“Гартаючы старонкі гісторыі...”: мастацкае асэнсаванне мінулага ў паэзіі Максіма Танка канца 1980-х – пачатку 1990-х гг.

У артыкуле вывучаецца спецыфіка рэпрэзентацыі гістарычнай тэмы ў лірыцы Максіма Танка канца 1980-х – пачатку 1990-х гг

Ключавыя словы ў паэзіі Максіма Танка

В статье рассматриваются ключевые слова в сборнике Максима Танка «Мой ковчег», их роль в реализации идейного содержания сборника

Гістарычная тэма ў творчасці Максіма Танка І Алеся Пісьмянкова

Даследуюцца актуальныя пытанні беларускага літаратуразнаўства

Мастацкае асэнсаванне чарнобыльскай трагедыі ў сучасным ліра-эпасе

У артыкуле даследуюцца асаблівасці мастацкага ўвасаблення чарнобыльскай тэмы ў ліра-эпасе 1980-х - 1990-х гг

#EVAлюцыя беларускай пратэстнай паэзіі

This article is dedicated to Belarusian poetry which was created in 2020 on the wave of public resistance. The analysis of the public and political sounding poems is presented against the background of a wide panorama of the cultural life of Belarus with its special feature as the creation of the such projects as: cultprotest and #evalution. Both Belarusian-language and Russian-language poems written by Belarusian authors served as material for this study. Among the writers who responded with poetic words to current events, there are representatives of the older generation (Uladzimir Nyaklyaeu, Antanina Khatenka), the middle generation (Dzmitry Strotsau, Syargei Prylutsky, Aksana Sprynchan, Tatsiana Svetashova, Volga Gronskaya), as well as very young new names in Belarusian literature (Katsyaryna Glukhouskaya (Ioffe), Artur Komorouski). The texts of the poems considered in the article come first of all from Internet resources, as well as from a few publications in the independent Belarusian press. The article focuses primarily on the motives and images that are most often used by poets in their works. Among other things, a prominent place is occupied by national colours and symbols. A feature of the protest lyrics of 2020 is also the high frequency of various “dialogues” with the classics of Belarusian literature. The white-red-white flag, the chase, anthems, quotes from Yanka Kupala’s works create a common figurative and artistic world of Belarusian protest poetry which is characteristic not only of Belarusian but also Russian-language works. Interesting stylistic poetic findings such as the reporting form or the creation of the author’s neologisms are singled out.Artykuł został poświęcony poezji białoruskiej, powstałej w 2020 r. na fali oporu społecznego. Analizę wierszy o wydźwięku społecznym i politycznym przedstawiono na tle życia kulturalnego Białorusi, którego cechą szczególną było powstanie takich projektów, jak kultprotest i #evalucja. Materiałem do danego opracowania posłużyły zarówno białoruskojęzyczne, jak i rosyjskojęzyczne wiersze autorów białoruskich. Wśród twórców, które odreagowały poetyckim słowem na wydarzenia bieżące, są przedstawiciele starszego pokolenia (Uładzimir Niaklajeu, Antanina Chatenka), średniego (Dmitrij Strocew, Siarhiej Pryłucki, Aksana Sprynczan, Tacciana Swietaszowa, Wolha Hronskaja), a także najmłodsi, całkiem nowe nazwiska w literaturze białoruskiej (Kaciaryna Hluchouska (Ioffe), Artur Kamarouski). Teksty poddane analizie w niniejszym artykule pochodzą przede wszystkim z portali internetowych oraz nielicznych publikacji na łamach niezależnej prasy białoruskiej. W pierwszej kolejności zwraca się uwagę na najczęściej wykorzystywane przez poetów motywy, wśród których ważne miejsce zajmują symbole i barwy narodowe. Cechą charakterystyczną poezji protestacyjnej z 2020 r. jest również obecność różnego rodzaju „dialogów” z klasykami literatury białoruskiej. Flaga biało-czerwono-biała, Pogoń, hymny, cytaty z utworów Janki Kupały tworzą świat przedstawiony białoruskiej poezji oporu, właściwy dla tekstów powstałych zarówno w języku białoruskim, jak i rosyjskim. Osobno zwraca się uwagę na takie chwyty stylistyczne, jak forma reportażowa czy tworzenie neologizmów autorskich.Артыкул прысвечаны беларускай паэзіі, якая была створана на працягу 2020 г. на хвалі грамадскага супраціву. Аналіз вершаў грамадскага і палітычнага гучання прадстаўлены на фоне шырокай панарамы культурнага жыцця Беларусі, адметнасцю якога зʼявілася стварэнне такіх праектаў, як культпратэст і #evaлюцыя. Матэрыялам для дадзенага даследавання паслужылі як беларускамоўныя, так і рускамоўныя вершы, напісаныя беларускімі аўтарамі. Сярод творцаў, якія адгукнуліся паэтычным словам на актуальныя падзеі, ёсць прадстаўнікі старэйшага пакалення (Уладзімір Някляеў, Антаніна Хатэнка), сярэдняй генерацыі (Дзмітрый Строцаў, Сяргей Прылуцкі, Аксана Спрынчан, Таццяна Светашова, Вольга Гронская), а таксама зусім маладыя, новыя імёны ў беларускай літаратуры (Кацярына Глухоўская (Іофе), Артур Камароўскі). Разгледжаныя ў артыкуле тэксты вершаў паходзяць найперш з інтэрнэт-рэсурсаў, а таксама з нешматлікіх публікацый у незалежнай беларускай прэсе. У артыкуле ўвага звяртаецца ў першую чаргу на матывы і вобразы, якія найчасцей выкарыстоўваліся паэтамі ў творах, сярод іншых заўважнае месца займаюць нацыянальныя колеры і сімвалы. Адметнасцю пратэстнай лірыкі 2020 г. зʼяўляецца таксама высокая частотнасць рознага кшталту „дыялогаў” з класікамі беларускай літаратуры. Бел-чырвона-белы сцяг, пагоня, гімны, цытаты з твораў Янкі Купалы ствараюць агульны вобразна-мастацкі свет беларускай пратэстнай паэзіі, характэрны не толькі беларуска-, але і рускамоўным творам. Асобна вылучаны цікавыя стылістычныя знаходкі паэтаў, такія як рэпартажная форма альбо стварэнне аўтарскіх неалагізмаў

