: 4 NET wywodzących się z brodawki Vatera, 2 z pęcherzyka żółciowego, 1 z jajnika, zatoki klinowej, uchyłka Meckela i nagłośni; oraz sposobu postępowania w takich przypadkach. (Endokrynol Pol 2010; 61 (3): 322-327)Neuroendocrine tumours (NETs) arising from dispersed endocrine system may originate from almost every location, although they are most commonly found in the gastrointestinal tract and respiratory system. NETs are considered as particularly rare if they constitute less than 1% of all neuroendocrine tumours. The aim of the paper is to present ten rare NETs from the database of the Endocrinology Department of the Jagiellonian University, Medical College: 4 NETs of the ampulla of Vater, 2 of the gallbladder, and 1 of the ovary, sphenoid sinus, Meckel’s diverticulum, and epiglottis. The clinical presentation of such tumours and their management are discussed. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (3): 322-327

Pituitary apoplexy: re-evaluation of risk factors for bleeding into pituitary adenomas and impact on outcome

Objective: To assess frequency, symptoms and outcome of pituitary apoplexy (PA) among pituitary adenoma patients, to gain better insight into risk factors for bleeding into pituitary adenoma, and to estimate the sequelae of PA by means of a matched control group. Method: By reviewing charts of 574 patients with pituitary adenoma we analysed incidence, symptoms and outcome of PA, and potential risk factors for developing PA by means of a control group (patients with pituitary adenoma without PA). Results: 42 suffered from PA; all had macroadenomas. 30/217 male (14%) and 12/179 female (7%) macroadenoma patients, 32/194 patients with clinically non-functioning (16.5%) and 10/202 with clinically active (5.0%) macroadenoma were affected. Antithrombotic therapy predisposed patients to PA (p = 0.026), diabetes mellitus and hypertension did not (p = 1.00). Patients with PA and pituitary adenoma patients without PA had similar frequencies of hypopituitarism (45 vs. 48%, p > 0.05) and visual field defects (38 vs. 55%, p > 0.05), but ophthalmoplegia was significantly more common (76 vs. 5%, p < 0.001) in patients with PA. Nearly all patients were treated by surgery; most recovered from ophthalmoplegia whereas visual function improved only moderately. Endocrine outcome was worse in patients with PA compared to patients without PA. Conclusions: Male gender and characteristics of the adenoma itself (especially tumour size and tumour type) rather than patient's cardiovascular risk factors such as diabetes and hypertension seem to predispose to PA; antithrombotic therapy may also be important

Pituitary macroadenomas: are combination antiplatelet and anticoagulant therapy contraindicated? A case report

<p>Abstract</p> <p>Background</p> <p>Pituitary apoplexy is a life-threatening endocrine emergency that is caused by haemorrhage or infarction of the pituitary gland, commonly within a pituitary adenoma. Patients classically present with headache, ophthalmoplegia, visual field defects and altered mental state, but may present with a typical symptoms such as fever and altered conscious level.</p> <p>Case presentation</p> <p>A 57-year-old female with a known pituitary macroadenoma was treated for suspected acute coronary syndrome with aspirin, clopidogrel and full dose enoxaparin. She developed a severe and sudden headache, nausea and vomiting and visual deterioration. A CT scan showed haemorrhage into the pituitary macroadenoma. She underwent neurosurgical decompression. Post-operatively her visual fields and acuity returned to baseline. She was continued on hydrocortisone and thyroxine replacement on discharge.</p> <p>Conclusion</p> <p>This case illustrates the risks of anticoagulation in a patient with a known pituitary macroadenoma, and raises the issue of whether these tumours present a relative contraindication to the use of dual antiplatelet and anticoagulation in acute coronary syndrome.</p

Wycięcie pierwotnych złośliwych glejaków mózgu oraz ich wznów pod kontrolą fluorescencji z zastosowaniem kwasu 5-aminolewulinowego. Wyniki wstępne

