Dynamics of Sleep–Wake Cyclicity at Night Across the Human Lifespan

Studies in adult mammals (rats, cats, mice, and humans) have revealed a surprising regularity in the duration of sleep and wake bouts. In particular, wake bout durations exhibit a power-law distribution whereas sleep bout durations exhibit an exponential distribution. Moreover, in rodents, sleep bouts exhibit an exponential distribution at all ages examined, whereas wake bout durations exhibit exponential distributions early in ontogeny with a clear power-law emerging only at the older ages. Thus, the data examined thus far suggests a similar developmental trajectory for a wide range of mammals which in turn may offer a novel metric to directly compare human and animal sleep–wake data. Therefore, we tested the generalizability of these findings by examining the distributions of sleep and wake bouts during the night in a healthy human sample – from premature infants to 70-year-olds. We find that sleep bouts elongate over the first years. At the same time wake bouts shorten but elongate again with increasing age. Moreover, sleep bout durations exhibit exponential distributions at all ages tested, except for the youngest (premature infants). Wake bouts exhibit a power-law distribution – but only during a restricted time window during adulthood. We conclude that the developmental trajectory of human sleep–wake cycles does not map well onto those of rodents; however, the method of characterizing sleep–wake cycles, using bout distribution, holds great promise for classifying sleep, its disorders, and tracking its developmental milestones across the lifespan in humans

Áhrif fiskolíu í fæði á frumugerðir, frumuboðefni, flakkboða og flakkboðaviðtaka í heilbrigðum músum og músum sprautuðum með inneitri

