Çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan annelerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi

Toplumun özel gereksinimli bireylere bakış açısı, ebeveynlerin yetersizlik algısı, yetersizlik durumundan kaynaklanan problemler vb nedenler ebeveynlerin günlük yaşamlarını sürdürmede ve sosyal hayata uyumlarında bazı güçlüklerle karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır. Ebeveynler içerisinde geleneksel anlayışa göre en çok çocukların bakımından anne ya da annelik rolünü üstlenen kişi sorumlu olmakta ve bu güçlüklerle en çok anneler yüzleşmektedir. Yetersizliğin derecesi ve türü arttıkça yaşanan güçlüklerin artacağı düşünülmektedir. Bu Araştırmanın amacı çoklu yetersizliğe sahip çocukları olan ebeveynlerin ev ortamında, okul ortamında, sosyal hayatlarında, sağlık alanlarında ve problem davranışlardan kaynaklı yaşadıkları güçlükleri ortaya koymaktır. Araştırmaya Bolu ilinde ikamet eden 6-12 yaş arasında çoklu yetersizlik tanısı olan çocuğa sahip 10 anne katılmıştır. Veriler, görüşme yöntemleri içerisinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonunda çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan annelerin ev ortamında, okul ortamında, arkadaşları ile derslerinde ve ev ödevleri ile ilgili güçlükler yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan annelerin sosyal hayatta çevredeki bireylerin davranışları ve konuşmalarından, çocuklarının davranışlarından kaynaklı (problem davranışlarından), akrabalarının davranışlarından ve arkadaş-çevrenin olmamasından kaynaklı güçlükler yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan annelerin ayrıca çocuklarının sağlık problemleri ile ilgili olarak güçlükler yaşadıkları ve sürekli hastaneye gitmek durumunda kaldıkları tespit edilmiştir. 

The Effectiveness of the Combination of Visual Prompt-Fading and Direct Instruction Method in Teaching Pattern Building Skills to Students with Intellectual Disabilities

The aim of this study was to examine the effectiveness of the combination of visual prompt-fading and direct instruction method in teaching pattern building skills to students with intellectual disabilities. Three students at the age of six and seven diagnosed with intellectual disabilities and enrolled in a full-time inclusion program participated in the study, and multiple-probe design across subjects used to conduct the research. The dependent variable of the study was the participants' level of ability to build a pattern, and the independent variable was the combination of visual prompt-fading and direct instruction method. The data has been collected using tool sets and worksheets consisting of objects and object images. Graphical analysis technique has been utilized for data analysis. The findings of the study showed that a combination of visual prompt-fading and direct instruction method was effective in teaching pattern building skills to students with intellectual disabilities, but it was limited in terms of the generalization of these skills

Gelişimsel Geriliği Olan Çocuklara İletişim Becerilerinin Kazandırılmasında Tepki İsteme – Model Olma Tekniği Kullanımı - Meta Analiz Örneği

DergiPark: 852046tredGelişimsel geriliği olan çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasında çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Tepki İsteme - Model Olma tekniği özel gereksinimli bireylere iletişim becerilerinin kazandırılmasında kullanılan tekniklerden birisidir. Bu çalışmada; tepki isteme model olma tekniğinin iletişim becerileri üzerindeki etkisini inceleyen tek denekli araştırma makalelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, tek denekli araştırma yöntemlerine göre desenlenen 18 tek denekli çalışmanın betimsel analizi ve meta analiz yapılmıştır. Araştırmanın betimsel analiz bulgularında, gelişimsel geriliği olan çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasında tepki isteme model olma tekniğinin çoğunlukla anneler tarafından kullanıldığı, uygulamaların klinik ortam, sınıf ortamı ve ev ortamında gerçekleştirildiği, görülmüştür. Bu çalışmalardaki gelişimsel geriliği olan çocukların çoğunluğunu dil-konuşma bozukluğu olan ve otizm spektrum bozukluğu olan çocukların oluşturduğu, yaşlarının 2-11 yaş arasında değiştiği belirlenmiştir. Tek denekli araştırma modelleri açısından incelendiğinde çalışmalarda; çoklu başlama modeli ve çoklu yoklama modelinin kullanıldığı görülmüştür. Bu çalışmada yapılan meta-analizden elde edilen etki büyüklüklerine göre tepki isteme – model olma tekniğinin gelişimsel geriliği olan çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasında etkili olduğu belirlenmiştir

Preference assessment in individuals with profound and multiple disabilities and teaching choice-making