Oral history in Belarus: Present state and development trends

Oral history in Belarus: Present state and development trends The oral history in Belarus has become an important line of enquiry in the humanities and a significant field of interdisciplinary dialogue. It also functions as an important research practice. Nevertheless, under the conditions of the current Belarusian historical policy, imbued with Soviet ideological dogmas, there is no prospect of transforming it into an academic discipline. At present, prospects for the development of oral history in Belarus are connected with the activity of scholarly and community NGOs. The most important of them is an online project called The Belarusian Archives of Oral History, active since 2011.   Historia mówiona na Białorusi: aktualny stan i tendencje rozwojowe Obecnie historia mówiona na Białorusi stała się ważnym kierunkiem badań naukowych w dziedzinie nauk humanistycznych oraz obszarem dialogu interdyscyplinarnego. Funkcjonuje też jako ważna praktyka humanistyczna. Jednak w sytuacji obecnej polityki historycznej, wciąż przepełnionej dogmatami ideologii sowieckiej, nie ma szans na jej przekształcenie w dyscyplinę akademicką. Perspektywy rozwojowe historii mówionej na Białorusi związane są z działalnością naukowych i społecznych organizacji pozarządowych, wśród których najważniejszy jest projekt online „Białoruskie Archiwum Historii Mówionej”, realizowany od 2011 roku

Poetyckie kartki z łagru — codzienność i tęsknoty (o poezji Łarysy Marozawej)

This article deals with poems of a Belarusian poet, Larysa Marozawa. Ma­rozawa was one of the victims of Stalin's regime. The author puts forward the thesis that in Belarus today the same methods are used to eliminate political opposition as sixty years ago. The paper presents examples of modern political prisoners in Belarus. Next, the author analyzes several surviving works of Larysa Marozawa. The author is trying to prove that the atmosphere described in these poems may correspond with what is happening today in the labor camps in Belarus.This article deals with poems of a Belarusian poet, Larysa Marozawa. Ma­rozawa was one of the victims of Stalin's regime. The author puts forward the thesis that in Belarus today the same methods are used to eliminate political opposition as sixty years ago. The paper presents examples of modern political prisoners in Belarus. Next, the author analyzes several surviving works of Larysa Marozawa. The author is trying to prove that the atmosphere described in these poems may correspond with what is happening today in the labor camps in Belarus