13 research outputs found
Relation between females' subjective perceptions about their bodies, body mass index and smoking status based on urinary cotinine test
๋ณด๊ฑด์ ์ฑ
๊ด๋ฆฌํ๊ณผ/์์ฌ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๊ด์ ์ธ ์ฒดํ์ธ์ ๋ฐ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฒดํ์๋ฃ์ธ ์ฒด์ง๋์ง์(body mass index: BMI)์ ์ฌ์ฑ์ ํก์ฐ ์ฌ๋ถ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ถ์ํ์๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ ใ๊ตญ๋ฏผ๊ฑด๊ฐ์์์กฐ์ฌ ์ 4๊ธฐ 2์ฐจ๋
๋(2008๋
)์ 3์ฐจ๋
๋(2009๋
)ใ์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ, 19์ธ ์ด์ ์ ์ฒด ์ฌ์ฑ ์ค์ ํก์ฐ์ฌ๋ถ์ ๊ฐ๊ด์ ๊ธฐ์ค์ธ ์์ค ์ฝํฐ๋ ๊ฒ์ฌ๊ฐ ์ค์๋ ์ฌ์ฑ๋ง์ ๋์์ผ๋ก ๋ถ์ํ์๋ค. ์ข
์๋ณ์์ธ ํก์ฐ์์ ๋น ํก์ฐ์์ ๊ฒฐ์ ๊ธฐ์ค์ธ ์์ค ์ฝํฐ๋์ 50ng/ใ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์๋ค. ๋
๋ฆฝ๋ณ์์ธ ์ฌํ๊ฒฝ์ ์ ์์ธ์ ์ฐ๋ น, ์๋์์ค, ๊ฒฐํผ์ํ, ๊ต์ก์์ค, ์ง์
์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฑด๊ฐ์ํ ์์ธ์ ์์ฃผ๊ฒฝํ ์ฌ๋ถ, ์ฐ์ธ์ฆ ์ ๋ณ์ฌ๋ถ, ์คํธ๋ ์ค ์ธ์ง์จ, ๋ง์ฑ์งํ ๋ฐ ์ ์ ๋ณ ์ฌ๋ถ์ด๋ฉฐ, ์ฒดํ๊ด๋ จ ์์ธ์ ์ฃผ๊ด์ ์ฒด์ค๋ณํ์ฌ๋ถ, ์ฒด์ง๋์ง์, ์ฃผ๊ด์ ์ฒดํ์ธ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ฒด์ง๋์ง์์ ์ฃผ๊ด์ ์ฒดํ์ธ์์ ์ฐจ์ด๋ณ์๋ก ๊ฐ๊ฐ ๊ตฌ๋ถํ์๋ค. ์ฐ๊ตฌ๋์์์ธ ์ด 5,485๋ช
์ฌ์ฑ์ ์ฌํ๊ฒฝ์ ์ ์์ธ, ๊ฑด๊ฐ์ํ ์์ธ, ์ฒดํ๊ด๋ จ ์์ธ๊ณผ ํก์ฐ์ฌ๋ถ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์นด์ด์คํ์ด ๊ฒ์ฆ๊ณผ, ์ฌ์ฑํก์ฐ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์ธ์ ํ์
ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ก์ง์คํฑ ํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ์๋ค. ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฐ๊ตฌ๋์์์ ์ฌํ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์์ธ์ธ ์ฐ๋ น์ด ๋ฎ์์๋ก, ์ดํผ์ด๋ ์ฌ๋ณ ๋ฑ ๋ฐฐ์ฐ์๊ฐ ์์์๋ก, ๊ณ ์กธ์ด๋ ์ด์กธ ๊ต์ก ์์ค์ผ์๋ก, ์ฌ๋ฌด์ง์ด๋ ์๋น์ค๊ด๋ จ ์
์ข
์ ์ฌ์ฑ์ผ์๋ก ํก์ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ๋์ ๊ฒ์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋์๋ค. ๊ฑด๊ฐ ์ํ์์ธ์ผ๋ก ์์ฃผ๊ฒฝํ๊ณผ ์คํธ๋ ์ค๊ฐ ๋ง์์๋ก, ๋ง์ฑ์งํ์ด๋ ์์ ์๊ณ ์์ง ์๋ ์ฌ์ฑ์ผ์๋ก ํก์ฐ์จ์ด ๋์ ๋ฐ๋ฉด, ์ฐ์ธ์ฆ ์ ๋ณ์ฌ๋ถ๋ ์ฌ์ฑํก์ฐ์จ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋์๋ค.
๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, ์ฒดํ๊ด๋ จ ์์ธ์ธ ์ฃผ๊ด์ ์ฒด์ค๋ณํ ์ฌ๋ถ๋ ํก์ฐํ๋ ์ฌ์ฑ์ผ์๋ก ์ฒด์ค๊ฐ์๋ณด๋ค ์ฒด์ค์ฆ๊ฐ๊ฐ ๋ง์ ๋ฐ๋ฉด์, ์ฒด์ง๋์ง์์ ์ฃผ๊ด์ ์ธ ์ฒดํ์ธ์์ ๋ชจ๋ ์ ์ฒด์ค์ด๋ ๋ง๋ฆ์ผ๋ก ์ธ์ํ๋ ์ฌ์ฑ์ด ํก์ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ํฐ ๊ฒ์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋์๋ค. ๋ํ, ์ฃผ๊ด์ ์ธ ์ฒดํ์ธ์๋ณด๋ค๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฒดํ๋ณ์์ธ ์ฒด์ง๋์ง์๊ฐ ์ ์ฒด์ค์ธ ๊ทธ๋ฃน์ด ์ฌ์ฑํก์ฐ๊ณผ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ๋์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฑํก์ฐ๊ณผ ๊ด๋ จ์ฑ์ด ๋๋ค๊ณ ํ์ธ๋ ์ฒดํ๊ด๋ จ ์์ธ์ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฌ์ฑ์ ๋์์ผ๋ก ์ฌ์ํ ๋ณดํธ ๊ธ์ฐ ํ๋ก๊ทธ๋จ๊ณผ ์ฐ๊ณ๋ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์ฒดํ์ธ์ ๊ต์ก ํ๋ก๊ทธ๋จ ๊ฐ๋ฐ์ ์ ์ธํ๋ค. ๋ํ, ์ด ๊ธ์ฐ๊ต์ก ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ฐ ์ง์ญ์ฌํ์ ํน์ฑ์ ๋ง์ถฐ ํ๊ต๋ณด๊ฑด์ด๋ ์ง์ญ๋ณด๊ฑด์ฌ์
์ ํ ๋ถ์ผ๋ก ์ฒจ๋ถํ ํ์๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ ์ธํ๋ค.restrictio
๊ณ ์งํ์ฆ ๋ชจ๋ธ ์์ปท ํฐ์ฅ์์ ๋๋ ์ด์ํ๋ผ๋ณธ ์ญ์ทจ๊ฐ ์ง์ง ๋์ฌ ๋ฐ ํญ์ฐํ ํจ์ ํ์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(์์ฌ)--์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ :์ํ์์ํ๊ณผ,2004.Maste
๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ - ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์ ํ๊ณผ์ ๋น๊ต๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก -
ํ์๋
ผ๋ฌธ (๋ฐ์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ๋ฒํ๊ณผ, 2017. 2. ์ดํจ์.๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ
- ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์ ํ๊ณผ์ ๋น๊ต๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก
์ฅ ์ ์
๊น์ ์ ์ ๊ถ์ ๋ถํ์์ 1990๋
๋ ์ดํ ์ง์๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋์ธ๊ฐ๋ฐฉ ์ ์ฑ
์ธ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ์ง์ํ๋ฉด์ ์ด๋ฅผ ํตํด ํ๋ํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ ๋ ฅ์ผ๋ก ์ ๊ถ์ ์ ์งํ๋ ค๋ ์ ๋ต์ ์ทจํ๊ณ ์๋ค. 2013๋
๋ฐํ๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๊น์ ์ ์ ๊ถ์ด ์ค๊ณํ๊ณ ์ถ์งํ๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ๊ท๋ฒ์ ๊ธฐ์ค์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ๊ณผ๊ฑฐ ์ฌํ์ฃผ์ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ด ์ฒด์ ์ ํ ์ด์ ์ ์ ์น์ฒด์ ๋ฅผ ์ ๋นํํ๊ณ ์ง์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฒฝ์ ๋ ฅ ํ๋ณด๋ฅผ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฑํํด์๋ ์ ์ฑ
์ด๋ฉฐ, ํน์ ํ ์ ํ์ ์ฌํ์ฃผ์ ๊ตญ๊ฐ๋ค์์๋ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ด ๊ฒฐ๊ตญ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ์ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ณ๊ธฐ์ด์ ์๋๋ ฅ์ด ๋์๋ค๋ ์ ์์ ๊น์ ์ ์ ๊ถ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ๊ท๋ฒ์ ๊ด์ ์์ ์ฐ๊ตฌํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
์ด๋ค ์ ํ์ ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ด ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ์ ์ด๋์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ ๊ท๋ฒ์ ๊ธฐ์ค์ด ๋์๋ ๋ฒ๋ฅ ์ ํ์๊ณผ ๋ด์ฉ ๋ฐ ์์ค์ ์ด๋ ํ๋๊ฐ. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ณผ ๋ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ๋์์ ์๋ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ์ด๋ป๊ฒ ํ๊ฐํ ์ ์๋๊ฐ. ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋ถํ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ๊ฒฌ์ธํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฑ๊ณต์ ์ํด์๋ ์ด๋ ํ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์ ๊ฐ ์๋๊ฐ์ ๋ํ ๋ต์ ๊ตฌํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ชฉ์ ์ด๋ค.
