İnmeli Hastalarda Disfajinin Yönetiminde Geliştirilen Kanıta Dayalı Rehberin Hasta Çıktılarına Etkisi

Özer Küçük, E., The Effect of Developed Evidence-Based Guideline for Management of Dysphagia in Stroke on Patient Outcomes, Hacettepe University, Institute of Health Sciences, Internal Medical Nursing Program PhD Thesis, Ankara, 2018This study was conducted to develop an evidence-based guide to the management of post-stroke dysphagia for nurses, to evaluate of the developed guide effects on and the satisfaction, nutritional status and length of hospital stay, the Nursing Outcomes Classification (swallowing and prevention of aspiration) and to garner the opinions of nurses on the use of this guide. The study was conducted in five stages, involving methodologic, experimental and qualitative phases. The first two stages of the research were conducted methodologically, involving the development of an evidence-based guide and tested the validity of the Turkish version of the NOC of swallowing disorders. An “Advanced Research and Clinical Practice Model Based on Close Collaboration” was used to encourage nurses to put the evidence-based information in the guides into practice. In the experimental phase of the research (time series design), the effects of the guide on nursing outcomes, satisfaction, nutritional status and length of hospital stay were evaluated. The study sample included 60 patients (30 in the experimental group, 30 in the control group) who were admitted to the neurology clinics of ANEAH hospital between October 2016 and June 2018 with a diagnosis of acute stroke, and who met the study inclusion criteria. The results of the study revealed that the evidence-based guide has a positive effect on the nursing outcomes of prevention of aspiration and patient satisfaction (p0,05). The final phase of the research, designed as a qualitative study, evaluated the opinions of the participating nurses on the use of the evidence-based guide. The study found that the use of the guide by the nurses improved patient safety, care quality, professional competence, and patient and nurse satisfaction. Furthermore, this recently developed guide was defined as a valuable source, facilitating access to evidence-based knowledge. Based on these findings, it is suggested using the evidence-based guide developed for nurses in the management of dysphagia in stroke patients. Keywords: stroke, dysphagia, evidence-based, nursing, guidelineİÇİNDEKİLER ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN V TEŞEKKÜR Vİ ÖZET Vİİ ABSTRACT Vİİ İÇİNDEKİLER İX SİMGELER VE KISALTMALAR Xİİ ŞEKİLLER Xİİİ TABLOLAR XİV 1. GİRİŞ 1 1.1. Problem Tanımı ve Önemi 1 1.2. Araştırmanın Amacı 5 1.3. Araştırmanın Hipotezleri 5 1.4. Araştırmanın Etik Yönü 6 2. GENEL BİLGİLER 7 2.1. İnme 7 2.1.1. İnme Tanımı ve Sıklığı 7 2.1.2. İnmeli Hastalarda Gelişen Komplikasyonlar 7 2.1.3. İnme ve Disfaji 8 2.2. Disfaji Yönetiminde Hemşirelik Yaklaşımları 9 2.2.1. Tedavi Yöntemleri 9 2.2.2. Güvenli Beslenme Stratejileri 10 2.2.3. Disfajide Ağız Bakımı Uygulamaları 11 2.2.4. Beslenme ve Hidrasyonun Sürdürülmesine Yönelik Müdehaleler 12 2.2.5. Hasta ve Sağlık Personelinin Eğitimi 13 2.3. Kanıta Dayalı Klinik Uygulama Rehberleri 14 2.3.1. Klinik Uygulama Rehberlerinin Özellikleri 15 2.3.2. Kanıta Dayalı Klinik Uygulama Rehberi Geliştirme 15 2.3.3. Kanıta Dayalı Rehberin Uygulanması 17 2.3.4. Kanıta Dayalı Rehberlerin Hemşirelik Uygulamalarinda Kullanımı 18 2.4. Kanıta Dayalı Hemşirelik ve Uygulama Modellleri 19 2.4.1.Araştırma Kullanımı ve Kanıta Dayalı Uygulama 19 2.4.2. Kanıta Dayalı Hemşirelik Uygulama Modelleri 19 2.4.3. ARCC Model - Yakın İşbirliğine Dayalı İleri Araştırma ve Klinik Uygulama Modeli (YİDAKUM) 21 2.5. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri 23 2.5.1. Hemşirelik Çıktıları Sınıflama Sistemi (NOC) 24 2.5.2. NOC Yutma Bozukluğu Çıktıları 26 3. GEREÇ VE YÖNTEM 27 3.1. Araştırmanın Şekli 27 3.2.Araştırmanın Yeri ve Zamanı 27 3.3.Araştırmanın Evreni ve Örneklemi 27 3.4.Örneklem Seçimi 29 3.5.Verilerin toplanması 31 3.5.1.Veri Toplama Araçları 31 3.6. Araştırmanın Uygulaması 36 3.7.Verilerin Değerlendirilmesi 46 4. BULGULAR 48 4.1. Hastaların Sosyo-Demografik ve Tıbbi Özelliklerine İlişkin Bulgular 49 4.2. Kontrol ve Müdahale Grubundaki Hastaların Değişkenlere Karşılaştırılmasına ilişkin Bulgular 51 4.3. Kanıta Dayalı Rehberin Kullanımına Ilişkin Hemşirelerin Görüşlerine Ait Bulgular 52 5. TARTIŞMA 60 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 68 6.1.Sonuçlar 68 6.2.Öneriler 68 7. KAYNAKÇA 69 8. EKLER Ek-1: Tez Çalışması ile İlgili Etik Kurul İzinleri Ek-2: Tez Çalışması Orjinallik Raporu Ek-3: Tez Çalışması ile İlgili İzin Yazılar Ek-4: Yutma Bozukluğu NOC çıktıları ölçeği (Türkçe uyarlaması) Ek-4: Hasta Bilgi Formu Ek-5: NIH (Ulusal Sağlık Enstitüleri) İnme Skalası Ek-6: Modifiye Barthel İndeksi Ek-7: Mini Nutrisyonel Değerlendirme Testi Kısa formu Ek-8: Newcastle Hemşirelik Bakımından Memnuniyet Ölçeği Ek-9: Yatak Başı Yutma Değerlendirme Testi Ek-10: Yutma Bozukluğu NOC çıktıları ölçeği (Türkçe uyarlaması) Ek-11: Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu Ek-12: ’Hemşirelerin Tanıtıcı Bilgi Formu Ek-13:Davies Tekniğine Göre Ölçeğin Maddelerinin Kapsam Geçerlilik Çalışması Ek-14: Yutma Bozukluğu NOC çıktıları ölçeği (İngilizce orjinal versiyonu) Ek-15:Kanıta dayalı rehber geliştirme basamakları Ek-16: İnmeli Hastalarda Disfajinin Yönetiminde Hemşirelere Yönelik Kanita Dayalı Rehber Ek-15: Disfaji yönetimi ile ilgili hazırlanan broşürler Ek-16: Disfaji yönetimi ile ilgili hazırlanan afişler 9.ÖZGEÇMİŞÖzer Küçük, E., İnmeli Hastalarda Disfajinin Yönetiminde Geliştirilen Kanıta Dayalı Rehberin Hasta Çıktılarına Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Programı Doktora Tezi, Ankara, 2018. Bu çalışmanın yapılma amacı, inme sonrası disfaji yönetiminde hemşirelere yönelik kanıta dayalı rehber geliştirilmesi, geliştirilen rehberin NOC çıktıları (Yutma durumu, Aspirasyonun önlenmesi), memnuniyet, beslenme durumu ve yatış gün sayısına etkisinin değerlendirilmesi ve rehberin kullanımına ilişkin hemşire görüşlerinin belirlemesidir. Çalışma metodolojik, deneysel ve nitel tasarımda beş aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ilk iki aşaması, metodolojik olarak yürütülmüştür. Metodolojik aşamada kanıta dayalı rehber geliştirilmiş ve Yutma bozukluğu NOC çıktılarının Türkçeye dil geçerliliği test edilmiştir. Çalışmada hemşirelerin geliştirilen rehberde yer alan kanıta dayalı bilgileri, uygulamaya aktarmalarını geliştirmek için “Yakın İşbirliğine Dayalı İleri Araştırma ve Klinik Uygulama Modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın deneysel (zaman serileri tasarımı) tasarımına uygun olarak yürütülen aşamasında rehberin NOC çıktılarına, memnuniyet, beslenme durumu ve yatış gün sayısına etkisi değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemine; Ekim 2016 –Haziran 2018 tarihleri arasında ANEAH hastanesinin nöroloji kliniğine akut inme tanısı ile yatışı yapılan, araştırma kriterlerine uyan 30’u deney 30’u kontrol grubunda toplam 60 hasta alınmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; kanıta dayalı rehberin hasta memnuniyeti ve aspirasyonun önlenmesi NOC çıktısını olumlu etkilediği (p0,05). Araştırmanın son aşaması, kanıta dayalı rehberin kullanımına ilişkin hemşirelerin görüşlerini belirlemek için nitel araştırma tasarımında yürütülmüştür. Çalışmamızda, hemşirelerin rehber kullanımının, hasta güvenliği, bakım kalitesi, mesleki yeterlilik, hasta ve hemşire memnuniyetini artırdığı belirlenmiştir. Ayrıca geliştirilen rehber, kanıta dayalı bilgiye ulaşımı kolaylaştıran bir kaynak olarak tanımlanmıştır. Bu sonuçlara göre; hemşirelerin inmeli hastalarda, disfaji yönetiminde hemşirelere yönelik geliştirilen kanıta dayalı rehberin kullanılması önerilir. Anahtar kelimeler: inme, disfaji, kanıta dayalı, hemşirelik, rehbe

