11 research outputs found
์ ์จ ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ด ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ๊ตญ ์์์๋ฌผ์ธ ์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ๊ณผ ๊ธด์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ์ ์์ก ๋ฐ ๊ฐํ ๋ฐ์
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ๋์
์๋ช
๊ณผํ๋ํ ์๋ฌผ์์ฐ๊ณผํ๋ถ(์์๊ณผํ์ ๊ณต), 2019. 2. ๊น๊ธฐ์ .Mountain spike speedwell [์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ, Veronica rotunda var. subintegra (Nakai) T.Yamaz.] and long-leaf spike speedwell (๊ธด์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ, V. longifolia L.) are Korean native plants that were selected as potential new ornamental crops due to their unique appearance and flowering time. This study was conducted to examine the effects of cold treatment, photoperiod, and daily light integral (DLI) on the growth and flowering of two Veronica species. In Experiment I, seedlings were grown under 9 h photoperiod at 22ยฐC. The plants (seedlings) with four or five nodes were stored at 5ยฐC for 0, 3, 6, 9, or 12 weeks, then forced under six photoperiod conditions [9, 12, 14, 16, or 24 h of continuous light or 9 h with a 4 h night interruption (NI22:00 to 02:00 HR)] in a greenhouse. Regardless of the duration of cold treatment, there were no significant differences between photoperiods in all growth parameters in both species. Cold treatment was not required for the flowering of two Veronica species, and photoperiod also did not affect the flowering of both species. These results indicate that two Veronica species can be classified as day-neutral plants without vernalization requirement. In Experiment II, seedlings with four or five nodes were grown under five DLI conditions (3.6, 6.6, 8.1, 14.7, and 18.3 molยทm-2ยทd-1) to determine the effect of DLI. The plants grown under DLI conditions of 8.1 to 18.3 molยทm-2ยทd-1 showed the lower maximum quantum efficiency (Fv/Fm) than those grown under DLI conditions of 3.6 and 6.6 molยทm-2ยทd-1 after 2 weeks of treatments. However, these differences diminished at 6 weeks after treatments. The net CO2 assimilation rates (An) for the light intensity of 200 to 1200 ฮผmolยทm-2ยทs-1 increased with increasing DLI. Most growth parameters of both species increased with increasing DLI. Increasing DLI did not affect flowering percentage in both species. However, the number of nodes below the first inflorescence was lower under higher DLI conditions, and the number of visible inflorescences (VI) and inflorescence length at the first open flower showed a similar trend as growth parameters. Days to VI, from VI to the first open flower, and to the first open flower decreased as DLI increased. These results suggest that high DLI condition can promote the growth and flowering of two Veronica species, and it can be used to force flowering of these plants in commercial production.์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ๊ณผ ๊ธด์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ์ ๋
ํนํ ํํ์ ๊ฐํ ์๊ธฐ๋ก ์ธํ์ฌ ์๋ก์ด ๊ด์์๋ฌผ ํ๋ณด๋ก ์ ์ ๋ ํ๊ตญ์ ์์์๋ฌผ์ด๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๋ฌํ ๋ ๊ผฌ๋ฆฌํ์ ์์ก๊ณผ ๊ฐํ์ ์์ด์ ์ ์จ ์ฒ๋ฆฌ, ์ผ์ฅ, ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋์ ์ํฅ์ ์์๋ณด์๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์คํ์์ 9์๊ฐ ์ผ์ฅ, ํ๊ท ์จ๋ 22หC์ ํ๊ฒฝ์์ ์ก๋ฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. ์ ๋ฌ์ ๋ง๋์๊ฐ 4~5๊ฐ๊ฐ ๋์์ ๋ ๊ฐ๊ฐ 0, 3, 6, 9, 12์ฃผ๊ฐ 5หC์์ ์ ์จ ์ฒ๋ฆฌ ํ ์จ์ค๋ก ์ฎ๊ฒจ 9, 12, 14, 16, 24์๊ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 9์๊ฐ+4์๊ฐ ์ผํ์ฒ๋ฆฌ๊น์ง ์ด 6๊ฐ์ ์ผ์ฅ ์กฐ๊ฑด ํ์ ๋ฐฐ์นํ์๋ค. ๋ ์ข
๋ชจ๋ ์ ์จ ์ฒ๋ฆฌ ๊ธฐ๊ฐ์ ์๊ด์์ด ์ผ์ฅ ์ฒ๋ฆฌ ๊ฐ์ ์ ์ํ ์์ก ์ฐจ์ด๋ ๋ํ๋์ง ์์์ผ๋ฉฐ ์ ์จ ์ฒ๋ฆฌ ์์ด ๋ชจ๋ ์ผ์ฅ ์กฐ๊ฑด ํ์์ ๊ฐํํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ๊ณผ ๊ธด์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ์ ์ ์จ์๊ตฌ๋๊ฐ ์๋ ์ค์ฑ์๋ฌผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ์คํ์์๋ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋์ ์ํฅ์ ์์๋ณด๊ธฐ ์ํ์ฌ 5๊ฐ์ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋ ์ฒ๋ฆฌ(3.6, 6.6, 8.1, 14.7, 18.3molโm-2โd-1)๋ฅผ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๋ง๋๊ฐ 4~5๊ฐ์ธ ์ ๋ฌ๋ฅผ ์ด์ฉํ์๋ค. ์ต๋์์์์จ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒ๋ฆฌ 2์ฃผ ํ์ ๊ด์ฐฐํ์ ๋ 8.1์์ 18.3molโm-2โd-1 ์ฌ์ด์ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋ ํ์ ์๋ ์๋ฌผ์ด 3.6๊ณผ 6.6molโm-2โd-1์ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋ ํ์์ ์๋ ์๋ฌผ๋ณด๋ค ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ์ ๋ํ๋์ผ๋ ์ฒ๋ฆฌ 6์ฃผ ํ์๋ ์ฒ๋ฆฌ ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๊ด์ฐฐ๋์ง ์์๋ค. ๋ ์ข
๋ชจ๋ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ๊ดํฉ์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ด ํฅ์๋์์ผ๋ฉฐ ๋๋ถ๋ถ์ ์์ก ์งํ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๊ฐํ ๋ฐ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐํ์จ์๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์์ผ๋ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋์ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ๊ฐํ์ ๋ง๋์๋ฅผ ๊ฐ์์์ผฐ์ผ๋ฉฐ ๊ฐํ์ ํ์์์ ํ์์ฅ์ด ์ฆ๊ฐํ์๋ค. ๋ํ ํ์์ ๋ ์์์ผ์, ํ์์ ๋๋ถํฐ ๊ฐํ๊น์ง์ ์์์ผ์, ์ด ๊ฐํ ์์์ผ์๊ฐ ๋ชจ๋ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋์ด ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋์ ์ผ์ผ์ ์ฐ๊ด๋์ด ์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ๊ณผ ๊ธด์ฐ๊ผฌ๋ฆฌํ์ ์์ก๊ณผ ๊ฐํ๋ฅผ ์ด์งํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ค์ ๋๊ฐ์์ ๋ ์๋ฌผ์ ๊ฐํ ์ด์ง์ด ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ค.ABSTRACT..........................................................................................................i
