Bathymetry Change of Lake Svitiaz in 1929–2012

W pracy przedstawiono zmianę batymetrii jeziora Świtaź, będącego jednym z największych na Ukrainie. Na podstawie przeprowadzonych badań terenowych w lipcu 2012 roku wyznaczono aktualny plan batymetryczny tego akwenu. Uzyskane dzięki temu dane, odnoszące się do parametrów morfometrycznych przyrównano z informacjami z lat 20. XX wieku. Wynika z nich iż w okresie ponad 80 lat nastąpiło zmniejszenie powierzchni o 305,8 ha, objętości o 14558 tys. m3 oraz skrócenie linii brzegowej o 7300 m. Na podstawie rozkładu izobat, ustalono iż podatna na zanik jest wschodnia (płytsza część akwenu) gdzie nastąpiło znaczne wypłycenie misy jeziora. У роботі представлено зміни батиметрії озера Світязь, яке є одним із найбільших в Україні. На підставі польових досліджень, проведених у липні 2012 року, з’ясовано сучасні батиметричній план водойми. Отримані дані порівняли з результатами досліджень 20-х років ХХ ст. Вони засвідчують, що протягом понад 80 років виявлено зменшення площі на 305,8 га, об’єму – на 14 558 тис. м3 і довжини берегової лінії – на 7300 м. За результатами розподілу ізобат виявлено вразливість східних мілководних частин водойми, де постерігається значне обміління озера.The article deals with bathymetry changes of lake Svitiaz, which is one of the largest lakes in Ukraine. On the basis of field studies done in June 2012, a current bathymetrical chart of the lake was made. The obtained data were compared with the results of the studies dating back to 1920-s. They testify that within the period of more than 80 years the area of the lake reduced by 305.8 ha, its volume decreased by 14558 000 m3, and the length of the shore line by 7300 m. According to the results of isobath distribution, vulnerability of the eastern shallow parts of the lake, where considerable shallowness is observed, was found out.Praca wykonana w Instytucie Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczeg

Seed germination of a rare neotropical canopy tree dormancy and the effects of abiotic factors

The purpose of this study was to examine if germination is a critical phase on Enterolobium glaziovii regeneration. Hence, the germinative response of E. glaziovii seeds was investigated in relation to some of the main environmental factors (temperature, light and water stress) to which its seeds are subjected in the forest, as well as its dormancy and the longevity of its burial seeds. According to our results, its seeds may be regarded as photoblastic neutral. They do not need alternating temperatures to germinate and can germinate under a broad range of water stress. However, only about 10% of E. glaziovii seeds remain viable after one year. In other words, the annual fruiting, instead seed longevity, seems to maintain the long-term seed availability of this species. Consequently, the seed longevity could be a critical phase of E. glaziovii germination.A ecologia da germinação de E. glaziovii é desconhecida e pode ser uma fase crítica de sua regeneração, uma vez que nem o crescimento nem a sobrevivência de juvenis ao redor de plantas reprodutivas são fases críticas da regeneração desta espécie rara. O objetivo deste trabalho foi examinar se a germinação é uma fase crítica da regeneração de Enterolobium glaziovii. Portanto, a resposta germinativa de sementes E. glaziovii foi investigada em relação a alguns dos principais fatores ambientais (temperatura, luz e estresse hídrico) a que suas sementes estão submetidas na floresta, assim como a dormência e longevidade de suas sementes enterradas. De acordo com os resultados, suas sementes podem ser classificadas como fotoblásticas neutras, pois não necessitam de temperaturas alternadas e podem germinar sob grande amplitude de estresse hídrico. Porém, apenas cerca de 10% das sementes de E. glaziovii se mantiveram viáveis após um ano, ou seja, a frutificação anual, em vez da longevidade das sementes, parece manter a disponibilidade de sementes emo longo prazo dessa espécie. Consequentemente, a longevidade das sementes pode ser uma fase crítica da germinação de E. glaziovii