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๋ฒ์ ์ ํ์ ์ ํํํ์ฌ ์ด์์ ๋น๊ต๋ฅผ ํตํด์ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๋ถ์ํ์ฌ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์ ๋ฅผ ๋์ถํ๋ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ์๋ค. ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ์ด๋ผ๋ ๊ณตํต์ ์ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํด๋ ์ ์น์ฒด์ ๋ก์ ์ฌํ์ฃผ์๋ฅผ ์ ์งํ๋ ๊ตญ๊ฐ์ ํ๊ธฐํ ๊ตญ๊ฐ ๊ฐ์๋ ๊ท๋ฒ์ ์ธ ๊ฐ๊ทน์ด ์์ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ๋ฒ์ ์ ํ์ ๊ณผ์ ์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ท๋ฒ์ ์ธ ํน์ง๋ ์กด์ฌํ๋ค.
์ฒด์ ์ ํ์ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์ ํ์ ์ ํํํ ๋ ์ฌํ์ฃผ์ ์ ์น์ฒด์ ๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉด์ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ๋ง์ ์๋ํ ์ ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-๋จ์ผ์ ํ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ธ ์ค๊ตญ๊ณผ ๋ฒ ํธ๋จ์์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ ์ ๋ฐ์ ์ด ํน์ง์ ์ด์๋ค. ์ฌํ์ฃผ์ ์ ์น์ฒด์ ๋ฅผ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ถ์ฌํ๋ฉด์ ๊ฒฝ์ ์ ๋์ธ๊ฐ๋ฐฉ ์ ์ฑ
์ ์ง์ํ ์๋ฐ์ ์๋ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ค๊ตญ ๋ฐ ๋ฒ ํธ๋จ์ฒ๋ผ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ๊ฒฝ์ ์ํฉ์ ํธ์ ์ ๋๋ชจํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ณตํต์ ์ด ์๋ค. ๋ํ, ๊ตญ๊ฐ ์ฃผ๋ ํ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ํผ์ณ์์ผ๋ฉฐ ์ ์น์ ์ผ๋ก ์ฌํ์ฃผ์ ์ฒด์ ๋ฅผ ๊ณ ์ํ๊ณ ์๋ค๋ ์ ๋ ๊ณตํต์ ์ด๋ค.
๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ๋ต์ 1991๋
๋ผ์ ์์ ๊ฒฝ์ ๋ฌด์ญ์ง๋ ์ง์ ์ ์์์ผ๋ก 2013๋
๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง ์ฒด์ ์์กด์ ์๊ธฐ์ํฉ์ ํ์ถํ๊ธฐ ์ํ ์๋๋ก ์ถ์ง๋์ด ์๋ค. ์ฌํ์ฃผ์ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ์ฒด์ ์ ํ ๊ณผ์ ์์ ์ ์น์ฒด์ ์ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ๋์์ ์ธ ์ ํ์ ์ด๋ฃฌ ๋์ ๋ฝ์ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ์ ์์ด์ ์ ๋ฉด์ ์ธ ๊ฐํ์กฐ์น๋ฅผ ์คํํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ๋ต์ด ์ธ์์ ์น๋ฅผ ํตํ ๊ฒฝ์ ๋ฐ์ ์ ๊ธฐ์ ๋ก ์๋ํ์ง ์์์ผ๋ ์ค๊ตญ๊ณผ ๋ฒ ํธ๋จ ๊ฐ์ ๋์์์ ์ฌํ์ฃผ์ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ์ ์๋ํ๋ ๊ณผ์ ์ด ๊ธธ๊ณ ์กฐ์ฌ์ค๋ฌ์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ๋ต์ ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ์คํ์ค์ด์๊ณ ๊ฐํ๊ณผ ๊ฐ๋ฐฉ์ ์ด์ง์ ์๋ค.
๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ํตํด ๊ฐํ๊ณผ ๊ฐ๋ฐฉ์ ์์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ๋ชจ์์ ๊ทน๋ณตํจ์ผ๋ก์จ ์ ์น์ฒด์ ์ ๊ฐํ๋ฅผ ์๋ํ๋ ์ค๊ตญ์ด๋ ๋ฒ ํธ๋จ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ํ์ ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์์, ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ํ์ผ๋ก ์ธํด ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์์ฒด์ ์์ ํ ์๋ณธ์ฃผ์ํ๊ฐ ๊ฐ์ํ๋จ์ ๋ฌผ๋ก ์ด๊ณ , ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์ ์น์ฒด์ ์ ํ์ฐ์ ์ธ ์๊ด๊ด๊ณ๋ก ์ธํ์ฌ ์ ์น์ฒด์ ์ ์์ญ์์๋ ๋ถ๋ถ์ ์ด๋๋ง ๊ตญ์ ๊ท๋ฒ๊ณผ์ ๋์งํ ํ์์ด ๋ํ๋๊ณ ์๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, ๋ถํ์ ์ ์น์ฒด์ ์ ์ ๋น์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ํตํ ๊ฒฝ์ ๋ ๊ทน๋ณต์ ๊พํ๊ณ ์์ง๋ง ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ์ฑ
์ด ์ง์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ถํ์ ์๋์๋ ๋ฌด๊ดํ๊ฒ ๊ฐํ๊ณผ ๊ฐ๋ฐฉ์ ํ์ฐ์ํค๊ณ ์ฒด์ ์ ํ์ ์ฌํ์ํค๋ ๊ธฐ์ ๋ก ์๋ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํฌ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ถํ์ ์๋ก์ด ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ ๋ต์ธ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ๊ท๋ฒ์ ๊ธฐ์ค์ด ๋๋ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ถํ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ๋๋นํ ๋ ํ์์ ์ด๋ค.
๋ํ, ๊ธ์ง์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํต์ผ์ด ์ด๋ค์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ถํ ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ ๋ ฅ์ ๋จ์๊ฐ ๋ด์ ์ ๊ณ ์ํค๊ณ ๋จ๋ถํ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ ๋ ฅ ๊ฒฉ์ฐจ๋ฅผ ํด์ํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก์ ๋ถํ์ ์ผ๋ถ ์ง์ญ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฅผ ์ด์ํ๋ ๊ฒ์ ์ ๋ ฅํ ๋ฐฉ์์ด ๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ํํ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ ์ ๋ํ ๋ถ์ ๋ฐ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์ ๊ฒํ ๊ฐ ์์ฒญ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ตญ์ ๋ฒ์ ์ธ ๋น๊ต๋ฒ ์ฐจ์์์ ์ค๊ตญ๊ณผ ๋ฒ ํธ๋จ์ด ํ์ฌ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ๋ฐฉ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ๋ ฅ์ ์์ค๊ณผ ์๋์ ์ผ๋ก ์ ์ฌํ ์๊ธฐ๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋, WTO์ ๊ฐ์
ํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ์๋ณธ์ฃผ์ํ๊ฐ ์ฌํ๋๊ธฐ ์ด์ ์๊ธฐ์ ์ ์ ๋ ๋ํ์ ์ธ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ๊ณผ ๋น๊ตโค๋ถ์ํ๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ์ฑ๊ณต๊ณผ ๋์๊ฐ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ๊ฒฝ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ์ํ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์ ๋์ถ ๋ฐ ๊ธ์ง์ ์ธ ํต์ผ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ถํ ์ง์ญ์์์ ํ์์ ์ธ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์ด์์ ์ํ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์ ๋์ถ์ ์ค์ํ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ๋ถํ๋ฒ์ ์ธ ๋น๊ต๋ฒ ์ฐจ์์์๋ ๊ฐ์ฑ๊ณต์
์ง๊ตฌ๋ฒ, ๊ธ๊ฐ์ฐ๊ตญ์ ๊ด๊ดํน๊ตฌ๋ฒ, ๋ผ์ ๊ฒฝ์ ๋ฌด์ญ์ง๋๋ฒ, ํฉ๊ธํโค์ํ๋๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ๊ณผ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ๊ณผ์ ๋น๊ตโค๋ถ์๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง ์๋ฏธ๊ฐ ์๋ค. ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๊ตญ์ ๋ฒ์ ์ด๊ณ ๋ถํ๋ฒ์ ์ธ ์ฐจ์์์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋น๊ต๋ฒ์ ๋ถ์์ ์ํํ์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ ๋น๊ตโค๋ถ์์ ํตํด ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฑ๊ณต์ ์ํ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์ผ๋ก์ ์ฒซ์งธ, ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ๋ฒ์ ๋์ ์ ๋น ์ธก๋ฉด์์ ๊ท๋ฒ์ ์ฒด๊ณ์ ํฉ์ฑ ํ๋ณด๋ผ๋ ๊ณผ์ ๋ฅผ ๋์ถํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ํด ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๊ฐ์ , ํ์๊ท๋ฒ์ ์ ๋น, ์
๋ฒ์ ์ผ๊ด์ฑ ์ ์ง, ์
๋ฒ์ ์ฐจ ๊ท๋ฒํ๋ผ๋ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ํ, ๊ท๋ฒ์ ๋ชฉ์ ์ ํฉ์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด์๋ ์
๋ฒ์์จ๊ถ ํ๋์ ๊ด๋ฆฌ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ฌธ์ฑ ํ๋ณด๋ฅผ ํตํ ๊ด๋ฆฌ์ด์์ฒด๊ณ์ ์คํจ์ฑ ๊ฐํ, ๊ณผ๊ฐํ ์ธ์จ ์ฐ๋์ ๋ ๋์
๊ณผ ๊ธฐ์
์
์ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋
ธ๋์ ๋ ๋ง๋ จ์ ํตํ ์ ๊ทน์ ์ธ ํฌ์ ํ์ฑํ ์กฐ์น ์ํ, ๋ถ์ํด๊ฒฐ ์ ๋์ ๊ตฌ์ฒดํ ๋ฐ ํ์ ์ฒ๋ถ์ ๋ํ ์ด์์ ์ฐจ ๋ฒ์ ํ์ ์ ์ฌ ๋ถ๊ณผ์์ ๋ฒ์ ๊ด์ฌ ์ ๋ํ๋ฅผ ํตํ ํฌ์ ์์ ์ฑ ๋ณด์ฅ ์ ๋ํ๋ฅผ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค.