CONTENTS.........................................................................................................iv
LIST OF TABLES...................................................................................................v
LIST OF FIGURES.................................................................................................vi
INTRODUCTION..................................................................................................1
LITERATURE REVIEW
Flowering Response to Vernalization...............................................................4
Flowering Response to Photoperiod................................................................5
Growth and Flowering in Response to DLI.......................................................6
MATERIALS AND METHODS
Vernalization and Photoperiod Requirements (Experiment I)............................8
Response to Daily Light Integral (Experiment II)................................................12
RESULTS AND DISCUSSION
Vernalization and Photoperiod Requirements (Experiment I)............................18
Response to Daily Light Integral (Experiment II)................................................30
LITERATURE CITED..............................................................................................44
ABSTRACT IN KOREAN........................................................................................49Maste
๋๊ธฐ์ ์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ด๊ณ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(๋ฐ์ฌ)--์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ :๋์
์๋ช
๊ณผํ๋ํ ๋์ฐ์
๊ต์ก๊ณผ,2019. 8. ์ ์ฒ ์.์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ์ ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ๋๋ฐ ์๋ค. ์ฐ๊ตฌ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ฒซ์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์ ๊ฐ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ชจํ์ ๊ฒ์ ํ์๋ค. ๋์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ์ผ ์ด์ ๋ฐ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต ๊ฐ์ ์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ์๋ค. ์
์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ๊ณผ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๊ด๊ณ์์ ์ผ ์ด์๊ฐ ๊ฐ๋ ๋งค๊ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ์๋ค. ๋ท์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ๊ณผ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๊ด๊ณ์์ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์๊ฐ ๊ฐ๋ ๋ค์ค๋งค๊ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ์๋ค. ๋ค์ฏ์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ์ผ ์ด์ ๋ฐ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๊ด๊ณ์์ ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ์ง๋จ ๊ฐ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ์๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชจ์ง๋จ์ ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ด๋ฉฐ, ์ ์ํ์ง์ ํตํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ 10๋ ๊ทธ๋ฃน ๋ด ์ ์กฐ๋ถ์ผ 12๊ฐ์ ๊ธฐ์
์์ 50๋ถ์ฉ ์ด 600๋ช
์ผ๋ก ์ค์ ํ์๋ค. ์กฐ์ฌ๋๊ตฌ๋ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต, ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ์ผ ์ด์ ๋ฐ ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ก ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ์ผ ์ด์ ๋ฐ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ ์ ํ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐ๋ ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ฐ๊ตฌ ๋งฅ๋ฝ์ ๋ง๊ฒ ์ ์ ํ์ฌ ํ์ฉํ์๊ณ , ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ์ฐ๊ตฌ ๋์ ๋ฐ ๋ชฉ์ ์ ๋ง๊ฒ ์์ ยท๋ณด์ํ์ฌ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ชจ๋ ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ ์ ๋ขฐ๋์ ํ๋น๋๋ฅผ ํ๋ณดํ์๋ค. ์๋ฃ ์์ง์ 2019๋
4์ 15์ผ๋ถํฐ 2019๋
5์ 3์ผ๊น์ง ์ด๋ฃจ์ด์ก์ผ๋ฉฐ, ๋ฐฐํฌ๋ 600๋ถ์ ์ค๋ฌธ์ง ์ค 551๋ถ๋ฅผ ํ์ํ์๋ค. ํ์๋ ์ค๋ฌธ์ง ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ถ์ฑ์ค ์๋ต, ์ด์์น ๋ฑ์ ์ ์ธํ๊ณ ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ์ด 523๋ถ๋ฅผ ๋ถ์์ ํ์ฉํ์๋ค. ์๋ฃ ๋ถ์์ IBM SPSS Statistics 23.0๊ณผ AMOS 21.0 ํต๊ณ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋น๋, ๋ฐฑ๋ถ์จ, ํ๊ท , ํ์คํธ์ฐจ ๋ฑ์ ๊ธฐ์ ํต๊ณ๋ถ์๊ณผ t๊ฒ์ , F๊ฒ์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ตฌ์กฐ๋ชจํ์ ๋ํ ๊ด๊ณ ๊ตฌ๋ช
๊ณผ ์ง๋จ ๊ฐ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ํ ๊ตฌ์กฐ๋ฐฉ์ ์ ๋ชจํ ๋ถ์ ๋ฐ ๋ค์ค์ง๋จ๋ถ์์ ์ค์ํ์๋ค. ์ถ๋ฆฌํต๊ณ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ํต๊ณ์ ์ ์์ฑ์ .05์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ๋จํ์๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ฒซ์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์ ๊ฐ์ ๊ตฌ์กฐ๋ชจํ์ ๋ํ ์ ํฉ๋๋ ๋ชจ๋ ์ํธํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ๋ณ์ธ ๊ฐ์ ๊ตฌ์กฐ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ๋นํ๊ฒ ์์ธกํ์๋ค. ๋์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ์ผ ์ด์ ๋ฐ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๋ณ์ธ ๊ฐ ์ง์ ์ ์ธ ์ ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์