A rare and late complication of lung cancer: bronchial rupture

Abstract Background Tracheobronchial injuries generally occur due to iatrogenic or traumatic causes. Although bronchial rupture due to teratoma and germ cell tumors has been reported in the literature, no cases related to lung cancer have been determined. Our case is presented because of the refusal to be examined for the mass in the lung and the detection of bronchial rupture afterward when he presented with massive hemoptysis. Case presentation A 65-year-old male patient was admitted to the emergency department with the complaint of massive hemoptysis. Six months ago, bronchoscopy was recommended due to the 8 × 7 cm cavitary lesion obliterating the bronchus in the anterior upper lobe of the right lung on chest computed tomography, but the patient refused. The sputum sample, requested 3 times, was negative for acid-resistant bacteria, and no growth was detected in the mycobacterial culture. In the new pulmonary CT angiography, a progressive cavitary lesion invading the right main bronchus, carina, and vena cava superior was observed. Following tranexamic acid treatment and bronchial artery embolization, hemoptysis significantly decreased in the follow-up. In the flexible bronchoscopy performed for diagnostic purposes, the carina was pushed to the left and invaded, and there was damage to the right main bronchus. A biopsy was not performed due to the risk of bleeding, and lavage was performed. Lavage was negative for ARB, there was no growth in the mycobacteria culture, and cytology did not reveal malignant cells. The patient, diagnosed with right main bronchial rupture, was considered inoperable and died 1 month later due to respiratory failure. Conclusions Examinations should be initiated as soon as malignancy is suspected. When diagnosis and treatment are delayed, complications that would be challenging to intervene may develop