๋์งธ, ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฑ๊ณต์ ์ํด์๋ ๋จ๋ถ ๊ต๋ฅํ๋ ฅ์ ํ๋์ ๊ฐํ๊ฐ ํ์์ ์ด๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ์ํด์๋ ๊ด๋ จ ๋ฒ์ ๋์ ๋ณด๊ฐ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํฌ์์ ์์ด์๋ ํฌ์์์ ์ ๋ณ์์ ์ ๋ํ ๋ณด์ฅ์ด ์ค์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ์ฑ๊ณต์
์ง๊ตฌ์ ๊ฒฝํ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ถํ์ ์ฌ๋ฒ์ฃผ๊ถ์ ์ผ๋ถ ํฌ๊ธฐํ๋ ๋ด์ฉ์ผ๋ก ๋จ๋ถํฉ์์๋ฅผ ์ฒด๊ฒฐํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ์ฅ ๋ฐ๋์งํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฒฝํ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ์ ๋์ ๊ณผ์ ๋ก๋ ์ตํ๊ตญ ๋์ฐ ์ด์์ ํน๋ณ๋์ฐ ์ ๋ํ์ ์ฒญ์ฐ๊ฒฐ์ ์ ๋ ์ํ์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ฒ์ ํ๋ ฅ์ ์ ๋ํํ๋ ๋จ๋ถ๋ฒ์ ํ๋ ฅ์์ํ ์ถ์ง๋ ๊ณ ๋ คํด๋ณผ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์คํจ์ ์ง์์ฒด๊ณ ๊ตฌ์ถ์ด๋ผ๋ ์ธก๋ฉด์์๋ ์ฒซ์งธ, ๋จํ๋ฒ์ ์ ๊ฐ์ ์ ํตํ ์ง์์ด ์ผ์ฐจ์ ์ด๋ค. ๋ฒ์ฒด๊ณ์ ์ ๋น๋ฅผ ์ํด์๋ ํต์ผ๊ธฐ๋ณธ๋ฒ, ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ง์๋ฒ์ ์ ์ ๊ณผ ๋จ๋ถ๊ด๊ณ ๋ฐ์ ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ , ๋จ๋ถ ๊ต๋ฅํ๋ ฅ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ , ๋จ๋ถํ๋ ฅ๊ธฐ๊ธ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์ด ์์ฒญ๋๋ค. ์ ๋์ ๊ฐ์ ์ฑ
์ผ๋ก๋ ๋จ๋ถ ๊ต๋ฅํ๋ ฅ์ ์์ด์ ์ง๋ฐฉ์์น๋จ์ฒด์ ์ญํ ์ ํ๋ํ๊ณ , ๊ฒฝํ ๊ธฐ์
์ ๋ํ ์ ๋ถ ์ฐจ์์ ์ข
ํฉ ์ง์์กฐ์ง์ ๊ตฌ์ฑํ๋ฉฐ ๋ถํ ๋ฒ์ ์ธํ๋ผ๋ฅผ ์ง์ํ๋ ์ฒด์ ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค.
๋์งธ, ๊ตญ์ ๋ฒ ์ฒด๊ณ์์ ์ ํฉ์ฑ์ ๊ฐํํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ํ์ฑํ๋ฅผ ํตํ ๋ถํ์ ์ฒด์ ์ ํ์ด ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ธฐ ์ํด์๋ ํ์ฌ์ ์ ์ ํ์ ์ฒด์ ๊ฐ ํํํ์ ์ฒด์ ๋ก ์ ํ๋๋ ๊ฒ์ด ๊ตญ์ ๋ฒ์ ์ธก๋ฉด์์์ ์ฐ์ ์ ๊ณผ์ ๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋์์ ๋ถํ์ ์ฒด์ ์ ํ์ด ์ฌํ๋๋ ๊ณผ์ ์์ ์๊ฒจ๋๋ ์ฑ๊ณผ์ด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ผ ์๋ ์๋ค. ๋ถํ์ ๋ํ ๊ตญ์ ์ ์ฐจ์์ ๋ฒ์ ์ง์์ด ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ด๋ค์ง๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ถํ์ ๋ํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ ์ฌ ํด์ ๊ฐ ์ ๊ฒฐ์ ์ธ ๊ณผ์ ๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์ฒด์ ์ ํ๊ตญ ๋ฒ์ ๊ตฌ์ถ ์ฌ์
์์ ๊ตญ์ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ตฌ์ ์ญํ ์ด ๊ฐ์๋ก ๊ฐํ๋๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ถํ์ด ๊ตญ์ ์ ์ธ ๋ฒ์ ์ง์์ ๋ฐ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ตญ์ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ตฌ์ ๊ฐ์
ํ ํ์๋ ์๋ค. ๋ถํ์ ๋ฒ์ ์ ๋น๋ฅผ ์ง์ํ๋ ๊ตญ์ ์ ํ๋ ฅ์ ๊ณผ์ ์์๋ ์ฃผ๋๊ถ์ ๋ฌธ์ ๋ ํฅํ ๋ถํ์ด ์ด๋ค ์ฑ๊ฒฉ์ ๊ตญ๊ฐ๋ก ์ ํ๋ ๊ฒ์ธ๊ฐ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ค์ํ ์์ธ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ตญ์ ์ ์ง์์ ๊ณผ์ ์์๋ ๋จํ์ ์ฃผ๋๊ถ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ๋
ธ๋ ฅ์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ํ๊ฒ ๋ค.
์ฃผ์์ด : ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ, ์ค๊ตญ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ , ๋ฒ ํธ๋จ์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ , ๋ถํ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์ ๊ท๋ฒ์ฒด๊ณ, ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ์ฒด์ ์ ํ์ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์
ํ๋ฒ : 2014-31373์ 1์ฅ ์๋ก 1
์ 1์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ๊ณผ ์์ 1
1. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ 1
2. ์ฐ๊ตฌ์ ์์ 4
์ 2์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ ์ ๋ฒ์ 7
1. ์ฐ๊ตฌ์ ์ ์ 7
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์ 9
์ 2์ฅ ๋ถํ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ 11
์ 1์ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ์ญ์ฌ์ ๊ท๋ฒ์ฒด๊ณ 11
1. ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ์ฑ
์ ๋ณํ 11
(1) ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ์ฑ
์ ์์ - ๊น์ผ์ฑ ์ ๊ถ 11
(2) ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ์ฑ
์ ํ๋ - ๊น์ ์ผ ์ ๊ถ 12
(3) ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ์ฑ
์ ๋ถํ - ๊น์ ์ ์ ๊ถ 13
2. ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ๊ฐ๋ฐ ํํฉ 14
(1) ๋ผ์ ๊ฒฝ์ ๋ฌด์ญ์ง๋ 14
(2) ์ ์์ฃผํน๋ณํ์ ๊ตฌ 16
(3) ๊ฐ์ฑ๊ณต์
์ง๊ตฌ 17
(4) ๊ธ๊ฐ์ฐ๊ตญ์ ๊ด๊ดํน๊ตฌ 19
(5) ํฉ๊ธํโค์ํ๋๊ฒฝ์ ์ง๋ 20
(6) ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ 21
๊ฐ. ํ์ ์ฒด๊ณ 21
๋. 19๊ฐ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ๊ณผ ํน์ง 22
3. ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋์ ๊ท๋ฒ์ฒด๊ณ 25
(1) ๋ถํ์ ๋ฒ๋ฅ ์ฒด๊ณ 25
๊ฐ. ํ๋ฒ 25
๋. ๋ถ๋ฌธ๋ฒ, ๊ท์ , ์กฐ์ฝ 26
๋ค. ์
๋ฒํ์๊ณผ ์ฑํ๋ฐฉ๋ฒ 28
(2) ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์ ์ฒด๊ณ 29
๊ฐ. ํ๋ฒ ๊ท์ 29
๋. ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์ ๋ฐ์ 30
๋ค. ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์ ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ์ฒด๊ณํ 34
4. ๋ถ์ผ๋ณ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์ ๊ท๋ฒ์ฒด๊ณ 40
(1) ๋จ๋ถ๊ต๋ฅํ๋ ฅ ๊ด๋ จ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ 40
(2) ์ธ๊ตญํฌ์ ๊ด๋ จ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ 41
(3) ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ๊ด๋ จ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ 45
์ 2์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ 46
1. ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฐฝ์ค๊ณผ ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค 46
(1) ๊ธฐ๋ณธ์ ๋ 46
(2) ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฐฝ์ค 47