Fish oil, rich in n-3 polyunsaturated fatty acids, has immunomodulatory properties and may have beneficial effects in several immune related disorders, including sepsis. Chemokines and chemokine receptors play a key role in the recruitment of specific populations of immune cells to the sites of infection or inflammation. The results from the Ph.D. project show that dietary fish oil decreased the proportion of classical monocytes(expressing the chemokine receptor CCR2) in blood from healthy mice but increased their proportion following administration of endotoxin (LPS). The chemokine CCL2 plays a key role in recruitment of classical monocytes. Fish oil decreased the concentration of CCL2 in serum of healthy mice fed fish oil compared with that in mice fed the control diet but increased its concentration following administration of LPS. Following LPS administration a specific subpopulation of neutrophils was observed that were larger and less granulated than other neutrophils. Mice fed fish oil had a higher proportion of this subpopulation of neutrophils in blood, as well as a higher proportion of neutrophils in peritoneum, than mice fed the control diet. Fish oil increased the concentration of CCL3 both in serum and peritoneal fluid following LPS administration, but CCL3 is involved in recruitment of neutrophils. These results indicate that dietary fish oil can attenuate the immune activation state during homeostasis but intensify the immune response in infection and possibly counteract the monocyte deactivation and neutrophil impairment observed in later stages of sepsis.Fiskolía, rík af n-3 fjölómettuðum fitusýrum (FÓFS), hefur jákvæð áhrif í sumum langvinnum bólgusjúkdómum, sýkingum og einnig í blóðeitrun. Sum þessara jákvæðu áhrifa fiskolíu á ónæmistengda sjúkdóma eru að hluta komin til vegna áhrifa hennar á myndun fituboðefna og frumuboða. Í ónæmistengdum sjúkdómum gegnir tog ónæmisfruma á bólgu og sýkingastaði mikilvægu hlutverki. Hins vegar hafa áhrif fiskolíu, eða n-3 FÓFS, á undirgerðir eða tog ónæmisfruma eða flakkboða og flakkboðviðtaka ekki verið mikið rannsökuð. Markmið rannsóknarinnar var að ákvarða áhrif fiskolíu á a) frumugerðir í blóði, kviðarholi, milta og beinmerg músa; b) styrk flakk- og frumuboða í blóð- og kviðarholsvökva; c) tjáningu flakkboðaviðtaka á blóð-, kviðarhols-, miltis- og beinmergsfrumum í heilbrigðum músum og músum sprautuðum með inneitri; og d) frumu- og flakkboðamyndun staðbundinna kviðarholsfruma örvuðum með inneitri ex vivo. Mýs fengu annaðhvort hefðbundið fóður eða fóður byggt á vestrænu fæði með eða án 2,8% fiskolíu í 6 vikur. Helmingur hvors fæðuhóps var sprautaður með 10 μg/20g af inneitri (lípópólísakkaríð, eða LPS) í kviðarhol. Músum sem fengu hefðbundið fóður, var fórnað fyrir (0 klst), eða 3, 8, 12, 24 eða 48 klst eftir sprautun með inneitri, en músum sem fengu fóður byggt á vestrænu fæði (með eða án 2,8% fiskolíu) var fórnað fyrir (0 klst) eða 3 eða 48 klst eftir sprautun með inneitri. Blóði, kviðarholsvökva, milta og beinmerg var safnað. Frumur voru taldar og greindar út frá stærð og kyrningu, og að auki tjáningu á flakkboðaviðtökum og öðrum yfirborðssameindum, með frumuflæðisjá. Styrkur frumu- og flakkboða í sermi, kviðarholsvökva og floti staðbundinna kviðarholsfruma örvuðum með inneitri ex vivovar ákvarðaður með ELISA aðferð. Sprautun með inneitri olli skyndilegri fækkun hvítfruma í blóði, kviðarholi og beinmerg. Fjöldi hvítfruma hélst lágur fyrstu 24 klst í blóði og kviðarholi en jókst þar eftir. Hins vegar fækkaði hvítfrumum í beinmerg út tilraunartímann. Skammvinn aukning varð í heildarfjölda hvítfruma í milta í kjölfar sprautunar með inneitri, en síðan fækkaði þeim og 48 klst eftir sprautun með inneitri var fjöldi þeirra svipaður og fyrir sprautun. Það dró hratt úr fjölda mónócýta/makrófaga í blóði, kviðarholi og beinmerg í kjölfar sprautunar með inneitri. Einnig fækkaði mónócýtum/makrófögum í milta í kjölfar skammvinnrar aukningar sem varð í byrjun. Tveir undirflokkar mónócýta voru auðkenndir í blóði og milta, hefðbundir og óhefðbundnir, en einungis hefðbundnir mónócýtar voru til staðar í beinmerg. Makrófagar í kviðarholi skiptust einnig í tvo undirflokka. Skammvinn minnkun varð í fjölda daufkyrninga í blóði í kjölfar sprautunar með inneitri, hins vegar fækkaði daufkyrningum í kviðarholi stöðugt út tilraunartímann. Fáir daufkyrningar voru til staðar í kviðarholi fyrir sprautun með inneitri en fjöldi þeirra