์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ๊ณผ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๊ด๊ณ์์ ์ผ ์ด์๋ ๋งค๊ฐํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ท์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ๊ณผ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๊ด๊ณ์์ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ์ ์ผ ์ด์๋ ๋ค์ค๋งค๊ฐํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์์ ๊ด๊ณ์์ ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ์ง๋จ ๊ฐ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ์ ์ํ์๋ค. ์ฒซ์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๋ฐ ์ผ ์ด์๋ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ์ค๋ช
ํ๊ธฐ์ ์ ํฉํ๊ณ , ๋ณ์ธ ๊ฐ ๊ตฌ์กฐ ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์์ธก ํ๋น๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค๊ณ ํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ๊ณผ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ผ ์ด์๋ ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ์์ด ์ค์ํ ์์ธก ๋ณ์ธ์ผ๋ก์จ ์งยท๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ณ์ธ์ผ๋ก ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์์ ํ์ธํ์๋ค. ๋์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต ์์ค์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด์๋ ์กฐ์ง์์ ๊ฐ์ธ์๊ฒ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ์ํํ ๊ฒ์ธ์ง ๊ณํ์ ์๋ฆฝํ๊ณ , ๊ณํ์ ๋ฌ์ฑํ๋ ๊ณผ์ ์์์ ์ ์ฐจ์ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ๋ชจ๋ ๊ณผ์ ์์์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ค์ค๋ก ํ ์ ์๋ ์กฐ์ง ๋ฐ ์
๋ฌดํ๊ฒฝ์ ์กฐ์ฑํ๋ ๊ฒ์ด ์๊ตฌ๋๋ค. ๋ํ, ๋์ ์์ค์ ์ง๋ฌด์์จ์ฑ์ ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ด ์ธ์ํ ์ ์๊ณ ์ค์ค๋ก์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ํตํด ์ง๋ฌด๋ฅผ ์ํํ์์ ๋ ์ด๋ฅผ ๊ธ์ ์ ์ผ๋ก ๋ฐ๋ผ๋ณด๊ณ ๋๋ฃ ๋ฐ ์์ฌ๊ฐ ํผ๋๋ฐฑ ํ ์ ์๋ ์กฐ์ง ๋ถ์๊ธฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. ์
์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต ์์ค์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด์ ์ง๋ฌด์๊ตฌ์ ์ง๋ฌด์์์ ๊ท ํ์ ๋ง์ถ ์ ์๋ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ๋ฅผ ํตํด ์ผ์ ๋ํ ์ด์๋ฅผ ๋๋ ์ ์๋๋ก ์์ฉ์ ์ด๊ณ ๊ฐ๋ฐฉ์ ์ด๋ฉฐ ์ํ์ ์กฐ์ง๋ฌธํ๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ฏธ๋์ ๋ํ ๋ถํ์ค์ฑ์ด ์ปค์ง๊ณ 4์ฐจ ์ฐ์
ํ๋ช
์ผ๋ก ์ธํด ์ง์
์ธ๊ณ๊ฐ ๊ธ๋ณํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ง๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๋ ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ด ๋ณด๋ค ์ฃผ์ฒด์ ์ผ๋ก ์์ง์ด๊ณ ๋ณํ๋ฅผ ๋ง๋ค์ด ๋ด๋ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ์ ์ค์์ฑ์ด ๋์ฑ ๊ฐ์กฐ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์กฐ์ง์ ์ง๋ฌด์๊ตฌ์ ๋ง์ถฐ ์์ง์ ๊ตฌ์กฐ์์ ์ง๋ฌด๋ฅผ ์ํํ๊ฒ ๋๋ฉด ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ ์ผ์ ์๋ฏธ๋ ์ผ์ ํตํ ์ ์ฒด์ฑ์ ๋๋ผ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋๋ค. ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ ๋ฐ๋ผ ๋์ผํ ์ผ์ด ์ฃผ์ด์ง๋๋ผ๋ ์ผ์ ํด์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ ์
๋ฌด์ ๋ํ ํฅ๋ฏธ ์ ๋, ๊ฐ์ธ์ด ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ์ญ๋ ํน์ ์๋ จ ์ ๋, ์ฃผ๋์ฑ ๋ฑ์ด ๋ค๋ฅด๋ฏ๋ก ์ ํต์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋งค๋ด์ผ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ ๊ฐ์ธ ์ฐจ์์ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ๋ก ์กฐ์ง์ด ๋ณํํด์ผ ํจ์ ์์ฌํ๋ค. ๋ท์งธ, ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ด ๋์ ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ๊ฒฝ์ฐ ์กฐ์ง ๋ด์ ์ฐจ๋ณ๋ก ์ธํด ์ง๋ฌด์์จ์ฑ์ ๋ํ ์ธ์ ํน์ ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ ๊ธฐํ์ ๋ํ์ฌ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ ํธ๋ก ์ดํดํ๊ฒ ๋๋ ์์ธ์ด ๋๋ค. ๋ํ, ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ด ์กฐ์ง ๋ด ์ฑ์ฉ ๋ฐ ๋ถ์๋ฐฐ์น, ์น์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ชจ์ฑ๋ณดํธ์ ๋ ๊ด๋ จ ๋ณต๋ฆฌํ์์ ๋ํ ์ฐจ๋ณ์ ์ธ์ํ๊ฒ ๋๋ฉด ์์ ์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ ํ์ฑํ๊ณ ๊ฐ๋ฐํ๋๋ฐ ์ฅ๋ฒฝ์ผ๋ก ๋๋ผ๊ฒ ๋๊ณ ์์ ์ ๊ฒฝ๋ ฅ๋ชฉํ ์คํ์ ์ข์ ํ์ฌ ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๋ํ ์ฃผ๊ด์ ์ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ถ์ ์ ์ผ๋ก ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์๊ฐ ๋ถ๋นํ ์กฐ์ง ๋ด ์ฐจ๋ณ๋ก ์ธํ ๋์ ์ ์ธ ์ํฉ์ ๋์ฒํ ํ์๊ฐ ์๋๋ก ์์ง ๋ฟ๋ฆฌ ๊น์ ๊ฐ๋ถ์ฅ์ ์ด๊ณ ์๊ณ์ ์ธ ์กฐ์ง๋ฌธํ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ณ ๊ณ ์ฉ์ ์์ด์ ํ๋ฑํ ์กฐ์ง์ ๋ง๋ค์ด ๋๊ฐ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ค์ฒ์ ์ ์ธ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ์กฐ์ง ์ฐจ์์์ ์ฌ์ฑ ์ธ๋ ฅ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋จ์ฑ๊ณผ ์ฌ์ฑ์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ดํดํ๋ ค๋ ๋
ธ๋ ฅ์ด ํ์ํ๊ณ , ์กฐ์ง์์ ํจ๊ป ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ๊ฒฝ๋ ฅ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ณ ๊ฒฝ๋ ฅ ์ฑ์ฅ์ ์ด๋ฃจ์ด ๋๊ฐ ์ ์๋๋ก ์ง์งํด์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค. ๋์งธ, ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์๊ฒ ๋ถ์๋ฐฐ์น, ์น์ง๊ธฐํ ๋ฑ์ ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ ๊ณตํ๊ณ ๋ชจ์ฑ๋ณดํธ์ ๋์ ๊ด๋ จ๋ ๋ณต๋ฆฌํ์์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ง์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์
์งธ, ์กฐ์ง ์ฐจ์์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ตญ๊ฐ ์ฐจ์์์๋ ๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๋ํ ์ธ์ ์์ค์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ์ฌ ๋ค๊ฐ์ ์ธ ๋
ธ๋ ฅ์ด ํ์ํ๋ค. ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๋ฒ์๊ฐ ํ๋๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ผ๊ณผ ์ถ์ ๊ท ํ์ด ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ์ค์ํ ๊ตฌ์ฑ์์ธ์ด๋ฉฐ, ์กฐ์ง ๊ตฌ์ฑ์์ ์ฌ๊ฐ, ์๊ธฐ๊ฐ๋ฐ ๋ฑ์ ๊ฐ์ธ ์๊ฐ์ ํ๋ณดํ๊ณ ๊ฐ์ ์๋ ์ถฉ์คํ ์ ์๋๋ก ์คํจ์ฑ ์๋ ์ ์ฑ
๋ง๋ จ์ด ์๊ตฌ๋๋ค.