(3) ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ๋ฐ 49
(4) ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค 51
2. ๊ธฐ์
์ ๊ฒฝ์ ํ๋ 53
(1) ๊ธฐ์
์ฐฝ์ค๊ณผ ๊ฒฝ์ 53
(2) ๋
ธ๋๊ณผ ๋ณด์ 55
(3) ์ธ๊ธ๊ณผ ํ๊ณ 57
3. ๊ธฐ์
์ด์ ํ์ฑํ 58
(1) ์ฅ๋ ค์ ํนํ 58
(2) ํฌ์๋ณด์ฅ๊ณผ ์ ๋ณ์์ 59
4. ์ ์ฌ ๋ฐ ๋ถ์ํด๊ฒฐ 60
(1) ์ ์ฌ 60
(2) ์ ์์ ๋ถ์ํด๊ฒฐ 61
์ 3์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ์ ๋ค๋ฅธ ํน์๊ฒฝ์ ์ง๋๋ฒ์ ์์ ๋น๊ต 62
1. ์ฒด๊ณ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ๋ 62
(1) ๊ตฌ์กฐ์ ์ฒด๊ณ 62
(2) ๊ธฐ๋ณธ์ ๋์ ์์น 64
2. ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค 69
(1) ๊ฐ๋ฐ์์น๊ณผ ๊ฐ๋ฐ์ ์ฐจ 69
(2) ๊ฐ๋ฐ์
์์ ํ ์ง์ด์ฉ ์ ๋ 71
(3) ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค 72
3. ๊ธฐ์
์ ๊ฒฝ์ ํ๋ 74
(1) ๊ธฐ์
์ฐฝ์ค 74
(2) ๋
ธ๋๊ณผ ์๊ธ 76
(3) ์ธ๊ธ๊ณผ ํ๊ณ 79
(4) ๋ณดํ 80
4. ๊ธฐ์
์ด์ ํ์ฑํ 81
(1) ๋ฉด์ธ์ ๊ฐ์ธ 81
(2) ํนํ๊ด์ธ์ ์์ ์ก๊ธ 82
(3) ์ ๋ณ์์ 83
(4) ๊ธฐํ์ ํนํ 85
5. ์ ์ฌ ๋ฐ ๋ถ์ํด๊ฒฐ 86
(1) ์ ์ฌ 86
(2) ๋ถ์ํด๊ฒฐ 87
์ 4์ ์๊ฒฐ 89
์ 3์ฅ ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฒ์ ์ ํ๊ณผ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ 96
์ 1์ ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ 96
1. ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฐ๋
96
2. ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ์ ์ ํํ 98
(1) ์ ํ์ ์๋ ๊ธฐ์ค 100
๊ฐ. ๊ธ์ง์ฃผ์ ์ ํ 100
๋. ์ ์ง์ฃผ์ ์ ํ 103
(2) ์ ํ์ ๋๋ ฅ ๊ธฐ์ค 106
๊ฐ. ์๋ก๋ถํฐ์ ์ ํ ์ ํ 107
๋. ์๋๋ก๋ถํฐ์ ์ ํ ์ ํ 109
(3) ์ ํ์ ์์ญ ๊ธฐ์ค 111
๊ฐ. ์ด์ค์ ํ ์ ํ 112
๋. ๋จ์ผ์ ํ ์ ํ 114
์ 2์ ์ฒด์ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ ์ ํ๋ณ ๋ฒ์ ์ ํ 117
1. ๊ธ์ง์ฃผ์-์๋๋ก๋ถํฐ-์ด์ค์ ํ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๋ฒ์ ์ ํ 120
(1) ํด๋๋ 120
(2) ์ฒด์ฝ์ ์ฌ๋ก๋ฐํค์ 122
(3) ๋ถ๊ฐ๋ฆฌ์ 124
(4) ๋ฃจ๋ง๋์ 125
(5) ๋ชฝ๊ณจ 127
2. ๊ธ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-์ด์ค์ ํ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๋ฒ์ ์ ํ 129
(1) ๋ฌ์์ 129
(2) ํ๊ฐ๋ฆฌ 131
(3) ๋ฏธ์๋ง 134
(4) ์บ๋ณด๋์ 135
3. ์ ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-๋จ์ผ์ ํ ์ ํ ๊ตญ๊ฐ๋ค์ ๋ฒ์ ์ ํ 136
(1) ์ค๊ตญ 136
(2) ๋ฒ ํธ๋จ 140
(3) ๋ผ์ค์ค 143
์ 3์ ์๊ฒฐ 145
์ 4์ฅ ์ ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-๋จ์ผ์ ํ ์ ํ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ๊ณผ ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ 155
์ 1์ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ์ ๊ฐ๋
๊ณผ ์ ํ 155
1. ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ์ ๊ฐ๋
155
2. ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ์ ์ ํ 158
์ 2์ ์ ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-๋จ์ผ์ ํ ์ ํ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ 159
1. ์ค๊ตญ์ ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ตฌ๋ฒ์ 159
(1) ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ตฌ์ ์ญ์ฌ 159
(2) ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ตฌ๋ฒ์ ์ ์ฒด๊ณ 162
๊ฐ. ํ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ 162
๋. ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ตฌ ๊ด๋ จ ๊ท๋ฒ 164
๋ค. ๊ด๋์ฑ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์กฐ๋ก 166
(3) ๊ด๋์ฑ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ ์กฐ๋ก์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ 167
๊ฐ. ๊ธฐ๋ณธ์ ๋ 167
๋. ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค 167
๋ค. ๋ฑ๋ก๊ณผ ๊ฒฝ์ 168
๋ผ. ๋
ธ๋๊ณผ ์๊ธ 169
๋ง. ์ฐ๋ํํ 169
2. ๋ฒ ํธ๋จ์ ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ณต๊ตฌ๋ฒ์ 170
(1) ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ณต๊ตฌ์ ์ญ์ฌ 170
(2) ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ณต๊ตฌ๋ฒ์ ์ ์ฒด๊ณ 172
๊ฐ. ํ๋ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐ 172
๋. ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ณต๊ตฌ ๊ด๋ จ ๊ท๋ฒ 174
๋ค. ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ณต๊ตฌ ๊ท์ 175
(3) ํน๋ณ๊ฒฝ์ ๊ฐ๊ณต๊ตฌ ๊ท์ ์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ 176
๊ฐ. ๊ธฐ๋ณธ์ ๋ 176
๋. ๊ฐ๋ฐ 177
๋ค. ๊ฑฐ๋ฒ๋์ค 178
๋ผ. ๊ธฐ์
ํ๋ 178
๋ง. ๊ด์ธ์ ์ธํ 180
๋ฐ. ์ฐ๋์กฐ์น์ ๋ถ์ํด๊ฒฐ ์ ๋ 181
์ 3์ ๋ถํ๋ฒ์ ์ ์ ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-๋จ์ผ์ ํ ์ ํ์ ํน์ง 181
1. ํ๋ฒ ๊ท์ 182
(1) 1948๋
ํ๋ฒ ~ 1972๋
ํ๋ฒ์์ ๊ฒฝ์ ์กฐํญ 182
(2) 1992๋
ํ๋ฒ ์ดํ ๋ณํ 183
2. ๊ฒฝ์ ๋ถ์ผ ๋ฒ์ ์ ๋น 185
(1) ๋์ธ๊ฒฝ์ ๋ฒ์ 185
(2) ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ์ 186
์ 4์ ์ ์ง์ฃผ์-์๋ก๋ถํฐ-๋จ์ผ์ ํ ์ ํ ๊ฒฝ์ ํน๊ตฌ๋ฒ๊ณผ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๋น๊ต 188
1. ๊ตฌ์กฐ์ ์ฒด๊ณ 188
2. ๊ธฐ๋ณธ์ ๋์ ์์น 189
(1) ๊ณตํต์ 189
(2) ์ฐจ์ด์ 190
3. ๊ธฐ์
ํ๋ 193
(1) ๊ณตํต์ 193
(2) ์ฐจ์ด์ 195
4. ๋ถ์ํด๊ฒฐ๊ณผ ์ ๋ณ์์ ๋ฑ 196
5. ์๊ฒฐ 197
์ 5์ฅ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ์ฒด์ ์ ํ์ ๊ท๋ฒ์ ๊ณผ์ 201
์ 1์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๋ฌธ์ ์ 201
1. ํ์๊ณผ ์ฒด๊ณ 201
(1) ์
๋ฒ๊ธฐ์ ์ ์ฒด 201
(2) ์ฒด๊ณ์ ํฉ์ฑ ๋ถ์กฑ 202
(3) ํ์ ๊ท๋ฒ ๋ฏธ๋น 207
2. ๋ด์ฉ 208
(1) ์ฌํ์ฃผ์์ ์ ์ฝ 208
(2) ์ ์ธ์ โคํ์ง์ ์
๋ฒ 212
(3) ์กฐํญ ๊ฐ์ ๋ชจ์๊ณผ ์ถฉ๋ 214
(4) ๋ด์ฉ์ ๋ถ๋ช
ํ์ฑ 215
์ 2์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ ์ฑ๊ณต์ ์ํ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์ 216
1. ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ๋ฒ์ ๋์ ์ ๋น 217
(1) ๊ท๋ฒ์ ์ฒด๊ณ์ ํฉ์ฑ ํ๋ณด 217
๊ฐ. ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ๋ฒ์ ๊ฐ์ 217
๋. ํ์๊ท๋ฒ์ ์ ๋น 219
๋ค. ์
๋ฒ์ ์ผ๊ด์ฑ ์ ์ง 221
๋ผ. ์
๋ฒ์ ์ฐจ ๊ท๋ฒํ 222
(2) ๊ท๋ฒ์ ๋ชฉ์ ์ ํฉ์ฑ ํ๋ณด 222
๊ฐ. ๊ด๋ฆฌ์ด์์ฒด๊ณ์ ์คํจ์ฑ ๊ฐํ 222
(๊ฐ) ์
๋ฒ์์จ๊ถ ํ๋ 222
(๋) ๊ด๋ฆฌ๊ธฐ๊ด์ ์ ๋ฌธ์ฑ ํ๋ณด 223