Background and purpose Extent of resection plays a key role in the treatment of malignant gliomas (MGs). Patients with complete glioma removal, followed by chemoradiation, obtain the longest overall and progression-free survival. Fluorescence-guided resection of MGs enables intraoperative visualization of glioma tissue and increases control of the resection. The authors present preliminary results of 5-aminolevulinic acid (5-ALA) application during the resection of primary and recurrent MGs. Material and methods Six patients with either a suspected malignant glioma based on magnetic resonance imaging (MRI) or with recurrent glioblastoma multiforme were enrolled in the study. The extent of resection was calculated according to the postoperative MRI performed within 72 hours. Preoperative and early postoperative neurological status and Karnofsky Performance Scale (KPS) were compared. Results Fluorescence of tumour tissue was observed in 5/6 patients (five with the histopathological diagnosis of glioblastoma multiforme and one with neurotoxoplasmosis and AIDS). Complete tumour resection was achieved in 5 patients. Postoperative KPS and neurological status deteriorated in 2 cases. Radiotherapy and chemotherapy did not interfere with the sensitivity of the fluorescence guided tumour visualization. Conclusions Fluorescence-guided resection of primary and recurrent MGs with 5-ALA improves control of the tumour resection. It enables the cytoreduction to be maximized but experience in neuro-oncological surgery is required to avoid serious, postoperative neurological deficits.Wstęp i cel pracy Zakres wycięcia guza odgrywa kluczową rolę w leczeniu złośliwych glejaków mózgu. Chorzy, u których wykonano całkowite wycięcie złośliwego glejaka mózgu i których poddano następnie radioterapii i chemioterapii, uzyskują zarówno najdłuższy całkowity czas przeżycia, jak i najdłuższy okres bez progresji choroby. Wycięcie złośliwego glejaka mózgu ukierunkowane fluorescencją umożliwia śródoperacyjne uwidocznienie tkanki glejaka oraz poprawia kontrolę w czasie operacji. Autorzy prezentują wstępne wyniki zastosowania kwasu 5-aminolewulinowego (5-ALA) podczas usuwania pierwotnych złośliwych glejaków mózgu oraz ich wznów. Materiał i metody Do badania zostało włączonych 6 chorych, u których na podstawie badania za pomocą rezonansu magnetycznego (RM) podejrzewano złośliwego glejaka mózgu albo odrost glejaka wielopostaciowego. Zakres wycięcia oceniano na podstawie RM wykonanego w ciągu 72 godz. po operacji. Stan neurologiczny chorych oraz ocenę w skali Karnofsky'ego (KPS) porównywano przed operacją i we wczesnym okresie po operacji. Wyniki Fluorescencja tkanki guza była widoczna u 5 z 6 pacjentów (u 5 rozpoznano histopatologicznie glejaka wielopostaciowego, u jednego chorego – neurotoksoplazmozę w przebiegu AIDS). Makroskopowo całkowite wycięcie guza uzyskano u 5 chorych. Pooperacyjnie pogorszenie stanu neurologicznego oraz w skali KPS stwierdzono u 2 chorych. Radioterapia ani chemioterapia nie wpływały na występowanie fluorescencji podczas wycięcia guzów. Wnioski Wycięcie pierwotnych złośliwych glejaków mózgu oraz ich wznów ukierunkowane fluorescencją z zastosowaniem 5-ALA poprawia kontrolę śródoperacyjną podczas usuwania guza. Umożliwia osiągnięcie maksymalnej cytoredukcji, jednak aby uniknąć poważnych deficytów neurologicznych w okresie pooperacyjnym, potrzebne jest doświadczenie w chirurgii neuroonkologicznej

Application of extended transbasal approach to pituitary adenomas

Although transsphenoidal approach is the standard and the method of choice for almost all patients with pituitary adenomas, in some cases the extensions and size of tumour make the transsphenoidal approach insufficient. We have applied in such cases an extended transbasal approach for better visualisation of the tumour and better control of the adjacent structures. Between 1998 and 2004 615 patients with pituitary adenomas were operated upon by our team. 520 patients underwent transsphenoidal procedure whereas 82 with extensive suprasellar and lateral growth of the tumour were treated with extended transbasal approach. 13 patients were treated with other skull base approaches. Mortality in the group of patients operated upon with extended transbasal approach was 3,6% and all these events occurred in first two years. Total removal of the tumour was achieved in 79% of procedures and subtotal in 19%. Cerebrospinal fluid leak was observed in 6% of cases. Transnasal transsphenoidal approach can be used for removal of the majority of pituitary adenomas. Extended transbasal approach is very useful in selected cases, offering an excellent view into parasellar area and minimizing the brain retraction