๋ค์์ผ๋ก ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํ ์ ์ธ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ๊ฒฝ๋ ฅ์ ์ฐ์์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๋ํ ์ข
๋จ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋์งธ, ์ฌ์ฑ์ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต ์์ค์ ๋์ด๊ธฐ ์ํด์๋ ์ผ์ ๋งฅ๋ฝ์ ์ธ ์์ธ๊ณผ ํจ๊ป ์ฌ์ฑ์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ ์ง์ ๊ด๋ จ๋ ๊ตญ์ธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ด ์กฐ์ง ๋ด ์์ ์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๊ณ ๋ฌด์ํค๊ณ ์ง๋ฌด์ํ ์ ๊ฒฉ๋ คํด์ฃผ๋ ๋ฉํ ํน์ ์ญํ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋์ง, ์ฌ์ฑ ๋ฉํ ๋ง ํ๋ ์ ๋ฌด ๋ฐ ๋์ ์ฌ๋ถ ๋ฑ์ ํจ๊ป ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. ์
์งธ, ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์๊ฐ ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต์ ๊ฒฝํํ์์ ๋ ๊ฒฝ๋ ฅ๋ชฉํ์ ๋ณํ, ๊ฒฝ๋ ฅ๋จ์ ์๊ธฐ ๊ทน๋ณต, ์ถ์ ๋ง์กฑ ๋ฑ์ ์ด๋ ํ ์ํฅ์ ์ฃผ๋์ง ์ดํด๋ณผ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ท์งธ, ์ฑ๋ณ ์ง์ข
๋ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์๊ฐ ๋๋ค์์ธ ์ง๋จ๊ณผ ๋จ์ฑ ๊ทผ๋ก์๊ฐ ๋๋ค์์ธ ์ง๋จ ๊ฐ ๋น๊ต ํน์ ์ ์กฐ๋ถ์ผ ๋ด์์ ์์ฐ์ง๊ณผ ์ฌ๋ฌด์ง ๋์ ๊ฐ์ ๋น๊ต, ๊ธฐ์
๊ท๋ชจ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด๋ ์ฐ๊ตฌ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๊ท์ง๊ณผ ๋น์ ๊ท์ง์๊ฒ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋๋ ๋ณต๋ฆฌํ์ ์ ๋ ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ์ฉํํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ง๋จ ๊ฐ ๋น๊ต ์ญ์ ์์ฌํ๋ ๋ฐ๊ฐ ํด ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ค. ๋ค์ฏ์งธ, ๊ธฐํผ์ฌ์ฑ์ผ๋ก ๋์์ ์ ํํ๊ณ ์๋
์, ๋ง๋ด ์๋
๋์ด, ์๋
๋๋ด ์ฃผ์ฒด ๋ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ง๋จ ๊ฐ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ๋ ๊ฒ๋ ์๋ฏธ ์๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.๊ตญ๋ฌธ์ด๋ก
์๋ก 1
์ฐ๊ตฌ์ ํ์์ฑ 1
์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ 4
์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ์ค 4
์ฉ์ด์ ์ ์ 6
์ฐ๊ตฌ์ ์ ํ 8
์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 9
๋๊ธฐ์
์ ์กฐ๋ถ์ผ ์ฌ๋ฌด์ง ์ฌ์ฑ ๊ทผ๋ก์ 9
์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต 29
์ง๋ฌด์์จ์ฑ, ์ง๋ฌด์ฌ์ฐฝ์กฐ, ์ผ ์ด์ ๋ฐ ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์ 51
์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ๊ด๋ จ ๋ณ์ธ๋ค ๊ฐ์ ๊ด๊ณ 86
์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ 99
์ฐ๊ตฌ ๋ชจํ 99
์ฐ๊ตฌ ๋์ 100
์กฐ์ฌ๋๊ตฌ 103
์๋ฃ ์์ง 111
์๋ฃ ๋ถ์ 114
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ 123
๊ด์ฐฐ๋ณ์ธ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 123
์ธก์ ๋ชจํ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 152
๊ตฌ์กฐ๋ชจํ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 157
์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ฑ๊ณต๊ณผ ๊ด๋ จ ๋ณ์ธ๋ค ๊ฐ์ ์ํฅ ๊ด๊ณ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 159
์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ง๋จ ๊ฐ ์ฐจ์ด ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 162
์ถ๊ฐ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ 168
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํ ๋
ผ์ 182
์์ฝ, ๊ฒฐ๋ก ๋ฐ ์ ์ธ 197
์์ฝ 197
๊ฒฐ๋ก 199
์ ์ธ 201
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 205
๋ถ๋ก 243
[๋ถ๋ก 1] ์ ๋ฆฌ์ฒ์ฅ ์ธ์ ์ธก์ ๋๊ตฌ ์์ ยท๋ณด์ ๊ณผ์ 243
[๋ถ๋ก 2] ์๋น์กฐ์ฌ ์ค๋ฌธ์ง 247
[๋ถ๋ก 3] ๋ณธ์กฐ์ฌ ์ค๋ฌธ์ง 255
Abstract 263Docto
๊ตญ์ ๊ฒฝ์์ํ๊ณ ๊ฒฝ์๋ ฅ ๊ฐํ๋ฐฉ์: ๋ฌด์ญ์์ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฐ์น์ฌ์ฌ๋ก
ํ์๋
ผ๋ฌธ (๋ฐ์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๊ตญ์ ๋ํ์ : ๊ตญ์ ํ๊ณผ, 2015. 2. ๋ฌธํ์ฐฝ.Creating competitive advantage of a firm comes from finding strategic fit among value added activities across national borders. Firms choose the locations where they can capitalize on which may have been detrimental to national competitiveness. In this respect, the dissertation applies the concept of international business ecosystem in analyzing competitive advantages, and proves that global business is about the competition between business ecosystems where the value added activities of the firm need to be compatible and complementary with each other to enhance their connectivity and commerciality of a region. It is no more about having superior resources to make a firm or a nation more competitive in international business, but to build a platform that enhances the fit of the entire global value chain activities, through the four factors presented in this dissertation. This dissertation posits that the four criteria developed based on the platform studies and business ecosystem reconciles the issue between global activities of the firm and national competitiveness. The theoretical background to this logic is supported by the extended imbalance theory, where firms address the deficiencies at home through participating in global value chain. While the major contribution of this dissertation lies in the theoretical extensions of competitive advantage at firm, business ecosystem and national levels, the empirical analyses, were conducted to solidify the impact of global business ecosystem on both firm and national competitiveness. The findings also draw upon the legal and policy implications for economic and regional development, particularly for resource-scarce countries.ABSTRACT
LIST OF TABLES AND FIGURES
CHAPTER 1. INTRODUCTION
CHAPTER 2. FIRM GROWTH AND SUSTAINABILITY: TOWARDS BUSINESS ECOSYSTEM
2.1.The Two Forces in Economic Activity
2.2.The Extended Boundary of a Firm: Different Forms of Economizer
2.2.1. The Hierarchical Capitalism
2.2.2. Alliance Capitalism
2.2.3. Platform Capitalism (Multi-sided Markets)
2.2.4. The Extended Firm Boundary: Towards Business Ecosystem
2.3. Reinterpretation of Extended Firm Boundary and Business Landscape
CHAPTER 3. CRITICAL FACTORS FOR BUILDING COMPETITIVE BUSINESS ECOSYSTEM
3.1 Literature Review on Competitive Advantage of Firms
3.1.1. Static Analyses on Competitive Advantage
3.1.2. Dynamic Analyses on Competitive Advantage
3.2. Analyses of Existing Studies on Competitive Advantage
3.3. Redefining Competitive Advantage in Business Ecosystem
3.4. Four Critical Factors to Building Competitive Advantage of the Business Ecosystem
3.4.1. Compatibility
3.4.2. Complementarity
3.4.3. Connectivity
3.4.4. Commerciality
3.5. Application of Four Critical Factors for Sustaining Firm Competiveness in High Velocity Markets
3.6. Analyses of the Four Critical Factors