Bu araştırmanın genel amacı; AÇYE olan bireylerin dolaylı ve doğrudan tercih değerlendirmeleri arasında ilişkiyi ve AÇYE olan bireylere uygulanan doğrudan tercih değerlendirmeleri (tek uyaranlı, iki uyaranlı, çok uyaranlı) arasındaki ilişkiyi belirlemek ve fotoğraflar arasından seçim yapma becerisini sabit bekleme süreli işlem süreci ile öğretmenin etkili olup olmadığını belirlemektir. Araştırmada iki yöntem bir arada kullanılmıştır. Araştırmada AÇYE olan bireylerin dolaylı ve doğrudan tercih değerlendirmeleri arasında ilişkiyi ve AÇYE olan bireylere uygulanan doğrudan tercih değerlendirmeleri (tek uyaranlı, iki uyaranlı, çok uyaranlı) arasındaki ilişkiyi belirlemek için ilişkisel araştırmalardan korelasyonel araştırma türü, fotoğraflar arasından seçim yapma becerisini sabit bekleme süreli işlem süreci ile öğretmenin etkili olup olmadığını belirlemek için de tek denekli deneysel desenlerden, denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın deneklerini, Bolu ilinde ikamet eden ağır düzeyde yetersizlik tanısı olan 9 yaşlarında iki erkek ve 7 yaşında bir kızdan oluşan toplam üç denek ve deneklerin birincil bakıcıları oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanabilmesi için, birincil bakıcı bilgilendirme formu, tercihleri belirleme formu, tercih sıralama listesi, tekli sunumla tercih değerlendirme kayıt formu, eşli sunumla tercih değerlendirme kayıt formu, çoklu sunumla tercih değerlendirme kayıt formu, fotoğraflar arasından sabit bekleme işlem süreciyle öğretimde kullanılacak formlar ( yoklama, süreklilik ve genelleme oturumları veri kayıt formu, 0 sn sabit bekleme süreli işlem süreciyle fotoğraflar arasından seçim yapma becerisi kayıt çizelgesi, 4 sn sabit bekleme süreli işlem süreciyle fotoğraflar arasından seçim yapma becerisi kayıt çizelgesi), yoklama, izleme ve genelleme oturumları uygulama güvenirliği veri kayıt formu, öğretim oturumları uygulama güvenirliği veri kayıt formu, sosyal geçerlik formu hazırlanmış ve araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Araştırmada birinci ve ikinci amaca ilişkin elde edilen veriler arasındaki ilişki Spearman Brown Sıra farkları korelasyon katsayısı kullanılarak hesaplanmıştır. Araştırmanın üçüncü amacına ilişkin elde edilen verilerin analizinde grafiksel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın birinci amacına yönelik elde edilen bulgular incelendiğinde; birincil bakıcıların AÇYE olan çocuklarının yiyecek tercihi tahmini ile çocuklara uygulanan tek uyaranlı, iki uyaranlı ve tekrar yerleştirmesiz çok uyaranlı tercih değerlendirme sonuçları arasında yüksek düzeyde pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci amacına yönelik elde edilen bulgular incelendiğinde AÇYE olan bireylere doğrudan uygulanan tek, iki ve tekrar yerleştirmesiz çok uyaranlı tercih değerlendirmeleri arasında yüksek düzeyde pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir. Araştırmanın üçüncü amacına yönelik elde edilen bulgular incelendiğinde, fotoğraflar arasından seçim yapmayı sabit bekleme süreli işlem süreci ile öğretmenin etkili olduğu, katılımcıların seçim yapma becerisini öğretim bittikten 1, 3, ve 4 hafta sonra korudukları ve birincil bakıcılarına genelledikleri tespit edilmiştir.General aim of this study is to identify the relationship between indirect preference assessment of children with PMD and the preference assessment directly implemented to children as well as the relationship between the primary caregivers? predictions about the food preferences of children with PMD and direct preference assessment of individuals (single stimulus, paired-stimulus, multiple stimulus without replacement) and to determine whether teaching choice-making among photographs is effective with constant time delay procedure. Two methods were used in conjunction with each other. Correlational research which is a relational research method was used to identify the relationship between indirect preference assesment of children with PMD and the preference assessment directly implemented to children as well as the relationship between the primary caregivers? predictions about the food preferences of children with PMD and direct preference assessment of individuals (single stimulus, paired-stimulus, multiple stimulus without replacement) and multiple probe design across subjects, one of the single subject experimental designs was employed to determine whether teaching choice-making among photographs is effective with constant time delay procedure. The study composed of a total of three subjects who live in Bolu; two 9 year old males and one 7 year old female with profound disability diagnosis and their primary caregivers. Primary Caregiver Information Form, Preference Identification Form, Preference Ranking Form, Preference Assessment Recording Form with Single Stimulus Presentation, Preference Assessment Recording Form with Paired Stimulus Presentation, Preference Assessment Recording Form with Multiple Stimulus Without Replacement, forms to use during teaching constant time delay procedure (trial, maintenance and generalization sessions data recording form, skill recording form for choice-making among photographs with 0-second delay trial, skill recording form for choice-making among photographs with 4-second delay trial, trial, maintenance and generalization session implementation safety data sheet, teaching session implementation safety data sheet, social validity forms were prepared as data collection tools and implemented by the researcher. The relationship between the data obtained regarding the first and second objectives of the study was calculated by using Spearman Brown rank correlation coefficient. Graphic analysis was employed in analyzing the data obtained for the third objective of the study. Investigation of the findings obtained regarding the first objective of the study shows a high level positive correlation between the results of primary caregivers? food preferences for children with PMD and the preference assessment results of single stimulus, paired-stimulus, multiple stimuli without replacement. Investigation of the findings obtained regarding the second objective of the study shows a high level positive correlation between the results of preference assessment directly implemented to children with single stimulus, paired-stimulus, multiple stimulus without replacement. Investigation of the findings obtained regarding the third objective of the study shows that the teacher who employed constant time delay procedure was effective in teaching choice-making among photographs, the subjects were able to maintain the skills in the 1st, 3rd and 4th weeks after the instruction was over and they generalized the instruction to their primary caregivers