Diyabet Hastalığının Erken Aşamada Tahmin Edilmesi İçin Makine Öğrenme Algoritmalarının Performanslarının Karşılaştırılması

Şeker hastalığı, kan şekerinde anormalliklere neden olan zararlı hastalıklardan biridir. Bu hastalığın erken teşhisi insan vücudunda oluşabilecek organ bozulmalarını engeller. Yapay zekâ tabanlı çalışmalar medikal alanda etkin bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Makine öğrenmesine dayalı bilgisayar destekli uzman sistemler bu hastalığın erken teşhisi için oldukça faydalıdır. Bu çalışmadaki şeker hastalığı problemi, klasik bir denetimli ikili sınıflandırma problemidir. Bu verisetinde 16 öznitelik bulunmakta olup, 200'ü negatif örnek ve 320'si pozitif örnek olmak üzere toplam 520 örnek içermektedir. Önişlemden geçirilen veriseti üzerinde Rastgele Orman, Gradyan Arttırma, K-En Yakın Komşu, Derin Sinir Ağları ve son olarak da Oylama topluluk sınıflandırıcısı kullanılarak inşa edilen modellerin performansları dışarıda tutma ve 5-kat çapraz doğrulama senaryoları çerçevesinde analiz edilmiştir. Her iki senaryoda da, Oylama topluluğu sınıflandırıcısı, deneylerde en iyi performansı sundu. Buna göre, Oylama topluluğu sınıflandırıcısı, tutma tekniğiyle yapılan deneylerde %100'lük bir sınıflandırma doğruluğu ve 5 kat çapraz doğrulamalı deneylerde ortalama %97,31'lik bir sınıflandırma doğruluğu sundu. Sonuç olarak, Oylama topluluğu sınıflandırıcısı kullanılarak diyabeti gerçek zamanlı olarak erken teşhis eden bir uzman sistem tasarlanabilir

Patlayıcı Etki Analizi Simülasyon Yazılımının Geliştirilmesi ve Basınç Dalgası Parametrelerinin Derin Öğrenme ile Tahmin Edilmesi

Bu çalışmadaki amaç patlama sonucunda meydana gelen yüksek basınç dalgasını modelleyen bir simülasyon yazılımı geliştirmek ve bu simülasyon yazılımından elde edilen veri setini kullanarak derin sinir ağı ile basınç dalgası parametrelerini tahmin etmektir. Geliştirilen simülasyon yazılımı ile askeri alanda gerçekleştirilecek ana unsuru patlayıcı olan faaliyetlerin insan ve yapılar üzerindeki çevresel etkileri ortaya konulmaktadır. Kullanıcı tarafından belirlenen patlayıcı tipi, patlayıcı ağırlığı ve mesafe parametreleri girilerek basınç dalgası parametreleri hesaplanmaktadır. Basınç dalgası parametreleri hesaplanırken yazılım üzerinde matematiksel model veya derin sinir ağı modeli seçimi yapılabilmektedir. Üç boyutlu gösterim alanı veya harita üzerinde seçilen konum üzerinde basınç etkileri, basınç etki alanları, insan ve yapılar üzerindeki etkileri gösterilmektedir. Ayrıca geliştirilen yazılım birçok amaç için kullanılabilecek niteliktedir. Bunlardan bazıları; (i) askeri alanda stratejik bilginin hızlı ve kolay bir şekilde sağlanması, (ii) ideal patlayıcı yükünün bulunması, (iii) terör faaliyetlerinde kullanılan patlayıcı yüklerinin çevresel etkilerinin analiz edilmesi ve önlemlerin alınması, (iv) askeri operasyonlarda kullanılan patlayıcıların insan ve yapılar üzerindeki etkilerin tahmin edilmesi, (v) askeri alanda gerçekleştirilecek operasyonlarda belirlenen hedefe atılacak patlayıcı yükünün optimum seviyede belirlenmesi. Geliştirilen 3 boyutlu simülasyon ortamının patlama sonrası meydana gelen aşırı basınç dalgası parametrelerini doğru bir şekilde tahmin ederek, insan ve yapılar üzerindeki etkilerini etkili bir şekilde simüle ettiği gözlenmiştir. Bunun yanı sıra, çalışmada basınç verisi Derin Sinir Ağı ile de tahmin edilmiştir. Yazılım tarafından oluşturulan sentetik veri setleri ile derin sinir ağı modelinin eğitim ve test işlemleri gerçekleştirilmiştir. Seçilen patlayıcı tipine göre oluşturulan derin sinir ağı modeli ile yarı küresel patlamalar sonucu ortaya çıkan blast dalgası (aşırı basınç dalgası) parametreleri başarılı bir şekilde tahmin edilmiştir

The development of an intelligent tutoring system for teaching turkish as a mother tongue through speech synthesis and recognition technologies