CHAPTER 4. GLOBAL VALUE CHAIN FOR FIRM AND NATIONAL COMPETITIVENESS
4.1. From Trade to Foreign Direct Investment (FDI) to Global Value Chain
4.1.1. Theoretical Review on International Transactions
4.1.2. Analysis and Extension to FDI Theories
4.2. Categorization of Firm Motivations on Going Abroad
4.2.1. Conventional type of FDI Motivation
4.2.2. Re-categorization of outward FDI (OFDI)
4.3. Cost Benefit Analysis of Firm Globalization on Firm and National Competitiveness
4.3.1. Positive and Negative Impacts of Firm Globalization on Firm Competitiveness
4.3.2. Positive and Negative Impacts of Firm Globalization on Host Countries
4.3.3. Positive and Negative Impacts of Firm Globalization on Home Countries
4.4.4. Empirical Test on the Relationship between Firm Globalization and Competitiveness of Firms and Nations
CHAPTER 5. BUILDING COMPETITIVE INTERNATIONAL BUSINESS ECOSYSTEM: TOWARDS SHARED VALUE CREATION OF FIRMS AND NATIONS
5.1. The Recent Tends: A Gap between the Theory and the Reality
5.2. Enhancing National Competitiveness: From Trade to Global Value Chain
5.3. Competitive International Business Ecosystem: Application of Four Critical Factors at the National Level
CHAPTER 6. CONCLUSIONS
BIBLIOGRAPHY
APPENDIX TABLES AND FIGURES
๊ตญ๋ฌธ ์ด๋กDocto
ํน๊ธ ํธํ ๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข ์ฌ์์ ์ด์ง์๋์ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ , ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๊ด๊ณ
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ๋์ฐ์
๊ต์ก๊ณผ, 2016. 8. ์ ์ฒ ์.์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ ์ ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋์ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
๋ฐ ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ์์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๊ด๊ณ์์ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๋งค๊ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๋๋ฐ ์์๋ค. ์ฐ๊ตฌ๋ชฉ์ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด ์ฒซ์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ์์ค์ ํ์
ํ๊ณ , ์ธ๊ตฌํต๊ณํ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์ง์๋ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค. ๋์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค. ์
์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋์ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ์ ๊ด๊ณ์์ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๋งค๊ฐํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ์๋ค.
์กฐ์ฌ๋๊ตฌ๋ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ์ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ๊ตฌํต๊ณํ์ ํน์ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ค๋ฌธ์ง๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ๋ชจ๋ ๋๊ตฌ๋ ์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ์ ๋ฌธ๊ฐ ๊ฒํ ์ ์๋น์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๋๊ตฌ์ ํ๋น๋์ ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ ํ๋ณดํ์๋ค.
์๋ฃ ์์ง์ 2016๋
4์ 15์ผ๋ถํฐ 2016๋
5์ 15์ผ๊น์ง ์ฐํธ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์จ๋ผ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์ค๋ฌธ์ง๋ 420๋ถ๋ฅผ ๋ฐฐํฌํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ์ค 404๋ถ๊ฐ ํ์๋์ด 96.2%์ ํ์์จ์ ๋ณด์๋ค. ํ์๋ 404๋ถ ์ค์์ ์๋ต์๊ฐ ์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๋์์ ํด๋น๋์ง ์๋ ๋ถ์ ์ข
์ฌ์์ ์ฌ๋ก, ์ค๋ณต์ผ๋ก ์๋ตํ ์ฌ๋ก๋ ๋ถ์์์ ์ ์ธํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ค๋คํ๊ท๋ถ์ ๊ณผ์ ์์ ์ด์์น๋ก ํ๋จ๋ ์ฌ๋ก๋ฅผ ์ถ๊ฐ๋ก ์ ์ธํ๊ณ 336๋ถ๋ฅผ ์ต์ข
๋ถ์์ ์ฌ์ฉํ์ฌ 83.2%์ ์ ํจ์๋ต๋ฅ ์ ๋ณด์๋ค. ์๋ฃ ๋ถ์์ SPSS 24.0 ํต๊ณ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ํต๊ณ์ ์ ์์์ค์ .05๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋น๋์ ๋ฐฑ๋ถ์จ, ํ๊ท ๊ฐ ํ์คํธ์ฐจ ๋ฑ์ ๊ธฐ์ ํต๊ณ์ ์ค๋คํ๊ท๋ถ์ ๋ฐ ์๊ณ์ ํ๊ท๋ถ์์ ์ค์ํ์๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ์์ค์ ๋ณดํต๋ณด๋ค ๋์ ์์ค์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋ ์์ค์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ๋ณ๊ณผ ๊ณ ์ฉํํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ ์์๊ณ , ์ฐ๋ น, ๋ถ์, ์ง๊ธ, ๊ธ์ฌ, ํ์ฌ ํธํ
์ฌ์ง๊ธฐ๊ฐ๊ณผ ์ด ํธํ
์ฌ์ง๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์
์งธ, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
์ ์ด์ง์๋์ ์ ์๋ฏธํ ๋ถ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ , ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ๋ ์ด์ง์๋์ ์ ์๋ฏธํ ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ท์งธ, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
๊ณผ ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ๋ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ์ ์๋ฏธํ ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ค์ฏ์งธ, ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ์ด์ง์๋์ ์ ์๋ฏธํ ๋ถ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ฌ์ฏ์งธ, ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
๊ณผ ์ด์ง์๋์ ๊ด๊ณ์์ ๋งค๊ฐํ์ฌ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ๋ถ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ , ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ์ ์ด์ง์๋์ ๊ด๊ณ์์๋ ๋งค๊ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ด์ง์๋์ ์์ค์ด ๋ณดํต ์ด์์ผ๋ก ๋ํ๋ ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์๋ค์ ๋ค๋ฅธ ์ฐ์
์ผ๋ก ํน์ ๋ค๋ฅธ ํธํ
๋ก์ ์ด์ง์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ด์ง์๋ ์์ค์ ์ฐ๋ น, ๋ถ์, ์ง๊ธ, ๊ธ์ฌ, ํ์ฌ ํธํ
์ฌ์ง๊ธฐ๊ฐ, ์ด ํธํ
์ฌ์ง๊ธฐ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ค. ๋์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์๋ค์ ์ด์ง์๋๋ฅผ ๋ฎ์ถ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฐ์ธ์ฐจ์์์์ ๋
ธ๋ ฅ๋ ์ค์ํ์ง๋ง ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
๊ณผ ๊ฐ์ ์กฐ์ง์์ค์ ๋
ธ๋ ฅ ๋ํ ํ์ํ๋ค. ์
์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์๋ค์ ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ๋ ์ง๋ฌด๋ฅผ ํตํด ์์ ์ ์ ์ฒด์ฑ์ ์ฑ๋ฆฝํ๊ณ ์กฐ์ง์ ์ดํดํจ์ผ๋ก์จ ์์ ์ ๊ฒฝ๋ ฅ ๋ชฉํ๋ฅผ ์๋ฆฝํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ง๋ฌด ๊ทธ ์์ฒด์ ์ง๋ฌด ํ๊ฒฝ์ ์์ด์ ๊ธ์ ์ ์ธ ๋ง์กฑ๊ฐ์ ์ค๋ค. ํ์ง๋ง ํธํ
์ฐ์
์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๊ฐ๊ณผ์ ์ ์ ์ ์๊ธฐ์น ์์ ์ํฉ์ ๋ง์ถ์ด ๋์ํ๋ ํ๋ จ์ด ํธํ
์ข
์ฌ์์๊ฒ ๋น๊ต์ ์ต์ํ๊ณ , ๊ฐ๊ฐ์ ์ง๋ฌด๊ฐ ๋ถ์๋ณ๋ก ์ ๋ฌธ์ฑ์ด ์๊ตฌ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์๋ ์ด๋ ํธํ
์ด๋ ์ฉ์ดํ๊ฒ ์ด์ง์ ํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ํ๋จํ ์ ์๋ค. ๋ท์งธ, ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ์ด์ง์๋์ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
๊ด๊ณ์์ ๋ถ๋ถ ๋งค๊ฐํ๋ค๋ ์ธก๋ฉด์์ ์ค์ํ๊ฒ ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค.