๋. ์ ๊ทน์ ์ธ ํฌ์ ํ์ฑํ ์กฐ์น ์ํ 224
(๊ฐ) ๊ณผ๊ฐํ ์ธ์จ ์ฐ๋์ ๋ ๋์
224
(๋) ๊ธฐ์
์
์ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋
ธ๋์ ๋ ๋ง๋ จ 225
๋ค. ํฌ์ ์์ ์ฑ ๋ณด์ฅ ์ ๋ํ 225
(๊ฐ) ๋ถ์ํด๊ฒฐ ์ ๋์ ๊ตฌ์ฒดํ - ์์ฌ์ค์ฌ์์ํ ์ด์ 225
(๋) ํ์ ์ฒ๋ถ์ ๋ํ ์ฌ๋ฒ์ ์ด์์ ์ฐจ ๋ฒ์ ํ 226
(๋ค) ์ ์ฌ ๋ถ๊ณผ์์ ๋ฒ์ ๊ด์ฌ ์ ๋ํ 227
2. ๋จ๋ถ ๊ต๋ฅํ๋ ฅ๋ฒ์ ์ ํ๋์ ๊ฐํ 228
(1) ๊ฒฝํ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ์ ๋ณ์์ ํฉ์์ ์ฒด๊ฒฐ 228
(2) ๊ฒฝํ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ์ ๋์ ๊ณผ์ 229
๊ฐ. ์ตํ๊ตญ ๋์ฐ ์ด์์ ํน๋ณ๋์ฐ ์ ๋ํ 229
๋. ์ฒญ์ฐ๊ฒฐ์ ์ ๋ ์ํ 230
(3) ๋ฒ์ ํ๋ ฅ์ ์ ๋ํํ๋ ๋จ๋ถ ๋ฒ์ ํ๋ ฅ์์ํ ์ถ์ง 231
์ 3์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ง์์ ์ํ ๊ณผ์ 232
1. ๋จํ๋ฒ์ ์ ๊ฐ์ ์ ํตํ ์ง์ 232
(1) ๋ฒ์ฒด๊ณ์ ์ ๋น 233
๊ฐ. ํต์ผ๊ธฐ๋ณธ๋ฒ์ ์ ์ 233
๋. ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ์ง์์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ ์ ์ 234
๋ค. ๋จ๋ถ๊ด๊ณ ๋ฐ์ ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ฐ์ 235
๋ผ. ๋จ๋ถ ๊ต๋ฅํ๋ ฅ์ ๊ดํ ๋ฒ๋ฅ ์ ๊ฐ์ 236
๋ง. ๋จ๋ถํ๋ ฅ๊ธฐ๊ธ๋ฒ์ ๊ฐ์ 239
(2) ์ฒด๊ณ์ ์ง์์ ์ํ ์ ๋์ ๊ฐ์ 240
๊ฐ. ์ง๋ฐฉ์์น๋จ์ฒด ์ญํ ํ๋๋ก ๊ฒฝ์ ๊ฐ๋ฐ๊ตฌ ์ ์ฑ
์ ์กฐ์ 240
๋. ๊ฒฝํ ๊ธฐ์
์ ๋ํ ์ ๋ถ ์ฐจ์์ ์ข
ํฉ ์ง์์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ 242
๋ค. ๋ถํ ๋ฒ์ ์ธํ๋ผ ์ง์ ์ฒด์ ๊ตฌ์ถ 242
2. ๊ตญ์ ๋ฒ ์ฒด๊ณ์์ ์ ํฉ์ฑ ๊ฐํ 244
(1) ํํํ์ ์ฒด์ ๋ก์ ์ ํ 244
๊ฐ. ํํํ์ ์ฒด๊ฒฐ๊ณผ ์ฒด์ ์ ํ์ ๊ด๊ณ 244
๋. ํํํ์ ์ฒด๊ฒฐ์ ์์ 245
๋ค. ํํํ์ ์ฒด๊ฒฐ์ ์ฒด์ ์ ํ์ ์์ 245
(2) ๊ตญ์ ์ ์ฐจ์์ ๋ฒ์ ์ ๋น ์ง์ 246
๊ฐ. ๋ฏธ๊ตญ์ ๋๋ถ์ ์ฌ ํด์ 246
๋. ๋ถํ์ ๊ตญ์ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ตฌ ๊ฐ์
248
๋ค. ๊ตญ์ ์ ์ง์์ ์์ด์์ ๋จํ ์ฃผ๋๊ถ ํ๋ณด 250
์ 6์ฅ ๊ฒฐ๋ก 252
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 260Docto
Development, Application of Mobile-based, Multimedia-utilized, Nursing Competency Evaluation System for Nursing Students
๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ฐ์ผ ๋ฌ๋(m-learning)์ด ๊ฐํธ๊ต์กํ์ฅ์๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๋์
๋๊ณ ์๋ค. ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฐ(MBT: Mobile-based Test)๋ ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๊ธฐ(PDAs, Mobile phones, Tablets)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ์๋ค์ ํ์ต ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก, ๊ธฐ์กด์ ์งํ๊ณ ์ฌ์ ํ๊ณ์ ์ ๋ณด์ํ๋ ์๋ก์ด ํ๊ฐ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋๋๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ง์ถ์ด ํ์ต์ ์ค์ฌ์ ๊ต์ก์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ํ์ต์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
์ด ๊ฐ๋ฐ๋์ด ๊ต์กํ์ฅ์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค.
๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๊ธฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋, ํ๊ฐ ๋ฌธํญ์ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด๋ฅผ ํ์ฉํ ๋ฌธํญ์ ํฌํจํ๋ MBT๋ ๋จ์ํ ์๊ธฐํ ์ง์์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋๋จธ ์์ ํ์ฅ์ ๋ค์ํ ์ธก๋ฉด์ ๋ฐ์ํจ์ผ๋ก์จ ํ์๋ค์ ํตํฉ์ ๊ฐํธ์ญ๋์ ํ๊ฐํ ์ ์์ด ์ ์ฉํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก (ARCS)์ ์์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ฐํธ์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
(Mobile-based, Multimedia-utilized, Nursing Competency Evaluation System, ์ดํ NCE System)์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ , ๊ทธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด ์ํ๋์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์
์ฒด์ ๊ฐํธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ต์ก ํ(3D nursing simulation education framework)์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฑ์ธ๊ฐํธํ ๋ด์ฉ์ผ๋ก ์์๊ฐํธ์ญ๋์ ํ๊ฐํ๋ 40๋ฌธํญ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง NCE System์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
๋ํ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํผํฉ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก NCE System์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํ์๋ค. ๋ฌด์์ ๋์กฐ๊ตฐ ์ฌํ ์คํ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ๋์ ์ผ๋ก NCE System์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ์๊ณ , ์ ์ฑ์ ์ผ๋ก๋ NCE System์ ํ์ต ๊ฒฝํ์ ํฌ์ปค์ค ๊ทธ๋ฃน ๋ฉด๋ด์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ์ธํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ ๋์์๋ ์์ธ ์์ฌ ์ผ๊ฐ ๊ฐํธ๋ํ 3, 4ํ๋
ํ์ 60๋ช
์ผ๋ก ์คํ๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ์ ๊ฐ๊ฐ 30๋ช
์ฉ ๋ฌด์์ ๋ฐฐ์ ํ์๋ค. ์คํ๊ตฐ์ ์ํ ํ์๋ค์ NCE System์ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ๊ทธ ์ค 19๋ช
์ ํฌ์ปค์ค ๊ทธ๋ฃน ๋ฉด๋ด์ ์ฐธ์ฌํ์๋ค. ๋์กฐ๊ตฐ์ ์ํ ํ์๋ค์ NCE System ๋ฌธํญ๊ณผ ๋ด์ฉ์ ๋์ผํ์ง๋ง, ํ
์คํธ๋ก๋ง ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฐ ์์คํ
์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์์ง๋ ์์ ์๋ฃ๋ independent t-test๋ก ๋ถ์ํ์๊ณ , ์ง์ ์๋ฃ๋ ์ฃผ์ ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฃผ์ ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ, NCE System์ ๊ฐํธ์ญ๋ ์ ์๋ ์คํ๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ ๊ฐ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์๋ค(t=-.996, p=.324). NCE System์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ฑ(ํธ๋ฆฌ์ฑ, ์ด์ , ์ ์ฉ์ฑ, ๋ง์กฑ๋)์ ์คํ๊ตฐ์ด ๋์กฐ๊ตฐ๋ณด๋ค ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๊ฒ ๋์๋ค(t=-3.295, p=.002). ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก NCE System์ ์ฌ์ฉํ ์คํ๊ตฐ์ ํ์ต๋ง์กฑ๋๋ ๋์กฐ๊ตฐ๋ณด๋ค ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๊ฒ ๋์๋ค(t=-3.282, p=.002).