jókst að 24 klst og í milta fjölgaði þeim þar til 12 klst eftir sprautun og hélst fjöldinn stöðugur út tilraunartímann (48 klst). Daufkyrningar í blóði músa sem ekki fengu inneitur voru mjög kyrndir en kyrningin minnkaði í kjölfar sprautunar með inneitri. Átta klst eftir sprautun með inneitri voru tvær gerðir af daufkyrningum til staðar í blóði og var önnur minni og meira kyrnd heldur en hin. Tjáning flakkboðaviðstakans CXCR2 minnkaði á daufkyrningum í kjölfar sprautunar með inneitri, en var til staðar á daufkyrningum 24 klst eftir sprautun með inneitri. Styrkur frumu- og flakkboða í sermi og kviðarholsvökva jókst hratt í eftir sprautun með inneitri en lækkaði hratt aftur. Heilbrigðar mýs sem fengu fiskolíufóður voru með lægra hlutfall af hefðbundnum mónócýtum í blóði miðað við mýs sem fengu viðmiðuna-fóður. Sprautun með inneitri jók hlutfall hefðbundinna mónócýta í blóði músa sem fengu fiskolíufóður en ekki músa sem fengu viðmiðunarfóður. Heilbrigðar mýs sem fengu fiskolíufóður höfðu lægri styrk af CCL2 í blóði en mýs sem fengu viðmiðunarfóður, en eftir sprautun með inneitri var styrkur CCL2 í blóði hærri í músum sem fengu fiskolíu en í músum sem fengu viðmiðunarfóður. Heilbrigðar mýs sem fengu fiskolíufóður voru með færri frumur í kviðarholi og færri makrófaga í kviðarholi heldur en heilbrigðar mýs sem fengu viðmiðunarfóður. Fækkun kviðarholsfruma í kjölfar sprautunar með inneitri var minna áberandi í músum sem fengu fiskolíufóður heldur en í músum sem fengu viðmiðunarfóður, sem leiddi til þess að 3 klst eftir sprautun með inneitri voru fleiri frumur í kviðarholi músa sem fengu fiskolíufóður en í kviðarholi músa sem fengu viðmiðunarfóður. Mýs sem fengu fiskolíufóður höfðu hærri styrk af CCL3 og CCL2 í kviðarholi 3 og 48 klst eftir sprautun með inneitri, í áðurnefndri röð. Styrkur IL-6 var hærri og það var tilhneiging til að vera hærri styrkur af TNF- í kviðarholsvökva músa sem fengu fiskolíufóður 48 klst eftir sprautun með inneitri en í kviðarholsvökva músa sem fengu viðmiðunarfóður. Þegar staðbundnir makrófagar músa sem fengu fiskolíufóður voru örvaðir ex vivo mynduðu hlutfallslega færri makrófagar TNF-α og CCL3 þrátt fyrir að meðalmyndun hverrar frumu væri meiri í músum sem fengu fiskolíufóður miðað við í músum sem fengu viðmiðunarfóður. Heilbrigðar mýs sem fengu fiskolíufóður voru með lægra hlutfall hefð-bundinna mónócýta í blóði en heilbrigðar mýs sem fengu viðmiðunarfóður. Hins vegar höfðu mýs sem fengu fiskolíufóður tilhneigingu til að vera með hærra hlutfall hefðbundinna mónócýta í blóði miðað við mýs sem fengu viðmiðunarfóður 48 klst eftir sprautun með inneitri. Einnig var hærra hlutfall hefðbundinna mónócýta 48 klst eftir sprautun með inneitri í miltum músa sem fengu fiskolíufóður miðað við í miltu músa sem fengu viðmiðunarfóður. Heilbrigðar mýs sem fengu fiskolíufóður höfðu lægri styrk af CCL2 í blóðvökva en heilbrigðar mýs sem fengu viðmiðunarfóður. Þvert á móti, 3 og 48 klst eftir sprautun með inneitri var styrkur CCL2 í blóðvökva hærri í músum sem fengu fiskolíufóður en í músum sem fengu viðmiðunarfóður. Þrátt fyrir að fiskolía í fæði hefði ekki áhrif á fjölda daufkyrninga í blóði heilbrigðra músa eða í blóði músa sprautuðun með inneitri (48 klst), þá voru heldur fleiri daufkyrningar í blóði músa sem fengu fiskolíu 12 og 24 klst eftir sprautun með inneitri en í blóði músa sem fengi viðmiðunarfóður. Mýs sem fengu fiskolíufóður voru með hærra hlutfall af minna kyrndum dauf-kyrningum í blóði heldur en mýs sem fengu viðmiðunarfóður. Einnig höfðu mýs sem fengu fiskolíufóður lægri styrk af CXCL2 og hærri styrk af CCL3 í sermi en mýs sem fengu viðmiðunarfóður 3 klst eftir sprautun með inneitri. Mýs sem fengu fiskolíufóður voru með færri daufkyrninga í kviðarholi 12 klst eftir sprautun með inneitri og höfðu tilhneigingu til að vera með færri daufkyrninga í kviðarholi 24 klst eftir sprautun með inneitri miðað við mýs sem fengu viðmiðunarfóður. Þvert á móti, þá höfðu mýs sem fengu fiskolíufóður fleiri daufkyrninga í kviðarholi 48 klst eftir sprautun með inneitri miðað við mýs sem fengu viðmiðunarfóður. Niðurstöður verkefnisins benda til þess að fiskolía í fæði hafi dempandi áhrif á bólguvirkni í jafnvægi en auki hins vegar bólguviðbragð eftir sýkingu og gæti mögulega unnið á móti minnkaðri virkni mónócýta og vanvirkni daufkyrninga sem hefur orðið vart við á seinni stigum blóðeitrunar. Lykilorð: Fiskolía, inneitur, daufkyrningar, mónócýtar, flakkboða