์ด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ์์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํ ์ ์ธ์ ํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ด์ง์๋์ ๊ตฌ์ธ์ ๋ํ ์ง์์ ํ์์ด ํ์ํ๋ค. ๋์งธ, ๊ฐ์ ๋
ธ๋์ ํ๋ ์ง์
๊ตฐ์ ์ํ๋ ๋์๊ณผ ์ฐ์
ํน์ฑ์ ์ด๋ค์ ๊ฐ์ ์ ์ฐจ์์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์ด๋ฌํ ์ ์ด ํฅํ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ณด์๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์
์งธ, ํธํ
์ด์ ์ธก๋ฉด์ ํด๋นํ๋ Back of House ์ง์๋ค์ ์ด์ง์๋์๋ ์ด๋ ํ ๋ณ์ธ๋ค์ด ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ด๋ค์๊ฒ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๊ด๊ณ๋ ์ด๋ ํ์ง ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค. ๋ท์งธ, ๊ฐ์ธ์ ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๊ณํํ๊ณ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ์ ์กฐ์ง์์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ํํ๋ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
์ ๋ต์ ๋ํ์ฌ ์ง๋ฌด์ ๋ํ ๋ง์กฑ์ด ์๋ ์ง์ฅ๋ง์กฑ ํน์ ์กฐ์ง๋ง์กฑ์ ์ธก์ ํ์ฌ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
์ ๋ต์์ ๊ฐ๊ณผํ๊ณ ์๋ ํธํ
์ข
์ฌ์๊ฐ ์ธ์ํ ์กฐ์ง์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ด ์ด๋ ํ์ง ์ด์ง์๋๋ฅผ ๋ณด๋ค ๋ฉด๋ฐํ๊ฒ ์ดํด๋ณผ ํ์๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ฉ์ ์ํ ์ ์ธ์ผ๋ก๋ ์ฒซ์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์๋ค์ ์ด์ง์๋๋ฅผ ๋ฎ์ถ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์กฐ์ง์ ์ด๋ค์ ๋์ฆ๋ฅผ ํ์
ํ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
์ ๋ต์ ์ฒด๊ณ์ ์ด๊ณ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ตฌ์ถํ์ฌ์ผ ํ๊ณ , ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ฐธ์ฌํ ์ ์๋๋ก ๋
๋ คํ๊ณ ์ง์ํด์ผ ํ๋ค. ๋์งธ, ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๊ธ๋ณํ๋ ์ฌํ์ ํ๋กํด ๊ฒฝ๋ ฅ ์๋์ ์ด์๊ฐ๋ฉด์ ์์ ์ ๊ฐ๋ฐ ํ๋, ๊ฒฝ๋ ฅ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด ๋ณธ์ธ ์ค์ค๋ก ์ง์, ๊ธฐ์ , ํ๋๋ฅผ ์ง์์ ์ผ๋ก ํ์ฅํ๊ธฐ ์ํด ๋์์๋ ๊ฒฝ๋ ฅ๊ฐ๋ฐ ํ๋์ด ํ์ํ๋ค. ๋ํ ์กฐ์ง์ ์กฐ์ง์ฑ๊ณผ์ ํฅ์๊ณผ ๋๋ถ์ด ๊ฐ์ธ์ ์ฑ์ฅ๊ณผ ๋ฐ์ ์ ์ํ์ฌ ์กฐ์ง์ฐจ์์์ ๊ฒฝ๋ ฅ๊ด๋ฆฌ ๋์์ ํ์์ฑ์ ์ธ์ํ๊ณ ๋ณํ๋ฅผ ์ถ๊ตฌํด์ผ ํ๋ค.I. ์๋ก 1
1. ์ฐ๊ตฌ์ ํ์์ฑ 1
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์ 3
3. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฌธ์ 4
4. ์ฉ์ด์ ์ ์ 5
5. ์ฐ๊ตฌ์ ์ ํ 7
II. ์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ 8
1. ํธํ
๋ฐ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์ 8
2. ์ด์ง์๋ 11
3. ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ, ์ง๋ฌด๋ง์กฑ 32
4. ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ, ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๊ด๊ณ 58
III. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ 65
1. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชจํ 65
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ 65
3. ์กฐ์ฌ ๋๊ตฌ 67
4. ์๋ฃ ์์ง 74
5. ์๋ฃ ๋ถ์ 77
IV. ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๋
ผ์ 81
1. ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ ์์ค๊ณผ ์ธ๊ตฌํต๊ณํ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด 81
2. ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ์๊ด๊ด๊ณ 88
3. ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋์ ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ ๋ฐ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๊ด๊ณ 90
4. ํน๊ธ ํธํ
๊ณ ๊ฐ์ ์ ์ข
์ฌ์์ ์ด์ง์๋, ๋ด๋ถ ๋ง์ผํ
, ๊ฒฝ๋ ฅ๋๊ธฐ์ ๊ด๊ณ์์ ์ง๋ฌด๋ง์กฑ์ ๋งค๊ฐํจ๊ณผ 92
5. ๋
ผ์ 96
V. ์์ฝ, ๊ฒฐ๋ก ๋ฐ ์ ์ธ 101
1. ์์ฝ 101
2. ๊ฒฐ๋ก 103
3. ์ ์ธ 105
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ 108
๋ถ๋ก 128
[๋ถ๋ก 1] ์๋น์กฐ์ฌ ์ค๋ฌธ์ง 128
[๋ถ๋ก 2] ๋ณธ์กฐ์ฌ ์ค๋ฌธ์ง 134
Abstract 140Maste
์ฐจ์ ์ํผ๊ฐ๋ฃจ, ์ฅ์์์ ๋ถ, ์์ง์ฐ ํผํฉ๋ฌผ์ ์ดํํ ๋ฐ ์ํ ํน์ฑ
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ๋์๋ช
๊ณตํ๋ถ, 2016. 8. ๋ฌธํํ.Native corn starch is utilized not only in many processed food products, but also in nonfood industrial applications. However, they have limited industrial uses due to their low process tolerance within a commercial manufacturing process. Hence, formulating starch with soluble dietary fiber is viewed as an efficient way of improving its poor processability. Psyllium husk powder can be a useful source for formulating with starches due to its highly viscous form when in contact with water and its unique therapeutic effect. This study aimed to elucidate the influences of psyllium husk powder concentration on physicochemical and digestion properties of starch and to further develop psyllium-starch-alginate beads for applications of natural polymer in food. Formulating starches with increasing psyllium husk powder concentration delayed digesting time up to 4 hrs compared to the control. The addition of psyllium husk powder brings a slow release of glucose in simulated system of small intestine. The extent of glucose binding to fiber increased from 20.54 to 79.95 as the psyllium husk powder concentration increased from 1% (w/v) to 2% (w/v). The apparent viscosity continuously increased, considerably contributing to overall rheological flow behavior. Psyllium husk powder played an important role in reducing digestibility of starch and glucose permeability. The physical properties of psyllium husk powder including water holding capacity, viscosity, and swelling capacity mainly contributed to a promising controlled glucose release behavior of psyllium husk powder-starch-alginate beads. Binary mixtures of psyllium husk powder, starch, and sodium alginate can provide potential controlled polymer-based matrix systems.INTRODUCTION 1