์ง์ ์ฃผ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๊ตฌ ์ฐธ์ฌ์๋ค์ NCE System ๊ฒฝํ์ ์๋ก์ด ํ์ต ์ฝํ
์ธ ๋ก ์ธ์ํ๊ณ , ํ์ฅ์์ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐํธ์ค๋ฌด๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ์ตํ ์ ์๋ค๊ณ ํ๊ฐํ์๋ค. ๋ํ, NCE System์ด ์ด๋ก ๊ณผ ์ค์ต์ ๊ฒฐํฉํ ์ด์ฒด์ ๋งฅ๋ฝ์์ ๊ฐํธ์ค๋ฌด์ ๋ํด ์๊ฐํ ์ ์๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ด์์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐํธ๋ํ์๋ค์ ์ํ ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด ํ์ฉ ๊ฐํธ์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
(NCE System)์ ํ์ต ํจ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์ธ ํ์ต ๊ฒฝํ์ ํ์ธํ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ถํ ๊ฐํธ๊ต์ก ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํ๋ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ฐํธ๋ํ์๋ค์ ๊ฐํธ์ญ๋์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๋ค.With the development of mobile technology, mobile learning is being adopted to nursing education field rapidly. A Mobile-based Test (MBT) is a method where one can evaluate students' learning results by using mobile devices (PDAs, Mobile Phones, Tablets). This has emerged as a new method of evaluation which complements the limitations of existing Paper-based Test (PBT).
MBT, which includes items using multimedia, is useful because it can evaluate students' comprehensive nursing competency by reflecting various aspects of the clinical field beyond simply evaluating memorized knowledge.
The purpose of this study was to develop a Mobile-based, Multimedia-utilized, Nursing Competency Evaluation System (NCE System) based on the elements of the ARCS learning motivation theory and to investigate its effectiveness.
This study was confirmed the effectiveness of the NCE System using a mixed-method design. The effectiveness of the NCE System was quantitatively evaluated by using a randomized controlled post-test design. A qualitative thematic analysis study was conducted using focus group interview to explore the experience of the NCE System with an experimental group.
The participants of this study were 60 students in 3rd and 4th grade of a nursing university located in Seoul, Korea. 30 students were assigned randomly and respectively to the experimental group and the control group. Students in the experimental group applied the NCE System and 19 of them participated in focus group interview. Students in the control group used a text-based evaluation system. The quantitative data were analyzed using independent t-test, and the qualitative data were analyzed through a thematic analysis.
As shown in the study results, there were no statistically significant difference in nursing competence score between the experimental group and the control group (t=-.996, p=.324). The effectiveness (convenience, advantages, usefulness, satisfaction) of the NCE System was statistically significantly higher the experimental group than the control group (t=-3.295, p=.002). The learning satisfaction of the experimental group was statistically significantly higher than the control group (t=-3.282, p=.002).
In qualitative research, participants became aware of the NCE System experience as a new learning content. They evaluated that they could efficiently learn nursing practice that can be used in the field. Furthermore, it was found that the NCE System provided an opportunity to think about nursing practice in a holistic context combining theory and practice.
In conclusion, since learning effect of the NCE System and positive learning experience for nursing university students was confirmed, it is expected that it will be applied to the future nursing education curriculum to improve the nursing competency of nursing students.โ
. ์๋ก 1
1. ์ฐ๊ตฌ์ ํ์์ฑ 1
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ 4
3. ์ฉ์ด์ ์ ์ 5
โ
ก. ๋ฌธํ ๊ณ ์ฐฐ 8
1. ์ ๋ณดํ ์๋์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ์ 8
2. ๊ฐํธ๊ต์ก์์์ ๋ชจ๋ฐ์ผ ํ์ต 11
3. ์์์ค๋ฌด๋ฅผ ์ํ ๊ฐํธํต์ฌ์ญ๋ 15
4. ์ฑ์ธ๊ฐํธํ ๊ต์ก์ ํ์ต๋ชฉํ 18
โ
ข. ์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 21
1. ARCS ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก 21
2. ์
์ฒด์ ๊ฐํธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ต์ก ํ 24
3. Bloom์ ๊ต์ก๋ชฉํ ๋ถ๋ฅํ 25
4. ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ๋
์ ๊ธฐํ 27
5. ์์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฐ์ค 29
โ
ฃ. ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ 30
1. ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด ํ์ฉ ๊ฐํธ์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
(NCE System)์ ๊ฐ๋ฐ 30
1) ๋ฌธํญ ๊ฐ๋ฐ 30
(1) ARCS ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก 30
(2) ์
์ฒด์ ๊ฐํธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ต์ก ํ 32
(3) ์ฑ์ธ๊ฐํธํ ํ์ต๋ชฉํ 33
(4) Bloom์ ๊ต์ก๋ชฉํ ๋ถ๋ฅํ 36
(5) ๋ฌธํญ ๋์ด๋ 37
2) ๋ฌธํญ ๋ด์ฉ ๋ฐ ํ๋น๋ ๊ฒ์ฆ 37
3) ๋ฌธํญ ํ์ฌ 38
2. NCE System์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 39
1) ์ฐ๊ตฌ ์ค๊ณ 39
2) ์ฐ๊ตฌ ์ค์ฌ์ ์กฐ์ํ์ ์๋ฃ์์ง์์ 40
3) ์ฐ๊ตฌ ๋์ 41
4) ์ฐ๊ตฌ ์ธก์ ๋๊ตฌ 43
5) ์๋ฃ์์ง ๋ฐฉ๋ฒ 46
6) ์๋ฃ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ 49
7) ์ค๋ฆฌ์ ๊ณ ๋ ค 51
โ
ค. ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ 53
1. NCE System์ ๊ฐ๋ฐ 53
1) ๋ฌธํญ ๊ฐ๋ฐ 53
2) ARCS ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก 55
3) Bloom์ ๊ต์ก๋ชฉํ ๋ถ๋ฅํ 58
4) ์์คํ
์ฌ์ฉ์ฑ ํ๊ฐ 62
2. NCE System์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 64
1) ์ ๋์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 64
2) ์ ์ฑ์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 68
โ
ฅ. ๋
ผ์ 82
1. NCE System์ ๊ฐ๋ฐ 82
2. NCE System์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 86
3.๋์งํธ์๋์ ๊ฐํธ๊ต์ก 92
โ
ฆ. ๊ฒฐ๋ก ๋ฐ ์ ์ธ 97
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 100
๋ถ๋ก 122๋ฐ
๋น์๋ฒ์ ์ด์ฉํ ๋ชจ์๊ฐ ์ฐ์ ํ์ฑ์ ์๊ด์ฑ
์น๊ณผ๋ํ/์์ฌ์ํ์ ์นํ ๊ฐ์ค์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์น์ ์ฐ์ ๋ฐ์ ๊ณผ์ ์ ๊ตฌ๊ฐ ๋ด ์ ์ฒด ๋ฏธ์๋ฌผ์ด ์์ฐํ ์ต์ข
์ ๊ธฐ์ฐ์ ์๊ณผ ์ง์ ์ ์ธ ๊ด๋ จ์ด ์๋ค. ๋น์๋ฒ์ ์นํ๋ฅผ ๋ฐฐ์ํ์ฌ ์์ฑ๋ ์ต์ข
์ ๊ธฐ์ฐ์ ์์ pH ์ง์์ฝ์ ์ฒจ๊ฐํ์ฌ ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฐํ๋ ์ฐ์ ํ์ฑ ๊ฒ์ฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ์ง๊ธ๊น์ง ๋น์๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ฐ์ ํ์ฑ ์ฐ๊ตฌ ์ฌ๋ก๋ ์ ์ผ๋ฉฐ ํนํ ๋ชจ์๊ฐ ์ฐ์ ํ์ฑ์ ์๊ด์ฑ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ฑฐ์ ์์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ์ ์๋ก์ด ๋น์๋ฒ์ธ Cariview๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ฐ์ ํ์ฑ ๊ฒ์ฌ์ ํ๋น์ฑ ๋ฐ ๋ชจ์๊ฐ ์ฐ์ ํ์ฑ์ ์๊ด์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ๊ธฐ์กด์ ํน์ ์ธ๊ท ๋ฐฐ์๋ฒ์ธ CRT bacteria ๊ฒ์ฌ์ ๋น๊ตํ์ฌ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ง 6์ธ ๋ฏธ๋ง ์ด๋ฆฐ์ด-์ด๋จธ๋ 34์(์ด 68๋ช
)์ด ์ฌ์ ๋์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐธ์ฌํ์๋ค. ์ค๋ฌธ ์กฐ์ฌ ๋ฐ ๊ตฌ๊ฐ ๊ฒ์ฌ ํ ์ฐ์ ํ์ฑ ๊ฒ์ฌ์ธ Cariview์ CRT bacteria ๊ฒ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ์ ๋์์์๊ฒ ์ํํ์๋ค. ์๋ฃ๋ Pearson correlation test, Spearman correlation test, Fisherโs exact test ๋ฐ Mann-Whitney U test๋ก ํต๊ณ ๋ถ์ํ์๊ณ ์ ์์์ค์ 0.05๋ก ์ ํ์๋ค.
