Selenium and inflammation : potential use and future perspectives

The essential trace element selenium (Se) is constitutively incorporated as selenocysteine, in proteins, among others in antioxidative selenoproteins, such as glutathione peroxidase(s) and thioredoxin reductase. Since chronic inflammation is thought to deplete Se stores in the body, Se supplementation should be considered in prolonged inflammatory states, Se being the trace element the most affected in chronic or low-grade inflammation. Se administration might also be beneficial in bacterial and viral diseases as well as metabolic and autoimmune diseases. In order to maintain a Se steady state, or "selenostasis", Se supplementation, via either diet or compounds, is required to preserve the activity of selenoproteins in antioxidative and redox processes. Importantly, Se could play a pivotal role in the maintenance of homeostasis in infected tissues by inhibiting the proinflammatory toll-like receptor nuclear factor kappa-light-chain-enhancer of activated B cells signaling pathway and counteracting proinflammatory cytokine action. Finally, while Se status shows considerable promise as a valid marker of inflammatory and autoimmune disease, new functional Se nanoparticles and highly bioavailable selenomethionine compounds will in all probability provide a more efficacious and reliable intervention tool in both preventive and therapeutic disease management

Radiological and hormonal improvements in a 22-year-old patient with lymphocytic hypophysitis — the watchful waiting approach

Not required for Clinical Vignette

NEN — the role of somatostatin receptor scintigraphy in clinical setting

Detection of neuroendocrine neoplasms (NENs) and monitoring of their response to therapy is still challenging due to huge heterogeneity of that group of tumors. Actually, NENs visualization is mainly based on molecular imaging while in the past it was relied on less effective structural imaging including CT and MRI. Molecular imaging techniques in combination with structural imaging (hybrid imaging), especially in patients with well-differentiated NENs, in addition to morphological provide the functional information about tumor which benefits in a more accurate patient management, including more sensitive visualization of primary tumors, more precise staging and better therapy follow-up. Overexpression of somatostatin receptors (SSTR) on NENs’ cell membrane was a basis for development of somatostatin receptor scintigraphy (SRS) using single photon emission tomography SPECT, which is today a well-established standard in molecular imaging of NENs, and further imaging improvement in the field of positron emission tomography (PET). Use of hybrid imaging (SPECT/CT, PET/CT) increased sensitivity of examination, mainly resulting in better detection of small lesions. Generally, somatostatin receptor imaging with PET/CT is an emerging technique, although still with limited access, but due to several advantages over SSTR SPECT/CT, should be used if available. It is worth mentioning, that both SSTR PET/CT and SSTR SPECT/CT have some limitations, such as relatively low detection rate of benign insulinomas, poorly differentiated GEP-NETs and liver metastases. For that reason further improvement of NETs imaging is necessary. The most promising new tracers’ families are based on SSTR antagonists, 64Cu-radiolabeled ligands and glucagon-like peptide-1 receptor (GLP-1R) imaging. Finally, in case of poor-differentiated neuroendocrine cancers 18F-FDG PET/CT may be beneficial in comparison with molecular imaging based on somatostatin receptor modalities

The long-term follow up of the patient with gastrinoma — the diagnostics and therapeutics problems