MATERIALS AND METHODS 4
1. Materials 4
2. Methods 5
2-1. In vitro digestibility of starch 5
2-2. Determination of glucose permeability 6
2-3. Glucose adsorption capacity 7
2-4. Glcose dialysis retardation index (GDRI) 7
2-5. Rheological properties-time sweep analysis 8
2-6. Preparation of starch-entrapped beads 9
2-7. In vitro digestibility of starch-entrapped beads 10
2-8. Stereomicroscopy 11
2-9. Surface morphology of starch entrapped beads 11
2-10. Statistical Analysis 12
RESULTS AND DISCUSSION 13
1. In vitro digestibility of normal corn starches within soluble dietary fiber mixed system 13
2. Determination of glucose-absorption capacity 18
3. Determination of glucose dialysis retardation index (GDRI) 22
4. Rheological properties-time sweep analysis 26
5. In vitro digestibility of starch-entrapped alginate based beads 30
6. Shape and size of starch-entrapped alginate based beads 33
7. Surface morphological properties of starch-entrapped alginate based beads 36
CONCLUSION 41
REFERENCES 42
๊ตญ๋ฌธ ์ด๋ก 53Maste
ํ๋ซํผ ์ ๋ต์ ํตํ ๊ฒฝ์๋ ฅ ๊ฐํ
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ : ๊ตญ์ ํ๊ณผ(๊ตญ์ ํต์์ ๊ณต), 2011.8. ๋ฌธํ์ฐฝ.Maste
A Factor Analysis of Teachers Instructional Improvement Activities
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ํ๊ตญ๊ต์ก๊ฐ๋ฐ์์์ ์ํํ ํ๊ต๊ต์ก ์คํ ๋ฐ ์์ค ๋ถ์ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ต์ฌ์ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ ์์ธ์ ํ์ํด ๋ณด๊ณ ์ ํ์๋ค. ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ๊ต๋ด ์ฐ์ ๋๋ ๊ฐ์ธ ์ฐจ์์์์ ๋ค์ํ ์ฐ์ ํ๋์ ๊ต์ฌ์ ๊ต๋ดใป์ธ ์์
๊ฐ์ ํ๋ ์ฐธ์ฌ์ ๊ธ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์ธ์ผ๋ก ํ์
๋์๋ค. ๋์งธ, ๊ต์ฌ๋ค์ ์ฌ๊ธฐ์ ์ด์ ๋ฑ ๊ต์ฌํํ ๋ฐ ๋ฌธํ๋ ๊ต์ฌ์ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ๊ธ์ ์ ์์ธ ์ผ๋ก ์์ฉํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์
์งธ, ๊ต์ฌ์ ๊ณต๋์ฒด ์ฐธ์ฌ๋ ๊ต๊ณผํ๋๊ณผ ๋น๊ต๊ณผํ๋ ๋ชจ๋ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ๊ธ์ ์ ์์ธ์ผ๋ก ์์ฉํ์๋ค. ๋ท์งธ, ๊ต์ฌํจ๋ฅ๊ฐ์ ๊ต์ฌ์ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ค์ฏ์งธ, ๊ต์ฌ ๊ฒฝ๋ ฅ, ํ๋ ฅ, ์ง์์ ๋ฐ๋ผ ์์
๊ฐ์ ํ๋ ์ฐธ์ฌ์ ๊ธใป๋ถ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ด์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ธ๋ถ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต๋ฆฝํ๊ต ๊ต์ฌ, ๋จ๊ต์ฌ์ ์ฐธ์ฌ๊ฐ ํ๋ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ ์ฌ๋ฆฝํ๊ต์ ์ฌ๊ต์ฌ์ ์ธ๋ถ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ์ด๋ ค์์ด ์๋์ง์ ๋ํ ๊ณ ๋ ค๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ํฅํ ๊ต์ฌ์ ์์
๊ฐ์ ํ๋์ ์ํ ๊ต๋ดใป์ธ ๋ค์ํ ์ฐ์ ๋ง๋ จ ๋ฐ ์ฐธ์ฌ ์ง์, ๊ต์ฌ๊ณต๋์ฒด์ ํ์ฑํ ๋ฐ ๊ธ์ ์ ๊ต์ฌ๋ฌธํ ๊ตฌ์ถ์ ์ํ ์ ๋์ ์ง์ ๋ฐฉ์์ด ๋ง๋ จ๋ ํ์๊ฐ ์๊ฒ ๋ค
A Factor Analysis of Students' Sense of Community
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ 11ํ ํ๊ตญ๊ต์ก์ข
๋จ์ฐ๊ตฌ ํ์ ๋ํ์์ ๋ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ณด์, ๋ฐ์ ์ํจ ๊ฒ์๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ์์ ๊ณต๋์ฒด์์์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์์ธ์ ๊ฐ์ธ, ๊ฐ์ , ๊ต์ ๋ฐ ํ๊ต ์ฐจ์์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ์ดํด๋ณด๊ณ , ๊ฐ ์ฐจ์์ ํน์ฑ๋ณ ๋ณ์๋ค์ด ๊ณต๋์ฒด์์์ ์ด๋ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง ์ค์ฆ์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ๋ชฉ์ ๋ฌ์ฑ์ ์ํด ํ๊ตญ๊ต์ก์ข
๋จ์ฐ๊ตฌ2013 ์๋ฃ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํจ๋๋ถ์์ ์ค์ํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ฐ์ธํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ์๋ ๊ต์ฐ๊ด๊ณ๊ฐ ์ข์์๋ก, ์์นํ๋ ๋ฐ ๋ด์ฌํ๋ ์ฐธ์ฌ๊ฐ ๋ง์์๋ก ๊ณต๋์ฒด์์์ด ๋์์ง๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๊ฐ์ ํน์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จํด์๋ ์๋ฒ์ง์ ํ๋ ฅ์ด ๋์์๋ก, ๋ถ๋ชจ์ ์๋
๊ด๊ณ๊ฐ ์ข์์๋ก ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค๋ค. ๊ต์ํน์ฑ์์๋ ๊ต์ฌ์ ํ์
์ฑ์ทจ์๋ ฅ์ด ๊ฐํ ์๋ก, ๊ต์ฌ์ ์ด์๊ฐ ๋์์๋ก, ๊ต์ฌ-ํ์ ๊ฐ ์ํธ์์ฉ์ด ๋ง์์๋ก ํ์์ ๊ณต๋์ฒด์์์ ๊ธ์ ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ํ๊ตํน์ฑ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ตํญ๋ ฅ ์ ๋๊ฐ ์ฌํ ์๋ก ํ์์ ๊ณต๋์ฒด์์์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค๋ค.