์คํ ๊ฒฐ๊ณผ Cariview ์ ์๋ ์ด๋ฆฐ์ด์ ์ฐ์๊ฒฝํ์ ์น์(dft)์ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์๊ด์ฑ์ ๋ํ๋๊ณ (r=0.598, p0.05).
Cariview ๋น์๋ฒ์ ์ด๋ฆฐ์ด์ ์น์ ์ฐ์ ๊ฒฝํ ๋ฐ ํ์ฌ์ ์น์ ์ฐ์ ์ํ๋ฅผ ์ ์ ํ ๋ฐ์ํ๋ฉฐ ๊ฒ์ฌ ์ํ ๋ํ ์ฉ์ดํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์์์น๊ณผ์์ ์ฐ์ ์ํ๋๋ฅผ ์์ธกํ๊ณ ์๋ฐฉ ์ ๋ต์ ์๋ฆฝํ๋ ๋ฐ ์์์ ์ผ๋ก ์ ์ฉํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ํํธ ๋ชจ์๊ฐ ์ฐ์ ๊ฒฝํ ๋ฐ ์ฐ์ ํ์ฑ์ ๋ฎ์ ์๊ด์ฑ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ต๊ทผ ํ๊ตญ ์ฌํ์ ๋์ ์ยท์ ์ ๋ณด์ก ๊ธฐ๊ด ์ด์ฉ๋ฅ ์ถ์ธ๊ฐ ๋ฐ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์ถ์ ๋๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ํ ์คํ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ ์งํ์ด ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค.ope
Return predictability of sales seasonality
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ) -- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ๊ฒฝ์๋ํ ๊ฒฝ์ํ๊ณผ, 2021. 2. ๊น์ ์ฑ.๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ์ด ์ฃผ์ ์์ต๋ฅ ์ ์์ธกํ๋์ง ์ดํด๋ณด๊ณ , ์ด๋ฅผ ๋ฐ์์ํค๋ ์ด์ ๋ฅผ ๊ธฐ์
์ ํฌ์ํ๋, ์ฌ๋ฌดํ๋ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฌ์์ ๊ด์ฌ ๋ฑ ์ธ ๊ฐ์ง ์ธก๋ฉด์์ ๋ถ์ํ๋ค. ํ๊ตญ ์ ๊ฐ์ฆ๊ถ์์ฅ์ ๋์์ผ๋ก ์ค์ฆ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฏธ๊ตญ ์์ฅ์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฌ๋ฆฌ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ ์ฃผ์์์ต๋ฅ ์ ๊ด๊ณ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฝํ๊ณ ์ง์ ๊ธฐ๊ฐ ๋ํ ์งง๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ ์ฃผ์์์ต๋ฅ ์ ์(-)์ ๊ด๊ณ๋ ๋ํ์ฃผ ์์ฃผ๋ก ๋ํ๋๋ฉฐ, ์ด ํ์์ ์ ์กฐ์
, ์๋น์ค์
, ์ ํต์
์์ ๋ชจ๋ ๊ด์ธก๋์๋ค.
๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ ํ์์ ๋ฐ์ ์์ธ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ธฐ์
์ ํฌ์ํ๋๊ณผ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ์ ์์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ํ์ธํ๋ค. ์ฆ, ๋งค์ถ์ด ๋์ ์ฃผ๊ธฐ์ ๊ธฐ์
์ด ํฌ์๋ฅผ ๋๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํจ์ผ๋ก์จ ๋งค์ถ์ด ๋์ ์ฃผ๊ธฐ์์ ๋ณด์ด๋ ๋ฎ์ ์์ต๋ฅ ๊ณผ ํฌ์ํ๋์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ผ๋ถ ํ์
ํ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ๊ธฐ์
์ ์ฌ๋ฌดํ๋์ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ ํน์ง์ ์ธ ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์์๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ ํฌ์์ ๊ด์ฌ์ ์์ ๊ด๊ณ๊ฐ ํ์ธ๋์ด ๋งค์ถ์ด ๋ฎ์ ์์ฆ์ ํฌ์์ ๊ด์ฌ์ด ๋ฎ๊ณ , ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๋์ ์์ต๋ฅ ์ ๋ณด์ผ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค.This paper examines whether sales seasonality predicts stock returns and analyzes possible channels for this occurrence in three different aspects : corporate investment, leverage, and investorsโ attention. The empirical analysis of Korean stock market demonstrates a weak negative relations between seasonality and stock returns. This phenomenon of counter-seasonal stock returns is shown in manufacturing, service, and distribution industries. While investment has positive linear association with sales seasonality, leverage has no association. Also, investorsโ attention is low during low seasons, which leads to higher returns.์ 1 ์ฅ ์ ๋ก 1
์ 2 ์ฅ ์ฐ๊ตฌ์๋ฃ ๋ฐ ๊ฒ์ฆ๋ฐฉ๋ฒ๋ก 7
1. ์ฐ๊ตฌ์๋ฃ 7
2. ๋ณ์๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ๊ธฐ์ดํต๊ณ 7
์ 3 ์ฅ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ์ ์ฃผ์์์ต๋ฅ ์์ธก๋ ฅ ๋ถ์ 11
1. ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ์ ์ง์์ ์ธ ํ์ 11
2. ๊ณผ๊ฑฐ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์์ต๋ฅ ์์ธก๋ ฅ 13
3. ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ ์ํ์กฐ์ ์ด๊ณผ์์ต๋ฅ 15
4. ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ ์์ธ๊ณผ ๋ํ ์์ฐ๊ฐ๊ฒฉ๊ฒฐ์ ์์ธ๊ณผ์ ๊ด๊ณ 21
5. Fama and MacBeth ํก๋จ๋ฉด ๋ถ์ 23
6. ์ฐ์
๋ณ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ ๋ถ์ 26
์ 4 ์ฅ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ ํ์ ๋ฐ์์ ์ฃผ์ ์์ธ 28
1. ๊ธฐ์
ํฌ์ ๋ฐ ์ฌ๋ฌดํ๋๊ณผ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ์ ๊ด๊ณ 28
2. ํฌ์์ ๊ด์ฌ๊ณผ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ์ ๊ด๊ณ 31
3. ๊ฐ๊ฒฉ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๋งค์ถ ๊ณ์ ์ฑ๊ณผ์ ๊ด๊ณ 34
์ 5 ์ฅ ๊ฒฐ ๋ก 37
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 45
Abstract 47Maste
Development, Application of Mobile-based, Multimedia-utilized, Nursing Competency Evaluation System for Nursing Students
ํ์๋
ผ๋ฌธ(๋ฐ์ฌ) -- ์์ธ๋ํ๊ต๋ํ์ : ๊ฐํธ๋ํ ๊ฐํธํ๊ณผ, 2022.2. ์์์.๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ฐ์ผ ๋ฌ๋(m-learning)์ด ๊ฐํธ๊ต์กํ์ฅ์๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๋์
๋๊ณ ์๋ค. ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฐ(MBT: Mobile-based Test)๋ ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๊ธฐ(PDAs, Mobile phones, Tablets)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ์๋ค์ ํ์ต ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก, ๊ธฐ์กด์ ์งํ๊ณ ์ฌ์ ํ๊ณ์ ์ ๋ณด์ํ๋ ์๋ก์ด ํ๊ฐ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋๋๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ง์ถ์ด ํ์ต์ ์ค์ฌ์ ๊ต์ก์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ํ์ต์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
์ด ๊ฐ๋ฐ๋์ด ๊ต์กํ์ฅ์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค.
๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๊ธฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋, ํ๊ฐ ๋ฌธํญ์ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด๋ฅผ ํ์ฉํ ๋ฌธํญ์ ํฌํจํ๋ MBT๋ ๋จ์ํ ์๊ธฐํ ์ง์์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋๋จธ ์์ ํ์ฅ์ ๋ค์ํ ์ธก๋ฉด์ ๋ฐ์ํจ์ผ๋ก์จ ํ์๋ค์ ํตํฉ์ ๊ฐํธ์ญ๋์ ํ๊ฐํ ์ ์์ด ์ ์ฉํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก (ARCS)์ ์์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ฐํธ์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
(Mobile-based, Multimedia-utilized, Nursing Competency Evaluation System, ์ดํ NCE System)์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ , ๊ทธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด ์ํ๋์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์
์ฒด์ ๊ฐํธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ต์ก ํ(3D nursing simulation education framework)์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ์ฑ์ธ๊ฐํธํ ๋ด์ฉ์ผ๋ก ์์๊ฐํธ์ญ๋์ ํ๊ฐํ๋ 40๋ฌธํญ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง NCE System์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
๋ํ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํผํฉ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก NCE System์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํ์๋ค. ๋ฌด์์ ๋์กฐ๊ตฐ ์ฌํ ์คํ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ๋์ ์ผ๋ก NCE System์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ์๊ณ , ์ ์ฑ์ ์ผ๋ก๋ NCE System์ ํ์ต ๊ฒฝํ์ ํฌ์ปค์ค ๊ทธ๋ฃน ๋ฉด๋ด์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ์ธํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ ๋์์๋ ์์ธ ์์ฌ ์ผ๊ฐ ๊ฐํธ๋ํ 3, 4ํ๋
ํ์ 60๋ช
์ผ๋ก ์คํ๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ์ ๊ฐ๊ฐ 30๋ช
์ฉ ๋ฌด์์ ๋ฐฐ์ ํ์๋ค. ์คํ๊ตฐ์ ์ํ ํ์๋ค์ NCE System์ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ๊ทธ ์ค 19๋ช
์ ํฌ์ปค์ค ๊ทธ๋ฃน ๋ฉด๋ด์ ์ฐธ์ฌํ์๋ค. ๋์กฐ๊ตฐ์ ์ํ ํ์๋ค์ NCE System ๋ฌธํญ๊ณผ ๋ด์ฉ์ ๋์ผํ์ง๋ง, ํ
์คํธ๋ก๋ง ์ด๋ฃจ์ด์ง ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฐ ์์คํ
์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์์ง๋ ์์ ์๋ฃ๋ independent t-test๋ก ๋ถ์ํ์๊ณ , ์ง์ ์๋ฃ๋ ์ฃผ์ ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฃผ์ ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ, NCE System์ ๊ฐํธ์ญ๋ ์ ์๋ ์คํ๊ตฐ๊ณผ ๋์กฐ๊ตฐ ๊ฐ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์๋ค(t=-.996, p=.324). NCE System์ ๋ํ ํจ๊ณผ์ฑ(ํธ๋ฆฌ์ฑ, ์ด์ , ์ ์ฉ์ฑ, ๋ง์กฑ๋)์ ์คํ๊ตฐ์ด ๋์กฐ๊ตฐ๋ณด๋ค ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๊ฒ ๋์๋ค(t=-3.295, p=.002). ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก NCE System์ ์ฌ์ฉํ ์คํ๊ตฐ์ ํ์ต๋ง์กฑ๋๋ ๋์กฐ๊ตฐ๋ณด๋ค ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๊ฒ ๋์๋ค(t=-3.282, p=.002).