Lýðræði í leikskólum : hvernig má efla það?

Í þessu lokaverkefni er fjallað um lýðræði í leikskólum og leitað svara við því hvernig efla megi lýðræðisleg vinnubrögð í þeim. Skoðaðar verða hugmyndir um lýðræði almennt ásamt hugmyndum ýmissa fræðimanna um menntun í lýðræðislegum anda. Fjallað verður um börn og lýðræði, lýðræði í leikskólum og hvort og þá hvernig leikskólar geti verið lýðræðisleg samfélög. Skýrt verður frá viðhorfskönnun sem gerð var í þremur leikskólum á Akureyri og helstu niðurstöðum hennar. Í könnuninni var leitast við að fá viðhorf leikskólakennara til lýðræðis, hvernig þeir skilgreindu lýðræði, hvort lýðræði ríkti í þeirra leikskólum og hvernig hægt væri að efla lýðræðisleg vinnubrögð í leikskólum. Helstu niðurstöður sýndu að börn hafa ákveðin réttindi sem einstaklingar og ber leikskólanum að huga að þeim. Leikskólakennarar gegna viðamiklu hlutverki í leikskólanum og var sýnt fram á mikilvægi þeirra í eflingu lýðræðis ásamt þátttöku barnanna. Niðurstöður úr viðtölunum sýndu að flestir viðmælendurnir skilgreindu lýðræði á þann hátt að það sé einhverskonar stjórnarform þar sem lýðurinn eða fólkið ræður en ekki einhver einn. Leikskólakennararnir voru flestir sammála því að einhverskonar lýðræði ríkti í þeirra leikskóla en það mætti þó vera meira. Viðmælendur lögðu mikla áherslu á hlutverk starfsfólks við eflingu á lýðræðislegum vinnubrögðum og töldu að það þyrfti að fá fræðslu þeim tengdum og viðhalda þekkingu sinni ásamt því að vera meðvitað um hlutverk sitt gagnvart börnum og samstarfsfólki

Dagleg tannburstun í grunnskólum : viðhorf skólastjórnenda til daglegrar tannburstunar

Verkefni þetta fjallar um viðhorf skólastjórnenda og annarra starfsmanna til daglegrar tannburstunar í skólanum og því hvort tannvernd/tannburstun rúmist innan heilsustefnu skólanna. Verkefnið er megindleg rannsókn þar sem spurningalisti var lagður fyrir 147 grunnskóla á landinu. Svör þeirra voru þau gögn sem unnið var með í rannsókninni og mikilvægasta stoðin í leit að svörum við spurningunni. Niðurstöðurnar frá 43 skólum (30% svarhlutfall) sýndu að meira en helmingur svarenda rannsóknarspurningar var mjög ósammála eða frekar ósammála í garð daglegrar tannburstunar. Sex svarendur sögðu hvorki né og tíu voru mjög sammála eða frekar sammála daglegri tannburstun. Greinilegt var að svarendur töldu það vera hlutverk foreldrana að sjá um tannhirðu barna sinna og að helsta vandamálið við framkvæmdina væri aðstaðan í skólanum. Flestir sem svöruðu höfðu þessar skoðanir, neikvæðar voru í miklum meirihluta. Flestir svarendur höfðu eitthvað áhugavert til málanna að leggja og við úrvinnslu rannsóknarinnar voru algengt viðhorf meðal svarenda þau að þeim fannst kröfurnar til uppeldis nemenda vera sífellt að aukast. Það teljum við vera eina af helstu ástæðum fyrir neikvæðninni í garð daglegrar tannburstunar. Lykilorð: Tannvernd

WHODAS 2.0 — Translation into Icelandic and testing of its psychometric properties