Guzy typu gastrinoma należą do wysokozróżnicowanych nowotworów neuroendokrynnych. U około połowy pa­cjentów zmiany przerzutowe w wątrobie i węzłach chłonnych stwierdzane są w momencie rozpoznania. W pracy opisano 46-letnią pacjentkę z dolegliwościami bólowymi jamy brzusznej i biegunkami. W 2005 roku w tomografii komputerowej (TK) uwidoczniono guza okolicy wnęki śledziony. Śródoperacyjnie stwierdzono obecność guza ogona trzustki. Pacjentka przebyła zabieg dystalnej pankreatektomii ze splenektomią. W badaniu histopatologicznym wykazano utkanie guza typu gastrinoma. Do 2007 roku nie stwierdzano zmian w kontrolnych badaniach obrazowych. W wykonanej w 2007 roku scyntygrafii receptorowej odnotowano ognisko patologicznego gromadzenia znacznika w segmencie 6. wątroby oraz obecność zwiększonego wychwytu znacznika w segmentach 2. i 7. W badaniu TK potwierdzono obecność zmiany ogniskowej w segmencie 6. wątroby. Ze względu na rozsiew choroby nowotworowej oraz dodatni wynik scyntygrafii receptorowej pacjentka została zakwalifikowana do leczenia radioizotopowego. Po leczeniu radioizotopowym do leczenia włączono długodziałający analog somatostatyny. Stwierdzana w kontrolnych badaniach scyntygrafii receptorowej oraz TK regresja opisywanych wcześniej zmian przerzutowych w wątrobie utrzymywała się przez 5 lat po zakończeniu leczenia radioizotopowego. Z uwagi na pojawienie się nowego ogniska przerzutowego w wątrobie pacjentka została zakwalifikowana do zabiegu przezskórnej termoablacji zmiany. Obecnie w badaniu ultrasonograficznym w wątrobie widocznych jest kilka zmian poniżej 1 cm średnicy — zaplanowano poszerzenie diagnostyki obrazowej. Opisany przypadek prezentuje wieloletni przebieg choroby u pacjentki z guzem trzustki typu gastrinoma. Wskazuje na konieczność stosowania różnych uzupełniających się metod diagnostyki obrazowej. Przedstawia również różne, także zwykle uzupełniające się, opcje postępowania terapeutycznego w przypadku pacjentów z guzami typu gastrinoma. Gastrinomas are well differentiated neuroendocrine neoplasms. About fifty percent of patients present with liver and lymph nodes metastases at the time of diagnosis. 46 years old woman with abdominal pain and diarrhea. In computed tomography (CT) performed in 2005 tumor of the hiatus of the spleen was revealed. Intraoperatively tumor of the pancreatic tail was found. Patient underwent distal pancreatectomy with splenectomy. Histopathological examination confirmed gastrinoma. There were no pathological findings on imaging examinations till 2007. Somatostatin receptor scintigraphy (SRS) performed in 2007 revealed pathological focal uptake in the 6th segment of the liver and increased uptake of the tracer in segments 2 and 7. CT confirmed the presence of the lesion in the 6th segment. Due to dissemination of the disease and positive result of SRS patient underwent peptide receptor radionuclide therapy (PRRT). Thereafter therapy with long-acting somatostatin analogue was started. Remission of the disease observed in SRS and CT lasts for five after PRRT. Due to the presence of the new metastatic lesion in the liver patient underwent thermal ablation of the lesion. The latter ultrasound examination revealed few small (less than 1 cm in diameter) lesions in the liver — further imaging examinations are planned. Presented case shows long time course of the disease in a patient with gastrinoma. We would like to emphasize the necessity of the use of different, usually complementary, imaging methods. We wanted also to present differ­ent, also usually complementary, therapeutic options in case of such a patients

Radioiodine ablation of thyroid remnants in patients with differentiated thyroid carcinoma (DTC) following administration of rhTSH - a comparison with L-thyroxine withdrawal

Wstęp: Grupę pacjentów ze zróżnicowanym rakiem tarczycy leczonych 131I za pomocą stymulacji z zastosowaniem rhTSH (grupa I) porównano z pacjentami leczonymi po endogennej stymulacji TSH (grupa II). Materiał i metody: Grupa I składała się z 66 chorych (śr. wieku 51,7 &#177; 16,2 lat, 58 kobiet, 8 mężczyzn). Grupa II składała się z 76 chorych (śr. wieku 54,8 &#177; 14,7 lat, 67 kobiet, 9 mężczyzn). Leczenie chirurgiczne polegało na całkowitym wycięciu tarczycy i operacji węzłów chłonnych przedziału centralnego, a w razie potrzeby także operacji węzłów szyjnych bocznych. Przed leczeniem 131I oceniano objętość kikutów tarczycy (VT) w badaniu USG oraz 24-godzinny wychwyt 131I nad szyją. Stężenie TSH i Tg oznaczano przed i po stymulacji endoi egzogennej TSH. Oceniano również gromadzenie 131I w scyntygrafii poterapeutycznej całego ciała. Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą statystyki opisowej, testu W Shapiro-Wilka, testu Wilcoxona i testu U Mann-Whitneya. Wyniki: Mediany objętości tarczycy oraz mediany wychwytu 131I w grupie I i II nie różniły się znamiennie statystycznie. Mediany stężeń TSH w surowicy po stymulacji w grupie I i II różniły się istotnie (p < 0,05) i wynosiły odpowiednio 100,0 &#956;j./ml (IQR = 107,3) i 78,8 &#956;j./ml (IQR = 47,7). Mediany stężeń Tg w surowicy po stymulacji w grupie I i II przed leczeniem 131I wynosiły odpowiednio 2,6 ng/ml (IQR = 8,4) i 4,9 ng/ml (IQR = 12,6) i nie różniły się znamiennie statystycznie. Nie obserwowano działań niepożądanych po zastosowaniu rhTSH w porównaniu z leczeniem po odstawieniu L-tyroksyny. Wnioski: rhTSH może być bezpiecznie stosowane do ablacji kikutów tarczycy radiojodem 131I u pacjentów ze zróżnicowanym rakiem tarczycy z grupy niskiego ryzyka. (Endokrynol Pol 2010; 61 (5): 474-479)Introduction: A group of differentiated thyroid carcinoma (DTC) patients receiving post thyroidectomy rhTSH-aided radioiodine treatment (group I) was compared with patients treated with 131I following endogenous stimulation of TSH (group II) after L-thyroxine withdrawal. Material and methods: Group I consisted of 66 patients of mean age 51.7 &#177; 16.2 years (58 females and 8 males). Group II included 76 patients of mean age 54.8 &#177; 14.7 years (67 females and 9 males). All patients underwent total thyroidectomy and central lymph node dissection and additionally lateral lymph node excision, if required. Prior to radioiodine treatment thyroid volume (VT) and 24-hour 131I uptake were evaluated. TSH and Tg concentrations were measured prior to and after endogenous and exogenous stimulation of TSH. Whole-body post-therapeutic scintigraphy was evaluated. Basic statistics, W Shapiro-Wilk, Wilcoxon, and U Mann-Whitney tests were applied. Results: Median values of VT and of 24-hr 131I uptake in groups I and II were not significantly different. The differences between median values of serum TSH concentration after stimulation in groups I and II were statistically significant (p < 0.05), respective medians being 100.0 &#956;U/mL (IQR = 107.3) and 78.8 &#956;U/mL (IQR = 47.7). Median values of serum Tg concentrations in groups I and II following TSH stimulation prior to radioiodine treatment were 2.6 ng/ml (IQR = 8.4) and 4.9 ng/mL (IQR = 12.6), respectively, the difference not being statistically significant. Following rhTSH treatment no adverse effects were observed compared to LT4 withdrawal. Conclusions: rhTSH may be safely used for 131I thyroid remnant ablation in low-risk DTC patients. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (5): 474-479