Öğretimi desteklemede bilgisayar kullanmanın amacı öğrencilere daha iyi öğrenmede yardım etmesidir. Bu doğrultuda eğitim teknolojileri hızla gelişerek daha etkili öğretim teknikleri ortaya çıkmıştır. Bu tekniklerden birisi Zeki Öğretim Sistemi (ZÖS) ile çThe purpose of computer use for supporting teaching is to help students achieve a better learning. Accordingly, educational technologies have developed rapidly and given rise to more effective teaching techniques. One of these techniques is online learni

The development of an intelligent tutoring system for teaching turkish as a mother tongue through speech synthesis and recognition technologies

Öğretimi desteklemede bilgisayar kullanmanın amacı öğrencilere daha iyi öğrenmede yardım etmesidir. Bu doğrultuda eğitim teknolojileri hızla gelişerek daha etkili öğretim teknikleri ortaya çıkmıştır. Bu tekniklerden birisi Zeki Öğretim Sistemi (ZÖS) ile çevrimiçi öğrenmedir. Bu çalışmada, oluşturulan iki farklı ZÖS modeline göre ses tanıma ve sentezleme teknolojilerini kullanan TÜRKZÖS ve TÜRKNOBZÖS isimli ZÖSler web tabanlı olarak geliştirilmiştir. TÜRKZÖSde Türkçe dersinde yer alan okuma, yazma ve dinleme etkinliklerini de içeren genel konuların öğretimi amaçlanırken, TÜRKNOBZÖSde noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının öğretimi amaçlanmaktadır. TÜRKZÖSde kaplama öğrenci modeli kullanılırken, TÜRKNOBZÖSde kısıt tabanlı ve kaplama öğrenci modeli birlikte kullanılmaktadır. TÜRKZÖS ve TÜRKNOBZÖSe içerik yönetim sistemi vasıtasıyla her türlü içerik kolayca yüklenebilmektedir. Ayrıca öğrencinin sayfaları yeterli düzeyde çalışıp çalışmadığı geliştirilen YSA modeli vasıtasıyla tespit edilmektedir. TÜRKZÖS ve TÜRKNOBZÖS bu özellikleri ile diğer ZÖSlerden ayrılmaktadır. TÜRKZÖSde öğrencinin öğrenme düzeyini belirlemek için 4 farklı değerlendirme yöntemi kullanılabilmektedir. Bu yöntemler Klasik, MYCIN, Bilgisayar uyarlamalı test (BUT) ve BUT, MYCIN ve Bulanık mantık karar sisteminin birlikte kullanıldığı karma yöntemlerdir. Özellikle son yöntem bu çalışma kapsamında oluşturulmuş orjinal bir yöntemdir. Bunun dışında TÜRKNOBZÖS Türkçede noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının öğretimini problem tabanlı olarak öğrenciye yaptığı hatalarla ilgili geri bildirim ve ipucu vererek gerçekleştiren ilk ZÖSlerden biridir. TÜRKZÖS ve TÜRKNOBZÖS öğrenciyi öğrenme sürecinin her aşamasında öğrenci izleme modülü vasıtasıyla takip etmekte ve ihtiyaçları doğrultusunda yönlendirmektedir. Sonuç olarak, kullanıcı görüşlerine göre TÜRKNOBZÖS Türkçede noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının, TÜRKZÖS ise okuma, yazma ve dinleme etkinliklerini içeren genel konuların öğretimini, öğrenmeyi bireyselleştirerek hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirebilecek değerli ZÖSlerdir.The purpose of computer use for supporting teaching is to help students achieve a better learning. Accordingly, educational technologies have developed rapidly and given rise to more effective teaching techniques. One of these techniques is online learning through Intelligent Tutoring System (ITS). In this study, ITSs named TURKZOS and TURKNOBZOS were developed based on two different ITS models created in a web-based manner. TURKZOS and TURKNOBSOZ utilize speech recognition and synthesis technologies. While TURKZOS aims at teaching general subjects including reading, writing, and listening activities covered in the Turkish course, TURKNOBZOS deals with teaching the usage of punctuations and capital letters. TURKZOS employs overlay model while TURKNOBZOS uses constraint-based model and overlay model together. All kinds of contents can be loaded onto TURKZOS and TURKNOBZOS viacontent management system. In addition, the YSA model developed allows realizing whether a student has studied the pages sufficiently. With these properties, TURKZOS and TURKNOBZOS differ from other ITSs. In TURKZOS, 4 different assessment methods can be used for measuring the learning level of a student. These assessment methods are classic approach, MYCIN, Computer adaptive testing (CAT), and the mixed method in which CAT, MYCIN and fuzzy logic decision system are utilized together. Especially the last one is an authentic method constituted within the scope of this study. Apart from that, TURKNOBZOS is one of the first ITSs that teach the usage of punctuations and capital letters in Turkish in a problem-based way by providing students with feedbacks and tips concerning the mistakes they make. TURKZOS and TURKNOBZOS monitor students at every stage of learning process via student monitoring module, and direct them in accordance with their needs. Finally, user views imply that TURKNOBZOS and TURKZOS are valuable ITSs that can teach the usage of punctuations and capital letters in Turkish and general subjects including reading, writing, and listening activities respectively in a rapid and effective fashion by individualizing learning.NUL