Zlodzenie rzek strefy przymorskiej (południowy Bałtyk) w latach 1956-2015

The paper presents a description of the course of ice phenomena in three rivers (Rega, Parsęta, Łupawa) in the coastal zone (Southern Baltic) in the territory of Poland. An evident acceleration of the term of decline of ice phenomena has been observed over the period of the last 60 years, varying from 3 to 5 days∙dec-1. The situation caused shortening of the ice season in a range from 3 to 7 days dec-1. The observed transformation of the ice regime of rivers should be associated with climatic changes. The analysis of air temperature in the same period for two meteorological stations (Kołobrzeg, Łeba) suggests a considerable increase in the mean annual air temperature, amounting to 0.3 and 0.2ºC∙dec-1, respectively. In the monthly distribution, temperature growth was the highest in April, where an increase in air temperature of 0.5ºC∙dec-1 and 0.4ºC∙dec-1 was recorded, respectively.W pracy przedstawiono charakterystykę zlodzenia trzech rzek (Rega, Parsęta, Łupawa) w strefie przymorskiej (Południowy Bałtyk) na terenie Polski. Ustalono, że w okresie ostatnich 60 lat wyraźnie widoczne jest przyspieszenie terminu zakończenia zjawisk lodowych wynoszące od 3 do 5 dni∙dec-1. Sytuacja ta spowodowała skrócenie sezonu lodowego w przedziale od 3 do 7 dni∙dec-1. Obserwowaną transformację reżimu lodowego rzek należy wiązać ze zmianami klimatycznymi. Analiza temperatury powietrza w tym samym okresie dla dwóch stacji meteorologicznych (Kołobrzeg, Łeba) pozwala stwierdzić, że nastąpił znaczny wzrost średniej rocznej temperatury powietrza, który wynosił odpowiednio 0,3 i 0,2°C∙dec-1. W układzie miesięcznym ocieplenie było najwyższe w kwietniu, kiedy odnotowano wzrost temperatury powietrza odpowiednio rzędu 0,5°C∙dec-1 i 0,4°C∙dec-1

Charakterystyka i zmiany temperatury wody jeziora Jamno

The paper presents the analysis of thermal conditions of coastal Lake Jamno. The long observation series (1971-2013) for the course of surface water temperature suggests its considerable warming (0.28°C∙dec-1). In the monthly cycle, an increase in surface water temperature is observed in all cases except for the winter period (December, January, February). Water was heated the fastest in April (0.58°C∙dec-1) as well as May and September (0.46°C∙dec-1). Mean annual air temperature increased at a similar rate (0.27°C∙dec-1), but the coefficient of correlation of both media equalled 0.40. This suggests that other factors could contribute to the change in surface water temperature. One of such factors could be marine water intrusions. The strongest positive correlations of water temperature in Jamno and water level in the Baltic Sea occurred in the cold half-year, and negative in the warm half-year. From 2013, on the canal connecting Lake Jamno with the Baltic Sea, a storm gate was constructed that altered many processes and phenomena occurring in the lake so far. The paper covers the natural (quasi-natural) period of functioning of the lake, and provides a point of reference for future research on its thermal regime considering among others the effect of human pressure in the form of hydrotechnical infrastructure.W pracy dokonano analizy warunków termicznych przymorskiego jeziora Jamno. Długoterminowy (1971-2013) przebieg temperatury wody wskazuje, że podlegała ona znacznemu ociepleniu (0,28°C∙dek-1). W układzie miesięcznym wzrost temperatury wody notowany jest we wszystkich przypadkach poza okresem zimy (grudzień, styczeń, luty). Najszybciej woda ogrzewała się w kwietniu (0,58°C∙dek-1) oraz maju i wrześniu (0,46°C∙dek-1). W podobnym tempie ogrzewała się średnia roczna temperatura powietrza (0,27°C∙dek-1), lecz współczynnik korelacji obu ośrodków wynosił 0,40, co sugeruje, że inne czynniki mogły wpływać na rozkład temperatury wody. Temperatura wody w Jamnie oraz poziom wody w Bałtyku najsilniejsze pozytywne związki przybierały w półroczu zimowym oraz ujemne w półroczu ciepłym. Od roku 2013 na kanale łączącym jezioro Jamno z Morzem Bałtyckim zostały uruchomione wrota przeciwsztormowe, które zmieniły wiele dotychczasowych procesów i zjawisk odbywających się w tym akwenie. Praca obejmuje swym zakresem naturalny (quasi-naturalny) okres funkcjonowania tego jeziora i stanowi punkt odniesienia dla przyszłych badań nad jego termiką uwzględniającą m.in. wpływ antropopresji w postaci zabudowy hydrotechnicznej