Diagnosis and treatment of patients with endocrine pancreatic cancer, including cases of mixed adenoneuroendocrine origin

Guzy neuroendokrynne trzustki (PNT) należą do grupy neuroendokrynnych guzów (NET) przewodu pokarmowego (guzy żołądkowo-jelitowo-trzustkowe, GEP-NET). Są one rzadkimi nowotworami, jednak w ostatnich latach obserwuje się rosnącą częstość ich występowania. Poza przypadkami o mieszanym utkaniu histologicznym, w których komponenta egzokrynna nowotworu jest czynnikiem prognostycznym i warunkuje również wybór metody leczenia, przebieg guzów neuroendokrynnych trzustki jest zwykle mniej agresywny niż raka gruczołowego trzustki. Rokowanie w dużej mierze zależy jednak od stopnia zaawansowania choroby w momencie rozpoznania. Stąd ogromny nacisk kładzie się na rozwój metod stosowanych w diagnostyce guzów neuroendokrynnych &#8212; zarówno diagnostyce histopatologicznej i immunohistochemicznej, jak i biochemicznej i obrazowej (obrazowanie anatomiczne oraz metaboliczne), ponieważ właściwe rozpoznanie histopatologiczne oraz ocena stopnia zaawansowania choroby warunkują dalsze decyzje terapeutyczne. Postęp widoczny jest również w zakresie metod terapeutycznych, szczególnie w odniesieniu do wykorzystania charakterystycznych cech komórek guzów neuroendokrynnych, takich jak ekspresja receptorów somatostatynowych. Obiecujące są również wyniki kolejnych badań klinicznych z zastosowaniem leczenia celowanego, ukierunkowanego w głównej mierze na hamowanie angiogenezy nowotworowej, indukcję apoptozy oraz hamowanie proliferacji komórek guza, jak również nowych schematów chemioterapii systemowej. Jest to bardzo istotne szczególnie dla pacjentów, u których rozpoznanie nowotworu neuroendokrynnego trzustki nastąpiło w momencie, kiedy &#8212; ze względu na nieresekcyjny charakter ogniska pierwotnego lub rozsiew nowotworowy &#8212; leczenie chirurgiczne nie jest możliwe lub nie przynosi spodziewanych rezultatów. Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 2: 49&#8211;57Pancreatic neuroendocrine tumours (PNT) belong to the group of gastroenteropancreatic neuroendcorine tumours (GEP-NET). Pancreatic neuroendocrine tumours are relatively rare tumours, but recently their incidence has been increasing. Except the mixed adenoneuroendocrine carcinoma, where the exocrine part is the prognostic factor and also determines the treatment method, PNT have usually better prognosis than adenocarcinoma of the pancreas. But prognosis depends mainly on the stage of the disease at the time of diagnosis. Therefore the diagnostic methods &#8212; histopathological, immunohistochemical, biochemical and imaging (both anatomical and metabolic) are still improving. The proper diagnosis and staging of the disease determine further decisions on therapeutic options. We can observe also the improvement of treatment methods used in case of PNT. This is visible in the field of use of characteristic klasyfeatures of neuroendocrine cells such as somatostatin receptors&#8217; expression. Promising are also the results of clinical trials with new agents &#8212; inhibitors of angiogenesis and proliferation of the tumour cells (targeted therapy) and new schemes of systemic chemotherapy. This development is particularly important in the cases where the diagnosis is made at the advanced stages of the disease and due to inoperable primary tumour and/or dissemination of the process surgical treatment is not possible or the effect of this treatment is worse than expected. Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 2: 49&#8211;5