To access publisher's full text version of this article, please click on the hyperlink in Additional Links field or click on the hyperlink at the top of the page marked DownloadInngangur Í hugmyndafræði alþjóðlega flokkunarkerfisins um færni, fötlun og heilsu (ICF) er áhersla lögð á færni fólks við þær aðstæður sem það býr. WHODAS 2.0 spurningalistinn, WHO Disability Assessment Schedule 2.0, var saminn til að mæla færni og fötlun í takt við ICF, óháð mál- og menningarsvæðum eða þeim heilsufarsvanda sem að baki býr. Markmið rannsóknarinnar voru að þýða WHODAS 2.0 og staðfesta próffræðilega eiginleika íslensku þýðingarinnar. Aðferð WHODAS 2.0 var þýtt úr ensku. Þá var það lagt fyrir og rætt í rýnihópi fólks í endurhæfingu og leiddi það til minniháttar breytinga. Bakþýðing staðfesti samhljóm íslensku útgáfunnar við upprunalegu ensku útgáfuna. Þýðingin var þá lögð fyrir tvo hópa. Fyrri hópurinn (n = 81) var fólk sem var að hefja endurhæfingu en það svaraði WHODAS einu sinni auk þess að svara SF-36v2-spurningalistanum. Í síðari hópnum (n = 67) var fólk í viðhaldsþjálfun sem glímdi við hjarta- eða lungnasjúkdóma. Það svaraði WHODAS 2.0 tvisvar með 2 vikna millibili. Innri áreiðanleiki var prófaður með Cronbachs-alfa, áreiðanleiki endurtekinna mælinga með innanflokksfylgnistuðli og samtímaréttmæti við SF-36v2 var prófað með fylgnistuðli Spearmans. Niðurstöður Innri áreiðanleiki var á bilinu 0,83–0,98 fyrir mælitækið í heild og alla undirkvarða þess. Áreiðanleiki endurtekinna mælinga reyndist 0,77–0,94. Fylgni milli WHODAS 2.0 og SF-36v2 var marktæk fyrir alla undirkvarða sem snúa að skyldum heilsutengdum þáttum (r = –0,25 til –0,7, p < 0,05) eða í 36 af 48 tilfellum. Ályktanir Próffræðilegir eiginleikar íslensku þýðingarinnar á WHODAS 2.0 eru góðir. Íslenska þýðingin er framlag til heilbrigðisþjónustu og rannsókna á Íslandi og auk þess opnast möguleikar á þátttöku Íslands í alþjóðlegum rannsóknum á færni og fötlun. Lykilorð WHODAS 2.0, íslenska, réttmæti, áreiðanleiki, SF-36v2Aim: The International Classification of Function, Disability and Health (ICF) accentuates the functioning of the individual in his ordinary surroundings. The WHODAS 2.0 questionnaire (WHO Disability Assessment Schedule 2.0), was developed to assess health status and disability across different cultures and settings in accordance with the ICF. The aim of this study was to translate WHODAS 2.0 into Icelandic and validate its psychometric properties. Methods: WHODAS 2.0 was translated into Icelandic and then tested and discussed in a focus group with patients in rehabilitation resulting in minor changes. Translation back into English confirmed the accuracy of the Icelandic translation. The Icelandic version was tested in two groups. One group (n = 81) consisted of patients at admittance to rehabilitation, who answered WHODAS 2.0 once and filled in the SF-36 questionnaire. The second group (n = 67) comprised chronic heart- and lung patients receiving maintainance training. They answered WHODAS 2.0 twice with rthe interval of two weeks. Internal reliability and test-retest reliability were tested using Cronbach’s alpha and intra class correlation (ICC) analysis, respectively. Concurrent validity with the SF-36 was tested using the Spearman’s rho correlation. Results: Cronbach’s alpha was 0.83–0.98 for the total score and the subscales of WHODAS 2.0. Similarly, ICC was 0.77–0.94. Significant correlation emerged in 36 of 48 comparisons, i.e. between all relevant subscales of the two instruments (r = –0.25 to –0.7; p < 0.05). Conclusions: The Icelandic translation of WHODAS 2.0 is reliable and valid. It can now be used in assessment of health and disability status of people who speak Icelandic, both in clinical situations and for research purposes. Keywords: WHODAS 2.0, Icelandic translation, validity, reliability, SF-36v2Vísindasjóður Sjúkrahússins á Akureyr

The ontogeny of sleep-wake cycles in zebrafish: a comparison to humans

Zebrafish (Danio rerio) are used extensively in sleep research; both to further understanding of sleep in general and also as a model of human sleep. To date, sleep studies have been performed in larval and adult zebrafish but no efforts have been made to document the ontogeny of zebrafish sleep–wake cycles. Because sleep differs across phylogeny and ontogeny it is important to validate the use of zebrafish in elucidating the neural substrates of sleep. Here we describe the development of sleep and wake across the zebrafish lifespan and how it compares to humans. We find power-law distributions to best fit wake bout data but demonstrate that exponential distributions, previously used to describe sleep bout distributions, fail to adequately account for the data in either species. Regardless, the data reveal remarkable similarities in the ontogeny of sleep cycles in zebrafish and humans. Moreover, as seen in other organisms, zebrafish sleep levels are highest early in ontogeny and sleep and wake bouts gradually consolidate to form the adult sleep pattern. Finally, sleep percentage, bout duration, bout number, and sleep fragmentation are shown to allow for meaningful comparisons between zebrafish and human sleep.This work was supported by European Research Council Marie Curie grant no 0044932 (to Karl Æ. Karlsson), Icelandic Centre for Research grant no 080441022 (to Karl Æ. Karlsson), Spanish Plan Nacional MICINN BFU2012-33448 (to Gonzalo G. de Polavieja), the ERASysBio+ initiative supported under the European Union European Research Area Networks Plus scheme in Framework Program 7 (to Gonzalo G. de Polavieja) and a CAM fellowship (to Amanda Sorribes).Peer reviewedPeer Reviewe