Modelom vođena softverska arhitektura za upravljanje metapodacima obrazovnih resursa

Purpose – The purpose of the research is to enable dynamic customization of metadata that describe educational resources in digital repositories.   Design/methodology/approach – Users need to describe educational resources in digital repositories according to the user-specific metadata set. Since users are mostly unskilled to customize the software application manually, our approach relies on the techniques of the model-driven software engineering, which should allow customization of the software application programmatically with no need to develop or order a new software application. In order to verify the proposed solution, we conducted an experiment which evaluated its characteristics.   Findings – A software platform for managing educational resources described by dynamically extendable metadata is proposed. The platform enables creating data models which are programmatically transformed to the web application for the management of educational resources. In this way a user can create their own model of metadata that is relevant in a particular domain. Research limitations / implications – The solution has been verified by users with technical knowledge. We should still explore the appropriateness of the platform for domain experts with little technical knowledge who would define new metadata in their domain. Practical implications – The solution can be used for digital repositories that store diverse educational resources. Each resource could be described using metadata that relates to the domain the resource belongs to. Originality/value – Digital repositories standardly describe educational resources using some general metadata, which are more focused on the physical characteristics of resources rather than their semantics. The proposed solution introduces custom domain-specific semantics into the resources’ description, which improves their retrieval.Cilj – Cilj disertacije je da se omogući dinamičko prilagođavanje metapodataka koji opisuju obrazovne resurse u digitalnim repozitorijumima. Metodologija - Postoji potreba da se u digitalnim repozitorijumima obrazovni resursi opišu putem skupa metapodataka koji je specifičan za određenog korisnika ili domen. Obzirom da korisnici ne mogu samostalno da ručno vrše izmenu softverske aplikacije, pristup predložen u ovoj disertaciji se zasniva na tehnikama modelom vođenog razvoja softvera, koji treba da omogući prilagođavanje softverske aplikacije programski, bez potrebe za razvojem ili naručivanjem nove aplikacije. Da bi se predloženo rešenje verifikovalo, sproveden je eksperiment koji evaluira njegove karakteristike. Rezultati - U disertaciji je predložena softverska platforma za upravljanje obrazovnim resursima opisanim dinamički proširivim skupom metapodataka. Platforma omogućuje kreiranje modela podataka koji se programski transformišu u veb aplikaciju za upravljanje obrazovnim resursima. Na ovaj način, korisnik može da kreira sopstveni model metapodataka koji je odgovarajući u određenom domenu. Ograničenja istraživanja/implikacije – Rešenje verifikovano od strane korisnicima sa određenim tehničkim znanjem. Potrebno je istražiti prikladnost platforme za domenske eksperte sa ograničenim tehničkim znanjem, koji treba da definišu nove skupove metapodataka u svom domenu. Praktične implikacije – Rešenje se može koristiti u digitalnim repozitorijuma koji skladište raznolike obrazovne resurse. Svaki resurs može biti opisan koristeći metapodatke iz domena kojem resurs pripada. Originalnost/vrednost - Digitalni repozitorijumi standardno opisuju obrazovne resurse koristeći neki generalni skup metapodataka, koji je više fokusiran na fizičke karakteristike resursa, umesto na njihovo značenje. Predloženo rešenje uvodi proizvoljnu domenski-zavisnu semantiku u opis resursa, čime se unapređuje njihovo dobavljanje

Modelom vođena softverska arhitektura za upravljanje metapodacima obrazovnih resursa

Purpose – The purpose of the research is to enable dynamic customization of metadata that describe educational resources in digital repositories.   Design/methodology/approach – Users need to describe educational resources in digital repositories according to the user-specific metadata set. Since users are mostly unskilled to customize the software application manually, our approach relies on the techniques of the model-driven software engineering, which should allow customization of the software application programmatically with no need to develop or order a new software application. In order to verify the proposed solution, we conducted an experiment which evaluated its characteristics.   Findings – A software platform for managing educational resources described by dynamically extendable metadata is proposed. The platform enables creating data models which are programmatically transformed to the web application for the management of educational resources. In this way a user can create their own model of metadata that is relevant in a particular domain. Research limitations / implications – The solution has been verified by users with technical knowledge. We should still explore the appropriateness of the platform for domain experts with little technical knowledge who would define new metadata in their domain. Practical implications – The solution can be used for digital repositories that store diverse educational resources. Each resource could be described using metadata that relates to the domain the resource belongs to. Originality/value – Digital repositories standardly describe educational resources using some general metadata, which are more focused on the physical characteristics of resources rather than their semantics. The proposed solution introduces custom domain-specific semantics into the resources’ description, which improves their retrieval.Cilj – Cilj disertacije je da se omogući dinamičko prilagođavanje metapodataka koji opisuju obrazovne resurse u digitalnim repozitorijumima. Metodologija - Postoji potreba da se u digitalnim repozitorijumima obrazovni resursi opišu putem skupa metapodataka koji je specifičan za određenog korisnika ili domen. Obzirom da korisnici ne mogu samostalno da ručno vrše izmenu softverske aplikacije, pristup predložen u ovoj disertaciji se zasniva na tehnikama modelom vođenog razvoja softvera, koji treba da omogući prilagođavanje softverske aplikacije programski, bez potrebe za razvojem ili naručivanjem nove aplikacije. Da bi se predloženo rešenje verifikovalo, sproveden je eksperiment koji evaluira njegove karakteristike. Rezultati - U disertaciji je predložena softverska platforma za upravljanje obrazovnim resursima opisanim dinamički proširivim skupom metapodataka. Platforma omogućuje kreiranje modela podataka koji se programski transformišu u veb aplikaciju za upravljanje obrazovnim resursima. Na ovaj način, korisnik može da kreira sopstveni model metapodataka koji je odgovarajući u određenom domenu. Ograničenja istraživanja/implikacije – Rešenje verifikovano od strane korisnicima sa određenim tehničkim znanjem. Potrebno je istražiti prikladnost platforme za domenske eksperte sa ograničenim tehničkim znanjem, koji treba da definišu nove skupove metapodataka u svom domenu. Praktične implikacije – Rešenje se može koristiti u digitalnim repozitorijuma koji skladište raznolike obrazovne resurse. Svaki resurs može biti opisan koristeći metapodatke iz domena kojem resurs pripada. Originalnost/vrednost - Digitalni repozitorijumi standardno opisuju obrazovne resurse koristeći neki generalni skup metapodataka, koji je više fokusiran na fizičke karakteristike resursa, umesto na njihovo značenje. Predloženo rešenje uvodi proizvoljnu domenski-zavisnu semantiku u opis resursa, čime se unapređuje njihovo dobavljanje