์ง์ ์ฃผ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๊ตฌ ์ฐธ์ฌ์๋ค์ NCE System ๊ฒฝํ์ ์๋ก์ด ํ์ต ์ฝํ
์ธ ๋ก ์ธ์ํ๊ณ , ํ์ฅ์์ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฐํธ์ค๋ฌด๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ์ตํ ์ ์๋ค๊ณ ํ๊ฐํ์๋ค. ๋ํ, NCE System์ด ์ด๋ก ๊ณผ ์ค์ต์ ๊ฒฐํฉํ ์ด์ฒด์ ๋งฅ๋ฝ์์ ๊ฐํธ์ค๋ฌด์ ๋ํด ์๊ฐํ ์ ์๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ์ ๊ณตํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ด์์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐํธ๋ํ์๋ค์ ์ํ ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด ํ์ฉ ๊ฐํธ์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
(NCE System)์ ํ์ต ํจ๊ณผ์ ๊ธ์ ์ ์ธ ํ์ต ๊ฒฝํ์ ํ์ธํ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ถํ ๊ฐํธ๊ต์ก ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํ๋ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ฐํธ๋ํ์๋ค์ ๊ฐํธ์ญ๋์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๋ค.With the development of mobile technology, mobile learning is being adopted to nursing education field rapidly. A Mobile-based Test (MBT) is a method where one can evaluate students' learning results by using mobile devices (PDAs, Mobile Phones, Tablets). This has emerged as a new method of evaluation which complements the limitations of existing Paper-based Test (PBT).
MBT, which includes items using multimedia, is useful because it can evaluate students' comprehensive nursing competency by reflecting various aspects of the clinical field beyond simply evaluating memorized knowledge.
The purpose of this study was to develop a Mobile-based, Multimedia-utilized, Nursing Competency Evaluation System (NCE System) based on the elements of the ARCS learning motivation theory and to investigate its effectiveness.
This study was confirmed the effectiveness of the NCE System using a mixed-method design. The effectiveness of the NCE System was quantitatively evaluated by using a randomized controlled post-test design. A qualitative thematic analysis study was conducted using focus group interview to explore the experience of the NCE System with an experimental group.
The participants of this study were 60 students in 3rd and 4th grade of a nursing university located in Seoul, Korea. 30 students were assigned randomly and respectively to the experimental group and the control group. Students in the experimental group applied the NCE System and 19 of them participated in focus group interview. Students in the control group used a text-based evaluation system. The quantitative data were analyzed using independent t-test, and the qualitative data were analyzed through a thematic analysis.
As shown in the study results, there were no statistically significant difference in nursing competence score between the experimental group and the control group (t=-.996, p=.324). The effectiveness (convenience, advantages, usefulness, satisfaction) of the NCE System was statistically significantly higher the experimental group than the control group (t=-3.295, p=.002). The learning satisfaction of the experimental group was statistically significantly higher than the control group (t=-3.282, p=.002).
In qualitative research, participants became aware of the NCE System experience as a new learning content. They evaluated that they could efficiently learn nursing practice that can be used in the field. Furthermore, it was found that the NCE System provided an opportunity to think about nursing practice in a holistic context combining theory and practice.
In conclusion, since learning effect of the NCE System and positive learning experience for nursing university students was confirmed, it is expected that it will be applied to the future nursing education curriculum to improve the nursing competency of nursing students.โ
. ์๋ก 1
1. ์ฐ๊ตฌ์ ํ์์ฑ 1
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ 4
3. ์ฉ์ด์ ์ ์ 5
โ
ก. ๋ฌธํ ๊ณ ์ฐฐ 8
1. ์ ๋ณดํ ์๋์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ์ 8
2. ๊ฐํธ๊ต์ก์์์ ๋ชจ๋ฐ์ผ ํ์ต 11
3. ์์์ค๋ฌด๋ฅผ ์ํ ๊ฐํธํต์ฌ์ญ๋ 15
4. ์ฑ์ธ๊ฐํธํ ๊ต์ก์ ํ์ต๋ชฉํ 18
โ
ข. ์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 21
1. ARCS ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก 21
2. ์
์ฒด์ ๊ฐํธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ต์ก ํ 24
3. Bloom์ ๊ต์ก๋ชฉํ ๋ถ๋ฅํ 25
4. ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ๋
์ ๊ธฐํ 27
5. ์์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฐ์ค 29
โ
ฃ. ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ 30
1. ๋ชจ๋ฐ์ผ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฉํฐ๋ฏธ๋์ด ํ์ฉ ๊ฐํธ์ญ๋ ํ๊ฐ ์์คํ
(NCE System)์ ๊ฐ๋ฐ 30
1) ๋ฌธํญ ๊ฐ๋ฐ 30
(1) ARCS ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก 30
(2) ์
์ฒด์ ๊ฐํธ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ต์ก ํ 32
(3) ์ฑ์ธ๊ฐํธํ ํ์ต๋ชฉํ 33
(4) Bloom์ ๊ต์ก๋ชฉํ ๋ถ๋ฅํ 36
(5) ๋ฌธํญ ๋์ด๋ 37
2) ๋ฌธํญ ๋ด์ฉ ๋ฐ ํ๋น๋ ๊ฒ์ฆ 37
3) ๋ฌธํญ ํ์ฌ 38
2. NCE System์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 39
1) ์ฐ๊ตฌ ์ค๊ณ 39
2) ์ฐ๊ตฌ ์ค์ฌ์ ์กฐ์ํ์ ์๋ฃ์์ง์์ 40
3) ์ฐ๊ตฌ ๋์ 41
4) ์ฐ๊ตฌ ์ธก์ ๋๊ตฌ 43
5) ์๋ฃ์์ง ๋ฐฉ๋ฒ 46
6) ์๋ฃ๋ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ 49
7) ์ค๋ฆฌ์ ๊ณ ๋ ค 51
โ
ค. ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ 53
1. NCE System์ ๊ฐ๋ฐ 53
1) ๋ฌธํญ ๊ฐ๋ฐ 53
2) ARCS ํ์ต๋๊ธฐ ์ด๋ก 55
3) Bloom์ ๊ต์ก๋ชฉํ ๋ถ๋ฅํ 58
4) ์์คํ
์ฌ์ฉ์ฑ ํ๊ฐ 62
2. NCE System์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 64
1) ์ ๋์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 64
2) ์ ์ฑ์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 68
โ
ฅ. ๋
ผ์ 82
1. NCE System์ ๊ฐ๋ฐ 82
2. NCE System์ ํจ๊ณผ ํ๊ฐ 86
3.๋์งํธ์๋์ ๊ฐํธ๊ต์ก 92
โ
ฆ. ๊ฒฐ๋ก ๋ฐ ์ ์ธ 97
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 100
๋ถ๋ก 122๋ฐ
Conductive polymers, the organic photovoltaic cell comprising the same, and the synthesis thereof
๋ณธ ๋ฐ๋ช
์ ์ ๋์ฑ ๊ณ ๋ถ์ ํํฉ๋ฌผ, ์ด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ ๊ธฐํ์์ ์ง ๋ฐ ์ด์ ์ ์กฐ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ณธ ๋ฐ๋ช
์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๊ทํ ๊ณ ๋ถ์ ํํฉ๋ฌผ์ ์ข
๋์ ์ ๊ธฐํ์์ ์ง์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ณ ๋ถ์ ํํฉ๋ฌผ ๋๋น ์ฐ์ํ ๊ดํ์ ํน์ง๊ณผ ๋๋ถ์ด ๋์ ๊ด์ ๋ณํํจ์จ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ํ ๋ก๊ฒํ ์ฉ๋งค ๋ฐ ๋นํ ๋ก๊ฒํ ์ฉ๋งค์ ์ฐ์ํ ์ฉํด๋๋ฅผ ๊ฐ๋๋ค