Leczenie drżenia samoistnego metodą głębokiej stymulacji wzgórza

Background and purpose Quality of life can be severely impaired by essential tremor (ET) being the main cause of the patient's disability. The authors present a group of ET patients treated with deep brain stimulation of the ventral intermediate nucleus of the thalamus (Vim DBS). The aim of the study was to evaluate the efficacy and safety of Vim DBS in the treatment of ET. Material and methods Between 2006 and 2009, 8 female and 10 male ET patients were treated with Vim DBS. Mean age at implantation was 63 ± 15 years. ET lasted from 4 to 30 years (mean 12 years). Clinical condition of the group was evaluated before surgery and 3 months after implantation with spirography (spiral drawings), the modified Fahn (Tremor Rating Scale, TRS) scale, and the modified ADL (Activity of Daily Living) scale. The Vim was localized with CT and MRI. The procedures of implantation were performed under local and general anaesthesia. A bilateral procedure was performed in 11 cases and a unilateral procedure was performed in 7 cases. Results The therapeutic effect of DBS was maintained at the follow-up in the third month following surgery. Mean contralateral limb tremor reduction was 79%. Head tremor reduction was reported by 75% of patients in the bilateral Vim DBS subgroup and 50% of patients in the unilateral Vim DBS subgroup. Mean ADL score improved by 61%. Conclusions Vim DBS is a safe and effective method of ET treatment. Vim DBS improves activities of daily living of ET patients.Wstęp i cel pracy Drżenie samoistne (DS) może w znaczący sposób obniżać jakość życia chorych, będąc niejednokrotnie przyczyną ich inwalidztwa. Autorzy przedstawiają grupę chorych na DS leczonych metodą głębokiej stymulacji jądra brzuszno-pośredniego wzgórza (nucleus ventralis intermedius thalami deep brain stimulation – Vim DBS). Celem pracy była ocena skuteczności i bezpieczeństwa leczenia DS metodą Vim DBS. Materiał i metody W latach 2006–2009 metodą Vim DBS leczono 8 kobiet i 10 mężczyzn chorych na DS. Średni wiek chorych w dniu operacji wynosił 63 ± 15 lat. Czas trwania choroby wahał się pomiędzy 4 a 30 lat (średnio 12 lat). Stan pacjentów oceniano przed zabiegiem chirurgicznym oraz 3 miesiące po zabiegu z wykorzystaniem spirografii (rysowania spirali), zmodyfikowanej skali Fahna (Tremor Rating Scale – TRS) oraz zmodyfikowanej skali ADL (Activity of Daily Living). W celu lokalizacji jądra brzuszno-pośredniego wzgórza wykonywano tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny. Zabiegi przeprowadzono w znieczuleniu miejscowym i ogólnym. U 11 pacjentów elektrody wszczepiono obustronnie, a u 7 pacjentów – jednostronnie. Wyniki Efekt terapeutyczny utrzymywał się po inicjacji stymulacji głębokiej w trzymiesięcznej obserwacji u wszystkich chorych. Stwierdzano zmniejszenie drżenia przeciwstronnej kończyny średnio o 79%. Nasilenie drżenia głowy zmniejszyło się u 75% chorych leczonych stymulacją obustronną oraz u 50% chorych leczonych stymulacją jednostronną. Średnio poprawa w ADL wynosiła 61%. Wnioski Głęboka stymulacja jądra brzuszno-pośredniego wzgórza jest metodą bezpieczną i skuteczną w leczeniu DS, mającą wpływ na sprawność wykonywania codziennych czynności u chorych z DS

Głęboka stymulacja jądra niskowzgórzowego w leczeniu choroby Parkinsona

Background and purpose The role of subthalamic nucleus deep brain stimulation (STN DBS) in the treatment of Parkinson disease (PD) is well established. The authors present a group of patients diagnosed with PD who were treated with STN DBS. Material and methods Between 2008 and 2009, 32 female and 34 male patients with PD were treated with STN DBS. Mean age at implantation was 57 ± 12 years. PD lasted from 6 to 21 years (mean 10 years). Patients were qualified for the surgery according to the CAPSIT-PD criteria. The STN was identified with direct and indirect methods. Macrostimulation and microrecording for STN identification were used in all cases. A unilateral STN DBS system was implanted in two cases and bilateral implantation was performed among rest of the group. Outcome was assessed six months after implantation. Results The mean reduction of UPDRS III score among 51 patients who underwent follow-up was 45% (5-89%). Reduction of levodopa consumption varied from 15 to 100%. Infection forced the authors to remove the DBS system in one case four months after implantation. Skin erosion above the internal pulse generator was noted in four cases. Conclusions Cardinal symptoms of Parkinson's disease can be safely and effectively treated with STN DBS in selected group of patients.Wstęp i cel pracy Rola głębokiej stymulacji jądra niskowzgórzowego (subthalamic nucleus deep brain stimulation – STN DBS) w leczeniu choroby Parkinsona (ChP) jest uznana. Autorzy przedstawiają grupę chorych na ChP, leczonych za pomocą STN DBS. Materiał i metody W latach 2008–2009 metodą STN DBS leczono 32 kobiety i 34 mężczyzn chorych na ChP. Średni wiek operowanych chorych wynosił 57 ± 12 lat, czas trwania choroby 6–21 lat (średnio 10 lat). Pacjenci byli kwalifikowani do operacji na podstawie kryteriów zawartych w CAPSIT-PD. Jądro niskowzgórzowe identyfikowano metodą bezpośrednią i pośrednią. Zabieg przeprowadzono w znieczuleniu miejscowym, wykorzystując mikrorejestrację oraz makrostymulację. U2 pacjentów implantowano elektrody jednostronnie, u pozostałych etapowo, obustronnie. Skuteczność leczenia oceniano po 6 miesiącach od implantacji. Wyniki W grupie 51 chorych, u których przeprowadzono ocenę skuteczności leczenia, stwierdzono zmniejszenie punktacji w III części UPDRS średnio o 45% (5–89%). Zmniejszenie dawki lewodopy wahało się pomiędzy 15 a 100%. W badanej grupie stwierdzano powikłanie infekcyjne u jednego pacjenta oraz erozję skóry nad stymulatorem u 4 chorych. Wnioski Stymulacja jądra niskowzgórzowego jest metodą bezpieczną i skuteczną w leczeniu objawów kardynalnych dla wybranej grupy chorych na Ch