Improving the Specification of Business Application Requirements Based on Executable Models

Istraživanje predstavljeno u okviru ove disertacije imalo je za cilj unapređenje procesa specifikacije korisničkih zahteva poslovnih aplikacija na bazi detaljnih, izvršivih prototipova koji se mogu kreirati uz minimalan utrošak vremena i energije. Radi postizanja ovog cilja je implementiran alat otvorenog koda pod nazivom Kroki (fr. croquis – skica) čija je arhitektura projektovana tako da obezbedi: (1) kolaborativni razvoj specifikacije poslovne aplikacije sa korisnicima koji nemaju znanje projektovanja i programiranja softverskih sistema, (2) efikasno pokretanje prototipa direktno iz sopstvenog razvojnog okruženja, dajući mogućnost korisniku da isproba prototip tokom modelovanja kad god poželi, (3) ponovno korišćenje informacija dobijenih prilikom razvoja prototipova u kasnijim fazama razvoja, kako bi se smanjilo nepotrebno trošenje resursa. Eksperiment za proveru da li razvijeni alat zadovoljava postavljene ciljeve je dizajniran kao serija od deset eksplorativnih studija slučaja čiji je cilj specifikacija poslovnih aplikacija sa učesnicima koji dolaze iz različitih poslovnih domena koji nisu poznati projektantima. Pojedinačne studije su obavljene sa po jednim učesnikom u okviru dvočasovnih projektantskih sesija, gde su ulogu projektanata imali autor ove disertacije i njegov mentor. Kvalitativni i kvantitativni podaci prikupljeni tokom sesija i posle njih, putem upitnika, su iskorišćeni za izvođenje pozitivnih zaključaka o efikasnosti predloženog pristupa i alata. Dizajn istraživanja je baziran na konceptima MEM-a (Method Evaluation Model) koji definiše kriterijum za uspeh određene metodologije u praksi. Upitnici koji evaluiraju jezik za modelovanje i Kroki alat su formulisani tako da odgovaraju izabranim konceptima FQUAD (Framework for qualitative assessment of domain-specific languages) okvira za evaluaciju jezika specifičnih za domen.The research presented in this dissertation aimed to improve the process of specification of user requirements of business applications based on detailed, executable prototypes that can be created with minimal expenditure of time and energy. To achieve this goal, an open-source tool called Kroki (fr. croquis - sketch) was implemented, the architecture of which is designed to provide: (1) Collaborative development of business application specifications with users who do not have knowledge of designing and programming software systems, (2) Efficient prototyping directly from Kroki’s development environment, enabling the user to try out the prototype during modeling whenever they want, and (3) Reuse of information obtained during the development of prototypes in later stages of development, to reduce unnecessary consumption of time and energy. The experiment to validate whether the developed Kroki tool meets the set goals was designed as a series of ten exploratory case studies to specify business applications with participants from different business domains unknown to the designers. Individual studies were carried out within two-hour design sessions, where the author of this dissertation and his mentor played the designer role, with a single participant in the user role in each session. Qualitative and quantitative data collected during and after the sessions, through questionnaires, were used to draw positive conclusions about the effectiveness of the proposed approach and tools. The research design is based on the concepts of MEM (Method Evaluation Model), which defines the criteria for the success of a certain methodology in practice. Questionnaires that evaluate the modeling language and the Kroki tool are formulated to correspond to the selected concepts of the FQUAD (Framework for qualitative assessment of domain-specific languages) for evaluating DSLs