๊ฒฐ๋ก ์ ์ผ๋ก ํ์์ ๊ณต๋์ฒด์์์ ๊ฐ์ธํน์ฑ, ๊ฐ์ ํน์ฑ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ต์ ๋ฐ ํ๊ต์ ํน์ฑ์์ธ์ ์ํด ์ํฅ์ ๋ฐ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์ธ๋์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ์๋ค์ด ํ๊ต์ํ์ ํตํด ๊ณต๋์ฒด์์์ ํจ์ํ ์ ์๋๋ก ์ ๋์ ์ฐจ์์์ ์ง์์ด ํ์ํ ๊ฒ์ด๋ค.This study analyzed the effects of variables in individuals, families, teachers and schools on students' sense of community. For the analysis, the 'Longitudinal Research on Korean Education 2013' data was used.
The major results of the research were as follows. In the individual variables, the students' sense of community improved as the friendship, student autonomy, and volunteer participation increased. In the case of the family variables, the father's academic background and Relationship between parents and children had a positive effect on the student's sense of community. Teacher variables showed that academic achievement pressure, teacher's passion, and student and teacher interactions had a positive effect on student' s sense of community. Finally, school variables showed that the higher the level of school violence, the more negative impacts on students' sense of community It was found that the students' sense of community was influenced not only by individual and family variables but also by teachers and school variables. Therefore, it is necessary to support educational policies that improve sense of community through their school life
An Analysis of Stages of Concern and Levels of Use Regarding the NCS-based Curriculum of Specialized Vocational Teachers Using CBAM
์ด ์ฐ๊ตฌ๋ NCS ๊ธฐ๋ฐ ๊ต์ก๊ณผ์ ์ ์ด์ํ๋ ํน์ฑํ๊ณ ์ ๋ฌธ๊ต๊ณผ ๊ต์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๊ด์ฌ ์ค์ฌ ์คํ๋ชจํ(CBAM)์ ํ์ฉํ์ฌ ๊ด์ฌ ์์ค ๋ฐ ์คํ ์์ค์ ๋ถ์ํ๊ณ , ๊ต์ง ๊ฒฝ๋ ฅ ๋ฐ ํ๊ต ๊ณ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๋ ๋ฐ ๋ชฉ์ ์ด ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํ์ฌ ์ ๋ฌธ๊ต๊ณผ ๊ต์ฌ 183๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ์ค๋ฌธ์ ์ค์ํ์๊ณ , ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฒซ์งธ, ๊ด์ฌ ์์ค ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ๋ฌธ๊ต๊ณผ ๊ต์ฌ๋ค์ 0๏ฝ2์์ค์ ์๋์ ๊ฐ๋๊ฐ ๋์ ๋น์คํ์ ์ ํ์ ํด๋นํ๋ค. ๋์งธ, ๊ต์ง ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ด์ฌ ์์ค์ ์ฐจ์ด ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, 20๋
์ด์ ๊ต์ง ๊ฒฝ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง ๊ต์ฌ๋ค์ ๋ค๋ฅธ ๊ต์ฌ๋ค์ ๋นํด ์๋์ ์ผ๋ก ๊ด์ฌ ์์ค์ด ๋ฎ์๋ค. ์
์งธ, ์คํ ์์ค ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ๋ฌธ๊ต๊ณผ ๊ต์ฌ๋ค์ 4์์ค(์ผ์ํ ์์ค)์ด ๊ฐ์ฅ ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋, ๊ด์ฌ ์์ค ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ฐ๊ณํ์ฌ ๋ณผ ๋ NCS ๊ธฐ๋ฐ ๊ต์ก๊ณผ์ ์ ์คํ์ด ์ ์ฐฉ ์์ค์ผ๋ก ๋ณด๊ธฐ์๋ ํ๊ณ๊ฐ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ํฅํ ํน์ฑํ๊ณ ์ NCS ๊ธฐ๋ฐ ๊ต์ก๊ณผ์ ์ด์์ ๋ํ ์ค์ฒ์ ์ ์ธ ๋ฐ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ํ ์ ์ธ์ ์ ์ํ์๋ค.The purpose of this study is to analyze the stages of concern and levels of use regarding the NCS-based curriculum using the CBAM (Focused Execution Model) and to examine the difference according to the major and teaching career of specialized vocational high school teachers. For this purpose, the questionnaires were administered to 183 vocational teachers. The results of the analysis are as follows. First, according to the analysis of the stages of concern, the vocational teachers corresponded to the โnonuserโ type with a relatively high intensity level of 0-2. Second, as a result of analyzing the difference of concern stages according to teaching career, teachers with more than 20 years of teaching experience had a lower stage of concern than others. Third, the level of use showed that vocational teachers were at the highest level of 4th (level of normalization), but the performance of the NCS-based curriculum was limited to the settlement level in connection with the stages of concern. Based on these results, practical suggestions for the operation of the NCS-based curriculum in specialized high schools and suggestions for the follow-up study were proposed