Występowanie łagodnych i złośliwych nowotworów u chorych na akromegalię

Introduction: In acromegalic patients, the prevalence of certain benign and malignant neoplasms is higher than that in the healthy population. We retrospectively evaluated the prevalence of tumours in acromegalic patients treated at our department: the regional centre for acromegalic patients for the Małopolskie voivodeship in Poland. Material and methods: During the years 1983-2008, a hundred and one acromegalic patients (30 males and 71 women), of mean age 51.8 &#177; 15.4 years, were diagnosed and treated. Pituitary macroadenoma and microadenoma were stated in 63.4% and 25.7% of these patients, respectively. In 10.9% of these patients no data on tumour diameter were available. The mean observation period was 9.4 &#177; 6.5 years. The median levels of hGH and IGF-1 prior to neurosurgery were 20.2 (IQR = 34.9) ng/ml and 764.5 (IQR = 569.6) ng/ml, respectively. Results: In the studied group of patients, we found the following prevalence of various tumours: nodular goitre - 64/101 patients (63.0%), polyps of the colon - 13/101 patients (13.0%); uterine polyps - 4/101 patients (4.0%); and prostate adenoma - 2/101 patients (2.0%). Among malignant tumours, thyroid cancer, endometrium and cervix cancer were the most frequent, each of these occurring in 3 patients (3.0%). Colon cancer prevalence was 2.0% (in 2 patients). Conclusions: From our retrospective study, we suggest an overall increase of tumour incidence in acromegalic patients. Prospective multicentre studies are required to resolve the significance of this observation. In our study group, the number of malignant neoplasms was significantly higher in patients with long-lasting uncontrolled disease (over 5 years), compared to patients with controlled disease. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (1): 29-34)Wstęp: Pacjentów z akromegalią charakteryzuje częstsze niż w zdrowej populacji występowanie nowotworów zarówno łagodnych, jak i złośliwych. Autorzy ocenili retrospektywnie częstość występowania schorzeń nowotworowych u pacjentów z akromegalią leczonych w Klinice Endokrynologii w Krakowie, małopolskim ośrodku regionalnym leczenia akromegalii. Materiał i metody: W latach 1983&#8211;2008 diagnozowano i leczono 101 pacjentów z akromegalią (30 mężczyzn i 71 kobiet), średnia wieku 51,8 &#177; 15,4 lat. U 63,4% chorych stwierdzono obecność makrogruczolaka w przysadce, u 25,7% mikrogruczolaka, a u 10,9% chorych brak danych określających wielkość guza. Mediana stężenia hGH i IGF-1 przed operacją wynosiła odpowiednio: 20,2 (IQR = 34,9) ng/ml i 764,5 (IQR = 569,6) ng/ml. Wyniki: W analizowanej grupie chorych stwierdzono występowanie: wola guzowatego - u 64/101 pacjentów (63%), polipy jelita grubego - u 13/101 pacjentów (13%), polipy macicy - u 4/101 pacjentów (4%), gruczolaka prostaty - u 2/101 pacjentów (2%). Spośród nowotworów złośliwych najczęściej występowały: rak tarczycy, rak endometrium i szyjki macicy, każdy u 3 chorych (3%). Raka jelita grubego stwierdzono u 2 pacjentów (2%). Wnioski: Na podstawie przeprowadzonego badania retrospektywnego autorzy sugerują częstsze występowanie guzów nowotworowych u pacjentów z akromegalią. Potrzebne są badania prospektywne większych liczebnie grup pacjentów, żeby określić znaczenie tych obserwacji. W badanej grupie pacjentów nowotwory złośliwe występowały znamiennie częściej u pacjentów z długotrwałą niekontrolowaną akromegalią (> 5 lat), w porównaniu z osobami, u których kontrolowano przebieg choroby. (Endokrynol Pol 2010; 61 (1): 29-34